Frábær frammistaða hjá Davíð í Kastljósinu

Mér fannst Davíð Oddsson, seðlabankastjóri, standa sig mjög vel í Kastljósviðtalinu í kvöld. Hann talaði af yfirvegun og yfirsýn til þjóðarinnar og það á því mannamáli sem hefur skort í umræðunni. Mér fannst hann standa sig sérstaklega vel í því að skýra betur út hver staðan sé í raun eftir þessa svörtu daga þjóðarinnar, betur en margir aðrir.

Mér fannst mikilvægustu skilaboðin vera þau að ekki kæmi til greina að setja þjóðarbúið á hausinn fyrir "kláru" bissness-gæjana með því að yfirtaka erlendar skuldir áhættufíklanna heldur ætti að verja almenning í þessu landi. Margir eiga um sárt að binda vegna fjárhættubrasks þeirra sem treyst var fyrir miklu. Ég held að fjöldi fólks hafi séð stöðuna í nýju ljósi eftir þetta viðtal við Davíð. Engin tæpitunga töluð.

Davíð situr uppi með ábyrgðina á því hinsvegar að hafa veitt frelsið til útrásarvíkinganna. Ábyrgðin er þó fjarri því öll hans, mun heldur þeirra sem misnotuðu frelsið og fóru illa með það.  Að þessu leyti er áróðursmaskínan gegn Davíð búin að vera. Enda hefur Davíð varað við þessu árum saman, en fáir hafa hlustað á varnaðarorð hans. Ég finn það vel eftir þáttinn að margir hugsa nú sitt ráð og er það vel.

Davíð á því hrós skilið fyrir sína frammistöðu í kvöld. Nú þarf að tala á mannamáli um útrásarvíkingana og það hvernig þeir hafa komið þessari þjóð á kaldan klakann. En þeir eiga nú að sitja uppi með sitt brask og taka skellinn. Sem betur fer varð það ekki niðurstaðan að þjóðin þyrfti að sitja uppi með þann SvartaPétur í stöðunni.

Ríkið borgi ekki skuldir óreiðumanna

Norðmenn sýna Íslendingum vinarhug

Ekki er orðið neitt öruggt með lánveitingu Rússa til að efla gjaldeyrisvaraforðann, þrátt fyrir fyrri yfirlýsingar þar um. Þó ganga sögusagnir um að þetta sé komið vel á veg, enda mikilvægt að fá slíka innspýtingu gjaldeyris hingað, og einn sagði við mig í dag að þetta myndi ganga eftir. Þessar fréttir virðast þó hafa vakið nágrannaþjóðir okkar til lífsins og Norðmenn hafa sérstaklega látið í sér heyra við þessar aðstæður. Skal kannski engan undra.

Norska boðið er mjög gott og auðvitað er gott að vita að nágrannar okkar hugsi til okkar á þessari stundu. Ekki veitir okkur af góðum hugsunum og vinarþeli á þessum erfiðu tímum og þá skiptir mestu að nágrannar og vinaþjóðir okkar geti lagt lið eða í það minnsta vilji gera það þegar fornar vinaþjóðir vilja ekkert fyrir okkur gera.

Finnst áhugavert að fylgjast með bresku pressunni. Þeir sýna okkur mikinn áhuga á meðan þeirra undirstöður virðast mjög veikar og kannski ekki beint veglegar á þessari stundu. Grínið um að Ísland sé á við Coventry hefur gengið þar í marga daga, en kannski er sá brandari hættur að virka hjá þeim blessuðum.

Norðmenn fylgjast grannt með

Alvarleg gjaldeyriskreppa

Alveg er það ævintýralegt að fylgjast með gengismálunum. Við erum komin í mikla og alvarlega gjaldeyriskreppu. Krónan er illa stödd í hagkerfi heimsins. Hef heyrt nokkrar sögur af því hvernig virði hennar hefur breyst stjarnfræðilega erlendis á síðustu sólarhringum og allt rokið upp hjá þeim Íslendingum sem eru erlendis og versla með evrur í gegnum krónur.

Nú reynir á hvort Seðlabankanum tekst að tryggja að nóg sé til af gjaldeyri. Ekki er margt sem bendir til þess á þessari stundu. Erfitt er að komast að því hvers virði krónan okkar er. Þetta eru viðsjárverðir tímar.

Gengið getur verið frábrugðið á milli banka

Guðni horfir til Rússlands

Ég er búinn að missa töluna á því hversu oft Guðni Ágústsson, formaður Framsóknarflokksins, hefur talað um björgunarbát síðasta sólarhringinn. Held að svo gildi um flesta. Rússaræðan hans í þinginu var svolítið fyndin. Hlegið var að ástarjátningu hans á Pútín í þinginu í dag. Sá að hann líkti Bush og Pútín saman. Þó Pútín sé valdamesti maður Rússlands er hann reyndar ekki lengur forseti. Sá heitir Dmitri Medvedev.

Guðna til hróss má segja að hann vann að því að samþykkja, fyrir hönd síns flokks, neyðarlögin í gærkvöldi á meðan aðrir stjórnarandstæðingar sátu hjá. Guðna hefur fram að þessu mistekist að leiða Framsókn yfir tíu prósent þröskuldinn og til fyrri vegs og virðingar. Ef honum tekst það ekki í þessari stöðu þá er vandséð hvort honum takist það.

Guðni og Pútín

Váleg tíðindi af sjóðum Landsbankans

Ekki eru fréttirnar af sjóðum Landsbankans beint traustvekjandi, enda blasir við að þar allt mun verr komið en nokkrum óraði fyrir. Ekki er hægt annað en vorkenna þeim sem áttu mikið af peningum hjá bankanum. Óvissan, sem hefur grasserað allt frá því að Björgólfur Guðmundsson gaf ekki færi á sér í viðtal í gær, hlýtur að vera nagandi og varla mun hún minnka á næstunni ef marka má stöðuna á þessari stundu.

Mér finnst mikilvægast af öllu að björgu ævisparnaði og peningum þeirra sem áttu allt sitt í Landsbankanum. Vonandi tekst að redda því öllu í þessum ólgusjó. Vonandi birtir upp um síðir í þessu svartnætti.

Óvissa með sjóði Landsbankans

Þegar vinirnir bregðast er leitað að nýjum vinum

Tíðindin um lánveitingu Rússanna til Íslands er jákvæð þó hún sé enn nokkuð óljós. Ég hef alltaf litið svo á að þeir séu ekki vinir sem geti ekki rétt hjálparhönd á örlagastundu eða lagt lið. Þeir eru heldur ekki vinir sem koma ómerkilega fram. Staða þjóðarinnar nú er þess eðlis að við veljum okkur vini eftir því hverjir leggja okkur lið á þessum tímamótum í sögu þjóðarinnar, þegar við þurfum að taka til hjá okkur og endurbyggja fjármálakerfi landsins.

Mér finnst Geir H. Haarde, forsætisráðherra, hafa styrkt stöðu sína með blaðamannafundunum í gær og í dag, auk ávarpsins síðdegis í gær. Þarna hefur verið talað til þjóðarinnar með afgerandi hætti, slíkt er mikilvægt á krísutímum. Geir og Björgvin stóðu sig vel á fundinum í morgun og svöruðu spurningum eins fumlaust og ábyrgt og hægt er miðað við stöðuna. Ekkert er öruggt í stöðunni og því eðlilegt að heildarmyndin sé ekki ljós.

Nú er ljóst hvað verður, væntanlega, um Landsbankann og Glitni. Ég get ekki skilið yfirlýsingar stjórnvalda öðruvísi en sem svo að innlend viðskipti þeirra verði sameinuð í nýjan banka á vegum ríkisins og hitt muni gossa. Augljóst er að hluthafar og lánadrottnar tapi sínu í þeim ólgusjó. Boðið er búið og nú þarf að hreinsa upp veislusalinn. Gestirnir og þeir sem buðu til veislunnar verða að redda sér sjálfir.

Þurfum að leita nýrra vina

Landsbankinn tekinn yfir af ríkinu

Svo fór sem flestir spáðu í gærkvöldi og nótt að Landsbankinn yrði tekinn yfir af ríkinu og færi í þrot. Samson-félagið, félag Björgólfsfeðganna, sem keypti bankann fyrir sex árum komið í greiðslustöðvun. Þetta eru sorgleg málalok en það er mikilvægt að ríkið hefur tekið bankann yfir og bjargað því sem bjargað verður við þessi þáttaskil.

Mér finnst ríkisvaldið hafa staðið sig vel við þessar erfiðu aðstæður og gott að til staðar eru víðtæk stjórntæki til að taka á stöðunni.

Samson óskar eftir greiðslustöðvun

Verður Landsbankinn ríkisvæddur í nótt?

Neyðarlögin hafa nú verið samþykkt af Alþingi og nú hafa stjórnvöld fengið víðtæk stjórntæki á fjármálamarkaði í sínar hendur. Sögusagnir eru nú um að Landsbankinn sé í raun orðinn gjaldþrota og verði ríkisvæddur jafnvel þegar í nótt, nú þegar fjármálalögin hafa verið lögfest. Ég finn vel að viðskiptavinir Landsbankans eru óttaslegnir yfir stöðunni, enda hefur ekki heyrst múkk í Björgólfi Guðmundssyni í allan dag.

Einn sem ég talaði við í kvöld sagði tímaspursmál hvenær ríkið tæki Landsbankann yfir. Þetta eru nöpur endalok á veldi Björgólfs Guðmundssonar, mannsins sem fékk mikinn skell í Hafskipsmálinu en náði miklum völdum og áhrifum eftir margra ára puð og gekk frá Kolkrabbanum margfræga með yfirtöku á Eimskip og náði auk þess Landsbankanum í sínar hendur í ævintýralegri atburðarás.

Nú virðist veldi hans á fallanda fæti og hann hafa tapað öllu sínu sem sett var í bankann. Veldið mikla fuðraði upp á skömmum tíma. Miklar fréttir hafa verið eftir því sem liðið hefur á kvöldið um stöðu Björgólfs og Landsbankans. Þögnin hefur ekki beint verið sannfærandi.

Þetta verður dramatískt fall, verði það að veruleika sem flestir spá að innan örfárra klukkutíma verði Landsbankinn ríkisvæddur.

 

Ný lög um fjármálamarkaði