Guðni opnar á Evrópuumræðuna í Framsókn

Guðni Ágústsson, formaður Framsóknarflokksins, flutti merkilega ræðu á miðstjórnarfundi í dag og setti þar Evrópumálin á dagskrá hjá flokknum, í takt við það sem Jón Sigurðsson og Valgerður Sverrisdóttir hafa talað um síðustu dagana, þó vissulega hafi hann ekki talað hreint út um að fara í aðildarviðræður. En hann talar um breytingar á stjórnarskrá líkt og aðrir stjórnmálamenn hafa talað um.

Greinilegt er að greinaskrif Jóns Sigurðssonar, fyrrum formanns Framsóknarflokksins, hafa mikil áhrif á stöðu mála innan flokksins og Guðni tekur málið næsta skref með vangaveltum um beinskeytta Evrópuumræðu, pælingar um aðildarviðræður og nauðsynlegar breytingar á stjórnarskrá. Í þeim efnum er hann að segja í raun það sama og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, varaformaður Sjálfstæðisflokksins, og talar í svipuðum takt og Björn Bjarnason, dómsmálaráðherra, sem hefur verið að velta fyrir sér að móta þurfi vegvísi í Evrópumálum.

Guðni barðist mjög gegn því að feta skrefið í Evrópuátt á flokksþingi Framsóknarflokksins fyrir þrem árum, þar sem hann og Halldór Ásgrímsson, þáverandi forsætisráðherra, tóku rimmu fyrir opnum tjöldum á þinginu. Held að hann sé fyrst og fremst klókur í þessari stöðu. Hefði hann talað áfram með sama hætti og áður hefði hann veitt Valgerði Sverrisdóttur og þeim fulltrúum Halldórsarmsins sem talað hafa mjög afgerandi í Evrópuátt lykiltækifæri til að hjóla í sig, t.d. í formannskjöri á flokksþingi á næsta ári.

Guðni tekur því næsta skref í takt við þá sem hæst hafa talað í Evrópumálum í Framsókn og heldur kontról á stöðunni. Guðna er eflaust mjög mikilvægt að halda völdum í Framsóknarflokknum. Það gerir hann með því að hlusta og útiloka ekkert en tala heiðarlega um málin og íhuga næstu skref í takt við það að almenningur vill heiðarlega umræðu um þessi mál.

Í raun eru blikur á lofti fyrir Framsókn. Áhyggjuefni hlýtur að vera fyrir flokk og forystumenn hans að ekkert skuli hann hagnast meira á hnignandi gengi Samfylkingarinnar en nýjustu kannanir sýna. Þar er Framsókn að hækka en mjög lítið miðað við kjöraðstæður til að ná byr í seglin. Guðni segir hreint út í dag að hann sé á vaktinni og útiloki ekkert.

Eflaust kallast þetta klókindi hjá Brúnastaða-Guðna.

Þarf að breyta stjórnarskrá

Reykvíkingar vaktir með íslömsku bænakalli

Get vel skilið að borgarbúum mislíki að heyra íslamskt bænaákall klukkan fimm að morgni. Er þetta list? Ekki nema von að spurt sé. Þórarinn Jónsson, sonur Jóns Ársæls Þórðarsonar, sjónvarpsmanns í Sjálfstæðu fólki, er frekar djarfur listamaður og hefur greinilega mjög gaman af að koma með áberandi statement í sinni listsköpun.

Þórarinn olli miklu fjaðrafoki í Toronto í Kanada í nóvember, eins og kunnugt er, með verki sínu "Þetta er ekki sprengja". "Listaverkið" sem var eftirlíking af sprengju kom hann fyrir í listasafni í borginni og lét fylgja með myndband sem sýndi sprengingu að mig minnir. Flestir á svæðinu tóku listaverkið fyrir alvöru sprengju, eðlilega, og safnið var rýmt og lögregla kölluð til að aftengja "sprengjuna".

Afrakstur listarinnar var að Þórarni var vikið úr skóla, að mig minnir, og þurfti að dúsa í varðhaldi, enda talinn hryðjuverkamaður með listsköpun sinni. Kannski átti þetta allt að vera einn líflegur spuni, hver veit. Þórarinn er reyndar ekki að finna upp hjólið með hinu umdeilda íslamska bænakalli í Reykjavík. Hannes Sigurðsson, hinn umdeildi yfirmaður Listasafnsins hér á Akureyri, efndi til sama gjörnings fyrir nokkrum árum; lét íslamskt bænaákall óma frá listasafninu. Held að gestir og starfsmenn Akureyrarkirkju sem er mjög skammt frá hafi ekki líkað gjörningurinn vel.

Þarf að spyrja allavega Helga Vilberg, félaga minn og skólastjóra Myndlistarskólans hér á Akureyri, hvernig þetta hafi verið, enda býr hann í næsta húsi við listasafnið og hefur eflaust með því að loka augunum liðið eins og hann væri kominn til Teheran.

Svona gjörningar vekja spurningu um hvað list er. Eða er þetta kannski bara spunarugl eins og maðurinn sagði forðum um nýlistina?

Kvartað til lögreglu yfir bænakalli

Sama gamla einræðiskúgunin á Kúbu

Auðvitað mátti nú segja sér það að netnotkun væri bönnuð með öllu í einræðisríkinu Kúbu. Þar fær fólk ekki að ákveða sjálft hvað það vill, heldur vilja menn kommaveldisins drottna yfir öllu. Fjölmargir um víða veröld vilja bera sig saman við Kúbuvaldið og þarna sést nú einn helsti aðall þess, að leyfa almenningi ekki að njóta nútímaþæginda.

Valdaskiptin nýlega breyttu ekki miklu. Þó að Fidel Castro færi frá hélt sama kynslóð kommúnista dauðahaldi um völdin með járnhendi án lýðræðislegra kosninga. Hinn roskni Raúl Castro-bróðir tók þar við og var að sjálfsögðu einn í kjöri, nema hvað. Það hefur enda aldrei verið stíll einræðishópsins þar að láta almenning ákveða eitt né neitt.

Það vekur líka nokkra athygli að maður af sömu kynslóð og Castro-bræður tekur við sem næstráðandi. Það eru því ekki mörg skrefin stigin til framtíðar þegar að Castro gefst upp og fer á ellilífeyrir, orðinn heilsulaus og útslitinn af löngum ræðuhöldum og ofríki. Það voru sumir að spá kynslóðaskiptum þar, en það er ekki beint á dagskrá að yngja upp forystuna eftir alla þessa áratugi einræðisins.

Og Castro vakir yfir öllu saman, hann á víst að vera til eilífðarnóns hugsjónastjórnandi flokksins og Kúbu allrar, sérstakur alvaldur í stefnumótun til framtíðar. Það er þá framtíðin sem valin er í einræðinu. En hey, þeir hafa þó allavega leyft tölvurnar loksins á árinu 2008. Jahérna hér.

Einkatölvur löglegar á Kúbu

Boris kjörinn borgarstjóri - bresk hægrisveifla

Boris Johnson, þingmaður breska Íhaldsflokksins, hefur verið kjörinn borgarstjóri í London og tekist það sem fáir reiknuðu með að væri hægt; að sparka Rauða Ken Livingstone af valdastóli eftir tvö kjörtímabil við völd. Þetta er sætasti kosningasigur breskra íhaldsmanna frá því að John Major vann bresku þingkosningarnar árið 1992, þvert á allar skoðanakannanir, og boðar þáttaskil í breskum stjórnmálum eftir ellefu ára eyðimerkurgöngu Íhaldsflokksins.

Sigur Boris var mjög afgerandi miðað við kosningaspár og glæsilegt að sjá hversu traust þetta er. Úrslitin eru háðuglegur endapunktur á litríkum stjórnmálaferli verkalýðskempunnar Rauða Ken, sem talinn var ósigrandi af öllum fyrir ekki löngu síðan og talinn öruggur um auðvelt endurkjör. Boris var ekki spáð góðu þegar að hann fór í slaginn og talið að hann fengi útreið - Boris rúllar hinsvegar Rauða Ken upp með glæsilegum hætti. Þessi kosningasigur á eftir að verða örlagaríkur, enda eru augljóslega nýjir tímar framundan í breskum stjórnmálum.

Stórsigur Íhaldsflokksins á landsvísu er svo afgerandi að ekki verður neitað að vindar breytinganna eru í loftinu. Verkamannaflokkurinn tapaði vel á fjórða hundrað sveitarstjórnarfulltrúum í þessum kosningum og varð minni en Frjálslyndi Demókrataflokkurinn í heildarfylgi talið. Um er að ræða, eins og fyrr sagði í dag hér á vefnum, mesta afhroð Verkamannaflokksins frá því snemma á sjöunda áratugnum. Úrslitin eru pólitísk martröð fyrir Gordon Brown og veikir stöðu hans til muna. Tapið í London eitt og sér er sögulegt og því verður ekki neitað lengur að mjög fjarar undan Verkamannaflokknum. Kannanir voru eitt en þetta er annað.

Rauði Ken fer eflaust beiskur frá þessu vandræðalega tapi í borgarstjórakosningunum. Efast ekki um að hann mun kenna Gordon Brown um að vera sparkað úr borgarstjóraslagnum með svo auðmýkjandi hætti. Staða Gordon Brown er ekki hótinu betri en sú sem blasti við John Major vorið 1995 og greinilegt að hann er dæmdur til að missa völdin fyrr en síðar. Vonandi verður það í kosningum, en það væri vissulega dramatískt ef hann yrði gerður upp innan eigin raða fyrr en síðar. Auðmýkjandi endalok eru ekki síður í kortunum fyrir Gordon Brown en Rauða Ken.

Mikil örvænting er meðal kratanna á þessum svarta degi þeirra. Þetta eru viss þáttaskil og greinilegt að framundan er fyrir fjölmarga að róa pólitískan lífróður og augljóst að þrýstingurinn á Gordon Brown að taka sig á, ella finna fyrir hitanum hjá þeim þingmönnum kratanna sem tæpast standa. Þetta er sama andrúmsloft og einkenndi Íhaldsflokkinn undir lok langrar valdatíðar, þegar að valdaþreytan var að sliga allt og leiðtoginn missti fótanna.

Fylgissveiflan til Íhaldsflokksins er svo mikil og afgerandi að helst minnir á einmitt stöðuna á miðjum tíunda áratugnum. Þá varð leiðtogi Verkamannaflokksins, ungur og sjarmerandi maður, táknmynd breytinganna og varð fulltrúi nýrra tíma gegn mönnum valdsins árum saman. Hið sama er að gerast núna - David Cameron hefur hið sama nú að bjóða.

Táknrænt verður ef Gordon Brown fær annan eins skell og John Major forðum daga í næstu þingkosningum. Þessi staða er klárlega í kortunum á þessum sæta sigurdegi breskra hægrimanna.

Borgarstjóraskipti í Lundúnum

Rauða Ken sparkað - Boris á sigurbraut í London

Flest bendir til þess að Boris Johnson, þingmaður breska Íhaldsflokksins, verði kjörinn borgarstjóri í London í kvöld og velti þar með úr sessi Rauða Ken Livingstone, sem hefur verið borgarstjóri frá árinu 2000. Boris hefur yfirhöndina í talningunni og veðbankar eru orðnir svo vissir um sigur hans að þeir eru hættir að taka við veðmálum um að hann sigri í kosningunum.

Virðist sigurinn vera mun meira afgerandi en síðustu kannanir fyrir kjördag í gær gáfu til kynna, en þar virtist vera sem að þeir væru nær jafnir. Enn ber þó að taka tillit til hvað þeir kjósendur gera sem velja frambjóðanda tvö á kjörseðli en þau atkvæði eru tekin inn í heildarmyndina þegar að talið hefur verið hvaða frambjóðandi fékk flest atkvæði í sjálfu kjörinu. Hinsvegar eru fulltrúar allra flokka farnir að gera ráð fyrir að Boris verði borgarstjóri og sérstaklega er örvænting kratanna mikil í dag.

Fáir áttu von á því þegar að Boris gaf kost á sér sem borgarstjóraefni Íhaldsflokksins að hann yrði kjörinn borgarstjóri. Fyrir rúmu ári töldu flestir það vera formsatriði að Rauði Ken færi fram aftur og hlyti endurkjör, næsta auðveldlega eins og í kosningunum 2000 og 2004. Ekki var gert ráð fyrir að Íhaldsflokkurinn gæti gert sterkt tilkall til borgarstjórastólsins og margir töldu Boris vera flautuþyril og galgopa sem aldrei gæti fellt verkalýðskempuna Rauða Ken. Á nokkrum mánuðum hefur Boris breyst í sterkan frambjóðanda sem hefur tæklað Rauða Ken með mikilli snilld, sett hann út af sporinu og getað veitt honum verðuga keppni um hnossið.

Er Rauði Ken var kjörinn borgarstjóri í London árið 2000 fór hann fram sem pólitískur utangarðsmaður engum háður og barðist við flokksvaldið í Verkamannaflokknum. Tony Blair lagðist gegn því að hann yrði borgarstjóraefni flokksins og Frank Dobson, heilbrigðisráðherra fyrstu Blair-áranna, varð flokksframbjóðandinn. Rauði Ken fór fram sem óháður, sló við Dobson og barðist við Steve Norris um borgarstjórastöðuna og hafði betur. Þeir tókust aftur á árið 2004 og aftur hafði Rauði Ken betur. Átökin við Blair og félaga leiddu til þess að þeir ráku Rauða Ken úr flokknum en tóku hann síðar í sátt sem frambjóðanda flokksins árið 2004.

Átta árum síðar var baráttumóðurinn farinn úr Rauða Ken - hann var orðinn kerfiskall að mati kjósenda og þeir sáu ekki sama baráttukraftinn og styrkleikann og áður. Og nú er hann að falla af valdastóli sínum sem borgarstjóri í Lundúnaborg eftir sumpart stórmerkilegan stjórnmálaferil. Mikil tíðindi felast í falli hans. Úrslitin eru eitt mesta áfall Verkamannaflokksins í ellefu ára valdatíð sinni og er mikið kjaftshögg framan í Gordon Brown í skelfilegustu kosningum flokksins í yfir fjóra áratugi. Brown virðist heillum horfinn og er sennilega að gufa upp pólitískt í sömu mund og Rauði Ken.

Hin miklu stórtíðindi sem verða með kjöri Boris í borgarstjórastólinn boða þáttaskil í breskum stjórnmálum. Íhaldsflokkurinn drottnar yfir og hafa nú augljóslega yfirhöndina í aðdraganda næstu þingkosninga. Þessi afgerandi sigur í byggðakosningunum marka David Cameron sem væntanlegan forsætisráðherra í næstu kosningum, rétt eins og Tony Blair hlaut þann sess eftir afhroð íhaldsmanna árið 1995 og John Major tók að riða endanlega til falls.

Útlit fyrir sigur Íhaldsflokks í Lundúnum

Sögulegt afhroð - martröð fyrir Gordon Brown

Verkamannaflokkurinn virðist dæmdur til að tapa næstu þingkosningum í Bretlandi eftir sögulegt afhroð í byggðakosningunum í gær, fyrstu kosningunum í leiðtogatíð Gordon Brown. Breskir kratar hafa tapað yfir 200 fulltrúum á landsvísu og hafa orðið fyrir álíka afhroði og Íhaldsflokkurinn í byggðakosningunum 1995, sem voru hinn augljósi aðdragandi endaloka valdaferils Íhaldsflokksins tveim árum síðar er Sir John Major tapaði stórt.

Hvergi í þessum kosningaúrslitum er vonarglætu að sjá fyrir Gordon Brown, sem hefur aðeins setið við völd í innan við ár. Hann þarf brátt að ákveða hvort boðað verði til þingkosninga á þessum tímapunkti eftir ár eða beðið með þær til loka fimm ára kjörtímabilsins vorið 2010. Jafnan hefur það þótt nokkuð veikleikamerki að bíða til loka fimm ára kjörtímabils með kosningar. Tony Blair gerði það aldrei á sínum valdaferli en John Major tók þá ákvörðun í báðum sínum kosningum sem flokksleiðtogi, 1992 og 1997, í þeim fyrri náði hann sigri á öllum könnunum en var sparkað í þeim næstu.

Í dag er ellefu ára valdaafmæli Verkamannaflokksins. Engum sem upplifði sögulegan kosningasigur árið 1997 hefði órað fyrir að Brown yrði svo vonlaus í hlutverki sínu sem eftirmaður Tony Blair, en hann hefur ekki séð til sólar síðan að hann heyktist á að boða til kosninga síðasta haust. Hann daðraði við þann möguleika vikum saman og fór í gegnum flokksþing án þess að svara spurningum og vangaveltum. Frá því að hann rann á svellinu hefur hann misst frumkvæðið og myndugleika sem stjórnmálamaður og virðist algjör klaufi. Brown var mjög sterkur sem fjármálaráðherra og þótti traustur og afgerandi í hlutverki sínu. Hann hefur hinsvegar þótt leiðinlegur og litlaus sem þjóðarleiðtogi.

Stóri vandi Verkamannaflokksins virðist vera valdaþreyta og óánægja kjósenda með Gordon Brown. Greinilegt er á könnunum að breskir kjósendur treysta honum ekki til að leiða þjóðina í gegnum efnahagsþrengingar og erfiðleika. Vinsældir Browns hafa hrunið á nokkrum vikum og á sér aðeins fordæmi í snöggu hruni Neville Chamberlain í lok fjórða áratugarins, er hann klúðraði sínum málum í aðdraganda síðari heimsstyrjaldarinnar. Aðeins er ár síðan að hann þótti eini maðurinn sem gæti tekið við af Blair með sóma og hann fékk ekki einu sinni mótframboð í leiðtogakjörinu.

Mesti áfellisdómur kjósenda yfir Brown fellst í því að þeir hafa algjörlega misst allt traust á forystu hans í efnahagsmálum. Hann var fjármálaráðherra Bretlands í áratug og þótti þar táknmynd stöðugleikans og valdsins. Var þar hinn trausti sem hægt var að treysta að gæti tekið á málum fumlaust og af ábyrgð. Honum hefur ekki gengið vel í efnahagsmálum í forsætisráðherratíð sinni og hefur misst þetta fræga orðspor sitt. Hann hefur hikað og þykir ekki með á stöðuna og virðist ekki fúnkera vel sem leiðtogi í mótlæti og þegar þarf að taka af skarið snöggt og ákveðið.

Eins og staðan er nú er Gordon Brown dæmdur til að tapa forsætisráðherraembættinu fyrr en síðar, annaðhvort í innri uppreisn innan Verkamannaflokksins, sem er í raun þegar komin af stað og á eflaust eftir að verða öflugri haldi mótlætið áfram, eða í næstu kosningum. Fálmurskennd vinnubrögð hafa einkennt forystu hans. Lítill agi hefur verið yfir stjórn Verkamannaflokksins, ráðherrar eru í sóló og þingmenn eru byrjaðir að láta til sín taka. Innan við ári eftir að Brown tók við er hann því kominn í sömu stöðu og Tony Blair var eftir tæpan áratug við völd.

Stóra spurningin nú er hvað muni gerast í London. Ef Ken Livingstone sigrar í borgarstjórakjörinu í London mun það verða mikilvægur sigur í þessu mikla afhroði. En tölurnar og staðan í þessum kosningum gefur það mjög til kynna að Rauði Ken hafi fengið sparkið á verkalýðsdaginn og Boris Johnson sé að verða borgarstjóri. Enn þarf að bíða tíu klukkutíma eftir þeim úrslitum. Tap Rauða Kens yrði um leið hið mikla auðmýkjandi tap fyrir Gordon Brown. Að tapa í London yrði verstu tíðindin í þessu afhroði.

Lífseigasta kjaftasagan í þinghúsinu í Westminster er að Brown verði sparkað með uppreisn innan frá eins og Margaret Thatcher ef borgarstjóraembættið í London tapast og hann taki sig ekki á. En er það ekki orðið of seint? Stutt er í þingkosningar. Kratarnir veðjuðu á reyndan mann með valinu á Gordon þegar að Tony Blair hætti. Ekki er auðvelt að losa sig við hann í þessu sögulega afhroði, rétt eins og íhaldsmenn sátu uppi með John Major um miðjan tíunda áratuginn.

Hið sama gildir um Brown nú og Major áður, eins og orðað var í frægu spakmæli "He looks weak, but he is much weaker really".

Verkamannaflokkurinn tapaði

Samfylkingin tapar fylgi - ríkisstjórnin dalar

Nýjasta könnun Gallups hlýtur að vera mikið áhyggjuefni fyrir Samfylkinguna. Flokkurinn missir sjö prósentustig milli mánaða og er nú kominn undir kjörfylgið. Fylgi vinstri grænna eykst og eru þeir nú komnir yfir 20% - aðeins munar fimm prósentustigum á fylgi vinstriflokkanna. Hinir stjórnarandstöðuflokkarnir bæta óverulega við sig og Sjálfstæðisflokkurinn heldur sínu.

Apríl var erfiður mánuður fyrir Samfylkinguna. Deilt var einkum á ráðherra flokksins í utanríkis-, umhverfis- og samgöngumálum auk þess sem sótt var að velferðaráherslum flokksins. Samfylkingin hefur verið minnt æ ofan í æ á skoðanir sínar á eftirlaunalögunum í aðdraganda síðustu þingkosninga þar sem fram kom að flokkurinn myndi beita sér af krafti fyrir breytingum. Er svo komið að margir kjósendur Samfylkingarinnar eru óánægðir með flokkinn.

Þó að Sjálfstæðisflokkurinn haldi velli fylgislega séð í nýjustu könnun Gallups vekur mikla athygli að persónulegt fylgi Geirs H. Haarde, forsætisráðherra, minnkar um þrjátíu prósentustig frá síðustu sambærilegri könnun fyrir nokkrum mánuðum. Fylgi Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, utanríkisráðherra, dregst einnig umtalsvert saman. Jóhanna Sigurðardóttir er enn vinsælasti ráðherrann, en missir tíu prósentustig frá síðustu könnunum. Óvinsælasti ráðherrann, Árni M. Mathiesen, fjármálaráðherra, mælist aðeins með átta prósentustiga stuðning þjóðarinnar.

Stóru tíðindin eru þó þau að hveitibrauðsdögum hinnar voldugu ríkisstjórnar, sem hefur 43 sæti á þjóðþinginu, er sannarlega lokið. Hún mældist með yfir 80% stuðning í upphafi en hefur nú fallið niður í 58%. Hefur fylgi stjórnarinnar minnkað umtalsvert á frekar skömmum tíma. Ekki virðist þó Sjálfstæðisflokkurinn tapa á niðursveiflu ríkisstjórnarinnar, heldur virðist Samfylkingin ein taka það fylgistap á sig og virðist nú stefna í svipaðar mælingar og í aðdraganda síðustu þingkosninga þegar að vinstriflokkarnir mældust á pari og VG bætti mjög við sig.

Samfylkingin var að segja má í draumastöðu eftir síðustu kosningar, með öll spil á hendi þrátt fyrir fylgistap í kosningum og komst loksins í ríkisstjórn eftir langa eyðimerkurgöngu. Greinilegt er þó að kjósendur fella áfellisdóm yfir verkum Samfylkingarinnar. Hið mikla fylgistap síðustu vikna var fyrirsjáanlegt og hafa merki þess sést í Fréttablaðskönnunum að undanförnu.

Hef fundið það vel að Samfylkingarfólk hefur ekki verið ánægt með verk síns fólks í ríkisstjórn. Það hefur vel komið fram í bloggskrifum og vangaveltum manna á meðal í samfélaginu. Kannanir nú staðfesta þá umtalsverðu niðursveiflu og eðlilegt að spurt sé hvort að flokkurinn endurvinni sér traust þeirra sem hafa snúið við honum baki.

Fylgi við Samfylkingu og ríkisstjórn minnkar

Í minningu dr. Bjarna Benediktssonar

Öld er í dag liðin frá fæðingu dr. Bjarna Benediktssonar, fyrrum forsætisráðherra og formanns Sjálfstæðisflokksins. Bjarni er sá stjórnmálamaður 20. aldarinnar sem er í mestum metum hjá mér. Hef ég aldrei farið leynt með aðdáun mína á stjórnmálamanninum Bjarna og stjórnmálastefnu hans sem varð meginstef Sjálfstæðisflokksins þann langa tíma sem hann starfaði í forystusveit hans.

Hef ég lesið margoft greinasafn hans, Land og lýðveldi, og jafnan þótt mikið til þess koma. Bjarni var arkitekt utanríkisstefnu Íslendinga og markaði söguleg áhrif í senn bæði á íslenskt samfélag og íslensk stjórnmál. Allir þeir sem kynna sér stjórnmálaferil dr. Bjarna komast fljótt að því hversu öflugur hann var.

Bjarni var sá forystumaður íslenskra stjórnmála á 20. öld sem hafði mest áhrif á að móta lýðveldinu Íslandi framtíðarstefnuna, færa Ísland fyrstu skrefin í átt að forystu í eigin málum og móta utanríkisstefnu landsins, sem hefur haldist að mestu óbreytt síðan. Sú forysta hefur skipt miklu máli og fer ekki á milli mála hversu afgerandi hún var.

Hef oft hugsað um það hver staða íslenskra stjórnmála hefði orðið á áttunda áratugnum hefði Bjarni lifað lengur. Sjálfstæðisflokkurinn gekk í gegnum erfiða tíma eftir fráfall hans og náði varla alvöru stöðugleika í sínum röðum fyrr en Davíð Oddsson var kjörinn formaður árið 1991. Átök stjórnmálanna á áttunda áratugnum, einkum innan Sjálfstæðisflokksins, hefðu tekið á sig annan blæ hefði Bjarni lifað lengur, tel ég.

Fyrir tæpum þrem árum, þegar að Samband ungra sjálfstæðismanna varð 75 ára, fórum við í þáverandi stjórn til Þingvalla og áttum góða stund í Hvannagjá, þar sem SUS var stofnað og lögðum blómsveig við minnisvarða um Bjarna, Sigríði og Benedikt litla, sem stendur á grunni forsætisráðherrabústaðarins. Heiðruðum við þar minningu eins af okkar traustustu leiðtogum fyrr og síðar.

Andlát Bjarna, Sigríðar og Benedikts var mikill harmleikur, ekki aðeins fyrir þá sem nærri þeim stóðu heldur og þjóðina alla. Þá kvaddi einn merkasti sonur þjóðarinnar á sínum hátindi. Alltaf þegar að ég fer til Þingvalla legg ég leið mína að minnisvarðanum. Er svolítið sérstök tilfinning sem fylgir því að koma þangað og hugleiða hversu sorglegir atburðir áttu sér þar stað.

Í dag afhentu afkomendur dr. Bjarna Benediktssonar Reykjavíkurborg einkaskjalasafn hans til varðveislu og borgarstjórinn í Reykjavík opnaði svo minningarvef um Bjarna, sem ég mæli með að allir líti á. Er það merkur minnisvarði um einn litríkasta stjórnmálamann landsins.

Skjalasafn Bjarna Benediktssonar afhent Borgarskjalasafninu

Obama afneitar öfgaklerkinum - skaðinn er skeður

Mér fannst það algjör aumingjaskapur hjá Barack Obama að afneita ekki öfgaklerkinum sínum, Jeremiah Wright, þegar að upp komst um boðskap hans og hann gat fjarlægt sig honum. Nú er sá tímapunktur kominn að klerkurinn er að leggja framboðið í rúst með yfirlýsingum sínum. Seint og um síðir hefur Obama nú vísað klerkinum úr sínu lífi og reynir að aftengja þann skaða sem orðið hefur. Tel að einum of seint sé að afneita honum núna. Skaðinn er skeður.

Stóri vandi Obama nú er einmitt sá að klerkurinn er stjórnlaus og lætur sömu öfgarnar, trúar- og kynþáttaöfgar, flakka í viðtölum og predikunum æ ofan í æ. Í hvert skipti sem klerkurinn talar úr þessu vita allir að Obama sneri ekki baki við honum í upphafi - hann virti klerkinn og dáði, mætti auk þess með konu og börn í messur til hans.

Erfitt er að aftengja þennan skaða með sóma nú, enda virkar eins og Obama vilji fara auðveldu leiðina út í megaklúðri, og klippa á þessa tengingu, eftir að hafa náð góðu tækifæri til að gera það áður. Lykiltækifærið til þess gafst þegar að predikanir hans láku á netið og vitnað var í boðskapinn. Í staðinn hélt Obama ræðu og reyndi að afsaka klerkinn.

Yfirlýsingar klerksins eru skaðlegar og tengingin við hann er mjög eldfim. Enn hefur Obama ekki náð útnefningunni og honum hefur mistekist að heilla alþýðufylkingarnar í flokknum, sem hefur hallað sér að Hillary. Þetta er pólitískt stórslys fyrir Obama á viðkvæmum tímapunkti og spurt hversu mikill skaðinn muni verða er á hólminn kemur.

Kannanir sýna nú að Obama er að missa flugið. Hillary hefur styrkt stöðu sína síðustu þrjár vikurnar og aukið fylgi sitt í lykilfylkjum og á landsvísu. Þau eru nú jöfn í landskönnunum. Alvarlegustu tíðindin fyrir Obama er að Hillary hefur nú meiri möguleika á að sigra McCain samkvæmt nýjustu könnunum.

Fjölmargir ofurfulltrúar hafa ekki enn tekið afstöðu til forsetaefnanna í þessu langvinna einvígi. Þeir munu ráða úrslitum í útnefningaslagnum, enda ljóst fyrir nokkru að enginn sigurvegari verður í forkosningaferlinu. Þar verður horft til þess hverjir geti sigrað lykilfylkin og náð til alþýðufólksins.

Obama hefur gert mikil mistök síðustu vikurnar. Hefði allt verið með felldu hefði hann náð útnefningunni áður en hefur sjálfur skemmt fyrir sér. Með fulla vasa fjár hefur honum mistekist að tryggja sér útnefninguna traust og afgerandi. Ástæður þess verða sífellt augljósari.

Obama snýr baki við prestinum sínum

Sveðju-Plank framseldur til Póllands

Ég tel að það sé rétt ákvörðun hjá Birni Bjarnasyni, dómsmálaráðherra að framselja hinn meinta pólska sveðjumorðingja Premyslaw Plank til síns heimalands. Eðlilegast er að hann verði dreginn fyrir dóm þar vegna þeirra glæpa sem hann er sakaður um.

Fulltrúi saksóknara í Póllandi segist hafa óyggjandi sannanir um sekt Planks í sveðjumorðinu margumtalaða. Þar er því haldið fram að Plank sé vægðarlaus sérfræðingur hjá glæpaklíku ytra og hafi verið leigumorðingi þeirra, alveg vægðarlaus hrotti. Það er greinilegt að þeir virðast hafa nokkuð traust mál á hendur honum.

Þetta mál með Plank minnir einna helst á atburðarás í svæsinni bandarískri glæpamynd. Þetta er ekki veruleiki sem ég tel að við viljum hér og það er afleitt ef Ísland er að breytast í einhvern griðastað fyrir erlent glæpafólk.

Framseldur til Póllands