Hverja velja McCain og Obama á leiðarenda?

Brátt líður að því að John McCain og Barack Obama velji varaforsetaefni sín í forsetakosningunum í nóvember; þann sem mun standa þeim næst í baráttunni og verða ferðafélagar þeirra á leiðarenda í pólitískri rimmu, sem stefnir í að verða harðvítug og söguleg. Valið á varaforsetaefni getur verið mjög þýðingarmikið í svo jöfnum pólitískum slag.

Síðustu daga hef ég séð marga spekinga velta því fyrir sér hvort varaforsetaefnin skipti máli fyrir forsetaefnin. Tel það hiklaust. Þeir eru hluti framboðsins, veikleikar þeirra verða um leið veikleikar forsetaefnanna rétt eins og styrkleikar þeirra bæta upp forsetaefnið. Út frá þeim forsendum á að velja varaforsetaefni og eflaust munu bæði Obama og McCain finna sér frambjóðendur sem bæta stöðu þeirra, því báðir verða að hafa breiðari skírskotun en þeir hafa nú þegar og taka á þeim augljósu veikleikum sem einkennir þá báða.

Telja má öruggt að nálgun þessara tveggja forsetaframbjóðanda stóru flokkanna á valið á varaforsetefni verði mjög ólík. Þeir hafa mjög ólíka styrkleika og veikleika og því verða þeir báðir að finna frambjóðendur sem fylla upp í veikleikana. Á meðan Obama er ungur og reynslulítill í pólitísku starfi er McCain sjóaður stjórnmálamaður með áratugaferil að baki í stjórnmálum og í hernum. McCain er kominn á áttræðisaldur og hefur verið í pólitískri baráttu mjög lengi og því frekar fulltrúi kerfisins í Washington á meðan Obama er ungur og ferskur frambjóðandi sem boðar miklar breytingar.

Þess vegna má búast við að Obama velji eldri og reyndari frambjóðanda til að vega upp reynsluleysi sitt í pólitískri baráttu og einhvern sem hefur sterkan bakgrunn í utanríkis- og varnarmálum til að taka á McCain sem er stríðshetja og talar af mun meiri öryggi og krafti um þann málaflokk. Enda hefur Obama þegar skipað sérstakan hóp með reyndum fulltrúum flokksins til að byggja upp stöðu sína þar. Hann þarf þó að gera betur og því er nær öruggt að varaforsetaefni hans verður mjög sterkur í þeim málaflokki. Auk þess þarf hann sjóaðan pólitíkus með víðtæk tengsl til að taka lykilfylkin.

McCain þarf að velja yngri frambjóðanda sér við hlið til að yngja framboðið. Enda er þar mesti veikleiki hans. Verði McCain kjörinn forseti Bandaríkjanna verður hann elsti húsbóndinn í Hvíta húsinu frá upphafi, en hann verður 72 ára í sumar, þrem árum eldri en Ronald Reagan er hann var kjörinn forseti Bandaríkjanna árið 1980. Ekki aðeins þarf þó McCain að velja bara yngri og ferskari frambjóðanda sér við hlið. Varaforsetinn á forsetavakt McCain þarf að hafa styrk og stöðu í forsetastólinn á örlagastundu. Aldurinn skiptir því máli en líka að þar sé stjórnmálamaður með reynslu.

Ekki kemur mér að óvörum að Mitt Romney sé talinn líklegastur til að verða við hlið John McCain í baráttunni. Hann er ellefu árum yngri en McCain, er stjórnmálamaður með reynslu og pólitískan prófíl sem enginn deilir um að skiptir miklu máli. Hann er fulltrúi íhaldsarmanna í Repúblikanaflokknum, getur fært McCain fylgi sem hann ætti ella mun erfiðar með að ná, hefur sterk peningatengsl sem eru mjög mikilvæg og síðast en ekki síst getur fært McCain sigur í lykilfylki á borð við Michigan, hið gamla heimafylki hans, og auk þess t.d. Massachusetts þar sem Romney var ríkisstjóri.

Veikleikinn í valinu á honum er þó einn og augljós. Þeir börðust hatrammlega um útnefningu repúblikana í forsetakosningunum og áttu hörð orðaskipti þar sem Romney lét þau ummæli flakka að McCain ætti ekki séns í Obama þar sem hann hefði slegið út sterka stjórnmálamenn innan Demókrataflokksins, t.d. Hillary og Edwards. Hann fór þó úr forkosningaslagnum á hárréttum tímapunkti og studdi McCain á mikilvægri stund fyrir bæði sig og McCain pólitískt. Þó þeir hafi átt harðvítuga rimmu lauk því farsællega og snemma, svo þeir ættu að geta fylkt liði ef McCain vill hann með.

Vissulega er eðlilegt að McCain velti fyrir sér hvort að hann ætti að velja ungan og traustan starfandi ríkisstjóra með sér í baráttuna; frambjóðanda sem geti fært sér önnur tengsl en Romney hefur. Þar eru líklegastir þeir Charlie Crist, ríkisstjóri í Flórída, Bobby Jindal, ríkisstjóri í Louisiana, og Tim Pawlenty, ríkisstjóri í Minnesota. Allir eru þeir mun yngri en McCain og getur hann virkað ferskari en ella með þá við hlið sér. En John McCain vill ekki lenda í sömu ógöngum og George H. W. Bush er hann valdi Dan Quayle sér við hlið fyrir tveim áratugum. Hann var yngri en að sama skapi pólitískur klaufi.

Hjá demókrötum er mikið velt fyrir sér hvað Obama muni gera. Hillary Rodham Clinton hefur fylkt liði með honum og þau áttu flotta stund saman í einingarbæ demókrata, Unity í New Hampshire. Þau virkuðu bæði einlæg í stuðningi sínum við hvort annað og samstaðan virkaði heilsteypt á myndum. En samt var eitthvað við þetta augnablik sem virkaði falskt þrátt fyrir fögur bros og kammó-stemmningu. En enginn deilir um að sameinuð yrðu þau allt að því ósigrandi. En það er mikil vinna eftir til að þau nái saman umfram það að eiga dagpart saman á kosningafundi. Sárindin eru augljós.

Jim Webb, öldungadeildarþingmaður í Virginíu, virkar mjög vænlegur við hlið Barack Obama. Hann hefur víðtæka reynslu í öryggis- og varnarmálum, tengingar í herinn og talar trúverðugt um utanríkismál auk þess að vera frá lykilfylki sem Obama vill vinna. Bill Richardson kemur líka til greina af augljósum ástæðum, auk þess konur sem studdu Obama; ríkisstjórarnir Kathleen Sebelius og Janet Napolitano (frá heimafylki McCain) og þingmaðurinn Claire McCaskill. En getur Obama valið aðra konu en Hillary? Svo má auðvitað ekki gleyma John Edwards (þó hann hafi sagt nei) og Sam Nunn. 

Spennandi pólitískir tímar eru því framundan í sumar þó forkosningunum sé lokið og styttist í flokksþingin. Varaforsetavalið skiptir miklu máli fyrir báða frambjóðendur og það er mikilvægt fyrir þá að fara ekki með varaforsetaefni í gegnum mikilvægasta hjalla baráttunnar sem getur veikt þá á örlagastundu. Svo er bara spurningin hvor muni verða á undan að velja varaforsetaefnið.

Líklegasta varaforsetaefnið