Sjálfstæðisflokkurinn með meirihluta í borginni

Nú þegar að 27 dagar eru til sveitarstjórnarkosninga eru allra augu á stöðu mála í Reykjavík þar sem við blasir að komi nýr meirihluti enda heyrir R-listinn sögunni til. Á fimmtudag mættust leiðtogar framboðanna fimm í borginni í spjallþætti á Ríkissjónvarpinu og ræddu málefni kosningabaráttunnar. Var það heilt yfir litlaus umræða en ágætir hápunktar komu inn á milli, einkum hvað varðaði málefni Reykjavíkurflugvallar. Þar fannst mér Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson og Björn Ingi Hrafnsson koma áberandi best fyrir. Svo er greinilegt að Svandís Svavarsdóttir er að sækja í sig veðrið og hagnast verulega á því að vera eina konan í hópnum. Dagur B. Eggertsson og Ólafur F. Magnússon áttu vondan dag og sérstaklega fór Dagur illa að ráði sínu er hann reyndi að ráðast með afar ósmekklegum hætti að Vilhjálmi. Dagur B. virðist sífellt vera að fjara meira út sem leiðtogi og er ekki að standa sig sem skyldi og hlýtur að valda flokk sínum vonbrigðum.

Samkvæmt nýrri skoðanakönnun Gallups sem birt var fyrir tæpum klukkutíma mælist Sjálfstæðisflokkurinn nú með hreinan meirihluta, 49% - 8 borgarfulltrúa inni. Samfylkingin missir nokkurt fylgi milli kannana Gallups - mælist nú með rétt rúm 30% og hefur misst um fimm prósentustig. VG mælist með 11% og standa í stað. Frjálslyndir bæta við sig, hafa tæp 5% en voru með rúm 3% síðast. Athygli vekur að þrátt fyrir miklar auglýsingaherferð og kynningamaskínu mælist Framsóknarflokkurinn með rétt rúm 3% og ná enn engum manni inn. Þar sem bæði Framsókn og Frjálslyndir mælast ekki með menn inn er Samfylkingin með 5 og VG með 2. Næsti maður inn er níundi maður Sjálfstæðisflokksins á kostnað VG. Það blasir því við skv. þessu að áttundi maður Sjálfstæðisflokksins er mjög öruggur inni og gæti flokknum dugað 44-45% atkvæða til að vinna borgina verði þetta niðurstaðan.

Samfylkingin virðist vera að missa flugið undir forystu Dags B. Eggertssonar. Þessi mæling hlýtur að vera þeim mikið áfall, enda mikið púður lagt á kynningunni á stefnu flokksins og frambjóðendum í fjölmiðlum. Fari kosningarnar með þessum hætti hljóta þau að teljast pólitískt áfall fyrir bæði Dag og Björn Inga Hrafnsson sem leiða flokka sína nú og teljast vera menn nýrrar kynslóðar í forystu stjórnmálanna. Á sama tíma virðist Vilhjálmur Þ. vera að eflast í aðdraganda kosninganna og njóta trausts til forystu. Þessi könnun er mjög merkileg, enda blasir þar við að Samfylkingin missir fylgi til hægri. Breytingin í þessari könnun virðist vera styrkari staða minnihlutaaflanna. Nú þegar að 27 dagar eru í kjördag blasir því við spennandi lokasprettur.

Stærsta spurning kosningabaráttunnar í Reykjavík virðist vera nú hversu traustur meirihluti Sjálfstæðisflokksins verði. Ef marka má þetta er ljóst að vinstrimeirihlutinn missir bráðlega völdin í borginni.

15 ár frá stjórnarmyndun Davíðs Oddssonar

Í dag eru 15 ár liðin frá því að Davíð Oddsson myndaði fyrstu ríkisstjórn sína. Nokkrum vikum áður hafði hann fellt Þorstein Pálsson af formannsstóli í Sjálfstæðisflokknum og leitt Sjálfstæðisflokkinn í kjölfar þess til kosningasigurs í þingkosningum. Í ríkisstjórn þeirri sem tók við völdum þann 30. apríl 1991 sátu fyrir Sjálfstæðisflokkinn auk Davíðs: Friðrik Sophusson fjármálaráðherra, Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs- dóms- og kirkjumálaráðherra, Ólafur G. Einarsson menntamálaráðherra og Halldór Blöndal landbúnaðar- og samgönguráðherra. Samstarfsflokkurinn var Alþýðuflokkurinn undir forystu Jóns Baldvins Hannibalssonar sem varð utanríkisráðherra. Auk hans sátu þar Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra, Jón Sigurðsson iðnaðar- og viðskiptaráðherra, Sighvatur Björgvinsson heilbrigðisráðherra, og Eiður Guðnason umhverfisráðherra.

Stjórnin leið undir lok eftir þingkosningarnar 1995 en miklar væringar höfðu orðið innan hennar á árinu 1994 með afsögn Jóhönnu Sigurðardóttur og Guðmundar Árna Stefánssonar. Jóhanna yfirgaf Alþýðuflokkinn eftir tap í formannskjöri og stofnaði eigin flokk en Guðmundur Árni hrökklaðist frá vegna hneykslismála. Stjórnin hélt meirihluta sínum í kosningunum 1995, þvert á margar spár, en Davíð taldi ekki gerlegt að halda samstarfinu áfram vegna fyrri erfiðleika. Mynduð var stjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks undir forsæti Davíðs. Sú stjórn situr enn rúmum áratug síðar. Davíð gegndi forsæti í ríkisstjórn samfellt í 13 og hálft ár og lét af embættinu 15. september 2004. Davíð sat á 13 ára forsætisráðherraferli í forsæti fjögurra ríkisstjórna. Sátu alls 30 ráðherrar undir hans stjórn í þessum fjórum ríkisstjórnum. Á ferlinum stýrði Davíð alls 960 ríkisstjórnarfundum.

Enginn vafi leikur á því að á 13 ára forsætisráðherraferli Davíðs Oddssonar ávannst margt og breytingar voru miklar á þjóðfélaginu á þessum langa tíma. Þessar breytingar hafa leitt til aukins frelsis handa viðskiptalífinu og almenningi, hagsældar og bættra lífskjara langt umfram það sem gerst hefur í nálægum löndum. Umgjörð atvinnulífsins er nú betri en áður, starfsskilyrði þess hagstæðari, skattar almennings og fyrirtækja lægri og svigrúm til athafna meira en áður. Tekist hefur að treysta forsendur velferðarkerfisins með öflugu atvinnulífi á grundvelli stöðugleika í efnahagsmálum. Það tókst að byggja upp traust og farsælt samfélag undir traustri forystu Davíðs Oddssonar og Sjálfstæðisflokksins í samstarfi við þá flokka sem með honum unnu á þessum tíma. Davíð tókst með leiðtogahæfileikum og baráttukrafti forystu Sjálfstæðisflokksins í íslenskum stjórnmálum á þessu skeiði.

Davíð Oddsson varð utanríkisráðherra við hrókeringar innan ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks haustið 2004. Tæpu ári síðar boðaði hann brotthvarf sitt úr íslenskum stjórnmálum á blaðamannafundi í Valhöll og ákvað að láta af formennsku í Sjálfstæðisflokknum. Þá hafði hann verið formaður flokksins í 5.335 daga. Aðeins Ólafur Thors hafði þá verið lengur formaður flokksins. Það er alveg óhætt að segja það að flestir sjá eftir Davíð Oddssyni úr hringiðu stjórnmálanna hér á Íslandi. Stjórnmálalitrófið varð mun litlausara við brotthvarf hans. Hann var aðalleikari í stjórnmálum hérlendis í aldarfjórðung. Það er ekki laust við að Davíðs sé sárt saknað, ekki bara af stjórnarsinnum heldur og ekki síður stjórnarandstæðingum. Í þann aldarfjórðung sem Davíð Oddsson var í íslenskum stjórnmálum: í borgarstjórnar- og landsmálapólitík var hann lykilmaður og mikil viðbrigði því er hann hætti.

Ég er einn þeirra sem sakna Davíðs úr forystusveit stjórnmála. Mér finnst pólitíkin vera daufari og ekki eins heillandi eftir að hann fór. Það er bara mín tilfinning. Kannski er það vegna þess að ég vann svo lengi í flokknum undir forystu hans og leit upp til hans sem leiðtoga og stjórnmálamanns. Annars finnst mér fleiri tala svona en ég og ekki er það allt sjálfstæðisfólk. Hann var þannig stjórnmálamaður að talaði hann hlustuðu allir og hann átti mjög auðvelt með að tala til fólks og gera það með miklum krafti. Hann var stjórnmálamaður sem talaði í fyrirsögnum eins og einn núverandi þingmaður Sjálfstæðisflokksins orðaði það svo skemmtilega á síðasta ári.

En Davíð þorði líka að stuða. Hann var stjórnmálamaður sem eftir var tekið. Stjórnmálamaður sem setti ævarandi svip á íslenska pólitík. Það er við hæfi að minnast hornsteinanna á löngum stjórnmálaferli hans í dag.

Ítalskt vor á Akureyri

Það hefur verið mikil blíða hér norðan heiða seinustu daga. Sumarið er komið og ánægjulegt að njóta svo góðs upphafs þess. Seinnipartinn í dag fór ég í góðan göngutúr og endaði förina í Amtsbókasafninu. Þar hófst Ítalskt vor á Akureyri, vikulöng dagskrá hér í bænum helgaðri ítalskri menningu og er samstarfsverkefni nokkurra aðila í bænum. Dagskráin hófst með stofnfundi félagsins "Vinir Ítalíu" í AmtsCafé á bókasafninu kl. 16:00 í dag. Þar var góður fjöldi fólks mættur til að taka þátt í upphafi þessa ítalska vors. Hófst dagskráin með því að Elín Margrét Hallgrímsdóttir símenntunarstjóri, fór yfir dagskrá ítalska vorsins og þess sem framundan væri í hinu nýstofnaða félagi. Að því loknu tók sérstakur gestur stofnfundarins, Pétur Björnsson ræðismaður Ítalíu á Íslandi, til máls. Fór hann í máli sínu yfir atriði tengda Ítalíu og ítalska menningu og sögu umfram allt. Pétur talaði með heillandi og góðum hætti og áhugavert að hlusta á lýsingar hans.

Í ræðu sinni minntist Pétur sérstaklega Sigurðar Demetz Franzsonar söngkennara og óperusöngvara, sem lést nýlega. Sigurður Demetz var einn þeirra sem komu hingað til lands frá Ítalíu og auðguðu íslenska tilveru með nærveru sinni. Sigurður var til fjölda ára búsettur hér á Akureyri og kenndi söng við Menntaskólann á Akureyri. Þar eignaðist hann marga vini og kom með ómetanlegt innlegg í sönglistina á staðnum. Varð hann lærimeistari Kristjáns Jóhannssonar í söng og uppgötvaði fyrstur allra mikla snilli hans. Demetz var allt til síðasta dags áhrifamikill í tónlistarlífi landsins og var mikils metinn fyrir sitt framlag. Sigurður auðgaði okkar mannlíf, en með honum fengum við að kynnast ógleymanlegum suðrænum lífskúnsner. Hann er gott dæmi um það hvernig hægt sé að efla menningu og listir einnar þjóðar. Viðstaddir minntust Sigurðar með því að rísa úr sætum og lúta höfði í andartaksþögn.

Ennfremur fluttu ræður við þetta tilefni þau Maurizio Tani og Anna Blöndal sem kynntu nýtt félag vina Ítalíu, sem verður skammstafað VITA. Gerðist ég stofnfélagi á fundinum. Er það mjög ánægjulegt, enda hef ég lengi hrifist mjög af Ítalíu og ítalskri menningu. Að lokinni dagskrá var boðið upp á léttar veitingar: góðar snittur Halldóru á AmtsCafé og úrvalshvítvín. Var þetta gott upphaf ítalska vorsins og þetta var góð stund sem við áttum saman í dag. Líst mér vel á stofnun félagsins og mun sýna því mikinn áhuga á að taka þátt í því sem þar fer fram. Framundan er svo næstu dagskráratriði. Munu ítalskar úrvalsmyndir verða sýndar í Borgarbíói næstu dagana og líst mér sérstaklega vel á að sjá Cinema Paradiso og Amarcord (meistaraverk Fellinis). Ítölsk tónlist mun verða leikin í Ketilhúsinu 3. maí kl. 17:00 og listamenn sem numið hafa á Ítalíu munu sýna í Galleríi Jónasar Viðars 29. og 30. apríl.

Ítalska hefur verið kennd hjá Símenntun Háskólans á Akureyri undanfarin ár. Kennari þar er Maurizio Tani. Áhugi á tungumálinu og menningu landsins hefur því aukist mjög í gegnum þá kennslu. Er það mikið gleðiefni. Leist mér vel á dagskrána í dag og vil hrósa þeim Maurizio, Ellu Möggu og öðrum sem að komu. Okkur sem unnum Ítalíu og því sem þaðan kemur mun hlakka til að vinna saman í þessu félagi og í þeim verkum sem það mun standa fyrir. Fyrst og fremst vil ég hrósa þeim sem að komu í skipulagningu ítalska vorsins fyrir að færa okkur tækifærið til að kynna okkur betur Ítalíu og ítalska menningu.

Sorprit geispar golunni

Tilkynnt var í dag um þá ákvörðun 365 miðla að hætta að gefa DV út sem dagblað en það verði þess í stað helgarblað sem út komi á laugardögum. Segja má að sögu DV í þeirri mynd sem við þekkjum hana sé með þessu lokið. Með þessu líður ennfremur undir lok 96 ára ferli þess sem dagblaðs. DV er blað með langa sögu að baki. Vísir, annar af forverum þess, kom fyrst út árið 1910. Árið 1975 varð ósætti innan blaðsins og ákvað hluti starfsmanna að halda á brott og stofnaði Dagblaðið. Eftir harða og óvægna samkeppni Dagblaðsins og Vísis í sex ár var ákveðið að sameina blöðin í Dagblaðið - Vísir, DV. DV varð gjaldþrota árið 2003 en útgáfa þess hélt áfram af hálfu nýrra eigenda allt til þessa dags. Undir lokin var DV slúðurblað að breskri fyrirmynd (Sun t.d.)

Lengstu óslitnu útgáfu dagblaðs á Íslandi, sem staðið hefur í tæpa öld, hefur því runnið sitt skeið á enda. Blaðið í dag er hið seinasta sem kemur út á virkum degi í sögu þess. Svo kaldhæðnislega vill til að það er 96. tölublað 96 árgangs. Ástæðan fyrir því að útgáfu DV er hætt í þessari mynd er léleg afkoma þess. Verulega hefur dregið úr sölu blaðsins og auglýsingatekjum. Páll Baldvin Baldvinsson mun einn stýra helgarblaðinu en Björgvin Guðmundsson, hinn ritstjóri blaðsins, heldur til annarra verkefna. 10 manns er sagt upp hjá blaðinu vegna þessarar ákvörðunar að skera blaðið niður að nær öllu leyti. Nú þegar að slúðurblaðið DV heyrir sögunni til hlýtur það að teljast skellur fyrir Gunnar Smára Egilsson sem mótaði DV að því slúðursorpi sem það var seinustu árin - tilraun sem mistókst.

Í janúar á þessu ári varð upphaf endalokanna hjá DV. Þá hrökkluðust báðir ritstjórar blaðsins, Jónas Kristjánsson og Mikael Torfason, frá. Með því lauk miklum umhleypingatímum í samfélaginu - byltingu fólksins gegn DV og vinnubrögðum blaðsins seinustu árin. Hafði blaðið reyndar virkað sem ein tímasprengja allt frá því að gerðar voru breytingar á því árið 2003. Var um að ræða sorpblaðamennsku, hannaða af ritstjórunum Illuga Jökulssyni og Mikael Torfasyni og viðbætt með innkomu Jónasar Kristjánssonar, sem var ritstjóra gamla DV á árunum 1981-2001 og aftur frá 2005. Ekki ætla ég að fara mörgum orðum um það mál sem varð til þess að þjóðinni varð nóg boðið. Sjálfsmorð Gísla Hjartarsonar á Ísafirði þótti mikill harmleikur - það hlaut að slíku að koma eftir "fréttamennsku" DV.

Vinnulag DV í því máli í janúar varð þess valdandi að öllu sómakæru fólki blöskraði. Þjóðfélagið tók við sér og stíflan brast. Fólk fékk algjörlega nóg. Ákveðið var að efna til undirskriftasöfnunar gegn ritstjórnarstefnu DV. Söfnun undirskrifta stóð í nákvæmlega tvo sólarhringa. Alls skráðu 32.044 einstaklingar nafn sitt við áskorun þessara aðila um endurskoðun ritstjórnarstefnunnar. Breið samstaða landsmanna skilaði þeim árangri sem við blasir nú.

Það er mikið fagnaðarefni að lágkúruleg efnistök af þessu tagi hafi nú náð endastöð sinni. Það munu fáir sakna þess sorpsnepils sem DV var undir lokin. Endalok þess eru svo sannarlega gleðitíðindi.

Ljóðasnilli Davíðs frá Fagraskógi

Þessa dagana er ég enn einu sinni að lesa ljóðasafn Davíðs frá Fagraskógi. Davíð hefur mjög lengi verið mitt uppáhaldsljóðskáld. Ljóð hans eru full af tilfinningu og þar er taug beint til þess sem les þau. Fáum íslenskum skáldum tókst betur að tjá sig frá hjartanu, er þá sama hvort átt er við t.d. gleði, sorg, ástina eða lífskraftinn. Davíð tjáði af stakri snilld sannar tilfinningar og varð eitt ástsælasta skáld okkar á 20. öld. Davíð orti frá hjartanu og talaði beint til hjarta þess sem las. Þess vegna mun minning hans verða okkur kær og kveðskapur hans festast í sessi um ókomin ár. Hann var sannur í yrkisefnum og sannur í tjáningu um sannar tilfinningar. Hann allavega talar til hjartans míns - þess vegna er hann ávallt í heiðurssessi þessa vefs þegar ljóð eru annarsvegar.

Eitt af hans bestu ljóðum er Mold. Seinni hluti þess hljómar svo:

Fyrst er gleði og svo kemur nótt.
Svartnættið er eins og svalandi veig,
og sál þín drekkur í einum teyg.
Þreytan breytist í þökk og frið,
þögnin í svæfandi lækjarnið,
haustið í vor...

Hafðu þökk fyrir öll þín spor.
Það besta sem fellur öðrum í arf,
er endurminning um göfugt starf.

Moldin er þín.
Moldin er trygg við börnin sín,
sefar alla, söknuð og harm
og svæfir þig við sinn móðurbarm.

Grasið hvíslar sitt ljúfasta ljóð
á leiðinu þínu. Moldin er hljóð
og hvíldin góð.

Kosningaskrifstofa opnuð

Kosningaskrifstofa okkar sjálfstæðismanna hér á Akureyri fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar eftir mánuð opnaði í gær kl. 17:00 með pompi og prakt. Fyrr um daginn höfðu efstu sex frambjóðendur lista okkar í kosningunum kynnt helstu stefnumál flokksins í kosningabaráttunni á blaðamannafundi hér í Kaupangi. Var virkilega góð stemmning hér í gær hjá okkur. Mikill fjöldi fólks leit við á skrifstofunni og þáði veitingar. Efstu frambjóðendur og Halldór Blöndal leiðtogi flokksins í Norðausturkjördæmi, fluttu kraftmiklar og góðar ræður ásamt Birni Magnússyni formanni fulltrúaráðs. Við ræddum um málin saman og fórum yfir kosningabaráttuna framundan.

Það var sólríkur og góður dagur í gær og mjög ánægjulegt að hefja lokasprettinn á svo góðum degi. Við finnum mikinn meðbyr með okkur og stefnu okkar og höldum í lokasprettinn hress og glöð. Slagorð okkar er kraftmikið og við erum mjög ánægð með stöðu okkar í skoðanakönnunum. Framundan er lokaspretturinn og hvet ég alla sem vilja vinna með okkur til að mæta til okkar á skrifstofuna og taka þátt.

Á myndinni sem hér fylgir erum við Óli D. Friðbjörnsson að fara yfir stjórnmálin saman. Óli D. var starfsmaður flokksins hér til fjölda ára og gamalreyndur í kosningabransanum. Hann skipar heiðurssætið á framboðslistanum okkar að þessu sinni. Það er alltaf gaman að ræða pólitíkina við Óla.

Svört vika fyrir Blair og Verkamannaflokkinn

Um þessar mundir eru níu ár liðin frá sögulegum kosningasigri Verkamannaflokksins í Bretlandi. Það var hinn 2. maí 1997 sem að Elísabet II Englandsdrottning fól Tony Blair að mynda nýja ríkisstjórn. Daginn áður hafði ríkisstjórn Íhaldsflokksins fallið með skelli eftir 18 ára valdaferil og John Major lét því af embætti forsætisráðherra. Er Blair kom í Downingstræti 10 sem forsætisráðherra að loknum fundi með drottningu var hann hylltur af mannfjölda sem þar var saman kominn. Blair þótti þá táknmynd heiðarleika og nýs upphafs í breskum stjórnmálum að loknum tveggja áratuga valdaferli hægrimanna. Hann naut mikils fylgis lengi vel og þótti hafa níu líf sem slíkur á valdaferlinum. Nú er öldin önnur. Blair er orðinn gríðarlega óvinsæll og markvisst hefur hallað undan fæti hjá honum frá þingkosningunum í Bretlandi fyrir nákvæmlega ári. Hann hefur enda verið í miklum átökum við andstæðinga sína innan flokksin sem hafa sterkari stöðu nú en áður.

Flestum má ljóst vera að breskir kjósendur hafa fengið nóg af Blair og telja hann núorðið gerspilltan sem ómast í skoðanakönnunum. Skv. þeirri nýjustu telja 70% stjórn Blairs jafnspillta og ríkisstjórn John Major á tíunda áratugnum, þar sem hvert hneykslismálið reið yfir. Blair hefur virkað þreytulegur og úr tengslum við kjarnann, bæði í flokknum og hinn almenna kjósanda, seinustu mánuðina. Í byrjun nóvember 2005 beið hann þó sinn táknrænasta ósigur á ferlinum - þá tapaði hann í fyrsta skipti í atkvæðagreiðslu í breska þinginu. Tekist var þar um það hvort að ákvæði þess efnis að halda mætti mönnum í allt að 90 daga í stað 14 í gæsluvarðhaldi án formlegrar ákæru væru þeir grunaðir um hryðjuverkastarfsemi. Tapið varð nokkuð afgerandi og skaðlegt fyrir hann. Spurningin sem nú blasir við flestum stjórnmálaspekúlöntum í Bretlandi er tvíþætt - í fyrra lagi hversu lengi mun hann vera við völd og mun hann geta komið málum sínum í gegn?

Óhætt er að segja að þessi vika hafi verið sú versta til fjölda ára fyrir Verkamannaflokkinn. Hneykslismálin hrannast upp og þrír reyndir ráðherrar í stjórn flokksins eru í vondum málum og riða til falls. Talað var um gærdaginn sem svarta miðvikudaginn fyrir Verkamannaflokkinn í breskum fjölmiðlum og ekki er það undrunarefni. Charles Clarke innanríkisráðherra, hefur sætt miklu ámæli pólitískra andstæðinga eftir að komst upp um að rúmlega þúsund erlendum föngum hefði ekki verið vísað úr landi eftir að þeir höfðu afplánað dóma sína frá árinu 1999. Meðal þeirra eru nokkrir dæmdir morðingjar, nauðgarar og barnaníðingar. Það er ekki undrunarefni að Clarke riði til falls og hafa andstæðingar Verkamannaflokksins látið vaða gegn honum. Í fyrirspurnartíma í þinginu í gær reyndi Blair að verja Clarke en án nokkurs árangurs. Virkaði forsætisráðherrann mjög vandræðalegur í vonlausri vörninni fyrir hann.

Mörgum að óvörum riðar nú hinn gamalreyndi og harðskeytti sjóarajaxl frá Hull, John Prescott, til falls eftir að upp komst um ástarsamband við ritara hans á árunum 2002-2004. Prescott hefur verið þingmaður Verkamannaflokksins frá 1970 og lengi virkur í innsta kjarna flokksins. Hann varð varaleiðtogi Verkamannaflokksins árið 1994, er Blair var kjörinn leiðtogi og hefur frá kosningasigrinum fyrir níu árum verið aðstoðarforsætisráðherra. Prescott hefur löngum verið þekktur sem harðjaxl og óvæginn í pólitískum verkum en lengi hefur verið orðrómur uppi um að hann hafi haldið framhjá konu sinni. Þessi atburðarás kom þó langflestum Bretum að óvörum. Má nú fullvíst telja að pólitískur ferill hans sé brátt á enda. Prescott, sem er fæddur árið 1938, var talinn á útleið úr breskum stjórnmálum á kjörtímabilinu en það bendir nú flest til að ferlinum ljúki með því að hann fari frá fljótlega. Talið er að hann hafi með framhjáhaldinu farið á svig við ýmsar reglur um opinbera starfsmenn.

Síðast en ekki síst riðar Patricia Hewitt heilbrigðisráðherra Bretlands, til falls. Eftir að hún lýsti því yfir að árið 2005 hefði verið hið besta í sögu bresku heilbrigðisþjónustunnar varð allt galið í samfélaginu. Ekki er það undra sé litið til þeirra staðreynda að gífurlegur fjárskortur er í heilbrigðisþjónustunni og starfsmenn í geiranum kvarta með áberandi hætti um alltof mikið álag, aðstöðuleysi og erfiðleika í greininni. Hæst náðu mótmælin gegn Hewitt er hún mætti á ráðstefnu breska hjúkrunarfræðingasambandsins í Bournemouth, en þar var hún púuð niður og kallað var að henni ókvæðisorð. Það er því óhætt að segja að engin sæla og ánægja ríki innan bresku ríkisstjórnarinnar með stöðu þessara þriggja lykilráðherra stjórnarinnar með þessum hætti. Allt eru þetta ráðherrar sem eru með nánustu samstarfsmönnum forsætisráðherrans - fólk sem hefur stutt hann af krafti.

Forsætisráðherrann hefur reynt með veikum mætti að verja ráðherrana en með litlum árangri, svo vægt sé til orða tekið. Blair þótti eiga sinn versta dag á ferlinum er hann reyndi að verja Clarke í umræðunni í þinginu í gær. Hann var ósannfærandi og hikandi. Það minnti þar ekkert á Blair sem valdið hefur - manninn sem ræður för. Það er alveg greinilegt að Verkamannaflokkurinnr riðar til falls og að forsætisráðherrann sé að missa tökin á valdakjarna sínum innan flokksins. Staða flokksins veikist sífellt í skoðanakönnunum, Blair verður sífellt óvinsælli sem leiðtogi og stjórnin mælist með sögulegt lágmarksfylgi á valdatímanum. Úrslitaþáttur hvað varðar ráðherrana þrjá og stöðu forsætisráðherrans verða sveitarstjórnakosningarnar í landinu eftir rúma viku. Er langlíklegast að vandræðagangur þremenninganna leiði til afhroðs Verkamannaflokksins í kosningunum.

Fari svo mun enginn verja ráðherrana og þeir fjúka hið snarasta. Fari allt á hinn versta veg mun það líka hafa áhrif á stjórnmálaferil Tony Blair, sem hefur leitt Verkamannaflokkinn í tólf ár og verið hefur húsbóndi í Downingstræti 10 í tæpan áratug. Verði afhroð flokksins mikið munu raddir þess efnis að Blair taki pokann sinn fyrir sumarlok aukast til muna. Það bendir flest til þess að þáttaskil séu framundan í breskum stjórnmálum og í forystu Verkamannaflokksins. Ráðherrarnir þrír heyja mjög erfiða baráttu en ekki síðri verður varnarbarátta forsætisráðherrans sem sífellt riðar til falls.

Stefnumál Sjálfstæðisflokksins á Akureyri kynnt

Á blaðamannafundi í Kaupangi kl. 15:00 í dag kynntum við sjálfstæðismenn á Akureyri helstu stefnumál okkar fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar. Efstu sex frambjóðendur listans kynntu helstu punkta stefnuskrár okkar og svöruðu spurningum fjölmiðlamanna að því loknu. Eftir fréttamannafundinn sendi ég út eftirfarandi fréttatilkynningu til fjölmiðla, sem birtist ennfremur samhliða á vef okkar, www.islendingur.is:


Mjög sterk málefnastaða og metnaðarfull stefnuskrá

Kjörorð okkar sjálfstæðismanna á Akureyri í komandi kosningabaráttu er eitt - og aðeins eitt: ÁFRAM! Þetta er sennilega þekktasta hvatningarorð íslenskrar tungu og engin tilviljun að það varð fyrir valinu. Fyrir 8 árum hétum við Sjálfstæðismenn því að rjúfa þá kyrrstöðu, sem ríkt hafði á Akureyri um langt skeið, ef kjósendur veittu okkur umboð til þess. Það umboð fengum við og höfum síðan látið verkin tala. Forysta okkar í málefnum sveitarfélagsins hefur ekki einungis verið farsæl heldur jafnframt sókndjörf og hefur skilað Akureyrarkaupstað í úrvalsdeild sveitarfélaga.

Stefnuskrá okkar sjálfstæðismanna fyrir næsta kjörtímabil er mjög metnaðarfull og þar er að finna mikinn fjölda góðra verkefna sem við hyggjumst hrinda í framkvæmd næstu fjögur árin.

Meðal nokkurra af helstu stefnumálum okkar má nefna:

· Verndum unga fólkið! Ítarleg stefnuskrá um aukið forvarnastarf.
· Eflum skólana - Þróunarstarf og nýbreytni í skólastarfi.
· Beinskeyttar aðgerðir í atvinnumálum: Skattalækkun á fyrirtæki - rannsóknasjóður og nýsköpunarsjóður.
· Lægstu leikskólagjöldin á landinu.
· Auknar niðurgreiðslur til foreldra barna í íþrótta- og tómstundastarfi

· Frítt í strætó frá og með árinu 2007.
· Efla ferðaþjónustuna og fjölga afþreyingarmöguleikum fyrir íbúa og gesti bæjarins: Fjölskyldugarður - Kláfur í Hlíðarfjall - Glerárlaug opin allt árið - Ný skíðalyfta ofan við Fjarkann í Hlíðarfjalli - Fimleikahús - Reiðhöll.
· Uppbygging miðbæjarins.
· Eyjafjörður verði miðstöð Norðaustur siglingaleiðarinnar.
· Lenging flugbrautar Akureyrarflugvallar og stækkun flugstöðvarinnar - Miðstöð innanlandsflugs verði áfram í Reykjavík.

· Framkvæmdir við Vaðlaheiðargöng hefjist árið 2007.
· Fjölbreytt rekstrarform bæjarstofnana.
· Forræði öldrunarmála alfarið frá ríkinu yfir til sveitarfélagsins.
· Tryggja fjölbreyttari búsetukosti fyrir 60+
· Aukið íbúalýðræði.
· Háskólinn á Akureyri efldur með auknum stuðningi við Þekkingarvörður ehf og skóla endurnýjanlegra orkugjafa.

Þetta eru einungis örfá af þeim verkefnum sem við munum vinna á komandi kjörtímabili, ef við fáum til þess umboð kjósenda. Við höfum sýnt það í verki að við látum okkur ekki nægja að gefa "kosningaloforð" heldur efnum við þau líka! Við göngum því bjartsýn til kosninga og óskum eftir að fá ÁFRAM umboð kjósenda til þess að veita bæjarstjórn Akureyrar forystu. Við segjum: Höldum ÁFRAM að gera góðan bæ enn betri.


Fréttatilkynning frá D-lista Sjálfstæðisflokks fimmtudaginn 27. apríl 2006.

Opnun kosningaskrifstofu flokksins á Akureyri

30 dagar eru í dag til sveitarstjórnarkosninga. Kosningabarátta Sjálfstæðisflokksins hér á Akureyri fer á fullt í dag og nú keyrum við á fullu seinustu 30 dagana. Í dag verða meginlínur í stefnumótun flokksins kynntar á blaðamannafundi hér í Kaupangi og í kjölfar þess opnar kosningaskrifstofa flokksins í Kaupangi kl. 17:00. Hér hefur verið líf og fjör seinustu daga. Mikill undirbúningur og langur vinnutími - skemmtileg vinna umfram allt.

Slagorð okkar í þessum kosningum er: XD - áfram! Við sækjumst eftir því að leiða bæjarmálin áfram næstu fjögur árin, sem og þau hin fyrri átta sem við höfum verið hér í forystu undir leiðsögn Kristjáns Þórs Júlíussonar bæjarstjóra. Við leggjum okkar verk í dóm kjósenda glöð og hress. Við getum verið stolt bæði af stefnu okkar í þessum kosningum og ekki síður þeim verkum sem við höfum leitt með farsælli forystu okkar.

Þetta verður lífleg og hressileg kosningabarátta. Fram til sigurs!

Tony Snow ráðinn til starfa í Hvíta húsinu

George W. Bush forseti Bandaríkjanna, tilkynnti á blaðamannafundi í Hvíta húsinu í dag að Tony Snow yrði blaðafulltrúi Hvíta hússins. Snow tekur því við embættinu af Scott McClellan sem verið hefur talsmaður Hvíta hússins frá árinu 2003. Snow verður þriðji maðurinn til að vera talsmaður Bush og ríkisstjórnar hans í forsetatíð hans. Ari Fleischer var talsmaður Hvíta hússins á undan McClellan, á árunum 2001-2003. Tony Snow er þekktur fyrir að vera íhaldsmaður en hefur þó verið gagnrýninn á verk Bush forseta og stjórnar hans. Snow stýrir spjallþætti á einni af útvarpsstöðvum Fox-stöðvarinnar. Sérstaklega hefur Snow óhikað gagnrýnt forsetann í efnahagsmálum og sagt hann vera á villigötum í verkum sínum þar. Hinsvegar hefur Snow oft stutt forsetann í orði og verki og talað máli hans. Snow hefur verið talinn ásamt Rush Limbaugh öflugur hægrimaður í umræðunni þar vestra.

Val forsetans á Snow sem talsmanni sínum kemur mjög á óvart. Bandarískir fjölmiðlar telja valið mikil tímamót. Tek ég undir það. Með þessu er forsetinn að sýna að hann velur ekki bara þá sem styðja öll verk hans til starfa í starfsliði sínu. Engum dylst að það er mikil uppstokkun nú í starfsmannahaldi Hvíta hússins. Nýlega varð Josh Bolten starfsmannastjóri Hvíta hússins í stað Andrew Card og Karl Rove hefur farið í bakvarðasveitina og látið af áhrifamiklu starfi sem yfirmaður stefnumótunar. Óvinsældir forsetans hafa aukist mjög seinustu mánuði og hefur leiðin sífellt legið niður á við. Með uppstokkun í starfsmannaliði forsetaembættisins vill Bush snúa vörn í sókn og telja má öruggt að með valinu á Snow sé Bush að opna á annað andrúmsloft í umræðunni. Þó að Snow hafi oft stutt forsetann fer því fjarri að hann sé gagnrýnislaus á öll embættisverk hans.

Snow vann um skeið í forsetatíð George H. W. Bush, árin 1989-1993, sem einn helsti ræðuritari hans. Framundan eru mikilvægar þingkosningar í nóvember fyrir Repúblikanaflokkinn. Tapist önnur þingdeildin, eða það sem verra er báðar þeirra, skaðast forsetinn verulega og verður sem lamaður leiðtogi lokahluta valdaferilsins, líkt og svo margir fyrri forsetar repúblikana. Þetta vill Bush forðast og sækir fram með uppstokkun í starfsmannaliði forsetaembættisins. Skipun Snow í hið veigamikla embætti talsmanns forsetaembættis markar mjög vel þær áherslur sem Bush stefnir á nú. Þó að talsmaður forsetaembættisins sé auðvitað ekki valdamikill er hann einn mest áberandi fulltrúar stjórnar landsins. Allir sem fylgst hafa með bandarískum stjórnmálum kannast enda við Fleischer og McClellan. Verður reyndar merkilegt að sjá hvernig samstarf fjölmiðlanna sem sitja fundina verða við Snow.

Spurt er: duga þessar uppstokkanir fyrir forsetann? Ef marka má fréttir þessa dagana vilja margir repúblikanaþingmenn að Bush fórni Rumsfeld varnarmálaráðherra og jafnvel Cheney varaforseta. Mikið er talað um það vestanhafs að Condoleezza Rice utanríkisráðherra, sé álitleg sem varaforseti, enda yrði hún fyrst kvenna í embættið og myndi sóma sér vel sem forsetaefni árið 2008 og sé sú eina sem geti stöðvað Hillary Rodham Clinton þá. Allt eru þetta pælingar. Allir vita af óvinsældum Rumsfelds - það blasir enda algjörlega við að tími Rumsfelds er liðinn og hlýtur að vera stutt í að honum verði sparkað. Eins og bent hefur verið á munu hinar minniháttar breytingar í starfsmannahaldi Hvíta hússins litlu breyta fyrir forsetann og ekki ólíklegt að þær raddir verði sífellt háværari að raunhæf uppstokkun verði að eiga sér og haukunum verði að fórna að einhverju leyti.

Það verður fróðlegt að sjá næstu vikurnar hvort það hafi eitthvað að segja fyrir stöðu forsetans og flokk hans er styttist í þingkosningarnar að hafa stokkað svona temmilega eða hvort fara þurfi í harkalegri uppstokkun.

Nýtt sjónvarp

Í gær var tekið sig til og keypt nýtt sjónvarp. Græjan sú er hvorki meira né minna en 40 tomma tæki, Samsung að gerð. Er alveg frábært að horfa á sjónvarpið núna og njóta góðra mynda og þátta. Sérstaklega fannst mér alveg unaðslegt í gærkvöldi að setja Lawrence of Arabia í DVD-spilarann og horfa á. Þvílíkt dúndur, segi ég og skrifa. Gamla tækið hafði fylgt mér frá árinu 1998, en þegar að ég keypti það fannst mér það rosalega flott og þá var það hið besta sem gerðist. En nú skilja leiðir okkar. Ég sakna ekki gamla tækisins og tek hinu nýja fagnandi. Það að horfa á Lawrence of Arabia varð allavega upphafið að góðum kynnum hjá okkur. :)

Í minningu Regínu

 

 

Frænka mín, Regína Thorarensen, frá Stuðlum í Reyðarfirði, lést um helgina, 88 ára að aldri. Regína var að mínu mati einstök kjarnakona. Hún varð auðvitað landsþekkt fyrir frábær skrif sín í Morgunblaðið og DV til fjölda ára. Hún var fréttaritari Moggans í mörg herrans ár, fyrst er hún bjó á Ströndum á Vestfjörðum og síðar á Eskifirði. Regína ritaði síðar frábæra pistla í DV, er hún var fréttaritari blaðsins á Selfossi. Regína hafði næmt auga fyrir bæði góðum og eftirtektarverðum fréttum og sagði oft frá hinu smáa í hvunndeginum sem mörgum öðrum fannst ekki fréttnæmt. En ritstíll hennar og skoðanakraftur heillaði marga. Ég man að þegar að ég hitti Regínu fyrst fannst mér hún alveg ótrúlega mikil sagnakona. Hún sagði frá svo eftir var tekið og hún gat líka talað alla í kaf með mergjuðum athugasemdum sínum.

Regína var trú Sjálfstæðisflokknum alla tíð og studdi forystu flokksins með krafti. En hún þorði að láta í sér heyra og var alls ófeimin við að láta rödd sína heyrast væri hún á móti forystu flokksins. Frægir voru pistlar hennar um Þorstein Pálsson í DV er hún var fréttaritari á Selfossi og Þorsteinn fyrsti þingmaður kjördæmisins. Þau voru fjarri því alltaf sammála og Regína var alls ófeimin við að tjá sínar skoðanir á hinum unga leiðtoga flokksins. Ég hafði alltaf gaman af að lesa fréttapistla Regínu. Hún skrifaði í blöðin langt fram á efri ár og ég held að það sé rétt munað hjá mér að innan við fjögur ár séu frá þeim seinasta. Brot af þessum frábæru pistlum má lesa í ævisögu hennar sem kom út árið 1989. Þar nýtur sagnahæfileiki hennar sín.

Sigurlín Kristmundsdóttir, amma mín, og Regína voru miklar vinkonur alla tíð. Þær bjuggu á sömu slóðum á Eskifirði. Vinátta þeirra hélst alla ævi og þó að langt væri á milli þeirra seinustu árin vissu þær vel af hvor annarri. Er amma lést árið 2000 kom Regína að jarðarförinni á Eskifirði. Þá var Regína nýlega flutt aftur austur og komin á elliheimilið á staðnum. Þó að heilsu hennar væri mjög tekið að hraka þá og hún ætti erfitt með að komast um fór hún í jarðarför ömmu. Það mat ég allavega mjög mikils og var virkilega ánægjulegt að hitta hana þá. Síðasta skiptið sem ég sá hana var í fyrrasumar er ég leit á Hulduhlíð. Regína var þá orðin mjög heilsutæp en ótrúlega brött miðað við allt.

Sykurmolarnir slógu að mínu mati í gegn árið 1989 þegar að þau sömdu til hennar lagið Regína. Kom hljómsveitin heim til hennar á Selfossi og hún bauð þeim í mat. Boðið var að hætti Regínu upp á fulldekkað veisluborð - lifrarpylsu og grjónagraut með öllu tilheyrandi. Það eitt er víst að þeir sem komu í heimsókn til Regínu fóru ekki svangir þaðan og nutu sannkallaðrar veislu. Fannst mér það mikill sómi fyrir Björk og þau í hljómsveitinni að þau skyldu semja þetta lag og tileinka það henni.

Regína var kjarnyrt alþýðukona sem var ófeimin að láta til sín taka. Hún var trú sínu veganesti í lífinu og talaði fyrir sinni sjálfstæðisstefnu með sínum hætti. Enginn var þó trúrri flokknum er til kosninga og verkanna kom. Hún var sönn kjarnakona er á hólminn kom. Guð blessi minningu mætrar og stórbrotinnar konu.

 

Staðan í pólitíkinni í Fjarðabyggð

Í kvöld horfði ég á borgarafund NFS frá Fjarðabyggð. Þar sátu fyrir svörum leiðtogar framboðanna fjögurra sem nú þegar liggja fyrir og helstu kosningamálin fengu sína kynningu eins og vera ber. Mér finnst NFS vera að standa sig alveg frábærlega með þessum borgarafundum og kynna landsmönnum pólitíkina úti á landi. Þetta er eitthvað sem þeir mega vera stoltir af. Það hefur enda verið svo að borgarpólitíkin hefur fengið langmest rými í fjölmiðlaumræðunni og gott að fá sjónarhorn á stöðuna utan Ártúnshöfðans. Höfum við nú séð ítarlega og vandaða þætti frá Akranesi, Árborg og Akureyri, en ég var viðstaddur þann fund á veitingastaðnum Strikinu fyrir viku og hafði gaman af. Fyrir mig var auðvitað sérstaklega áhugavert að fylgjast með pólitísku umræðunni í Fjarðabyggð. Ég á að hluta ættir mínar að rekja austur og hef alltaf þótt gríðarlega vænt um byggðirnar þar og á taugar til staðanna í gömlu Fjarðabyggð sérstaklega.

Hin gamla Fjarðabyggð var til með sameiningu Neskaupstaðar, Eskifjarðar og Reyðarfjarðar árið 1998. Sú sameining hefur gengið að mörgu leyti vel en að öðru leyti ekki. Var ég reyndar gáttaður er sú sameining fór í gegn enda hef ég verið alinn upp við að heyra sögurnar af rígnum milli Eskifjarðar og Neskaupstaðar sérstaklega. Þegar að ég fer austur á firði til móðurfjölskyldu minnar á Eskifirði er ávallt svo að menn ræða um þennan ríg og hann er ótrúlega mikið enn til staðar þrátt fyrir sameininguna. Að mörgu leyti er það skoðun fólks að sameiningin frá 1998 hafi aldrei verið fullkláruð, svo eðlileg teljist hún. Að mörgu leyti hverfur þessi rígur með eldri kynslóðunum en að öðru leyti ekki. Hef ég haft lúmskt gaman af þessum ríg sem verið hefur og er oft tvennt ólíkt að heyra t.d. Halldór móðurbróður minn á Eskifirði og Lalla móðurbróður á Norðfirði lýsa lífinu og tilverunni þar.

Það vakti mikla athygli mína og eflaust margra fleiri þegar að aðeins var samþykkt sameiningartillaga um að sameina Austurbyggð, Fjarðabyggð og Mjóafjarðarhrepp í eitt sveitarfélag í sameiningarkosningunum 8. október 2005. Sameiningarkosningin þótti misheppnuð og hún miðaði lítið áfram. En nú er þetta að verða eitt sveitarfélag fyrir austan og ég tel að það styrki byggðirnar þar. Annars mun staða þessa alls verða metið af því hvernig til tekst hjá þeim sem ráða för í nýju sveitarfélagi frá 15. júní. Eitt og annað hefur breyst í pólitíkinni fyrir austan með þessari sameiningu. Auðvitað fækkar þar sveitarstjórnarmönnum til samræmis við þetta og nýir tímar renna upp. Í aðdraganda kosninganna var stillt upp hjá öllum framboðunum fjórum nema Framsóknarflokknum. Reyndar fannst mér merkilegt að sjá stöðuna sem úr því prófkjöri kom en staða sveitarstjórnarfulltrúanna frá Austurbyggð varð þar sterk.

Nýtt sveitarfélag er 4000 manna byggðarlag - sterkt sveitarfélag og þar er mikil uppbygging á öllum sviðum. Í raun hefur verið ævintýralegt að fylgjast með kraftinum þar. Hef ég séð hann vel af ferðum mínum þangað seinustu árin. Nýtt sveitarfélag heitir Fjarðabyggð, rétt eins og sveitarfélagið sem varð til árið 1998. Nýtt pólitískt landslag blasir við í nýju sveitarfélagi og munu nýjir tímar vonandi verða þar með kosningunum eftir rúman mánuð. Í kvöld var kynnt ný skoðanakönnun á fylgi framboðanna í Fjarðabyggð. Þar mælist Fjarðalistinn (sameiginlegt framboð félagshyggjuflokkanna) stærst með 35,6%, næstur kemur Sjálfstæðisflokkurinn með 31,8% og Framsóknarflokkurinn mælist með 29,7% fylgi. Öll mælast framboðin þrjú með þrjá menn inni. Biðlistinn, sem stofnaður var í aðdraganda kosninganna 2002, mælist aðeins með 1,7% fylgi og missir meginþorra fylgis síns.

Fjarðalistinn er byggður á grunni Alþýðubandalagsins á Norðfirði sem þar réð lögum og lofum í hálfa öld og kjarninn í framboðinu eru vinstrimenn á öllum stöðunum. Þó er Fjarðalistinn ekki borinn upp af neinum flokkum beint en undirstaða listans er þó öllum ljós. Ef marka má þessa skoðanakönnun er Fjarðalistinn að missa mann frá kosningunum 2002 í gömlu Fjarðabyggð. Smári Geirsson sem leiddi Fjarðalistann 1998 og 2002 er svo sannarlega þekktur í sveitarstjórnarpólitík um allt land og var lengi leiðtogi Alþýðubandalagsins á Norðfirði er í fjórða sæti Fjarðalistans að þessu sinni. Hann setur sjálfan sig í oddasæti og leggur allt undir með því að Fjarðalistinn haldist enn stærsta aflið í bæjarmálunum þar. Ef marka má þessa könnun er hann ekki inni en er þó skv. henni næstur inn og þá á kostnað þriðja manns Framsóknarflokksins. Það verður óneitanlega merkilegt að sjá hvort Smári helst inni.

Sjálfstæðisflokkurinn er í mikilli uppsveiflu í Fjarðabyggð í þessari könnun. Þar er öflugur nýr framboðslisti og mikið af öflugu og góðu fólki sem gefur kost á sér - til að leiða flokkinn til sigurs þar. Nýr leiðtogi, Valdimar O. Hermannsson, er kominn til sögunnar. Þar er öflugur og vandaður maður. Hitti ég hann á flokksráðsfundi Sjálfstæðisflokksins fyrr í mánuðinum og ræddi örlítið við hann um pólitísku stöðuna þar. Tel ég flokkinn eiga mikil sóknarfæri í Fjarðabyggð að þessu sinni. Markmiðið hlýtur að vera að tryggja kjör Jens Garðars Helgasonar og ná því að tryggja að Sjálfstæðisflokkurinn verði stærst framboða í sveitarfélaginu. Listi flokksins í Fjarðabyggð er svo til algjörlega nýr og það er öllum ljóst að með honum er opnað á ný tækifæri og nýtt upphaf í stjórnmálunum í bænum. Ef marka má þessa könnun eru tækifæri Sjálfstæðisflokksins miklir í nýju sveitarfélagi og þriðji maðurinn virðist öruggur inni.

Framsóknarflokkurinn er leiddur af Guðmundi Þorgrímssyni bæjarfulltrúa í Austurbyggð. Prófkjör flokksins þótti skila af sér kostulegum úrslitum og í raun má telja merkilegt hversu sterkir fulltrúar Austurbyggðar urðu þar en kjörnir fulltrúar flokksins í Fjarðabyggð urðu undir. Er reyndar athyglisvert að sjá hversu sterk staða flokksins er í Fjarðabyggð miðað við aðrar kannanir út um landið. Virðist flokkurinn standa sterkar þarna en á mörgum öðrum stöðum. Biðlistinn var stofnaður með krafti fyrir fjórum árum af frænda mínum, Helga Seljan, og vinum hans. Þeir unnu mikinn sigur og náðu að fella kommameirihlutann alræmda, sem var mikið þarfaverk. Segja má að Biðlistinn hafi breytt mjög pólitísku stöðunni þarna. Ef marka má stöðuna nú er á brattann að sækja fyrir listann og Ásmund, sem varð bæjarfulltrúi í stað Helga og leiðir listann að þessu sinni. En væntanlega stefna þeir hátt.

Þessi könnun sýnir nýtt landslag í pólitíkinni fyrir austan. Fyrst og fremst sýnir hún að Sjálfstæðisflokkurinn á öll sóknarfæri í það að verða stærst framboðanna fjögurra í Fjarðabyggð. Ég ætla svo sannarlega að vona það að flokksfélagar mínir leiði flokkinn til glæsilegs sigurs eftir rúman mánuð. Mér finnst listi þeirra góður allt frá þeim sem leiða til þeirra sem með fylgja. Heiðurssæti listans skipar Georg Halldórsson á Eskifirði en við erum systkinabörn. Goggi hefur eins og flest okkar fólk frá Eskifirði fylgt Sjálfstæðisflokknum að málum. Á móti kemur að allir erum við, ég, Goggi og Helgi Seljan yngri, náskyldir og afkomendur Friðriks Árnasonar, sem var lengi hreppstjóri á Eskifirði. Friðrik afi var sjálfstæðismaður fram í hjartarót og fáum hef ég kynnst á lífsleiðinni sem var gegnheilli hægrimaður.

Ég vona að hægrisigur verði niðurstaðan í Fjarðabyggð eftir mánuð!

Nýtt fjölmiðlafrumvarp kynnt opinberlega

Um fátt hefur verið deilt meira á vettvangi stjórnmála hérlendis seinustu árin en lagasetningu um eignarhald á fjölmiðlum og ýmsa þætti tengda málinu á árinu 2004. Harkaleg átök áttu sér stað samhliða öllu ferlinu, allt frá því að frumvarp ríkisstjórnarinnar var kynnt í lok aprílmánaðar 2004, í kjölfar þess að Alþingi samþykkti fjölmiðlalögin 24. maí og eftir að forseti Íslands synjaði því staðfestingar 2. júní 2004. Inn í málið blönduðust átök um valdsvið forsetaembættisins og 26. grein stjórnarskrárinnar. Leiddu deilurnar að lokum til þess að Alþingi afturkallaði lögin og var lagafrumvarp um það samþykkt á þingi í júlí 2004. Málið var sett í annan farveg og leitað leiða til þverpólitískra sátta með því að skipa þverpólitíska nefnd til að fara yfir málið. Í apríl 2005 var sameiginleg niðurstaða allra flokka kynnt.

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra og varaformaður Sjálfstæðisflokksins, kynnti á blaðamannafundi í dag nýtt fjölmiðlafrumvarp sem stjórnarflokkarnir hafa nú samþykkt byggða á grunni þessarar skýrslu fjölmiðlanefndar í fyrra. Meginpunktar frumvarpsins eru þeir að fjölmiðlum er gert að setja reglur sem tryggja gagnsæi á eignarhaldi þeirra, einn og sami aðili má ekki eiga meira en 25% hlut í fyrirtæki sem er ráðandi á markaði og að Samkeppnisstofnun geti haft afskipti af samruna fyrirtækja á fjölmiðlamarkaði. Hér birtast því ljóslifandi sú sáttargjörð sem náðist á milli flokkanna. Það sem stefnt var að með því að færa málið í þetta ferli frá þrætupunktunum sumarið 2004 var að landa því sameinað óháð stjórnmálaskoðunum almennt. Er það mjög ánægjulegt og gleðiefni að hægt hafi verið að samtvinna áherslur og skoðanir á þessu mikilvæga málefni þá og lægja hinar gríðarlegu öldur í málinu - byggja nýtt frumvarp á þeim grunni.

Lengst af í hita átakanna sumarið 2004 var staða mála þannig að stjórnarandstaðan skoraðist undan því að gera heyrinkunna efnislega afstöðu sína til lagasetningar um eignarhald á fjölmiðlum. Það eina sem kom frá þeim vorið 2004 og um sumarið er átökin voru sem mest voru pólitísk keiluköst og illmælgi af ótrúlegri sort. Er málið var fært í þennan farveg var fulltrúum ólíkra flokka ekki annað fært en að taka málið efnislega fyrir og ræða það á þeim forsendum. Ég hef ávallt talið það mikilvægt að setja slíkan ramma utan um heildarmynd fjölmiðla á Íslandi og fagna því að nú stefnir allt í að fjölmiðlafrumvarp verði afgreitt á yfirstandandi. Vonandi standa allir aðilar við þá sátt sem áður hefur náðst og bera gæfu til að samþykkja frumvarpið fljótlega. Tekin hefur verið umræða um alla mögulega og ómögulega punkta fjölmiðlalöggjafar og þetta er margrætt.

Athygli vekur að stefnt er að samþykkt þessa máls á yfirstandandi þingi. Það vekur athygli í ljósi þess að rétt rúmur mánuður er til sveitarstjórnarkosninga og stutt í áætluð þinglok. Það er þó ljóst að stjórnarandstöðunni verður að ósk sinni að ræða fjölmiðlafrumvarp saman við frumvarp um Ríkisútvarpið. Það hefur reyndar verið með ólíkindum að hlusta á jagið og blaðrið í stjórnarandstöðunni um það mál og greinilegt að blaður þeirra í þinginu miðast við það eitt að tefja það að meirihluti þingsins samþykki nýtt lagafrumvarp um Ríkisútvarpið. Allir sem muna eftir hitanum í fjölmiðlaumræðunni fyrir tveim árum sakna ekki blaðurs þá um allt og ekki neitt nema efnisleg atriði fjölmiðlalöggjafar. Vonandi höldum við ekki í sama leiðindanagið og illmælgið sem þá einkenndi umræðu um íslensk stjórnmál.

Nú getur reyndar enginn kennt Davíð um nýja löggjöf, enda er hann farinn til annarra starfa og kemur hvergi nærri nú. Það er þó kaldhæðnislegt (og kannski með ráðum gert) að kynna nýtt fjölmiðlafrumvarp nákvæmlega tveim árum eftir að hið fyrra og umdeilda var kynnt fyrst, en það var 26. apríl 2004. Það verður fróðlegt að sjá hvort átök verði um þessi mál af einhverjum hætti eða funinn í kringum það muni með einhverjum hætti minna á sumarhitann í þjóðmálaumræðunni sumarið 2004 - sumarið þegar að stjórnmálaáhugamenn fóru aldrei í frí.

Skemmtileg leikhúsferð til Dalvíkur

Síðdegis hélt ég út á Dalvík. Mér hafði verið boðið í kvöldmat hjá góðvinum mínum og ennfremur var stefnt á leikhúsferð. Nokkuð langur tími var liðinn frá því að ég hafði farið úteftir síðast og var ánægjulegt að skella sér aftur. Þegar úteftir var komið blasti við mikill snjór en þar hefur snjóað mun meira seinustu vikur og ekki mikil merki um að sumarið sé gengið í garð. Að loknu góðu spjalli yfir góðum mat héldum við í leikhúsið Ungó á Dalvík. Hitti ég mikið af góðum vinum á sýningunni en ég bjó um nokkuð skeið á Dalvík og eignaðist þar marga vini og kunningja. Þau vináttubönd skipta alltaf miklu máli en ég var lengstan hluta grunnskólatímabilsins þar. Gleymdi ég mér í spjalli við einn gamlan og góðan kennara minn fyrir sýninguna en það var orðið mjög langt síðan að leiðir okkar höfðu legið saman. Viðkomandi kennari vildi vita hvað ég væri að gera og spurningar um pólitísk verk mín komu þar við sögu.

Sýningin sem ég fór að sjá var Blessað barnalán eftir Kjartan Ragnarsson. Leikfélag Dalvíkur frumsýndi sýninguna föstudaginn 7. apríl og var þetta tíunda sýning leikfélagsins á verkinu. Stefnt er að minnsta kosti fimm til viðbótar og fleirum ef aðsókn helst góð. Salurinn var troðfullur í kvöld og góð stemmning, enda er leikverkið ærslafullur og sprenghlægilegur farsi. Þarna var fólk af öllum aldurshópum og skemmtu sér konunglega saman. Leikstjóri uppfærslunnar er leikkonan landskunna Sunna Borg. Sunnu þekkja flestir fyrir störf sín hér hjá Leikfélagi Akureyrar, en þar hefur hún leikið fjölda eftirminnilegra hlutverka, haldið námskeið og leikstýrt. Sunna var einnig um tíma formaður Leikfélags Akureyrar. Ekki er hægt að segja annað en að Sunna hafi unnið gott starf útfrá með uppsetningu á Blessuðu barnaláni og hópurinn gert saman mjög góða sýningu.

Eins og flestir vita sem hafa séð verkið segir þar frá aldraðri konu, Þorgerði, sem býr með dóttur sinni, Ingu, austur á landi. Sú gamla á reyndar fleiri börn, en þau búa víðs fjarri og eru afar löt við að heimsækja móður sína. Dóttirin bregður á það ráð að sviðsetja dauða móðurinnar, til að fá systkinin heim. Þau birtast svo til að vera við jarðarför móðurinnar, þess albúin að gera það sem mestu skiptir í þeirra augum að skipta á milli sín arfinum og öllu því sem gamla konan skilur eftir sig. Presturinn á staðnum er nauðbeygður til að taka þátt í látalátunum og prestsfrúin kemur við sögu, líka læknirinn í þorpinu, heimilisaðstoðin og meira að segja ferðamaður sem kemur þarna til styttri dvalar. Úr verður sprenghlægileg atburðarás sem hittir alltaf í mark. Verkið var fyrst tekið til sýninga hjá Leikfélagi Reykjavíkur árið 1977 og síðan verið sýnt víða um land við miklar vinsældir.

Hafði ég ætlað mér í nokkrar vikur að skella mér á verkið en loksins gafst góður tími til þess í kvöld. Var þetta svo sannarlega frábær skemmtun í leikhúsinu útfrá og mjög gaman að hlæja að öllum látunum. 11 leikarar eru í sýningunni og þess ber að geta að fimm þeirra eru með þessari sýningu að stíga sín fyrstu skref sem leikarar á sviðinu útfrá. Öll stóðu þau sig mjög vel en senuþjófarnir voru að mínu mati Arnar Símonarson í hlutverki prestsins, Dagbjört Sigurpálsdóttir í hlutverki Ingu, Dana Jóna Sveinsdóttir í hlutverki Þorgerðar og Sólveig Rögnvaldsdóttir í hlutverki Bínu. Addi Sím hefur margoft farið á kostum á leiksviði útfrá og hann er svo sannarlega fæddur leikari. Taktar hans í hlutverki prestsins voru alveg frábærir. Dana Jóna var svo alveg bráðfyndin sem Þorgerður.

Eftir sýninguna fór ég í kaffispjall heim til vinafólks míns. Haldið var heim eftir miðnættið. Stoppaði ég upp við Háls, ofan við Dalvík, við minnismerkið um Friðrik Friðriksson æskulýðsprest, skamma stund og naut kyrrðar kvöldsins og roðans og fegurðarinnar sem blasti við út fjörðinn áður en heim var haldið til Akureyrar að loknum góðum degi. Kvöldroðinn var góð áminning til mín um það að sumarið er komið og að birtan er að sigrast hægt en örugglega á myrkrinu. Það minnti mig svo vel á það að slappa vel af í sumar og njóta lífsins.

Umræða um flugvöll á höfuðborgarsvæðinu

Ég hef lengi haft mikinn áhuga á málefnum flugvallar á höfuðborgarsvæðinu og alla tíð verið talsmaður þess að hann verði áfram þar. Fyrir ári stefndi allt í að Reykjavíkurflugvöllur yrði einmitt aðalmál þessarar kosningabaráttu en það hefur orðið rólegra yfir því tali seinustu mánuðina. Athygli vakti þó í prófkjörsslag sjálfstæðismanna að Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson skipti skyndilega um skoðun á vellinum og vildi hann burt helst sem fyrst og yfirbauð þar keppinaut sinn Gísla Martein Baldursson. Ekki fannst mér margt gott við þær pælingar og fannst mörgum þær vera stuðandi miðað við fyrri rólegheit og yfirvegun Vilhjálms. Í aðdraganda landsfundar hafði Vilhjálmur aftur skipt um skoðun og orðinn meira inni á þeirri línu að halda í völlinn en leita nýrra leiða. Ef marka má tal flokksfélaga minna í borginni hafa þeir enga afgerandi skoðun um hvað eigi um völlinn að verða. Finnst mér það með ólíkindum og ætla að vona að þeir þori að láta vaða í þá átt að tala fyrir velli beint á höfuðborgarsvæðinu.

Eins og fyrr segir hefur Framsóknarflokkurinn í Reykjavík nú skotist fram með afgerandi stefnu í þessum málum sem vekur athygli og ekki síður auglýsingarnar sem kortleggja stefnuna með verulega afgerandi hætti. Verð ég að viðurkenna að ég verð sífellt meira skotinn í hugmynd framsóknarmanna eftir því sem ég sé hana betur útfærða á teikniborði þeirra. Það góða við þessar auglýsingar er einkum það að þar kemur fram skýr og afgerandi stefna á því hvert skuli stefna en ekki tal næstu árin. Það er því miður svo að margir hafa flaskað á sér í borgarmálunum hvað varðar þessi mál varðar með því að hafa ekki neina afgerandi og skýra stefnu. Að mínu mati eru valkostirnir ekki nema þrír: flugvöllur þar sem hann er nú, flugvöllur á Lönguskerjum og að flytja innanlandsflugið til Keflavíkur. Sjái borgaryfirvöld sér ekki fært að hafa hann áfram í Vatnsmýrinni tel ég vænlegast að horfa á Löngusker sem staðsetningu. Ég er algjörlega mótfallinn því að flytja innanlandsflugið til Keflavíkur.

Eitthvað segir mér svo hugur að Framsóknarflokkurinn í Reykjavík eigi eftir að græða á því að hafa skýra stefnu í þessum málum. Þessi auglýsing innrammar þá stefnu mjög vel. Þessi auglýsing er enda mjög afgerandi um hvað þeir vilja og hún sýnir framtíðarsýn þeirra ljóslifandi. Skoðun mín fellur því saman við þá sem framsóknarmenn tala fyrir. Það verð ég fúslega að viðurkenna. Það hefur enda þegar vakið athygli hversu ferskar auglýsingar framsóknarmanna eru. Þar er sótt í smiðju Trausta Valssonar, sem kom fyrstur með hana á áttunda áratugnum, og Hrafns Gunnlaugssonar sem færði hana í glæsilegan myndrænan búning í mynd sinni, Reykjavík í öðru ljósi, á árinu 2001. Er það jákvætt að tekin sé upp umræða um þann kost í málinu finnst mér og þessi auglýsing framsóknarmanna bætir miklu púðri í þennan kost. Þessi umræða er því aftur hafin sýnist mér og þessi auglýsing verða mikið rædd á næstunni spái ég, enda ferskt innlegg í umræðuna.

Það er mjög stutt síðan að öll umræða hljóðaði á þann veg að flugvöllurinn skyldi fara úr Vatnsmýrinni en svo væri það annarra að finna út úr hvað taka ætti við. Það sáu allir að við svo búið gat umræðan ekki einvörðungu verið stödd. Það þurfti að útfæra aðra möguleika og annan status í málið. Þessi hlið málsins, einhliða blaður sunnanmanna gat ekki gengið. Umræðan var ekki málefnaleg áður, það var ráðist að okkur úti á landi fyrir að verja þennan mikilvæga samgöngupunkt okkar og fundið að því að við værum að tjá okkur um mál sem að mati sunnanmanna væri aðeins þeirra mál. Mér persónulega fannst sérstaklega leitt að heyra tal sumra sem töluðu um aðkomu okkar að flugvellinum, sem er samgöngulegur miðpunktur allra landsmanna, og því að okkur var liggur við brigslað um að vera að skipta okkur af annarra manna málum. Flutningur innanlandsflugsins til Keflavíkur er og verður óásættanlegur kostur í mínum huga og okkar allra úti á landi. Finna þarf ásættanlega staðsetningu á höfuðborgarsvæðinu fyrir flugvöll. Þessi fyrrnefnda tillaga opnar á góða lausn.

Það er vissulega mál Reykvíkinga hvort þeir vilja hafa flugvöll innan borgarmarkanna eða ekki og önnur sveitarfélög hafa ekkert um það að segja. En á meðan Reykjavík er höfuðborg landsins og sinnir ýmsum þeim þáttum sem þeim sess fylgir geta þeir ekki lokað umræðuna á afmörkuðum bletti sinna skoðana. Það er bara þannig. Ég lít svo á að höfuðborgin sé mín rétt eins og borgarbúa að þessu leyti. Um er að ræða málefni sem skiptir því ekki bara borgarbúa máli að því leyti. Ekki veitir af umræðu um þessi mál. Hef ég talið mikilvægt varðandi Reykjavíkurflugvöll að í samfélaginu öllu verði frjó og góð umræða, þar sem teknir yrðu fyrir kostir og gallar flugvallar í Vatnsmýrinni og farið yfir málið frá víðu sjónarhorni. Samgöngulegar tengingar skipta máli hvað mig snertir, einkum í ljósi þess að ég bý á landsbyggðinni. Ég vil því fagna að þetta mál komist aftur á dagskrá.

Hugmyndin um flugvöll á Lönguskerjum er mjög góður kostur. Kanna verður þó alla þætti málsins og hvort hún sé raunhæf að því leyti að hún geti gengið upp - átt sér líf utan teikniborðsins og myndar Hrafns og auglýsingar framsóknarmannanna. Grunnpunktur af minni hálfu er að flugvöllur sé á höfuðborgarsvæðinu. Það er innri ákvörðun yfirvalda í sveitarfélaginu hvar hann sé ætli Reykjavík og svæðið þar í kring að standa undir nafni sem höfuðborg og vera áfram sá miðpunktur sem hann hefur verið til fjölda ára. En megi umræðan um þetta mál blómstra og jákvætt er að hver tjái sig og sínar skoðanir með ákveðnum hætti. Það er eðlilegt að menn tali hreint út og segi sínar skoðanir óhikað.

Líf færist í kosningabaráttuna í borginni

Það styttist óðum í sveitarstjórnarkosningar. Í morgun birtist ný skoðanakönnun á stöðu mála í Reykjavík. Þar er Sjálfstæðisflokkurinn með 8 borgarfulltrúa inni en mælist með innan við helming atkvæða eða rúm 47%. Forskot Sjálfstæðisflokksins á R-listaflokkana minnkar því örlítið. Í heildina eru tíðindin í þessari könnun þau að fylgi stóru flokkanna tveggja minnkar en þeir hinir minni eru að styrkjast. Það blasir við að þó að Sjálfstæðisflokkurinn hafi forskot er engan veginn öruggt að flokkurinn vinni þann góða sigur sem stefnt hefur í um langt skeið. Nú þegar að styttist í kjördag mun þeim óákveðnu sífellt fækka og er auðvitað mikilvægt að tryggja að Sjálfstæðisflokkurinn í Reykjavík geti höfðað til hinna óákveðnu. Gott útspil í þá átt var kynnt á blaðamannafundi í dag er flokkurinn kynnti fjölskyldustefnu sína, sem m.a. innheldur að lækka gjaldskrá í leikskólum borgarinnar um 25% í haust.

Staða Sjálfstæðisflokksins hefur lengi verið mjög sterk í könnunum, eða allt frá því að R-listinn geispaði golunni vegna átaka með stólaskiptingu flokkanna. Þá reyndu sumir snillingar að skipta átta borgarfulltrúasætum jafnt milli þriggja aðila með litlum sýnilegum árangri og áður en málefnin urðu að umræðuefni þar sprakk allt á stólabitlingum. Annars þekkja allir þessi endalok R-listans og óþarfi að þreyta fólk með því að tala um of um framboð sem er gufað upp, þó að það stjórni vissulega enn borginni fram til kosninga. Sjálfstæðisflokkurinn hefur auðvitað búið við það að margir hafa talið sigur hans öruggan. Slíkt andrúmsloft getur bæði skapað tækifæri en líka doða. Mér sýnist á kraftinum í félögum mínum í borginni að þau séu kraftmikil og geri sér grein fyrir því hvað þau þurfi að gera til að keyra þessu beint heim í höfn og tryggja sterkan hægrimeirihluta næstu fjögur árin. Þau eru enda mjög öflug í allri kynningu.

Það er mjög athyglisvert að Samfylkingin hefur ekki markað sér neitt nýtt síðan að Dagur B. Eggertsson varð borgarstjóraefni og leiðtogi flokksins eftir rándýrt prófkjör í febrúar. Ef marka má kannanir er Samfylkingin ekki að skora neitt hærra en var fyrir þetta prófkjör þeirra. Er reyndar merkilegt að sjá um allt að flokkurinn virðist ekki standa fyrir neinu sérstöku. Ekkert nýtt er í áherslum þeirra og tali. Dagur B. kemur með minni ferskleika inn í borgarpólitíkina með forystu sinni en ég hafði áður talið að myndi verða. Sennilega hefði það verið þeim farsælla að Steinunn Valdís hefði leitt þá, enda er hún sitjandi borgarstjóri og hefur notið trausts allra afla innan R-listans sáluga sem slík, merkilegt nokk. Eflaust er það vegna þess að hún hefur verið órjúfanlegur hluti R-listans alla tíð og verið borgarfulltrúi hans alla tíð. Svo er greinilegt að Stefán Jón leggur ekkert á sig og virðist farinn úr borgarmálum óháð úrslitum.

Hvíslað hefur verið um það að bæði Steinunn Valdís og Stefán Jón horfi löngunaraugum í þingframboð fari allt á versta veg og þau láti Dag að mestu um að taka á sig borgarmálin. Verði þar skellur geti þau farið frá því með þeim orðum að þeim hafi verið hafnað fyrir nýliðann í flokknum og árangurinn orðið með þeim hætti sem við væri að búast. Lukkist eitthvað hjá Degi geti þau notað það sem stökkpall inn í landsmálin og sagt að þau hafi lagt af mörkum inn í málefnagrunn flokksins í borginni. Það heyrist reyndar víða að Samfylkingin sé eins og míníútgáfa af R-listanum sáluga. Þar er enda hin fyrrum vinstri græna Björk Vilhelmsdóttir og hinn óháði lærisveinn Ingibjargar Sólrúnar, Dagur B, sem lyft var til skýjanna með samþykki ISG og liðssveitar hennar, Stefáni Jóni og Steinunni Valdísi báðum til mikillar gremju. Þetta framboð gæti skilað þeim árangri en líka skelli. Verður fróðlegt að sjá hvort það muni verða.

Vinstri grænir sækja fram með auglýsingum á leiðtoganum Svandísi Svavarsdóttur og greinilegt að henni er teflt fram sem borgarstjóraefni og framtíðarhöfðingja á þessum væng borgarmálanna. Hún er enginn bráðabirgðaleiðtogi eða hver annar efsti maður, henni eru ætlaðir stórir hlutir á þessu sviði. Eflaust er spútnikkynning VG á Svandísi sönnun þess að VG sleit R-listanum sáluga með því að byggja leiðtoga úr Svandísi. Þess ber einmitt að geta að það var hin sama Svandís sem leiddi borgarmálafélag VG og lagði fram tillöguna um slit R-listans. Enginn vafi leikur á því að Svavar Gestsson fyrrum ráðherra og formaður Alþýðubandalagsins, er einn af lykilmönnum VG, þó að hann sé staddur í Kaupmannahöfn sem sendiherra okkar allra. Hans áhrif innan VG eru ráðandi og engum dylst lykilstaða afkomenda hans innan VG. Svandís hefur sem leiðtogi sótt í þennan grunn og eru ætluð áhrif vegna ætternis síns.

Það er alveg ljóst að Framsóknarflokkurinn sækir á ný mið núna undir forystu Björns Inga Hrafnssonar og byggir annan grunn undir flokkinn í borgarmálunum en var undir leiðsögn Alfreðs Þorsteinssonar. Framboðið er það ferskt að það byggir ekki á flokksgrunninum og spilar allt með lógóinu exbé. Þetta lógó hannað í Reykjavík er notað um allt land, enda er Framsóknarflokkurinn jafnóvinsæll sem flokkur úti á landsbyggðinni sem og í borginni - það eru óneitanlega stór tíðindi. Björn Ingi er ungur maður og byggir á því að hann sé nýr maður nýrra tíma í borgarmálum. Það er því ekki auðvelt fyrir hann að hafa grunn byggðan á umdeildum verkum Alfreðs innan Orkuveitu Reykjavíkur. Ein leið Framsóknar til að sækja fram er að boða flugvöll á Lönguskerjum. Hefur flokkurinn gert mjög góðar auglýsingar að mínu mati sem sækja fram og sýna hvað flokkurinn vill gera í þessum málum.

Ef marka má könnunina í dag á Frjálslyndi flokkurinn meira fylgis að fagna. Þar tel ég margt spila inn í. Tilkoma Guðrúnar Ásmundsdóttur, vinsællar og virtrar leikkonu í forystusveit flokksins, hefur vakið athygli og hefur flokkurinn grætt á því - á því leikur enginn vafi. En hvort að það að fá Guðrúnu dugar skal ósagt látið. En það er enginn vafi að með hana í framboði getur flokkurinn betur höfðað til eldri borgara en áður var. En það er þó alveg ljóst að Ólafur F. er verulega litlaus en gæti húrrast inn á kjörþokka Guðrúnar og Margrétar Sverrisdóttur. Annars er það skondið að sjá leiðtoga flokksins barma sér í dag yfir auglýsingum í þessari kosningabaráttu, en eins og allir vita hafa Frjálslyndir verið iðnir við þann kola að undanförnu. Hvað varðar möguleika þessara örflokka að komast inn ræðst allt á auglýsingum. Við eigum því eftir að sjá alla þessa spekinga sem andmæla auglýsingum eyða á kafi. Sjáið bara VG sem dæmi.

Línur í þessum kosningum virðast skýrar. Falli meirihluti vinstriaflanna mun Sjálfstæðisflokkurinn komast til valda væntanlega einn. Ég sé það reyndar ekki fyrir mér að Vilhjálmur Þ. og Sjálfstæðisflokkurinn fari í meirihluta með ráðandi stöðu nema að hafa borgarstjórann komi til meirihlutaviðræðna ef flokkurinn nær ekki einn meirihluta. Eðlilegur fyrsti kostur haldi R-listaflokkarnir velli er að þeir reyni fyrir sér. Þar eru flokkar og forystumenn sem allir kynna sig sem borgarstjóraefni. Það sjáum við best á kynningum á Svandísi og Birni Inga. Þetta eru allt materíal í borgarstjórastól eða presentera sig sem slíka. R-listaflokkarnir hafa oftar en einu sinni á líðandi kjörtímabili barist um hver eigi að verða borgarstjóri og hvernig skipta skal bitlingum. Það yrði fyrst spennandi að sjá kattaslaginn þeirra ef svo ólíklega vildi til að þetta ósamstíga lið héldi fulltrúafjölda sínum sem heild.

Fyrst og fremst stendur valið um það hvort að fólk vill sterkan Sjálfstæðisflokk til valda eða ósamstíga félagshyggjuöfl í framboði. Þessi könnun í dag er eins og aðrar vísbending - að mínu mati er hún skýr skilaboð til flokksfélaga minna í borginni um það að passa upp á að landa góðum og afgerandi sigri eftir fimm vikur.

Leyniskyttumorðin í Washington árið 2002

Tæp fjögur ár eru liðin frá því að íbúar Washington-borgar í Bandaríkjunum óttuðust svo um líf sitt að þeir lokuðu sig inni að mestu og héldu kyrru fyrir. Í október 2002 var skelfing og ótti yfir borginni og íbúarnir vissu vart hvaðan á þá stóð veðrið. Leyniskytta hélt öllum í borginni í raun í gíslingu. Morðin fóru þannig fram að skotið var úr skotti bifreiðar, þar sem borað hafði verið gat á farangursgeymsluna og var því fólk algjörlega grunlaust og átti sér einskis ills von. Áður en yfir lauk féllu tíu manneskjur í valinn. Fyrsta morðið var framið að kvöldi 2. október 2002 er 55 ára karlmaður var skotinn til bana fyrir utan stórmarkað í Maryland. Daginn eftir voru fimm manneskjur drepnar, þar af fjórar þeirra á tveggja klukkustunda bili. Skelfingin var undir lok orðin slík að Washington minnti að mestu á draugaborg þar sem fáir voru á ferli.

Ég gleymi aldrei fréttaflutningi af þessu máli. Það var skelfilegt að sjá hversu útpæld þessi fjöldamorð voru og þeim var ekki beint að minnihlutahópum frekar en öðrum. Fólk af öllum kynþáttum og uppruna féllu í valinn. Strax í upphafi var því hægt að gleyma því að kortleggja þessi fjöldamorð sem árás á minnihlutahópa, enda var hvítt fólk alveg eins fellt og blökkufólk. Um fátt var meira fjallað í bandarískum fjölmiðlum um miðjan október en þetta mál og skelfing íbúanna í Washington vakti athygli fólks um allan heim. Charles A. Moose lögregluforingi í Montgomery-umdæmi í Maryland, varð heimsfrægur á einni nóttu en hann varð talsmaður rannsóknar málsins og tákngervingur leitarinnar að morðingjanum. Undir lokin hélt hann orðið marga blaðamannafundi á dag og fólk fylgdist skelfingu lostið, jafnt í Washington sem hér á Íslandi, með rannsókninni - og sífellt færðist Moose og hans fólk nær lausninni.

Það var svo loksins þann 24. október 2002 sem skelfingunni lauk. Þann dag voru John Allen Muhammad, 42 ára, og Lee Boyd Malvo, 17 ára, handteknir þar sem þeir voru sofandi í bíl sínum á borgarsvæðinu. Við leit í bílnum fannst skotvopn, veiðiriffill, og borað gat á skott bílsins þar sem þeir gátu skriðið inn í að innanverðu til að skjóta um lítið gat sem þeir höfðu útbúið. Hafði bíllinn því verið útbúinn með þeim hætti að hægt var að skjóta á fólk án þess að á nokkru myndi bera. Muhammad var talinn hafa myrt alla tíu einstaklingana en ekki lék vafi á því að Malvo hafði tekið fullan þátt í þeim og orðið heilaþveginn af Muhammad sem hann leit upp til sem föðurímyndar. Hann hafði um skeið búið með móður Malvos og náð til hans með slíkum hætti að þeir urðu sem einn maður. Fóru þeir fyrir dóm og lauk málaferlum með þeim hætti að Muhammad var dæmdur til dauða en Malvo í lífstíðarfangelsi.

Muhammad hefur enn ekki verið líflátinn fyrir morðin tíu, enda bíður hann dóms fyrir morðtilræði og morð í öðrum ríkjum Bandaríkjanna. Muhammad var dæmdur beint til dauða upphaflega fyrir morðið á blökkumanninum Dean Harold Meyers við bensínstöð í Virginíu. Malvo, byggði vörn sína upp á því að hann hefði orðið saklaust peð í leik Muhammad og hann hafi dýrkað hann og orðið blindaður af bæði persónulegri ást á honum og ekki síður markmiðum hans. Það hefur enda blasað við að Muhammad hafi fyllt Malvo af lyfjum og haft tangarhald á honum. Malvo bíður enn dóms í öðru fylki fyrir morðtilræði en hann var sakfelldur upphaflega fyrir að hafa þann 14. október 2002 myrt að yfirlögðu ráði alríkislögreglukonuna Lindu Franklin fyrir utan verslun í Virginíu. Þeir bíða enn báðir þess að dómsniðurstöður verði skýrar í málum þeirra en talið er líklegt að Muhammad verði líflátinn fyrir lok ársins.

Í gærkvöldi var sýnd mjög fróðleg og vönduð leikin kvikmynd, D.C. Sniper: 23 Days of Fear, á Stöð 2 um þessa atburði. Var að mörgu mjög athyglisvert að sjá uppsetningu þessara voðaverknaða setta upp í kvikmyndaform. Myndin var vel leikin og sérstaklega fannst mér Charles S. Dutton fara vel með hlutverk Moose lögregluforingja, en kænska hans og útsjónarsemi leiddu til þess að morðingjarnir fundust mun fyrr en ella hefði væntanlega orðið. Vissulega er sagan af þessum voðaverkum á höfuðborgarsvæðinu í Maryland-fylki skelfileg en hún er þó gott dæmi um það hvernig að vitfirring getur leitt til voðaverka og ógnvænlegra viðburða. Þeir sem upplifðu fréttir af þessu máli fyrir fjórum árum hafa væntanlega orðið sammála mér í því að þessi mynd sé mjög sagnfræðilega rétt uppbyggð og vel gerð að öllu leyti.

Eftir lausn málsins skrifðu Moose og Charles Marshall vandaða bók og samantekt um þetta mál allt. Ber bókin nafnið Three Weeks in October. Ég keypti mér hana nýlega og las og hvet alla aðra til að gera það. Það er enda engu líkt að lesa sjónarhorn Moose á málinu og kemur grunnur þeirrar sögu fram í þessari kvikmynd sem fyrr er nefnd.

Samantekt um málið

Saving Private Ryan

Ég hef lengi verið mikill aðdáandi kvikmynda sem sýna tilveruna í stríði og átökum. Einkum er það vegna þess að þær sýna tilfinningaskalann allan og sýna mannlega reisn og tilveru í skugga hörmunga. Þó að oft á tíðum sé sjónarsviðið dökkt býður kvikmyndaramminn upp á svo margt stórfenglegt. Að mínu mati er ein besta stríðsmynd seinustu ára stórmyndin Saving Private Ryan eftir Steven Spielberg. Þegar að hún var frumsýnd árið 1998 hlaut hún fádæma lof allra gagnrýnenda og áhorfenda og hafði afgerandi áhrif á kvikmyndaunnendur. Myndin var tilnefnd til 11 Óskarsverðlauna og hlaut fimm, fyrir leikstjórn, kvikmyndatöku, klippingu, hljóð og hljóðklippingu.

Sagan, sem sögð er frá sjónarhóli lítillar bandarískrar hersveitar, hefst á landgöngunni á "Omaha"-ströndinni í Normandí þar sem um 2.400 bandarískir hermenn og 1.200 Þjóðverjar féllu, en gerist eftir það inni í landinu þar sem nokkrum mönnum hefur verið falið hættulegt sérverkefni. Kafteinn John Miller verður að fara með menn sína inn fyrir víglínuna til að hafa uppi á óbreyttum James Ryan, en komið hefur í ljós að þrír bræður hans hafa fallið í átökunum. Andspænis þessu vonlausa verkefni spyrja þessir menn sig að því hvers vegna verið sé að tefla lífi 8 manna í tvísýnu til að bjarga lífi eins. Umkringdir af hinum grimma raunveruleika stríðsins verða þeir hver fyrir sig að finna svar við þessari spurningu - og styrk til að takast á við framtíð sína með heiðri, æðruleysi og hugrekki.

Tom Hanks sýnir sannkallaðan stórleik í hlutverki hetjunnar John Miller, og hefur ekki leikið betur á sínum ferli, að mínu mati. Saving Private Ryan hafði mikil áhrif á mig fyrst þegar að ég sá hana. Hún heillaði alla helstu kvikmyndaunnendur og er margverðlaunuð. Steven Spielberg hlaut fyrir hana æðstu viðurkenningu sem bandaríski herinn veitir almennum borgurum. Saving Private Ryan fór inn á 160 bandaríska Topp-10 lista yfir bestu myndir ársins 1998, hlaut Golden Globe-verðlaunin sem besta dramamynd ársins og fyrir bestu leikstjórn, verðlaun framleiðenda í Bandaríkjunum og tíu tilnefningar til bresku kvikmyndaverðlaunanna BAFTA. Saving Private Ryan var mest sótta bandaríska myndin í heiminum 1998.

Ég horfði á þessa gæðamynd enn og aftur á þessum laugardegi og hvet alla sanna kvikmyndaunnendur til að rifja upp kynnin af henni. Upphafsatriðið eitt er það vel gert og ógleymanlegt að hver einasti áhugamaður um kvikmyndaformið verður orðlaus. Og tónlist meistara John Williams er rúsínan í pylsuendanum. Enn og aftur skapar hann tónlist sem passar svo undurljúft við atburðarásina. Stórfengleg kvikmynd sem vekur marga til umhugsunar um hrylling stríðsátaka og ekki síður mannlega virðingu í skugga erfiðleika og innri átaka.

Hu Jintao og stjórn hans mótmælt í Washington

Hu Jintao forseti Kína, leiðtogi einræðisstjórnarinnar í Peking, er nú í sinni fyrstu opinberu heimsókn í Bandaríkjunum. Á fimmtudaginn tók George W. Bush forseti Bandaríkjanna, á móti Jintao við athöfn á suðurflöt Hvíta hússins. Til tíðinda dró þar vegna mótmælaaðgerða fólks sem þar var komið til að mótmæla mannréttindabrotum yfirvalda í Kína. Hæst náðu þau er kona að nafni Wang Wenyi sem var í hópi fréttaljósmyndara, og að auki félagi í samtökum Falun Gong, gerði hróp að Hu. Kallaði Wang upphátt svo vel heyrðist að Falun Dafa væri góð. Wenyi var með fréttapassa fyrir Epoch Times, blað sem Falun Gong stofnaði í Bandaríkjunum. Hún er meinafræðingur að mennt og hefur t.d. rannsakað fullyrðingar Falun Gong um að þúsundir félaga í samtökunum hafi látið lífið í fangabúðum í Kína og líffæri úr þeim hafi verið seld - kínversk stjórnvöld vísa því á bug.

Er mikið gleðiefni að þessi rödd hafi komið fram í þessari heimsókn leiðtoga einræðisaflanna í Kína til Bandaríkjanna. Það er enda mikilvægt að talað sé máli mannréttinda og sérstaklega á það við hvað varðar Kína þar sem mannréttindi eru virt að vettugi æ ofan í æ. Það var einmitt það sem við ungliðar í öllum flokkum gerðum fyrir nokkrum árum þegar að leiðtogar þessarar stjórnar mætti hingað til landsins. Það var nauðsynlegt að láta rödd mannréttinda heyrast er bæði Li Peng og Jiang Zemin komu hingað. Það voru kraftmikil mótmæli sem eftir var tekið. Það er enda ekki óeðlilegt þó að mannréttindasinnar láti hug sinn á verkum kommúnistastjórnarinnar í Peking í ljós. Fyrst og fremst vorum við að tjá andstöðu okkar á þessum mönnum vegna þess hvernig komið var fram þann 4. júní 1989 þegar að kommúnistastjórnin í Peking murkaði lífið úr stúdentum.

Við metum öll að ég tel mikils að njóta mannréttinda og vildum mótmæla þeim sem slátruðu stúdentunum þennan júnídag - fólk á okkar aldri sem var að berjast fyrir mannréttindum og frelsi. Það vildi eflaust eins og við öll hafa kosningarétt - rétt á því að segja skoðanir sínar. Það ákall þeirra var barið niður. Við vorum fyrst og fremst að tala gegn meðferð þessara einræðisherra á ungu fólki í Peking árið 1989. Ég hef alltaf fundið til með því fólki sem var drepið þennan júnídag fyrir sautján árum. Það er ekki annað hægt. Þetta var ungt fólk sem vildi hafa kosningarétt - rétt til að segja sínar skoðanir og vera frjálst. Það frelsistal þeirra og ákall á breytingar var barið niður - traðkað á þeim með skriðdrekum. Persónulega met ég kosningaréttinn allra hluta mest í tilverunni. Með honum getum við haft svo gríðarleg áhrif. Ég skil vel afstöðu stúdentanna í Kína og ég held að við öllum skiljum fyrir hverju þau voru að berjast.

Hvernig það ákall þeirra var barið niður er okkur öllum umhugsunarefni. Það er enda engin tilviljun að ungt áhugafólk um stjórnmál og frjáls skoðanaskipti tjáði andstöðu gegn bæði Peng og Zemin. Við sem tilheyrum ólíkum flokkum sýndum samstöðu í að tala gegn þessum einræðisherrum frá Kína og fórum samhent í mótmæli í Reykjavík gegn þeim. Ég er fyrst og fremst að mótmæla því auðvitað að það er ekki kosningaréttur í Kína - þar er ekki skoðanafrelsi. Fólk er barið niður sýni það vilja til að tjá sínar skoðanir. Staðan í Kína er auðvitað skelfileg og hefur því miður ekki mikið batnað frá árinu 1989. Það er skylda okkar að tala gegn þeim sem traðka á sjálfsögðum kosningarétti fólks. Þar sem ekki er kosningaréttur er einræði. Gegn því var ég auðvitað að tala og við öll sem mótmæltum fyrir sex og fjórum árum svo eftir var tekið.

Ég er talsmaður skoðanafrelsis. Við sem tilheyrum ólíkum flokkum sýndum samstöðu í að tala gegn þessum einræðisherrum frá Kína - það var styrkleikamerki fyrir okkur öll. Með þessu sýndum við enda vel þessum leiðtogum hver hugur ungra Íslendinga var á þeim og stjórninni sem þeir tilheyrðu - stjórn sem drap stúdenta fyrir það eitt að kalla á sjálfsagðan kosningarétt og frelsi til að tjá eigin skoðanir. Því er auðvitað ekki annað hægt en að fagna því að sama rödd sé Jintao sýnileg í Bandaríkjaför hans.