Arnbjörg gefur kost á sér í 1. sætið

Haft var eftir Arnbjörgu Sveinsdóttur, þingflokksformanni Sjálfstæðisflokksins, í kvöldfréttatíma sjónvarpsstöðvarinnar N4 hér á Akureyri nú í kvöld að hún myndi gefa kost á sér í fyrsta sæti framboðslista Sjálfstæðisflokksins hér í Norðausturkjördæmi í komandi alþingiskosningum. Arnbjörg Sveinsdóttir var alþingismaður fyrir Austurlandskjördæmi árin 1995-2003 og hefur setið á þingi fyrir Norðausturkjördæmi frá 1. janúar 2004 er Tómas Ingi Olrich, fyrrum menntamálaráðherra, sagði af sér þingmennsku eftir að hafa látið af ráðherraembætti. Arnbjörg var leiðtogi Sjálfstæðisflokksins í Austurlandskjördæmi 1999-2003 og sigraði í prófkjöri flokksins þá og tók við leiðtogatigninni af Agli Jónssyni frá Seljavöllum. Arnbjörg varð með því fyrsta (og enn sú eina) konan sem hefur leitt framboðslista af hálfu Sjálfstæðisflokksins í alþingiskosningum.

Arnbjörg hefur verið þingflokksformaður Sjálfstæðisflokksins frá síðasta þingsetningardegi, laugardaginn 1. október 2005, í kjölfar þess að Einar Kristinn Guðfinnsson varð sjávarútvegsráðherra. Hún hafði árið áður tekið við varaformennsku þingflokksins af Sigríði Önnu Þórðardóttur, þegar að hún varð umhverfisráðherra. Í aðdraganda síðustu alþingiskosninga var ákveðið hjá Sjálfstæðisflokknum hér í kjördæminu að stilla upp á lista. Tillaga kjörnefndar var sú að Halldór Blöndal yrði í fyrsta sætinu, Tómas Ingi í því öðru og Arnbjörg í þriðja sætinu. Arnbjörg gaf við svo búið kost á sér í annað sætið og var kosið á milli þeirra um sætið. Tómas Ingi Olrich vann þá kosningu með 2/3 greiddra atkvæða. Arnbjörg missti þingsæti sitt í kosningunum en tók síðar sæti við brotthvarf Tómasar Inga.

Hávær orðrómur er um það að Kristján Þór Júlíusson, bæjarstjóri hér á Akureyri, ætli að gefa kost á sér í fyrsta sæti framboðslistans en talað hefur verið um það alla tíð frá því að Tómas Ingi lét af þingmennsku að rödd Akureyrar þurfi að vera sterk á framboðslista næst. Þegar er ljóst að Sjálfstæðisflokkurinn hér á Akureyri hefur ekki embætti bæjarstjóra út kjörtímabilið og því öruggt að breytingar á pólitískum högum bæjarstjórans verða á kjörtímabilinu og mjög litlar líkur á því að hann gefi kost á sér til endurkjörs í næstu bæjarstjórnarkosningum sem leiðtogi listans og eða sem bæjarfulltrúi yfir höfuð. Kristján Þór hefur sýnt á sér skýrt fararsnið og gat t.d. eftir myndun meirihluta Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar hér í júníbyrjun ekki tilkynnt með afgerandi hætti hvort hann yrði bæjarstjóri til ársins 2009, þann tíma sem samið er um að flokkurinn hafi embættið.

Í fyrrnefndum fréttatíma N4 var haft eftir Þorvaldi Ingvarssyni, lækni og formanni Sjálfstæðisfélags Akureyrar, að hann stefni að framboði í efstu sæti framboðslista flokksins í kjördæminu og hann útilokar ekki að takast á við Arnbjörgu og Kristján Þór um leiðtogastöðuna. Það má því eiga von á spennandi mánuðum innan Sjálfstæðisflokksins hér í Norðausturkjördæmi. Enn hefur Halldór Blöndal, alþingismaður og leiðtogi flokksins í kjördæminu, ekki tekið ákvörðun um hvað hann gerir en ef marka má staðarblaðið Vikudag hér í dag mun hann tilkynna um ákvörðun sína á kjördæmisþingi í Mývatnssveit í október. Heimildir N4 og blaðsins gefa til kynna að hann muni ekki gefa kost á sér til endurkjörs.

Á kjördæmisþinginu í október verður tekin afstaða til þess hvort að fram eigi að fara prófkjör eða stillt upp á listann að tillögu kjörnefndar. Ég hef oft tekið það fram, skýrast í pistli mínum hér á vefnum þann 26. júlí sl, að mín skoðun sé að prófkjör eigi að fara fram. Það er hið eina rétta að frambjóðendur flokksins að vori verði valdir af öllum flokksbundnum sjálfstæðismönnum í kjördæminu.

Það er kominn tími til að gefa nýju fólki tækifæri til að gefa kost á sér og það er rétt að flokksmenn allir velji forystu flokksins í komandi kosningum og í þeim verkum sem við blasa á nýju kjörtímabili.

Flakkað á milli fjölmiðlanna

Ég sá um daginn á netinu umfjöllun um fund Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, formanns Samfylkingarinnar, með Styrmi Gunnarssyni, ritstjóra Morgunblaðsins. Sat Ingibjörg Sólrún fundinn með Skúla Helgasyni, framkvæmdastjóra Samfylkingarinnar. Kom þessi fundur mörgum að óvörum, enda hefur ritstjórn Morgunblaðsins ekki beinlínis verið að ausa forystu Samfylkingarinnar lofi í ritstjórnargreinum á borð við leiðara og Staksteina. Hvarflaði því að mér að þessi fundur væri haldinn undir því yfirskini að formaður Samfylkingarinnar vildi ná sáttum við Styrmi og tala saman um þau. Eins og gefur að skilja hafa stuðningsmenn Samfylkingarinnar ekki mikið verið að flagga þessum fundi, og eða að gera hann mikið að umtalsefni, enda þeim varla til geðs að formaðurinn sé að friðmælast við Styrmi.

Ég verð að viðurkenna að það hvarflaði að mér hvort að Jón Baldvin Hannibalsson, ráðgjafi og pólitískur trúnaðarmaður Ingibjargar Sólrúnar, hafi komið fundinum á. Eins og flestir vita er Jón Baldvin æskuvinur Styrmis, en tengdafaðir Styrmis, Finnbogi Rútur Valdimarsson, var föðurbróðir Jóns Baldvins, bróðir Hannibals Valdimarssonar, fyrrum formanns Alþýðuflokksins, Alþýðubandalagsins og Samtaka frjálslyndra og vinstrimanna. Allir sem lesa ævisögu Jóns Baldvins sjá að Styrmir er mikill félagi Jóns Baldvins, þó að þeir hafi oft verið ósammála í stjórnmálum. Styrmir hefur verið ófeiminn að gagnrýna Samfylkinguna undir forystu Ingibjargar Sólrúnar og þótti því nokkur tíðindi að þau skyldu ákveða að hittast og fara yfir málin. Þótti mörgum sem að þarna væri kominn sannkallaður sáttafundur.

Nú er hinsvegar komið upp úr dúrnum að ekki er um að ræða einn fund sérstakan fyrir formann Samfylkingarinnar að ræða við fjölmiðlamenn. Um virðist að ræða, skv. umfjöllun á netinu, að hér sé fundaferð formannsins með fjölmiðlamönnum almennt. Eru því formaður og framkvæmdastjóri Samfylkingarinnar á ferð milli fjölmiðla til að ræða málin. Er þetta eiginlega kómískt finnst mér. Mér finnst ótrúlega lítið fjallað um þetta verklag formannsins að fara til fjölmiðlamanna og ræða við þá. Hvaða boðskap hefur formaðurinn til fjölmiðlamanna er líður að kosningavetri? Mér þætti forvitnilegt hvað yrði sagt um það ef að Geir Hilmar Haarde, forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins, og Kjartan Gunnarsson, framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins, færu á milli fjölmiðla til að ræða við yfirmenn og millistjórnendur þar.

Eitthvað hljóð myndi heyrast úr horni á "vissum" stöðum ef að Geir og Kjartan vildu fara milli staða og tala um fjölmiðlaumfjöllun pressunnar og verklag þeirra í byrjun kosningavetrar. Kannski eru Ingibjörg Sólrún og Skúli bara talin svona léttvæg að það er ekki rætt um þetta. Ég veit ekki hvað veldur. En þetta er kómískt engu að síður, lesandi góður. Veltum því fyrir okkur hvað stjórnarandstaðan myndi segja ef að fréttist af forystumönnum Sjálfstæðisflokksins í svona ferðalagi og eða t.d. bara af þeim á svona fundi með Þorsteini Pálssyni, ritstjóra Fréttablaðsins, en mér skilst reyndar að Ingibjörg Sólrún fari þangað líka. Þau hafa svosem um nóg að tala, enda voru þau saman í stjórnarskrárnefndinni.

Það er eiginlega merkilegast að vita hver boðskapur forystufólks Samfylkingarinnar er á þessum kostulegu fundum. Er þetta bara tespjall með léttu yfirbragði um settlega pólitík og stöðu mála eða hart pólitískt spjall og aðfinnsluhjal formannsins? Það segir mér allavega svo hugur að spjall Ingibjargar Sólrúnar og Styrmis hafi ekki bara verið dútlspjall, enda sjá allir sem fylgjast með að enginn hlýhugur hefur verið í garð Samfylkingarinnar frá Morgunblaðinu í ritstjórnarskrifum. Það er því ólíklegt að spjall þeirra hafi verið rólegt og án stjórnmálabrags.

En já þetta er kostulegt ferðalag flokksforystu sem hefur ekkert veganesti í stjórnmálabaráttu, það er ekki hægt að segja annað.

Óheppileg ákvörðun

Yfir morgunmatnum mínum í morgun las ég þá frétt í Fréttablaðinu að Árna Johnsen, fyrrum alþingismanni, hefði verið veitt uppreisn æru og því veitt í raun kjörgengi fyrir næstu alþingiskosningar. Ég hef hingað til staðið í þeirri trú að það þurfi að líða a.m.k. fimm ár frá því að viðkomandi fær það þungan dóm að hann hefur áhrif á kjörgengi þar til að ræða megi möguleikann á því að hann fái kjörgengi. Rúm þrjú ár eru liðin frá því að Árni var dæmdur í tveggja ára fangelsi, fyrra árið óskilorðsbundið. Hann sat af sér sinn tíma og tók út sína refsingu. Hægt er að veita undanþágu og það er það sem gerst hafði, enda fimm árin auðvitað ekki liðin. Finnst mér eiginlega með ólíkindum að Árni Johnsen skuli ekki ganga í gegnum nákvæmlega sömu viðmið og allir aðrir í hans stöðu. Einfalt mál, hreint út sagt.

Ég er ekki sammála því að veita skuli Árna Johnsen uppreisn æru, það er bara svo afskaplega einfalt. Það er að mér finnst með ólíkindum hvernig þessa ákvörðun ber að og að það séu handhafar forsetavalds sem undirriti þessa undanþágu. Ég hef jafnan talist nokkuð trúr og tryggur Sjálfstæðisflokknum og lagt honum lið. Ég mun hinsvegar aldrei tala máli svona ákvörðunar og ég undrast hana mjög, í ljósi þess að alþingiskosningar eru framundan. Heiftin meðal landsmanna í garð Árna Johnsen vegna afbrota hans eru enn til staðar, einkum í ljósi þess að hann hefur enga iðrun sýnt. Það er mjög undarlegt að Árni skuli ekki fara nákvæmlega sömu leið og gangast undir það sama og annað fólk í sömu stöðu. Mér finnst það afleitt að fólk geti fengið einhverja undanþágu frá því sem almennt telst. Í ljósi aðstæðna er þetta mjög óheppilegt.

Þetta er því að mínu mati afskaplega slæm ákvörðun sem ég get allavega ekki talað fyrir eða stutt. Hafði ég í skrifum á fjölda staða á netinu farið vel yfir skoðanir mínar hvað varðaði kjörgengi Árna Johnsen. Allir þeir sem kynna sér þau skrif sjá að ég vildi ekki að Árna yrði veitt uppreisn æru eða að honum yrði tryggt kjörgengi í næstu alþingiskosningum. Í ljósi þessa get ég ekki annað en talið þessa ákvörðun til mikilla vansa og tel hana slæma. Fátt meira um það hægt að segja.

Afmæli Akureyrarbæjar

Í dag eru 144 ár frá því að Akureyrarbær öðlaðist kaupstaðarnafnbót, reyndar öðru sinni, en árið 1836 missti bærinn kaupstaðarnafnbótina en endurheimti hana að nýju á árinu 1862. Saga Akureyrar er stórbrotin - á þessum 144 árum hefur Akureyri breyst úr dönskuskotnum smábæ í stærsta kaupstað landsbyggðarinnar sem má ennfremur teljast til helstu útgerðarstaða landsins þar sem eru höfuðstöðvar tveggja af stærstu útgerðarfyrirtækjum Íslendinga. Eins og Jón Hjaltason segir í Sögu Akureyrar dregur Akureyrarbær nafn sitt af kornakri sem talið var að hafi verið í einu af giljum bæjarins. Ekki er það óeðlilegt, enda hefur Akureyri löngum verið þekkt áhuga bæjarbúa á garðyrkju og segja má að bærinn sé annálaður fyrir gróðursæld.

Það voru danskir verslunarmenn sem innleiddu þennan mikla áhuga á garðrækt og er það til marks um hin miklu dönsku áhrif í öllu bæjarlífinu fyrr og nú. Á seinustu árum hefur mikið átak verið unnið í að fegra bæinn og hefur það verk tekist með eindæmum vel. Öll umgjörð bæjarins er með því sem best verður á kosið. Gott dæmi í þeim efnum er Strandgatan sem hefur verið færð í glæsilegan búning, ástand miðbæjarins hefur tekið miklum framförum þótt betur megi ef duga skal, ennfremur hefur mikið verk verið unnið við að hreinsa og fegra umhverfið. Mér hefur alla tíð þótt virkilega vænt um Strandgötuna, þar byggði langafi sér hús í árdaga 20. aldarinnar og settist að með fjölskyldu sinni. Það er svo með föðurfólkið mitt að við erum nær öll hér, hér viljum við enda vera.

Akureyrarbær hefur í þessi tæplega 150 ár verið þekktur fyrir verslun, iðnað, sjávarútveg og síðast en ekki síst veðursæld. Bærinn er barna- og fjölskylduvænn og þar er nálægðin mikil við náttúruna og þar er góð íþrótta- og útivistaraðstaða. Á Akureyri er gott menningarlíf, þar eru afburðargóðir skólar og það er stutt frá heimili til vinnu og skóla. Þar eru öll lífsins gæði í boði. Ég sem Akureyringur frá fornu fari hef alltaf haft sterkar taugar til staðarins. Það er alltaf eitthvað sem togar mann aftur þangað, bærinn er í mínum huga einstakur í sinni röð. Ég sem Akureyringur fagna þeim merka áfanga sem felast í deginum í dag. Megi Akureyri vaxa og dafna um ókomin ár.

Björn heldur áfram í stjórnmálum

Það hefur aldrei farið leynt, held ég, meðal þeirra sem þekkja mig og mína pólitík, að ég hef dáðst mjög af Birni Bjarnasyni sem stjórnmálamanni. Það er mér því mikið gleðiefni að sjá í nýjasta pistli á vef hans skýr skilaboð í þá átt að hann ætli að gefa kost á sér í alþingiskosningunum eftir rúma átta mánuði. Það hafa margar sögur gengið seinustu vikur um það hvert hugur Björns stefnir og ég get ekki betur séð af skrifum hans en að hann sé ákveðinn í að fara fram í næstu kosningar og sækjast eftir umboði flokksmanna í Reykjavík til áframhaldandi verka. Ég hef alla tíð borið mikla virðingu fyrir yfirgripsmikilli þekkingu Björns á utanríkis- og varnarmálum og segja má með sanni að hann sé sá þingmanna Sjálfstæðisflokksins sem mest þekkir þann málaflokk.

Björn hefur verið fyrirmynd fyrir mig og fleiri í vefmálum. Hann byrjaði með heimasíðu fyrstur íslenskra stjórnmálamanna og hefur haldið henni úti með mikilli elju og vinnusemi allan þann tíma. Hann hefur þar tjáð af miklum krafti skoðanir sínar og skrifað um pólitík og fleiri þætti þjóðmálaumræðunnar, birt þar dagbók og ennfremur allar ræður og greinar sínar. Var Björn brautryðjandi í vefskrifum stjórnmálamanna á netinu og er fyrirmynd margra í netvinnslu og í því að skrifa á vefnum. Á vef hans er hægt að fylgjast með verkum og skrifum Björns allan feril hans sem ráðherra, þingmanns og borgarfulltrúa. Í kjölfar vefs hans hafa margir stjórnmálamenn ákveðið að feta í fótspor Björns og nota sér þennan miðil til að vera í góðum tengslum við umbjóðendur sína.

Það hefur alla tíð verið hvetjandi að fylgjast með störfum hans í gegnum vefinn og lesa skrif hans. Eins og hann hefur oft bent á er mikið verkefni að halda úti vef með reglulegum skrifum og krefst aga og því að verkefninu sé sinnt af alúð. Þessu hef ég kynnst eftir að ég opnaði þennan vef. Sú vinna er mjög ánægjuleg og gagnleg þeim sem leggja á þá braut að tjá sig um málin. Það veitir mörg tækifæri að fara á slíkan opinn vettvang og leyfa öðrum að fylgjast með því sem maður er að pæla í dagsins önn, um stjórnmál og margt fleira. Það hefur sést vel að vefur Björns er víðlesinn og hann hefur orð á sér fyrir að svara hratt pósti sínum og nota sér tæknina vel til að hafa samband við landsmenn. Hann hefur verið einn vinnusamasti stjórnmálamaður landsins.

Framlag Björns í stjórnmálum og þá einkum forysta hans í netmálum hefur skipt mjög miklu máli. Ég lýsi yfir ánægju minni með þá ákvörðun hans að halda áfram í stjórnmálum. Ég hef aldrei farið leynt með stuðning minn við hann og ég t.d. er honum eilíflega þakklátur fyrir að hafa á vef sínum tengil á heimasíðu mína. Það mun ég alla tíð meta mjög mikils, svo og persónuleg tengsl okkar.

Smárinn floginn

Þær fréttir bárust í dag að Gunnar Smári hefði verið settur af sem forstjóri Dagsbrúnar og forstjóri Og Vodafone settur einnig yfir Dagsbrún. Já, þetta gat varla úr því sem komið var endað öðruvísi. Gunnar Smári fékk mikinn séns á sínum tíma þegar að Sigurði G. Guðjónssyni var hent út fyrir hann eftir að Norðurljósum var slátrað og eignirnar færðar annað og undir merki 365. Hallinn var orðinn mjög mikill og fyrirtækið gat varla staðið undir óbreyttri forystu lengur. En já nú fer Gunnar Smári til Danmerkur, sem verður varla flokkað öðruvísi en sem stöðulækkun. Það sjá allavega allir hvernig í pottinn er búið.

Þetta hljóta að teljast nokkur þáttaskil að Gunnar Smári sé settur af forstjórastóli, enda hefur hann verið áberandi innan þessarar fjölmiðlasamsteypu hérlendis alveg síðan að hann ritstýrði Fréttablaðinu. Alla tíð voru honum færð meiri völd og áhrif innan fjölmiðlasamsteypu Baugs en margir botnuðu í, með tilliti til sögu hans á íslenskum fjölmiðlamarkaði áður en hann tók við Fréttablaðinu. Hann var mjög hvass og ákveðinn meðan að hann stýrði Fréttablaðinu og beitti því miskunnarlaust til undarlegra verka.

Virtist hann vera keyrður áfram (með tryggðu fjármagni) til að reyna að höggva í einn flokk og einn stjórnmálamann. Hann varð svo eldsneytislaus á íslenskum blaðamarkaði þegar að viðkomandi stjórnmálamaður fór úr Stjórnarráðinu. Það er svosem varla orðum á þetta komandi en það er ekki fjarri því að margir fagni því að hann sé farinn úr rekstri hér á Íslandi. Væntanlega eru eigendur Dagsbrúnar þar ánægðastir, enda var fjölmiðlaveldi Baugs hérlendis allt að riða til falls vegna stjórnunar hans og hallinn orðinn yfirgengilegur og virtist risi fjölmiðlunar hér farinn að tafsa undir hans leiðsögn.

Gangi honum sem best að berjast í Danmörku, enda sýnist honum varla veita af góðum óskum í erfiðu stríði þar.

Bylgjan 20 ára

Í dag, 28. ágúst, er stórdagur í sögu íslenskrar fjölmiðlunar. Þann dag hóf fyrsti frjálsi ljósvakamiðillinn, Bylgjan, formlega útsendingar, þegar að Davíð Oddsson, þáv. borgarstjóri, opnaði útvarpsstöðina með ræðu sinni. Í dag er Bylgjan því 20 ára gömul - þetta er sannur hátíðisdagur fyrir alla sanna talsmenn frelsis á Íslandi. Afmælisins hefur verið minnst með ýmsum hætti í dag og dagskrá seinustu daga verið lögð undir afmælið og hafa fyrrum þáttastjórnendur snúið aftur til að heiðra stöðina. Í dag hafa fyrrum fréttamenn Bylgjunnar lesið fréttir þar. Vakti mikla athygli að þrír fyrrum fréttastjórar Bylgjunnar, þau Páll Magnússon, útvarpsstjóri, Elín Hirst, fréttastjóri Sjónvarpsins, og Karl Garðarsson ákváðu að snúa aftur í tilefni dagsins og lesa fréttir. Elín og Karl voru í fyrsta fréttamannahópi Bylgjunnar árið 1986.

Tilkoma Bylgjunnar í ágústlok 1986 markaði þáttaskil í fjölmiðlun hérlendis og markaði endalok ríkiseinokunar í ljósvakafjölmiðlun. Í 56 ár rak ríkið eitt ljósvakafjölmiðla og var einokun þeirra fest í lög. Árið 1930 hóf ríkið rekstur fyrstu útvarpsstöðvarinnar, Rásar 1. Allt til 1983 var hún eina útvarpsstöðin á öldum ljósvakans. Á níunda áratugnum átti fólk erfiðara með að sætta sig við þetta og 1983 kom til sögunnar önnur útvarpsstöð ríkisins, Rás 2, sem var léttari að flestu leyti, hönnuð fyrir yngri markhóp en gamla gufan og starfshættir aðrir. 1966 hafði svo fyrsta sjónvarpsstöðin komið til sögunnar, Ríkissjónvarpið. Allan þennan tíma var aðeins ríkinu leyft að reka útvarps- og sjónvarpsstöðvar. Til fjölda ára hafði frjálslyndasti armur Sjálfstæðisflokksins barist gegn þessu og talaði lengi fyrir daufum eyrum, enda ekki meirihluti á þingi fyrir breytingum.

 

 

Það breyttist í einu vetfangi árið 1984. Í verkfalli opinberra starfsmanna það ár lokuðust þessar stöðvar ríkisins. Það leiddi til þess að einkaaðilar stigu fram í verkfallinu og settu upp eigin stöðvar í trássi við lög til að sýna fram á að tímaskekkja væri að með lögum væri einkaaðilum bannað að senda frá sér efni á öldum ljósvakans. Mitt í látum verkfallsins haustið 1984 tók sjálfstæðiskonan Ragnhildur Helgadóttir (sem þá sat á stóli menntamálaráðherra) af skarið og boðaði á þingi frumvarp til nýrra útvarpslaga sem gerði ráð fyrir afnámi einokunar ríkisins á ljósvakamarkaði. Það markaði viss þáttaskil í sögu fjölmiðlunar á Íslandi að ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks skyldi þá taka af skarið með þessum hætti. Frumvarpið var samþykkt ári síðar af stjórnarmeirihlutanum. Ragnhildur á heiður skilið fyrir að hafa látið vaða í þessa átt af krafti árið 1985!

Aðeins þingflokkur Sjálfstæðisflokksins var heill í stuðningi við málið. Nú, tveim áratugum síðar, þykir eflaust flestum með ólíkindum að einkaaðilum hafi ekki verið heimilt fyrr en 1985 að reka sjónvarps- eða útvarpsstöðvar. Margir töldu á þessum tíma ólíklegt að einkastöðvar gætu borið sig í samkeppni við ríkisfjölmiðla en sagan hefur sýnt að það voru óþarfa áhyggjur. Í dag þykir ekki stórfrétt að ný stöð á ljósvakamarkaðnum hefji útsendingar. Það er ekki úr vegi að rifja upp hverjir voru á móti þessu frelsi í atkvæðagreiðslu á þingi vorið 1985. Þar voru á ferð vinstriflokkarnir. Enginn vinstrimaður á Alþingi (Alþýðuflokkur, Alþýðubandalag og Kvennalisti) studdu breytinguna, enda löngum verið þekktir fyrir að vilja sem mest ríkisafskipti!

 

Það hefur lengi verið persónuleg skoðun mín að ríkið eigi að fara af fjölmiðlamarkaði og láta einkaaðilum eftir að eiga fjölmiðla og reka þá. Mér hefur alla tíð þótt tímaskekkja að ríkið standi í þessum rekstri, þegar sýnt er að einkaaðilar sé fullfærir um slíkan rekstur. Ég hef alla tíð metið Bylgjuna mjög mikils og hlusta mikið á stöðina. Hún var sem ferskur vindblær í útvarpsmenninguna og auðgaði fjölmiðlaflóruna og hóf bylgju sem leiddi til þess að ríkisrisinn varð að lækka á sér risið og mæta samkeppni með krafti. Samkeppnin gerði þeim aðeins gott og sýndi og sannaði betur hversu staðnað ríkisbáknið er. Það ætti með réttu að verða lagt af og er kominn tími á algjöra uppstokkun þessa staðnaða bákns.

Ég vil óska Bylgjunni innilega til hamingju með daginn. Hún verður alla tíð glæsilegur fulltrúi frelsisins á fjölmiðlamarkaði og hefur sannað vel seinustu tvo áratugi að hún markaði þáttaskil og er enn ferskur fulltrúi líflegra þáttaskila. Megi hún lengi lifa!

Bylgjan 20 ára

Í dag, 28. ágúst, er stórdagur í sögu íslenskrar fjölmiðlunar. Þann dag árið 1986 hóf fyrsti frjálsi ljósvakamiðillinn, Bylgjan, formlega útsendingar, þegar að Davíð Oddsson, þáv. borgarstjóri, opnaði útvarpsstöðina með ræðu sinni. Í dag er Bylgjan því 20 ára gömul - þetta er sannur hátíðisdagur fyrir alla sanna talsmenn frelsis á Íslandi. Afmælisins hefur verið minnst með ýmsum hætti í dag og dagskrá seinustu daga verið lögð undir afmælið og hafa fyrrum þáttastjórnendur snúið aftur til að heiðra stöðina. Í dag hafa fyrrum fréttamenn Bylgjunnar lesið fréttir þar. Vakti mikla athygli að þrír fyrrum fréttastjórar Bylgjunnar, þau Páll Magnússon, útvarpsstjóri, Elín Hirst, fréttastjóri Sjónvarpsins, og Karl Garðarsson ákváðu að snúa aftur í tilefni dagsins og lesa fréttir. Elín og Karl voru í fyrsta fréttamannahópi Bylgjunnar árið 1986.

Tilkoma Bylgjunnar í ágústlok 1986 markaði þáttaskil í fjölmiðlun hérlendis og markaði endalok ríkiseinokunar í ljósvakafjölmiðlun. Í 56 ár rak ríkið eitt ljósvakafjölmiðla og var einokun þeirra fest í lög. Árið 1930 hóf ríkið rekstur fyrstu útvarpsstöðvarinnar, Rásar 1. Allt til 1983 var hún eina útvarpsstöðin á öldum ljósvakans. Á níunda áratugnum átti fólk erfiðara með að sætta sig við þetta og 1983 kom til sögunnar önnur útvarpsstöð ríkisins, Rás 2, sem var léttari að flestu leyti, hönnuð fyrir yngri markhóp en gamla gufan og starfshættir aðrir. 1966 hafði svo fyrsta sjónvarpsstöðin komið til sögunnar, Ríkissjónvarpið. Allan þennan tíma var aðeins ríkinu leyft að reka útvarps- og sjónvarpsstöðvar. Til fjölda ára hafði frjálslyndasti armur Sjálfstæðisflokksins barist gegn þessu og talaði lengi fyrir daufum eyrum, enda ekki meirihluti á þingi fyrir breytingum.

Það breyttist í einu vetfangi árið 1984. Í verkfalli opinberra starfsmanna það ár lokuðust þessar stöðvar ríkisins. Það leiddi til þess að einkaaðilar stigu fram í verkfallinu og settu upp eigin stöðvar í trássi við lög til að sýna fram á að tímaskekkja væri að með lögum væri einkaaðilum bannað að senda frá sér efni á öldum ljósvakans. Mitt í látum verkfallsins haustið 1984 tók sjálfstæðiskonan Ragnhildur Helgadóttir (sem þá sat á stóli menntamálaráðherra) af skarið og boðaði á þingi frumvarp til nýrra útvarpslaga sem gerði ráð fyrir afnámi einokunar ríkisins á ljósvakamarkaði. Það markaði viss þáttaskil í sögu fjölmiðlunar á Íslandi að ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks skyldi þá taka af skarið með þessum hætti. Frumvarpið var samþykkt ári síðar af stjórnarmeirihlutanum. Ragnhildur á heiður skilið fyrir að hafa látið vaða í þessa átt af krafti árið 1984!

Aðeins þingflokkur Sjálfstæðisflokksins var heill í stuðningi við málið. Nú, tveim áratugum síðar, þykir eflaust flestum með ólíkindum að einkaaðilum hafi ekki verið heimilt fyrr en 1985 að reka sjónvarps- eða útvarpsstöðvar. Margir töldu á þessum tíma ólíklegt að einkastöðvar gætu borið sig í samkeppni við ríkisfjölmiðla en sagan hefur sýnt að það voru óþarfa áhyggjur. Í dag þykir ekki stórfrétt að ný stöð á ljósvakamarkaðnum hefji útsendingar. Það er ekki úr vegi að rifja upp hverjir voru á móti þessu frelsi í atkvæðagreiðslu á þingi vorið 1985. Þar voru á ferð vinstriflokkarnir. Enginn vinstrimaður á Alþingi (Alþýðuflokkur, Alþýðubandalag og Kvennalisti) studdu breytinguna, enda löngum verið þekktir fyrir að vilja sem mest ríkisafskipti!

Það hefur lengi verið persónuleg skoðun mín að ríkið eigi að fara af fjölmiðlamarkaði og láta einkaaðilum eftir að eiga fjölmiðla og reka þá. Mér hefur alla tíð þótt tímaskekkja að ríkið standi í þessum rekstri, þegar sýnt er að einkaaðilar sé fullfærir um slíkan rekstur. Ég hef alla tíð metið Bylgjuna mjög mikils og hlusta mikið á stöðina. Hún var sem ferskur vindblær í útvarpsmenninguna og auðgaði fjölmiðlaflóruna og hóf bylgju sem leiddi til þess að ríkisrisinn varð að lækka á sér risið og mæta samkeppni með krafti. Samkeppnin gerði þeim aðeins gott og sýndi og sannaði betur hversu staðnað ríkisbáknið er. Það ætti með réttu að verða lagt af og er kominn tími á algjöra uppstokkun þessa staðnaða bákns.

Ég vil óska Bylgjunni innilega til hamingju með daginn. Hún verður alla tíð glæsilegur fulltrúi frelsisins á fjölmiðlamarkaði og hefur sannað vel seinustu tvo áratugi að hún markaði þáttaskil og er enn ferskur fulltrúi líflegra þáttaskila. Megi hún lengi lifa!

Vandræðaleg barátta virkjunarandstæðinga

Í ítarlegum pistli á vef SUS í dag fjalla ég um virkjun og álver á Austurlandi, andstöðu vissra afla gegn framkvæmdunum og sögu málsins. Það er kunnara en frá þurfi að segja að virkjun og álver á Austurlandi eru umdeild. Það eru skiptar skoðanir um þær framkvæmdir sem eiga sér stað á Austurlandi. Hinsvegar hefur það birst í skoðanakönnunum og í umræðu á lýðræðislega kjörnu Alþingi Íslendinga að meirihluti landsmanna styður þessar framkvæmdir og hefur lagt þeim lið. Baráttan fyrir því að tryggja þessar framkvæmdir á Austurlandi hefur verið í senn löng og tekið á. Í mörg ár biðu Austfirðingar eftir því að þessi framkvæmd yrði að veruleika og það hefur sannast að Austfirðingar hafa stutt framkvæmdina með mjög áberandi hætti.

Átök voru um þetta mál milli fylkinga í síðustu þingkosningum og reyndi þá á stjórnmálamennina sem leiddu málið á öllum stigum þess. Þeir höfðu sigur á meðan að andstæðingarnir fóru mjög sneyptir frá sinni baráttu. Mér hefur fundist barátta andstæðinga þessarar framkvæmdar hafa gengið fram með mun meira offorsi og hörku þetta sumarið en hin fyrri, þó áður hafi verið beitt ýmsum meðölum til að valta yfir lýðræðislega kjörinn meirihluta Alþingis og stuðningsmenn málsins. Það helgast væntanlega af því að nú styttist í verklok, það sér fyrir endann á vinnu við álverið og virkjunina og því er barátta mótmælendanna að verða nær vonlaus, hafi hún einhverntímann verið með vonarglampa af þeirra hálfu.

Nú blasir raunveruleikinn við mótmælendunum og það eru að verða góð ráð dýr fyrir þetta fólk. Það má því sennilega skilja hörkuna og offorsið þegar tillit er tekið til stöðu verksins nú. Eftir ár verður allt komið á fullt fyrir austan í álverinu og virkjunin verður þá löngu orðinn veruleiki. Nú þegar flest ef ekki öll sund eru lokuð fyrir mótmælendurna stíga sumir þeirra fram á sviðið og reyna að sá fræjum illgirni og efasemdar í garð framkvæmdarinnar.

Bendi lesendum á að lesa greinina alla.

Flokkafylgi - sterk staða Sjálfstæðisflokksins

Í gær birtist könnun Fréttablaðsins á fylgi stjórnmálaflokkanna, fyrsta könnun blaðsins frá því í júní, skömmu eftir sveitarstjórnarkosningar. Þessi könnun er eins og allar aðrar vísbending á stöðu mála og athyglisvert innlegg í umræðuna. Ríkisstjórnin mælist með meirihluta í þessari könnun, þó naumur sé. Það hlýtur að vera áfall fyrir stjórnarandstöðuna, enda hefur hún hamast eins og hún frekast getur við að vekja athygli á sér og reyna að sýna hvað í henni getur búið, að ná ekki að höggva í stjórnina meira en þetta. Staða Samfylkingarinnar er mjög merkileg af stjórnarandstöðuflokki að vera og það gleður mig allavega ef að stuðningsmenn flokksins eru ánægðir með þessar tölur.

Eftir margra ára stjórnarandstöðu er Samfylkingin undir kjörfylginu árið 2003 og það hlýtur að valda þeim verulegum vonbrigðum, enda var jú ekki skipt um formann á þeim bænum til að lulla í því sama eða minna en þá fékkst upp úr kössunum. Sjálfstæðisflokkurinn er þarna að mælast vel yfir kjörfylginu árið 2003 og við getum litið vongóð til vetrarins. Það er vinna að standa í verkunum á kosningavetri og við erum tilbúin til þeirra verka sem framundan eru. Við erum með nýja forystu tilbúna til að leiða flokkinn og miklar breytingar hafa átt sér stað innan flokksins á þessu kjörtímabili. Staða flokksins mælist góð, sé mið tekið af því að flokkurinn hefur verið í ríkisstjórn samfellt í 15 ár.

Staða Framsóknarflokksins breytist lítið frá fyrri könnun. Vekur það athygli, enda hefur flokkurinn skipt um forystu. Væntanlega er það rétt sem fram hefur komið að það taki þessa nýju forystu tíma að ávinna sér traust og stuðning. Framsóknarflokkurinn hefur reyndar oft áður upplifað slæma tíma og t.d. í aðdraganda síðustu kosninga var flokkurinn ekki að mælast með neinn mann inni í Reykjavík en fékk þrjá er á hólminn kom, sem var það mesta í borginni fram að því. Það komu margar kannanir fyrir síðustu kosningar sem sýndi stjórnina fallna en hún hélt velli. Auk þessa vekur mikla athygli að sjá hrun Frjálslynda flokksins, en væntanlega ræður þar hvað flokkurinn hengur utan í Samfylkingunni.

Í dag birtist svo könnun á því hvernig mynstur af stjórn landsmenn vilja fá. Þar kemur fram með afgerandi hætti að meirihluti landsmanna vill að Sjálfstæðisflokkurinn verði áfram í ríkisstjórn. Það eru virkilega áberandi tíðindi, enda hefur flokkurinn verið í ríkisstjórn í 15 ár og leitt ríkisstjórnina nær samfellt frá árinu 1991, ef undan eru skildir 21 mánuðir á árunum 2004-2006. Framundan er spennandi kosningavetur og mikið fjör fyrir stjórnmálaáhugamenn. Verður fróðlegt að sjá næstu könnun hjá Gallup á föstudaginn.

Fest sér kenninafn hjá "málgagninu"

Ég ákvað að taka frá bloggnafnið mitt hér á Moggavefnum til að eiga í handraðanum. Það skaðar ekki að geta hallað sér að "málgagninu" ef maður ákveður að stokka eitthvað upp. Hef bloggað hjá blogger núna samfellt í fjögur ár, nær eitthvað á hverjum degi, og hef verið að hugsa um að breyta til. Ég er reyndar íhaldssamari en flest annað, svo að það á ekki við mig um að flakka mikið á milli.

En ég á þá allavega þetta kenninafn mitt hér núna og er sáttur við það að eiga það til staðar. Ég mun fyrst í stað allavega blogga áfram á stebbifr.blogspot.com. Þið getið litið á skrifin þar, það er alltaf nóg af góðum pælingum þar sem ég skrifa.

með bestu kveðju
Stefán Friðrik

Sunnudagspistill - 27. ágúst 2006

Þrjú mál eru í brennidepli í sunnudagspistlinum:

- Í kveðjuræðu sinni sem stjórnmálamaður sagðist Halldór Ásgrímsson telja það hafa verið eitt merkasta verk sitt sem stjórnmálamanns að hafa stuðlað að stjórnarmyndun Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks árið 1995. Í ræðunni kom fram í fyrsta skipti með afgerandi hætti að vinstriflokkarnir hefðu rætt stjórnarmyndun eftir kosningarnar og reynt hefði því á það mynstur en í ellefu ár höfðu flestir talið að aldrei hefði reynt á viðræður um það. Fjalla ég um ellefu ára stjórnarsamstarf flokkanna en það hefur verið mjög farsælt.

- Enn berjast mótmælendur virkjunar við Kárahnjúka á hæl og hnakka gegn henni og draga allt mögulegt sem og ómögulegt til í þeim glataða slag, reynt er nú að veitast að fyrrum iðnaðarráðherra með kostulegu smáatriðatali. Nú þegar líður að verklokum fyrir austan hefur verklag mótmælendanna orðið sífellt örvæntingarfyllra. Nú þegar baráttan virðist nær töpuð er seinustu kröftunum beint að stíflunni við Kárahnjúka og reynt að sá fræjum illinda og efasemda gegn henni með mjög athyglisverðum hætti.

- Akureyrarvaka, menningarhátíð okkar bæjarbúa, fór fram um helgina. Fjalla ég um menningarhátíðina og glæsilega tónleika við lok hátíðarinnar í Listagilinu þar sem Sinfóníuhljómsveit Norðurlands spilaði fræg meistaraverk tónlistarsögunnar og fimm söngvarar fóru á kostum með flutningi sínum.

Akureyrarvaka - tónlistarveisla í Listagilinu

Það var yndisleg stemmning í miðbænum hér á Akureyri í kvöld. Það var notalegt og ástríðufullt að helga sig menningunni á Akureyrarvöku, hátíð menningar og lista, hér í bænum í dag. Naut ég þess að labba um miðbæinn og eiga þar góða stund langt fram eftir kvöldi. Hitti marga vini og ættingja á svæðinu og var þetta sannkölluð unaðsstund. Þetta var kvöld menningar - ég hef alltaf verið mikill menningarvinur og met mikils hversu vel er haldið utan um þau mál hér. Við getum litið til okkar framlags í menningarmálum hér með miklu stolti - enda hefur Akureyrarvakan aldrei verið jafnglæsileg, lifandi og fersk eins og einmitt núna. Af þessu getum við öll verið stolt! Þetta er veisla sem við metum öll mikils.

Hápunktur Akureyrarvikunnar að þessu sinni voru óperutónleikar Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands sem haldnir voru neðarlega í Listagilinu, á milli Hamborgar og Bautans, kl. 20:00 í kvöld. Þetta er einn fremsti menningarviðburður hér í bænum hin síðustu ár. Þetta var hvalreki í menningarmálum. Alveg unaðslegir tónleikar sem við munum öll minnast sem vorum þar stödd. Tónleikarnir voru haldnir í boði BM Vallár, en fyrirtækið er 60 ára á þessu ári, og voru þeir einnig sendir út í beinni útsendingu á Rás 1. Staðsetning tónleikanna hafði mikið að segja um hversu vel þeir tókust. Hljóðburður var mjög góður og það var notalegt að vera þarna er rökkva tók og hlusta á þessi meistaraverk í sögu óperutónlistar.

Sinfóníuhljómsveit Norðurlands er fyrsta flokks og perla í menningarlífi okkar. Það hefur sannast vel seinustu árin. Um síðustu helgi var hljómsveitin með glæsilega tónleika á borð við þessa á Klambratúni í Reykjavík. Með hljómsveitinni sungu þau: Kristinn Sigmundsson, Ólafur Kjartan Sigurðarson, Arndís Halla Ásgeirsdóttir, Kolbeinn Ketilsson og Sigríður Aðalsteinsdóttir. Stjórnandi hljómsveitarinnar er Guðmundur Óli Gunnarsson. Kynnir á tónleikunum var Akureyringurinn Arnar Jónsson, leikari. Tónleikar hljómsveitarinnar eru sannkallaður hvalreki fyrir okkur sem njótum menningar og lista og minnist ég með gleði í hjarta tónleika hljómsveitarinnar með Diddú og Jóhanni Friðgeir sem ég fór á í íþróttahús Síðuskóla á páskum 2005.

Einn af helstu kostum Akureyrar er blómlegt og öflugt menningarlíf. Það er alveg óhætt að fullyrða að menningarlífið hér norðan heiða sé engu líkt, í raun, sé miðað við íbúafjölda og framboð menningarviðburða. Akureyri hefur brag stórborgar hvað menningarlíf varðar. Hér er hægt að velja úr glæsilegum listviðburðum og njóta þeirrar sömu listaflóru og í raun og er í boði á höfuðborgarsvæðinu. Þegar ég ræði við sumt vinafólk mitt á suðurhluta landsins, sem sumt álítur mig vera staddan á hjara veraldar, bendi ég þeim á vef bæjarins og svo vefi listasafnsins og menningarvefi og þá verður þeim ljóst að hér er allt í boði sem lista- og menningarvinir þurfa á að halda.

Leikhúsið okkar er fyrsta flokks, listasafnið er stórfenglegt og fullt er af skemmtilegum viðburðum í Listagilinu okkar og sköpuð þar litrík og góð list. Við eigum öflugan Myndlistaskóla, Tónlistaskóla og svona má lengi telja. Menning og listir er fyrsta flokks hér. Marga þekki ég sem farið hafa norður síðustu árin og litið í leiðinni á verkin sem eru til sýningar í gamla og notalega leikhúsinu okkar og heillast algjörlega af vönduðum og vel gerðum sýningum. Með ráðningu Magnúsar Geirs Þórðarsonar í stöðu leikhússtjóra var stefnt að öflugu starfi og því að tryggja undirstöður leikhússins og sækja fram. Það hefur svo sannarlega tekist. Er það mikið gleðiefni að mati okkar sem unnum leikhúsinu og leiklistinni.

Nú seinustu mánuði hafa svo að auki verið mjög spennandi sýningar á Listasafninu - metnaðarfull dagskrá eins og ávallt. Nýlega var þar sýning á verkum Louisu Matthíasdóttur sem var svo sannarlega sólargeisli í hjarta listaunnenda á góðu sumri. Við hér fyrir norðan getum verið stolt af góðu orðspori Akureyrarbæjar sem menningarbæjar - miðstöðvar lista og menningar. Það er mikilvægt að við stöndum vörð um þetta orðspor og vinnum alltaf að því að treysta undirstöður þeirra lista sem við viljum að blómstri með þeim öfluga hætti og verið hefur á seinustu árum.

Við sjáum á Akureyrarvöku hversu mikill kraftur er í listalífinu okkar og við erum stolt af því og gleðjumst mjög yfir þessari miklu menningarveislu. Sérstaklega þökkum við kærlega fyrir þessa óperutónleika sem skilja eftir sig gleðitilfinningu í huga og sál okkar Akureyringa. Hvet lesendur til að smella á tengilinn hér fyrir neðan og hlusta á útendingu Rásar 1 frá tónleikunum. Yndislegt að hlusta á tónleikana og hafa það notalegt og gott.


Útsending Rásar 1 frá óperutónleikunum í Listagilinu

Akureyrarvaka

Um helgina mun menningarlífið á Akureyri blómstra - eins og ávallt er menningarhátíð bæjarins, Akureyrarvaka, haldin þessa seinustu helgi ágústmánaðar. Hátíðin hófst formlega í gærkvöldi í Lystigarðinum í gærkvöldi með ávarpi Sigrúnar Bjarkar Jakobsdóttur, forseta bæjarstjórnar. Veitt voru verðlaun fyrir fallegustu garðana í bænum, Lystigarðurinn var upplýstur og fjölbreytt dagskrá víðsvegar um garðinn og hljómsveit Ingu Eydal flutti fjölda laga. Það er jafnan notaleg og rómantísk stemmning í garðinum þetta kvöld í sumarrökkrinu.

Í dag er svo menningardagskrá um bæinn allan og skemmtileg stemmning í miðbænum, naut verður heilgrillað á Ráðhústorgi sem hefur tyrft í tilefni dagsins. Menningarviðburðir verða um allt. Hápunktur Menningarvökunnar eru hiklaust tónleikar Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands í miðbænum kl. 20:00 í kvöld. Þeir fara fram á risasviði sem hefur verið komið upp á milli Hamborgar og Bautans. Þar munu frægir söngvarar flytja með hljómsveitinni frægar óperuaríur og klassísk meistaraverk. Sannkölluð menningarveisla sem ég ætla ekki að missa af.

Miðbærinn mun blómstra af menningu í dag. Akureyrarvakan er frábært framtak sem komið er til að vera - óviðjafnanlegur óður til menningar í bænum. Vona ég að aðrir Akureyringar njóti menningar og skemmtilegrar hátíðar um helgina.

Dagskrá Akureyrarvöku 2006

Casablanca

Horfði í gærkvöldi á úrvalsmyndina Casablanca sem hlotið hefur sæmdartitilinn besta kvikmynd 20. aldarinnar. Í henni er sögð sagan af kaffihúsaeigandanum Rick Blaine í Casablanca í Marokkó í seinni heimsstyrjöldinni og ævintýrum hans. Af öllum búllum í öllum heiminum verður gamla kærastan hans endilega að stíga fæti sínum inn á staðinn hans með ástvini sínum, foringja í frönsku andspyrnuhreyfingunni sem er á flótta undan nasistum, og þá hefst óvænt og stórskemmtileg atburðarás. Humphrey Bogart er hér í sínu frægasta hlutverki og Ingrid Bergman fer einnig á kostum í hlutverki Ilsu. Claude Rains á stórleik í hlutverki Louis Renault og fléttar húmor vel saman við alvöruna og Paul Henreid skilar sínu vel á lágstemmdum nótum.

Casablanca er sú kvikmynd sem ég met mest. Hún verður alltaf meira heillandi eftir því sem árin líða og atriðin í henni þess þá meira heillandi. Mörg þeirra eru og verða alla tíð klassísk. Ég hvet alla sem ekki hafa séð þessa úrvalsmynd að drífa í því hið snarasta. Allir verða nefnilega að sjá þetta meistarastykki kvikmyndasögunnar a.m.k. einu sinni. Gæti orðið "upphafið að fallegri og einstakri vináttu". Það var það svo sannarlega í mínu tilfelli.

Í kvikmyndinni Casablanca er eitt af fallegustu kvikmyndalögum sögunnar, As Time Goes By, einfalt og fallegt lag um tilfinningar og ástríðu sem hitti í mark á sínum tíma og heillaði kvikmyndaunnendur um allan heim. Þeir sem vilja hlusta á lagið geta farið á plássið mitt á MySpace.

"Álitsgjafinn"

Það hefur verið full vinna fyrir nokkra stjórnmálaáhugamenn og pólitíska analísera að birtast í fjölmiðlum upp á síðkastið og greina Framsóknarflokkinn, með sama hætti og læknir á stóru sjúkrahúsi greinir stöðuna á sjúklingi sem þar liggur fárveikur. Flestir stjórnmálaspekúlantar meta væntanlega seinustu 23 mánuði í sögu flokksins (eftir að Halldór Ásgrímsson varð forsætisráðherra) með orðunum vandræðagangur og erfiðleikar. Einn er sá maður sem virðist orðinn jafnhelgaður Framsóknarflokknum í stúdíu og Hildur Helga Sigurðardóttir er bresku konungsfjölskyldunni. Það er Birgir Guðmundsson, stjórnmálafræðingur og fyrrum fréttastjóri framsóknarblaðsins Tímans, sem rann saman við Dag í Dag-Tímann hérna einhverntímann í denn. Það er svolítið merkilegt að sjá hvernig að hann er ævinlega sóttur til að greina flokkinn um leið og eitthvað hið minnsta gerist.

Um tíma í fyrra, sem var eina heila ár Halldórs Ásgrímssonar á forsætisráðherrastóli og einkenndist af pólitískum erfiðleikum hans og vandræðum, fannst mér sem að framsóknarmaður mætti vart ropa nema að það þætti það fréttnæmt að Birgir væri beðinn um að greina þá hina minnstu breytingu. Sá sem gerði Birgi öðrum fremur að þessum álitsgjafa um Framsóknarflokkinn er Björn Þorláksson, fyrrum undirmaður Birgis á Degi-Tímanum. Ég verð að viðurkenna að mér finnst alveg kostulegt að sjá Björn og Birgi skeggræða málefni Framsóknarflokksins, enda er oflofið sem Björn hefur ausið yfir Birgi áður en þeir fara að ræða þessi mál í viðtölunum að undanförnu á NFS svo mikið að það hvarflar að manni hvort að þetta sé háð. Altént verður seint sagt að kynningarnar séu hógværar.

Hápunkti fannst mér þetta ná í hádegisviðtalinu á NFS á mánudag þar sem þeir ræddu saman um Framsókn, nema hvað. Kynningin var fyrir það kostuleg, svo mikið oflof að meira að segja Birgi varð nóg um, og viðtalið mjög merkilegt líka. Þar kom það fram í upphafi að Birgir væri einn mesti sérfræðingurinn um sögu flokksins og bestur að meta um stöðu mála þar. Reyndar tók Björn það fram í kjölfarið að "sérfræðingurinn og álitsgjafinn" hefði spáð að Siv myndi vinna formannskjörið daginn fyrir flokksþingið og það með örlitlum mun. Það fór ekki alveg svo og var kostulegt að sjá Birgi svara fyrir þennan spádóm. Sagði hann að það væri jafnan á svona flokksþingum að staðan gæti almennt rokkast upp á svona eins og 10% þegar þangað væri komið. Fannst mér þetta nokkuð vegleg tala, en hún hentaði vissulega fyrir hann.

Nú ætla ég að taka fram að mér finnst Birgir Guðmundsson ekki leiðinlegur stjórnmálaáhugamaður en ég verð hinsvegar að viðurkenna að mér þykir þetta álitsgjafahlutverk hans hafa farið nokkuð úr böndunum. Oftar en ekki hafa spádómar Birgis reynst skjóta yfir markið. Gott dæmi var þegar að hann spáði eftir að Halldór hætti að nú myndi sennilega Valgerður hætta bráðlega í stjórnmálum. Nokkrum dögum síðar varð Valgerður utanríkisráðherra, fyrst kvenna. Nokkru síðar lýsti Valgerður yfir að hún ætlaði ekki í formannsframboð í flokknum og aftur kom sami spádómur Birgis. Reyndar var það skondið enda fylgdi það með yfirlýsingu Valgerðar að hún væri einmitt að ákveða að fara ekki í formannsframboð til að sinna betur kjördæmi sínu samhliða ábyrgðarmiklu ráðuneyti.

Það er gömul saga að álitsgjafar í stjórnmálum koma og fara. Ekki veit ég hvort að Framsóknarflokkurinn verði að falla fyrir ætternisstapann til að Birgir Guðmundsson hætti að vera álitinn sérfræðingur um hann. Ég veit að þeir félagar Birgir og Björn eru gamlir og góðir vinnufélagar sem hafa haft gaman að diskútera Framsóknarflokkinn einhverntímann í kaffihléum á framsóknarblaðinu hér í gamla daga en er til of mikils mælst að NFS reyni einhversstaðar að grafa upp annan "álitsgjafa og sérfræðing" um Framsóknarflokkinn svona áður en að Birgir fer að hljóma eins og samviska flokks sem hann hefur sjálfur yfirgefið?

...um hræðsluáróður og rökfimi

Skólarnir eru byrjaðir hér á Akureyri sem og annarsstaðar, það er farið að rökkva frekar snemma á kvöldin og atvinnumótmælendurnir virðast vera farnir frá Austfjörðum, enda heyrast ekki lengur fréttir af kostulega lélegu verklagi þeirra. Það hlýtur því að fara að líða að hausti, ekki satt, lesandi góður? Ég verð að viðurkenna að ég hef fylgst nokkuð með fréttum og tali um ágreining þann sem virðist uppi núna enn eina ferðina vegna Kárahnjúkastíflu, en nú styttist óðum í framkvæmdum fyrir austan ljúki og lónið verður fyllt í næsta mánuði. Það var vel gert hjá ráðherrum og forystumönnum Sjálfstæðisflokksins að halda með Ómari Ragnarssyni austur og kynna sér stöðu mála, eflaust var það fræðandi og góð ferð. Hún breytir þó auðvitað, eins og ég sagði hér í síðustu viku, engu um þær ákvarðanir sem liggja fyrir í málinu.

Ég verð að viðurkenna að hjartað í mér tók aukaslag yfir lestri frétta í Morgunblaðinu og fréttaflutningi NFS-sjónvarpsstöðvarinnar fyrir nokkrum dögum vegna Kárahnjúkastíflu. Var þar vitnað í bandaríska konu, sem titluð var prófessor í vatnafræðum, sem kom með sannkallaðar dómsdagsspár um stífluna og sennilega hræddi með því landsmenn alla sem og þá sem hafa komið að þessari framkvæmd fyrir austan. Nú virðist hafa verið afhjúpað að þarna var á ferð enn einn mótmælandinn, sem hafa seinustu mánuði reynt að hrella Austfirðinga og þröngva sér upp á þeirra rausnarlegu og höfðinglegu gestrisni, nú reyndar voru mótmælin pökkuð inn í frekar höfðinglegar umbúðir sem voru er á hólminn kom litlu höfðinglegri en nýju fötin keisarans sem lýst var í ævintýrinu forðum með svo eftirminnilegum hætti. Að fjölmiðlar skuli gleypa svona tal hrátt!

Atli Rúnar Halldórsson fer yfir alla vitleysuna í málflutningi sínum í góðum skrifum á bloggvef sínum. Mæli með þeim skrifum. Ekki má heldur gleyma yfirlýsingu forystumanna Verkfræðingafélags Íslands, sem afvopnar að fullu málflutning hinnar bandarísku fræðikonu, sem flokkast ekki undir neitt annað en einn mótmælandanna enn sem reynir að hrella Austfirðinga, að þessu sinni með dómsdagsspám sem eiga ekki neitt skylt við fræðimennsku heldur áróður. Það er reyndar með algjörum ólíkindum hvað er reynt í því skyni að skaða þessar framkvæmdir fyrir austan og hræða fólkið sem þar býr. Þessi nýjasti málflutningur er sínu verstur, enda er þar reynt að hræða almenning fyrir austan um að algjör eyðilegging gæti orðið þar. Það er gustukaverk að það tókst að afvopna þann áróður áður en lengra var haldið.

Í kvöld mættust Friðrik Sophusson, forstjóri Landsvirkjunar, og Guðmundur Páll Ólafsson, náttúrufræðingur og þekktur bókahöfundur um náttúrumál, í Kastljósi í spjalli undir stjórn Kristjáns Kristjánssonar. Það var fróðlegt spjall og athyglisvert að mjög mörgu leyti. Þar fannst mér Friðrik algjörlega brillera í því að tala af yfirvegun útfrá rökum um staðreyndir þessa máls alls. Þar reif hann niður gagnrýni Guðmundar Páls lið fyrir lið og algjörlega fór á kostum. Hann var gríðarlega rólegur en samt mjög ákveðinn. Það er ekki undrunarefni að Friðrik skyldi komast ungur til áhrifa í stjórnmálum, enda gríðarlega rökfastur og fimur í því að svara fyrir sig. Friðrik var þarna í toppformi og afvopnaði allt tal Guðmundar Páls með rökfimi og einbeitni sinni, sem hann var svo þekktur fyrir á stjórnmálaferli sínum.

Aumingja Guðmundur sat þarna frekar lúpulegur og nuddaði saman höndunum meðan Friðrik flysjaði tal hans niður eins og góður kokkur í eldhúsi á fimm stjörnu hóteli afhýðir hinn vænsta lauk. Friðrik er sjóaður eftir ólgusjó stjórnmálanna og átti ekki í erfiðleikum með þetta. Mér finnst reyndar gríðarleg örvænting komin í andstæðinga virkjunarinnar nú þegar að sumrinu er tekið að halla og styttist óðum í að lónið verði fyllt. Það er ekki óeðlilegt, best af öllu sést örvæntingin í því að flytja hingað inn útlendinga til að reyna að hrella og hræða landsmenn með gerviðblaðri sem ekki stenst.

Já mikil er örvænting þín maður minn, sagði frægur stjórnmálamaður eitt sinn við andstæðing sinn sem fór halloka með eftirminnilegum hætti og tapaði baráttu sinni með lélegum rökum. Mér dettur það einna helst í hug, í fullri einlægni og í sannleika sagt lesandi góður, þegar að ég hugsa til þessarar glötuðu baráttu þeirra sem reyna að hrella Austfirðinga núna, með þessum líka lélega árangri.

Uppstokkun í nefndum Framsóknar

Jón Sigurðsson, viðskiptaráðherra og formaður Framsóknarflokksins, er sextugur í dag. Á sama degi og nýr formaður Framsóknarflokksins fagnar sextugsafmæli sínu er kynnt ný skipan Framsóknarflokksins í nefndakapal Alþingis Íslendinga eftir þær miklu sviptingar sem hafa átt sér stað innan flokksins seinustu mánuði. Þingflokksfundurinn var reyndar nokkuð sögulegur, einkum fyrir þær sakir að hann er sá síðasti sem Halldór Ásgrímsson, fyrrum formaður Framsóknarflokksins, mun sitja og mun hann hafa verið kvaddur sérstaklega á fundinum. Nú á næstu dögum mun svo Halldór Ásgrímsson formlega segja af sér þingmennsku eftir rúmlega þriggja áratuga setu og Sæunn Stefánsdóttir, nýkjörinn ritari Framsóknarflokksins, sem er 27 ára gömul, taka sæti hans á þingi og verða með því 11. þingmaður Reykjavíkurkjördæmis norður.

Það kemur fátt sérstaklega á óvart í nýjum nefndakapal Framsóknarflokksins. Helstu tíðindin hljóta væntanlega að teljast þau að Birkir Jón Jónsson, alþingismaður hér fyrir Norðausturkjördæmi, mun taka við formennsku í fjárlaganefnd af Magnúsi Stefánssyni, félagsmálaráðherra. Magnús varð formaður fjárlaganefndar eftir síðustu alþingiskosningar og hafa gárungarnir sagt að Magnús hafi orðið gráhærður af því að taka við nefndinni og elst við það um fjöldamörg ár. Skal hér ósagt um þá gamanspeki, þó fyndinn sé brandarinn. Frá því að Magnús varð ráðherra í júní hefur Einar Oddur Kristjánsson, varaformaður nefndarinnar, verið starfandi formaður og vakið mikla athygli fyrir að tala hreint út um málin að vestfirðinga sið. Birkir Jón er yngsti þingmaðurinn á Alþingi og kemur þessi vegtylla hans mér ekki að óvörum.

Birkir Jón náði kjöri á Alþingi í þingkosningunum 2003, þvert á allar spár, eftir tvísýna baráttu við Láru Stefánsdóttur, frambjóðanda Samfylkingarinnar, um þingsæti á kosninganótt. Birkir Jón var þá 24 ára og er næstyngsti maðurinn sem hefur náð kjöri á þing í stjórnmálasögu landsins, aðeins Gunnar Thoroddsen var yngri, en hann var yngri en Birkir Jón í árinu er hann var kjörinn á þing árið 1934. Birkir Jón hefur þótt styrkjast mikið af verkum sínum í stjórnmálum og vera áberandi. Sem dæmi um það má nefna að hann gaf kost á sér í kosningunum í vor fyrir flokkinn í sveitarfélagi sínu, Fjallabyggð, og náði kjöri og er t.d. formaður atvinnu- og ferðamálanefndar Fjallabyggðar. Það verður fróðlegt að sjá hvernig Birkir Jón getur samræmt þá formennsku og bæjarfulltrúasetu saman við formennsku í þingnefnd og þingsetu.

Það hlýtur að hafa verið verulegt áfall fyrir Birki Jón að þurfa að hætta við framboð sitt til ritaraembættis Framsóknarflokksins og láta af pólitískum metnaði sínum í þá áttina til að tryggja að kona hlyti embættið á flokksþinginu. Væntanlega má líta á formennsku fjárlaganefndar sem nokkra sárabót fyrir hann að hætta við ritaraframboðið, en öllum var ljóst að hann fór í það af alvöru og ætlaði sér sigur. Það heyrast margar sögur af framboðsmálum Framsóknarflokksins hér í kjördæminu. Sumar segja að Dagný Jónsdóttir ætli að hætta, aðrir að hún haldi áfram, sagt er að Birkir Jón vilji annað sætið og pískrað um að Jakob Björnsson ætli fram. Framsóknarmenn fá varla meira en tvö sæti hér næst í stað sinna fjögurra nú, enda blasir við þeim afhroð hér í öllum könnunum. Það verður án vafa harður slagur um efstu sæti þeirra hér.

Það er ekki hægt annað að segja en að verulegar breytingar hafi orðið í Framsóknarflokknum síðustu mánuði. Halldór Ásgrímsson og Árni Magnússon eru hættir í stjórnmálum, Jón Kristjánsson er hættur sem ráðherra og í þeirra stað komin í stjórn (auk flokksformannsins Jóns Sigurðssonar) þau Jónína Bjartmarz og Magnús Stefánsson. Það er t.d. mjög merkilegt að nú allt í einu eru báðir varaþingmenn Framsóknarflokksins í Reykjavík norður komnir á þing, þau Guðjón Ólafur Jónsson og Sæunn Stefánsdóttir. Það hljómar t.d. nokkuð kostulegt að Guðjón Ólafur sé orðinn leiðtogi flokksins í kjördæminu, en hafi fram til marsmánaðar verið varaþingmaður tveggja þingmanna. Merkileg tíðindi auk þessa telst væntanlega það að Jón Kristjánsson mun klára kjörtímabilið sem óbreyttur þingmaður.

Guðjón Ólafur Jónsson er nú eini leiðtogi Framsóknarflokksins í kjördæmi sem ekki er ráðherra. Hann verður formaður heilbrigðisnefndar Alþingis í stað Jónínu Bjartmarz og verður auk þess varaformaður allsherjarnefndar. Hjálmar Árnason verður formaður iðnaðarnefndar. Dagný Jónsdóttir verður áfram formaður félagsmálanefndar, en hún tók við formennskunni þegar að Siv Friðleifsdóttir varð heilbrigðisráðherra. Sæunn Stefánsdóttir mun verða varaformaður efnahags og viðskiptanefndar. Jón Kristjánsson, fyrrum heilbrigðis- og félagsmálaráðherra, verður varaformaður utanríkismálanefndar og ennfremur 2. varaforseti Alþingis í stað Jónínu Bjartmarz og Kristinn H. Gunnarsson tekur við varaformennsku í landbúnaðarnefnd og er auk þess varaformaður í sjávarútvegs- og umhverfisnefnd.

Mesta athygli í hrókeringunum vekur að Kristinn H. Gunnarsson fær enga nefndarformennsku þrátt fyrir að hafa verið formaður þingnefndar áður og hafa svo auðvitað mun lengri þingsetu að baki innan flokksins en t.d. Guðjón Ólafur Jónsson, svo dæmi sé tekið. Reyndar er auðvitað Guðjón orðinn leiðtogi flokksins í borginni. Kristinn var rekinn úr öllum þingnefndum haustið 2004, t.d. missti hann þá formennsku í iðnaðarnefnd þingsins. Síðar var hann tekinn í sátt og fékk að fara í tvær nefndir. Lítur hann á niðurstöðu mála sem svik við sig ef marka má fréttir RÚV í dag.

Þegar að Jón Sigurðsson var kjörinn formaður Framsóknarflokksins var sáttahljóð í honum og greinilegt að hann vildi lægja öldur innan flokksins. Sumir töldu eftir það að með því yrði Kristinn H. tekinn að fullu aftur í sátt. Svo er ekki og sennilega eimir þar eftir af því þegar að þeir voru í Byggðastofnun. Það má allavega búast við því að Kristinn H. verði við sama heygarðshornið í vetur og mun leika sóló eins og hann er þekktastur fyrir. Kannski er sáttatónninn í flokknum ekki kominn á það stig að hann teljist varanlegur ef marka má þetta allt.

Ein með öllu

Þeir eru fáir Íslendingarnir sem unna ekki pylsu, sem er að flestra mati besti skyndibitinn og passar ávallt vel við. Flestir Íslendingar eiga sér sína útgáfu af því hvernig pylsan skal vera. Ég vil alltaf pylsu með öllu og nýt þess t.d. að fá mér þennan skyndibita, sem er klassískur. Ég held að það sé ekki á neinn stað hallað þó að ég fullyrði að bestu pylsurnar hérlendis séu í pylsuvagninum Bæjarins bestu í Tryggvagötu í Reykjavík. Oftast þegar að ég fer suður held ég þangað til að fá mér pylsu, enda eru þær alveg sérlega góðar þar. Oftar en ekki er þar löng biðröð, enda vinsæll "matsölustaður".

Nú hefur frægð þessa litla pylsuvagns borist víða. Frægt var fyrir nákvæmlega tveim árum þegar að Bill Clinton, fyrrum forseti Bandaríkjanna, fékk sér eina með sinnepi, svonefnda pjúristapylsu. Fjölmiðlar gerðu heimsókninni skil og SS pylsur auglýstu lengi vel á eftir þessa frægu heimsókn, og Mæja pylsuafgreiðslukona í Bæjarins besta varð landsfræg enda afgreiddi hún forsetann fyrrverandi. Reyndar vildi svo kaldhæðnislega til að Clinton greyið fékk kransæðakast nokkrum vikum síðar en okkur sem dýrkum SS pylsur dettum ekki í hug að samhengi sé þar á milli.

Nú berast þær fréttir að pylsuvagninn hafi orðið í öðru sæti í úttekt breska dagblaðsins The Guardian yfir bestu matsöluturna í Evrópu, hvorki meira né minna. Í ferðablaði sem fylgdi The Guardian á laugardaginn var enda listi yfir fimm bestu matsöluturnana og mæla dómararnir með einni með öllu og eru hrifnastir af remúlaðinu. Í fyrsta sæti var skoskur hafragrautsstandur sem ferðast um markaði og viðburði í Skotlandi og selur hafragraut með margskonar meðlæti. Þriðja sætið hreppti lúga á bakaríi í Aþenu sem selur brauðsnúða (Koulouri) með sesamfræjum.

Í fjórða sætinu var pönnukökusala á blómamarkaði í miðbæ Nice í Suður-Frakklandi þar sem hægt er að fá þunnar og dásamlegar pönnukökur. Í fimmta sætinu varð svo Ortakoy söluturnarnir í Istanbúl í Tyrklandi sem bjóða upp á samlokur með steiktum skelfiski og þá er að finna víða um borg. Skemmtilega ólík matarsala þarna á ferð. En hitt veit ég að þegar að ég fer suður til Reykjavíkur í næstu viku lít ég til Mæju pylsusala og fæ mér eina með öllu. Ég veit ekki hvað er gert við pylsuna eða sósurnar í pylsunum þarna en hitt veit ég að þær eru betri þarna en á flestum stöðum.

Ætla ekki að reyna að komast að því hvað er öðruvísi þarna en annarsstaðar en svo sannarlega á Bæjarins bestu athyglina skilið og það er svo sannarlega öllum ljóst að þeir sem þarna fara til að borða fara sælir þaðan.

Uppstokkun framundan á Morgunblaðinu

Samkvæmt fréttum nú undir kvöld verður veruleg uppstokkun á útliti og efnistökum Morgunblaðsins frá og með næsta föstudegi, 25. ágúst nk. Stefnt er að því að hætta tímaritaútgáfu blaðsins að efni tímaritanna verði að öllu leyti fellt inn í blaðið sem verði með því efnismeira og viðameira. Búast má því við útlitsbreytingum og að önnur efnistök verði meira ráðandi, með þessu ætti Morgunblaðið að færast inn í aðra tíma og jafnvel taka á sig annan brag. Jafnframt þessu verður Einar Sigurðsson, fyrrum framkvæmdastjóri Flugleiða, ráðinn framkvæmdastjóri Árvakurs í stað Hallgríms Geirssonar, sem verið hefur framkvæmdastjóri þar um árabil, en hann óskaði eftir starfslokum fyrir nokkrum mánuðum.

Segja má að þær breytingar sem framundan eru séu þær viðamestu í 93 ára sögu þessa merka dagblaðs. Þáttaskil urðu á Morgunblaðinu í upphafi ársins 2003 þegar að blaðið hóf mánudagsútgáfu eftir 84 ára hlé. Þáttaskil urðu í íslenskum fjölmiðlaheimi með þessari útgáfu enda kom þá blaðið út alla daga vikunnar, sem var nýmæli fram að því. Morgunblaðið hefur í þá tæpu öld sem það hefur komið út verið táknmynd íhaldseminnar. Það hefur löngum verið íhaldsamt, bæði þegar kemur að útgáfumálum og útliti sem lítið hefur breyst í áranna rás. Nokkrum vikum fyrir upphaf mánudagsútgáfunnar var sú róttæka breyting á blaðinu að forsíða þess varð blönduð af erlendum og innlendum fréttum.

Í rúmlega þrjá áratugi voru einungis erlendar fréttir á forsíðu Morgunblaðsins og því orðið tímabært að stokka þetta upp, enda var þessu áður breytt í öðrum fjölmiðlaheimi en við blasti í upphafi 21. aldarinnar. Mikið hafði breyst. Breytingar á fjölmiðlum halda sífellt áfram. Morgunblaðið er útbreiddasti prentmiðill landsins sem stendur undir sér með áskrift og hefur alla tíð notið mikilla vinsælda og virðingar almennings.

Morgunblaðið er í mínum huga frábært blað og þarfur vettvangur sem ég vildi ekki vera án. Með þessari ákvörðun mun blaðið styrkjast enn meira en nú er, að mínu mati. Í mínum huga er fréttamennska Morgunblaðsins fyrsta flokks og traust í alla staði, eins og kannanir hafa sýnt. Morgunblaðið er allavega blað sem ég get ekki án verið.