Sunnudagspistill - 2. apríl 2006

Þrjú mál eru í brennidepli í sunnudagspistlinum:

- Það styttist óðum í sveitarstjórnarkosningar. Eftir um 60 daga ganga landsmenn að kjörborðinu og kjósa sér fulltrúa í sveitarstjórnir landsins. Spennan eykst og við búið að mesta púðrið í slagnum verði þá 40 daga sem verða í slagnum eftir páskahátíðina. Framboðslistar liggja víðsvegar fyrir þó að enn sé rúmur mánuður í að framboðsfrestur renni út. Fjalla ég um stöðu mála sérstaklega í Reykjavík, þar sem viðbúið er að mesta spennan verði í vor enda ljóst að R-listinn heyrir sögunni til og að ekki sé neitt flokkabandalag fyrir kosningar í boði. Eins og staðan er nú stefnir í sigur Sjálfstæðisflokksins og afhroð samstarfsflokka Samfylkingarinnar innan R-listans sáluga

- Vinsældir George W. Bush fara sífellt minnkandi og raddir um uppstokkun í innsta kjarna hans hafa verið háværar. Í vikunni sagði Andrew Card starfsmannastjóri Hvíta hússins, af sér eftir að hafa gegnt embættinu í rúmlega fimm ár. Það er greinilegt að repúblikanar eiga undir högg að sækja í Bandaríkjunum núna og allt reynt til að auka fylgi flokksins fyrir komandi þingkosningar. Fjalla ég um Andrew Card og feril hans við hlið George W. Bush en hann hefur verið persónulegur vinur hans í tvo áratugi.

- Í dag er ár liðið frá andláti Jóhannesar Páls II páfa. Fjalla ég um ævi hans og páfaferil í tilefni þess.

Ár liðið frá andláti Jóhannesar Páls II páfa

Í dag er ár liðið frá því að Jóhannes Páll II páfi lést í Vatíkaninu í Róm. Með því lauk sögulegum og litríkum ferli eins svipmesta trúarleiðtoga heimsins á 20. öld. Jóhannes Páll II sat á páfastóli í tæp 27 ár. Hann var kjörinn til páfasetu þann 16. október 1978 og tók við embætti af Jóhannesi Páli I sem aðeins sat á páfastóli í rúman mánuð, 33 daga. Jóhannes Páll páfi II sat lengst allra páfa á 20. öld og einungis tveir páfar sátu lengur á páfastóli en hann, þeir Pius IX og St. Peter. Pólverjinn Karol Józef Wojtyla var fyrsti páfinn í 455 ár sem ekki var Ítali. Hann fæddist 18. maí 1920 í smábænum Wadowice í Póllandi. Hann var ákaft syrgður dagana eftir lát sitt og minnst um allan heim. Seinustu vikur á ævi páfans hafði verið sýnt hvert stefndi en heilsu hans hafði jafnt og þétt farið aftur og ljóst seinustu dagana að páfinn lægi banaleguna. Sýnt þótti þann 1. apríl 2005 að endalokin nálguðust. Það var svo kl. 19:37 að íslenskum tíma þann 2. apríl sem páfinn skildi við.

Andlát páfa eftir svo langan tíma í forystu kaþólsku kirkjunnar þótti auðvitað tímamót. Jóhannes Páll páfi II var litríkur páfi og markaði stór spor í sögu kirkjunnar. Hann fór í 104 opinberar heimsóknir og heimsótti 129 lönd. Samkvæmt upplýsingum frá Vatíkaninu eyddi hann 822 dögum embættisferils síns, eða 2 árum og 3 mánuðum, í ferðir utan Vatíkansins. Hann flutti 20.000 ræður og ávörp og veitti rúmlega 1.000 áheyrnir í Vatíkaninu sem 17 milljónir og 800.000 manns sóttu. Hann átti fundi með 1.600 stjórnmálaleiðtogum þar af 776 þjóðarleiðtogum. Hann gaf út fleiri grundvallaryfirlýsingar og tilskipanir innan kirkjunnar en áður hafði þekkst og tók 482 menn í dýrlingatölu sem er meira en allir forverar hans hafa gert í 400 ár. Það deilir því enginn um áhrifamátt þessa trúarleiðtoga. Hvað sem segja má um skoðanir hans voru áhrif hans mikil og enginn vafi leikur á að hann var einna merkastur af trúarleiðtogum í sögu kaþólsku kirkjunnar.

Þegar að endanlega þótti sýnt að kvöldi föstudagsins 1. apríl 2005 að páfinn væri dauðvona og ætti skammt eftir settist ég niður og skrifaði minningarorð um páfann. Betrumbætti ég þann texta mjög daginn eftir. Þegar að tilkynnt var um látið á laugardagskvöldinu setti ég textann inn með örlitlum viðbótum. Sennilega var ég einna fyrstur í heiminum til að birta ítarleg minningarorð um páfann í kjölfar láts hans ef fréttavefirnir eru undanskildir. Enda var ítarleg umfjöllun mín þegar komin á vefinn kl. 20:17 eða 40 mínútum eftir lát páfans. Daginn eftir helgaði ég páfanum sunnudagspistil minn - var það í fyrsta skipti fram að því sem einum manni var helgaður algjörlega sá pistill. Þar fór ég yfir ævi hans og páfaferil í ítarlegu máli og bætti í raun við hina ítarlegu bloggfærslu kvöldið áður. Á útfarardegi hans, þann 8. apríl, ritaði ég ítarlegan pistil um páfann og áhrif hans. Útför hans varð sú fjölmennasta í sögunni.

Allt frá láti páfans hefur fólk minnst hans með hlýhug. Kemur þetta vel í ljós nú í dag er ártíðar hans er minnst. Um allan heim er hans minnst í dag. Er það samdóma álit flestra að páfinn hafi verið boðberi friðar, ötull talsmaður friðarboðskapar og hans framlag skipt sköpum er kom að endalokum kommúnismans og grimmilegs einræðis sem predikað var í nafni hans. Met ég eins og flestir mikils forystu hans í friðarmálum, hans rödd var öflug á því sviði og það leikur enginn vafi á því að hann hafði mikil áhrif. Heimsókn hans til heimalands síns, Póllands, árið 1979, markaði söguleg skref og það er ekkert vafamál á að hann var ötull talsmaður gegn kommúnisma í heimalandi sínu. Fyrir páfakjörið 1978 hafði hann verið ötull andstæðingur kommúnismans og kjör hans í embættið styrkti mjög baráttu stjórnarandstöðuaflanna í heimalandi hans. Forysta Jóhannesar Páls II á páfastóli hafði hiklaust áhrif við að berja kommúnismann niður í A-Evrópu allri að lokum.

Jóhannes Páll II páfi var sannkallaður áhrifamaður á samtíð sína og alla framtíð, bæði kristinnar trúar og þess embættis sem hann gegndi af trúmennsku og mikilli samviskusemi í þrjá áratugi og sýndi ótrúlegan styrk sérstaklega seinustu árin, er hann barðist við veikindi og sífellt minni þrótt til starfa. Hann réði ekki yfir herstyrk eða vopnavaldi en vald hans og áhrif var öflugra en það allt til samans, hann vann á grundvelli trúar og var einlægur fulltrúi þess sem kristin trú byggir á. Áhrif hans við að tjá þann boðskap var sterkari en allt mannlegt. Hann var allt til hinstu stundar ötull og öflugur talsmaður Guðs. Hann markaði skref í sögu mannkyns sem gleymast ekki að mínu mati.

Umfjöllun BBC um Jóhannes Pál II páfa
Jóhannesar Páls II páfa minnst um allan heim
Fjallað um síðustu klukkustundirnar í lífi páfans

Saga dagsins
1725 Eldgos hófst í eldfjallinu Heklu í Haukadal og með fylgdu skjálftar.
1928 Jóhanna Magnúsdóttir hlaut lyfsöluleyfi, fyrst íslenskra kvenna - Jóhanna starfrækti lyfjaverslun sína í rúm 33 ár.
1974 Leikarinn Jack Lemmon hlaut óskarinn fyrir túlkun sína á Harry Stoner í Save the Tiger - hann hlaut óskarinn áður fyrir túlkun sína á óbreyttum Pulver í Mister Roberts árið 1954. Lemmon var einn af bestu leikurunum í kvikmyndasögu 20. aldarinnar og varð rómaður fyrir að vera jafnvígur á bæði gamansamar og dramatískar túlkanir á svipmiklum karakterum. Jack Lemmon lést úr krabbameini í júnímánuði 2001.
1982 Argentína ræðst inn í Falklandseyjar, breskt yfirráðasvæði við S-Atlantshaf - leiddi þessi innrás Argentínumanna til hernaðar Breta gegn þeim. Lauk þeim hernaðarátökum með fullnaðarsigri breska hersins.
2005 Jóhannes Páll II páfi lést í Vatíkaninu í Róm, 84 ára að aldri, eftir mikil veikindi - Pólverjinn Karol Józef Wojtyla var fyrsti páfinn í 455 ár sem ekki var Ítali að uppruna. Hann fæddist 18. maí 1920 í smábænum Wadowice í Póllandi. Hann var kjörinn páfi í október 1978 og gegndi embætti, þrátt fyrir slæma heilsu, allt til dauðadags. Hann heimsótti um 130 lönd á 27 ára páfaferli og var víðförlasti páfi sögunnar og flutti fleiri ræður og predikanir en nokkur annar trúarleiðtogi í sögu kristinnar trúar.

Snjallyrðið
When you wonder about the mystery of yourself, look to Christ, who gives you the meaning of life. When you wonder what it means to be a mature person, look to Christ, who is the fulfillness of humanity. And when you wonder about your role in the future of the world look to Christ.
Jóhannes Páll II páfi trúarleiðtogi kaþólskra (1920-2005)