Tilfinningarík kveðjustund Halldórs

Halldór Ásgrímsson, fyrrum forsætisráðherra, sagði skilið við íslensk stjórnmál og kvaddi flokksfélaga sína formlega með ítarlegri yfirlitsræðu við setningu flokksþings Framsóknarflokksins síðdegis í dag. Það sást á orðum og fasi Halldórs að komið var að kveðjustund, endalokum hans í forystu Framsóknarflokksins, flokks sem hann hefur helgað starfskrafta sína í þrjá áratugi. Þetta var í senn ræða tilfinninga og styrkleika, en ekki uppgjörs, merkilegt nokk. Halldór fór yfir sviðið allt á þeirri stund að hann yfirgefur stjórnmálaforystu þess flokks sem hann hefur verið í fylkingarbrjósti í aldarfjórðung. Hann fór yfir langan stjórnmálaferil sinn og gerði upp við þau mál sem hann taldi rétt að fara yfir. Mikla athygli vakti að hann notaði ekki kveðjustundina til að gera upp við innanflokkserjurnar innan Framsóknarflokksins undir lok tólf ára formannsferils hans, sem svo mjög settu svip á stormasaman forsætisráðherraferil hans.

Mér fannst Halldóri mælast mjög vel á þessari kveðjustund, sem í senn markar þáttaskil bæði fyrir Framsóknarflokkinn og íslensk stjórnmál, enda hefur Halldór verið áhrifamaður í pólitíkinni hér í nokkra áratugi og sett svip á alla þjóðmálaumræðu, alla mína ævi og gott betur en það. Það er alveg ljóst að bestu ræður ferils síns hefur Halldór Ásgrímsson flutt einmitt við tækifæri sem þetta, í hópi félaga sinna, þeirra sem hafa stutt hann til þeirrar stjórnmálaforystu sem hann helgaði sér í árafjöld. Halldór hefur leitt Framsóknarflokkinn með nokkrum krafti og haft mjög sterkt umboð til þess verkefnis, þrátt fyrir vissa augljósa erfiðleika undir lokin. Halldór talaði til flokksmanna og landsmanna allra á kveðjustund með heilsteyptum hætti. Hann talaði af næmleika og tilfinningu, einkum undir lokin er hann þakkaði flokksmönnum fyrir samstarf og trúnað í gegnum árin.

Ein mestu vatnaskilin á pólitískum ferli Halldórs Ásgrímssonar voru alþingiskosningarnar 1995, fyrstu kosningarnar sem Halldór leiddi Framsóknarflokkinn. Í þeim kosningum vann flokkurinn nokkurn sigur, hlaut 15 þingsæti og var með mjög vænlega stöðu. Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks hélt velli og ákveðið var að láta reyna á þann valkost. Í fyrsta skipti kom það fram nú, ellefu árum síðar, í kveðjuræðu Halldórs Ásgrímssonar að Framsóknarflokkurinn hefði að þeim kosningum loknum boðið A-flokkum Alþýðuflokks og Alþýðubandalags samstarf, sem hefði vænlega orðið undir forsæti Halldórs. Alþýðuflokkurinn afþakkaði það og hélt í viðræður við Sjálfstæðisflokkinn. Eins og allir vita ákvað Sjálfstæðisflokkurinn hinsvegar síðar að slíta samstarfinu og ganga til samninga við Framsóknarflokkinn. Úr varð sögulegt samstarf í íslenskri stjórnmálasögu sem enn er við völd.

Það er enginn vafi á því í mínum huga að í sögubókum framtíðarinnar verður stjórnarsamstarf Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks metið farsælt og það hafi skipt íslenskt þjóðarbú miklu. Farsæl forysta flokkanna hafði mikil áhrif til hins góða. Stjórnmálaforysta Davíðs Oddssonar og Halldórs í því samstarfi var öflug og setti mark á íslensk stjórnmál, og verður lengi í minnum höfð. Það eru mikil þáttaskil nú þegar að þeir báðir hafa sagt skilið við stjórnmálin en ég tel að verk þeirra muni standa lengi enn og verða áberandi. Það hafði ekki komið fram áður að Framsóknarflokkurinn hefði leitast eftir vinstristjórn fyrir ellefu árum. En flokkarnir náðu svo saman og mynduðu grunninn að þessu öfluga samstarfi, sem stefnir nú óðfluga í að verða langlífasta stjórnarsamstarf Íslandssögunnar. Það hefur skipt sköpum fyrir heill og hag landsins. Þar skipti framlag Halldórs mjög miklu máli.

Það var gleðilegt að heyra Halldór lýsa því yfir að hann teldi það hafa skipt mjög miklu máli að hafa myndað stjórn flokkanna tveggja fyrir ellefu árum. Það eru vissulega þáttaskil þegar að Halldór hverfur úr pólitík, enda hefur hann verið ein helsta burðarás þessarar ríkisstjórnar sem annar flokksleiðtoginn sem myndaði fyrsta ráðuneyti flokkanna á sínum tíma. Samstarf flokkanna hefur verið mjög traust og leikur enginn vafi á því að sterk pólitísk tengsl Halldórs og Davíðs mörkuðu undirstöðu vel heppnaðs samstarfs og þeirra áhrifa gætir enn þó aðrir hafi tekið við forystu í samstarfinu. Mér fannst alla tíð þeir vera mjög ólíkir leiðtogar en þeir sameinuðust mjög vel í verkefnum og náðu alltaf að sætta ólík sjónarmið tveggja stjórnmálaflokka, með ólík sjónarmið á jafnvel lykilmálum stjórnmálanna. Sáttin milli þeirra og flokkanna fólst í því að gera alltaf hið besta fyrir Ísland. Heildarhagsmunir landsins sameinuðu flokkana.

Ræða Halldórs var eins og fyrr segir virkilega góð. Það var athyglisvert að fylgjast með henni. Að mörgu leyti kom hún mér á óvart, sumu leyti ekki. Það kom mér nokkuð undarlega fyrir sjónir að Halldór skyldi ekki gera að fullu upp innri átök innan flokksins og skilja við flokkinn með öll mál uppi á borðinu og allar flækjur leystar. Það ákvað hann að gera ekki en skírskota þess þá frekar til pólitískra álitamála dagsins í dag, sem sum hver ráku flein á æðstu staði flokksins. Eitt þessara mála er óneitanlega Íraksstríðið sem varð Halldóri þungbært á árinu 2005. Hann nefndi það ekki beint en með skírskotun í eina átt, áralöngu varnarsamstarfi við Bandaríkin, vék hann að því. Lýsti hann vonbrigðum sínum með einhliða ákvarðanir Bandaríkjanna í þeim efnum. Sagðist hann ekki hægt að treysta Bandaríkjunum lengur í einu og öllu og sagði oftrú á þau hafa verið mistök. Með því má skilja að hann telji að ákvörðun um að treysta þeim í Íraksstríðinu hafi verið mistök.

Halldór fór yfir í ítarlegu máli stöðu landsins á þessum tímamótum að hann kveður stjórnmálin og benti á að á 90 ára afmæli sínu væri Framsóknarflokkurinn elsti flokkur landsins, sá sem lengst hefði komið fram undir eigin merkjum. Lengi vel hefur Framsóknarflokkurinn verið flokkur landbúnaðarins og að mörgu leyti hefur mér þótt verst að hann hafi lengi staðið vörð um úrelt landbúnaðarkerfi. Í ræðunni vék Halldór að nýlegri skýrslu Hallgríms Snorrasonar, hagstofustjóra, um matvælaverð. Það gladdi mig mjög að heyra formann Framsóknarflokksins taka undir hvað þurfi að gera og hann horfist í augu við framtíðina. Halldór er maður að meiri að mínu mati að hafa sagt að það verði að fella niður vörugjöld og breyta innflutningsvernd landbúnaðarvöru. Framsóknarflokkurinn hefur lengi viljað halda í kerfi, kerfisins vegna. Það er tímamótayfirlýsing að heyra þetta frá flokksþingi framsóknarmanna og Halldór á hrós skilið fyrir sín orð.

En já það er komið að pólitískum leiðarlokum hjá Halldóri Ásgrímssyni. Hann fór víða í þessari löngu ræðu og fór yfir mörg mál sem hafa verið áberandi en hann vék ekki að innri málum Framsóknarflokksins sem settu svip á forsætisráðherraferil hans og að mörgu leyti gerðu út af við hann. Ég hef oft sagt að þar hafi fleiri en Halldór brugðist innan flokksins, ég tel að allir í forystu hans hafi brugðist vegna innri ólgu, sú ólga skaðaði stjórnarforsæti flokksins svo mjög að hún rann þeim úr greipum. En þessi ræða Halldórs var full af þeim stíl sem einkenndi hann sem ræðumann á löngum stjórnmálaferli. Hann hefur verið þjóðernissinnaður stjórnmálamaður og notað kraftmikinn kveðskap Einars Benediktssonar mjög í ræðum sínum. Þessi var engin undantekning og fannst mér honum takast vel upp í vali á kveðskap, sem með táknrænum hætti sögðu meira en hann gaf í skyn á vissum stöðum.

Framsóknarflokkurinn stendur á pólitískum krossgötum nú þegar að Halldór Ásgrímsson hefur stigið niður af hinu pólitíska sviði, sem hefur verið vinnustaður hans og vettvangur í rúmlega þrjá áratugi. Hvað svo sem segja má um Halldór Ásgrímsson og forystuhæfileika hans er aldrei hægt að deila um að hans stjórnmálaferill er bæði viðburðaríkur og glæsilegur. Enginn deilir enda um það að Halldór hefur verið mikill áhrifamaður í íslenskum stjórnmálum á löngum stjórnmálaferli sínum og var lykilþátttakandi í farsælum verkum öflugrar ríkisstjórnar á breytingatímum í íslensku þáttaskil við lok aldar og upphaf annarrar aldar.

Nú felur Halldór flokk sinn í hendur öðrum leiðtoga og yfirgefur stjórnmálaforystuna að loknu löngu dagsverki. Það verður fróðlegt að sjá hver pólitísk arfleifð Halldórs Ásgrímssonar verði í sögubókum framtíðarinnar. Að mörgu leyti mun hún ráðast af verkum annarra, hvernig eftirmanni hans tekst að höndla flokksformennsku við brotthvarf Halldórs. Að vissu leyti er tómarúm eftir innan Framsóknarflokksins að þessari kveðjustund lokinni. Altént má fullyrða að kveðjustundin hafi verið tilfinningarík og hafi að mörgu leyti lýst vel þeim manni sem var að kveðja. Halldór hefur verið maður tilfinninga og kvaddi sem slíkur.

Við blasa breytingar í lífi þess manns sem nú kveður og mun á mánudag, er hann segir af sér þingmennsku eftir þrjá áratugi á Alþingi Íslendinga, yfirgefa starfsvettvang sinn allt frá unglingsaldri. Allra augu hljóta nú að beinast að því hvað taki við hjá Halldóri Ásgrímssyni, sem stendur á krossgötum rétt eins og flokkurinn sem hann hefur staðið í fylkingarbrjósti fyrir í heilan aldarfjórðung.

Halldór Ásgrímsson kveður íslensk stjórnmál

29. flokksþing Framsóknarflokksins verður sett á Hótel Loftleiðum kl. 17:00 í dag. Í upphafi flokksþingsins mun Halldór Ásgrímsson, formaður Framsóknarflokksins og fyrrum forsætisráðherra, flytja yfirlitsræðu sína. Ræðan markar endalok þriggja áratuga stjórnmálaferils Halldórs, sem verið hefur formaður Framsóknarflokksins allt frá árinu 1994, var varaformaður flokksins 1980-1994, ráðherra nær samfellt í tvo áratugi og alþingismaður nær samfellt allt frá árinu 1974. Framundan eru mjög mikil þáttaskil innan Framsóknarflokksins og í íslenskum stjórnmálum enda hefur Halldór verið aðalleikari í pólitíkinni til fjölda ára og verið mjög áberandi sem forystumaður flokks síns og verið í miðpunkti pólitískrar umræðu til fjölda ára. Á kveðjustund í dag meðal flokksmanna má búast við að hann fari yfir sinn umdeilda og litríka feril til fjölda ára í ítarlegu máli.

Það má vissulega margt segja um pólitískan feril Halldórs Ásgrímssonar nú þegar að hann líður undir lok. Halldór hefur helgað flokk sínum og innra starfi hans krafta sína í mjög langan tíma. Ævistarf Halldórs liggur í stjórnmálum og þó að skiptar skoðanir séu um hann má fullyrða að hann hafi unnið íslenskum stjórnmálum nokkuð gagn og verið ötull í stjórnmálabaráttu. Allan þann tíma sem ég hef fylgst með stjórnmálum hef ég talið Halldór Ásgrímsson mann orða sinna, gegnheilan og vandaðan mann sem ávallt hefur viljað gera sitt besta fyrir íslenska þjóð og reynt með góðmennsku sinni að leggja góðum málum lið og unnið þeim fylgilags og stuðnings með ýmsum hætti. Hann hefur verið duglegur forystumaður að mínu mati, fyrst og fremst tel ég að sagan muni meta hann sem grandvaran og heiðarlegan mann sem tryggði ásamt Davíð Oddssyni styrka stjórn landsins til fjölda ára.

Halldór hefur verið einn af umdeildustu stjórnmálamönnum landsins á þessum langa ferli sínum, en við öllum blasir að hann hefur haft víðtæk áhrif á íslenskt samfélag með forystu sinni. Ungum voru honum falin forystustörf innan flokks síns, hann varð þingmaður 26 ára gamall og var orðinn varaformaður Framsóknarflokksins 33 ára að aldri. Hann varð með því sjálfsagt ráðherraefni og aldrei lék vafi á því að hann væri framtíðarforingi flokks síns og var hann metinn krónprins Steingríms Hermannssonar nær alla formannstíð hans. Hann varð svo sjálfkrafa formaður flokksins við brotthvarf Steingríms úr stjórnmálum, er hann varð seðlabankastjóri árið 1994, og hlaut eftir það alltaf yfir 80% atkvæða á flokksþingi framsóknarmanna. Alla formannstíð sína var hann öflugur forystumaður flokksins og naut mikils stuðnings til forystu.

Það er fjarri lagi hinsvegar að ég hafi alltaf verið sáttur við Halldór Ásgrímsson. Það komu tímar þar sem ég var svo sannarlega ósammála honum og afstöðu flokks hans, enda er stefna Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks auðvitað fjarri því alveg eins í öllum grunnatriðum. Framsóknarmenn voru stundir mjög óbilgjarnir í samningum og kröfðust mikils. Ég fer ekkert leynt með það að ég tel t.d. að Framsóknarflokkurinn með Halldór í forsæti hafi gengið of langt með því að krefjast forsætis í ríkisstjórninni að loknum kosningunum 2003. Ég tel að Halldór hafi aldrei náð tökum á forsætinu, þar réðu mörg mál og einna mest innanflokkserjur innan flokks hans undir lok formannsferilsins. Innri átök á heimaslóðum gerðu það að verkum að Framsóknarflokkurinn höndlaði ekki forsætið. Ég tel þó að fleiri þættir en Halldór einn hafi ráðið úrslitum um hvernig fór fyrir stjórnarforsæti flokksins.

Ég er einn þeirra sem bíð eftir þessari kveðjuræðu Halldórs Ásgrímssonar í íslenskum stjórnmálum með mikilli eftirvæntingu. Fjölmiðlamenn jafnt og stjórnmálaáhugamenn munu fylgjast með hverju einasta orði hans í þessari ræðu sem verður kveðja hans til þess flokks sem hann hefur starfað fyrir allt frá unglingsárum og studdi hann til forystusess í íslenskum stjórnmálum í aldarfjórðung. Sérstaklega tel ég merkilegast að sjá hvernig að Halldór skilur við flokkinn í þeim sárum sem hann er í við lok formannsferilsins. Það blandast engum hugur um að Halldór yfirgaf stjórnmálin sár og vonsvikinn með hvernig til tókst á tæplega tveggja ára forsætisráðherraferli sínum. Endalokin voru engan veginn eins gleðileg og hann stefndi að. Halldór mun eiga erfitt með að stíga af hinu pólitíska sviði í dag nema að gera að fullu upp vonbrigði sín við lok stjórnmálaferilsins og afgreiða þau mál, þó sár séu.

Það má því búast við súrsætri kveðjuræðu Halldórs Ásgrímssonar á Hótel Loftleiðum síðdegis í dag. Þrátt fyrir öll vonbrigðin undir lokin getur Halldór þó yfirgefið stjórnmálin hnarreistur að mínu mati. Hann var í forystusveit lengi og leiddi mörg umdeild mál til lykta og lagði meginhluta ævistarfs síns í íslensk stjórnmál. Fróðlegt verður að sjá í hvaða átt flokkurinn þróast í pólitík næstu mánaða og hver muni leiða hann nú þegar að Halldór yfirgefur hið pólitíska svið. Ég vil óska Halldóri og fjölskyldu hans heilla á þessum þáttaskilum á ævi hans og vona að honum muni vegna vel á þeim vettvangi sem hann velur sér nú við lok stjórnmálaferilsins. Hann er einn af litríkustu stjórnmálamönnum landsins seinustu áratugina.

Krissi bróðir fertugur í dag

Stóri bróðir, Kristmundur Sævar Stefánsson, er fertugur í dag. Ég vil nota tækifærið hér og óska Krissa innilega til hamingju með daginn. Hafðu það gott í dag Krissi minn!

Rökþrot atvinnumótmælandanna

Sumir náttúruvinir hafa mótmælt friðsamlega virkjun og álveri á Austurlandi. Þau hafa til þess sinn rétt að hafa sínar skoðanir og láta þær í ljósi. Margir þeirra hafa verið mjög friðsamlega að segja sínar skoðanir og það ber að virða, þó að vissulega séu margir þeim ósammála. Aðrir kjósa hinsvegar að beita valdi og þröngva sínum skoðunum á aðra með lítt áhugaverðum aðferðum. Við höfum orðið vitni að slíkum aðferðum á Austurlandi í þessari viku, þegar að hópur erlendra atvinnumótmælenda sem hefur rekið hingað og reynt að þröngva lágkúrulegum aðferðum upp á fólkið fyrir austan réðist inn á skrifstofur Hönnunar á Reyðarfirði og klifraði upp í tughæða byggingakrana á Alcoa-vinnusvæðinu við Reyðarfjörð. Þessar aðgerðir dæma sig sjálfar - svo og rökþrot þessa fólks.

Af hverju mótmælir þetta fólk ekki sé það ósátt við álverið með friðsamlegum hætti utan girðingar byggingarsvæðisins en fer fram með þessum hætti í stað þess? Það var hið eina rétta af Alcoa að kæra mótmælendur og fara þá leið með málið. Þessar aðgerðir sanna fyrir fólki að þessi mótmæli útlendinganna eru komin út í drastískar aðgerðir sem varla teljast eðlilegar. Hvernig geta íslenskir umhverfissinnar t.d. varið verklag þeirra sem brutu sér leið inn í Hönnun og komu fram með afskaplega lágkúrulegum hætti við starfsfólk þar? Mér dettur ekki í hug annað en að skrifa gegn svona vinnubrögðum og ófriðlegum mótmælum fólks sem hefur sýnt það og sannað að það getur ekki mótmælt nema með því að grípa til svona ráða, en hafa sagst á einum tímapunkti vera með friðsamleg mótmæli.

Er það rétt leið séu menn ósáttir við verk af svona tagi og telja framkvæmdir ólöglegar að brjóta sér leið inn á byggingarsvæði og klifra upp í tugmetra háa byggingakrana? Hvað halda andstæðingar álversins að myndi gerast t.d. ef að fólk sem byggi við hliðina á blokkarbyggingu sem það væri ósátt við og hefði mótmælt á opinberum vettvangi og væri í augnablikinu að rísa reyndi að stöðva framkvæmdirnar t.d. með því að klifra upp í byggingakranann með mótmæli og hlekkjaði sig fast þar? Ég er ansi hræddur um að slíku fólki yrði lítið jákvætt ágengt. Það að fara fram með þeim hætti og var í gær er eitthvað sem telst ekki eðlilegt í mínum bókum. Finnst einhverjum svona aðgerðir réttlætanlegar og eðlilegar? Stórt er spurt en ég efast um að almenningur sé innst inni hlynntur skoðanaflóði atvinnumótmælenda af þessu tagi.

Það hefur vel sést síðustu daga að Austfirðingar vilja ekki svona vinnubrögð og hafa látið skoðanir sínar á því vel í ljósi. Það er mjög ankanalegt að sjá þessa erlendu atvinnumótmælendur, sem eru að reyna að pikka sér fæting og traðka á austfirsku samfélagi með framferði sínu, reyna að þröngva sér inn á vinnustaði og láta ófriðlega undir yfirskini friðsamlegra mótmæla sem við öllum blasir að eru fjarri sanni. En það má segja að mælirinn hafi orðið endanlega fullur meðal Austfirðinga, sem langflestir styðja þá jákvæðu uppbyggingu sem á sér stað fyrir austan og ekki síður meðal þeirra landsmanna sem stutt hafa þessar framkvæmdir fyrir austan, nú hina síðustu daga. Öllu sómakæru fólki sem virðir skoðanir fólks með friðsamlegum hætti varð nóg boðið af vinnubrögðum þessa fólks.

Það er mjög hvimleitt að fylgjast með þessum mótmælum þessara erlendu atvinnumótmælenda. Það er mjög mikilvægt að lögreglan taki til sinna ráða. Það er algjörlega ótækt að horfa lengur á stöðu mála með þessum hætti og þau vinnubrögð sem atvinnumótmælendurnir beita fyrir austan. Nú hefur lögreglan tekið á málinu og lagðar hafa verið fram ákærur á hendum atvinnumótmælendunum. Það er alveg ljóst í mínum huga að þegar að atvinnumótmælendur eða öfgasinnar í umhverfismálum eru farnir út í skemmdarverk og ofbeldisaðgerðir eru engin rök eftir í málinu af þeirra hálfu. Það hefur sannast svo ekki verður um villst með vinnubrögðum þeirra seinustu vikurnar. Rökþrot þeirra er algjört. Eða hvað segja annars vinnubrögð þessa fólks okkur? Ég bara spyr lesandi góður.

Fyrir nákvæmlega ári kom sama staða upp austur á fjörðum. Þá minnti ég á skoðanir mínar í þessum pistli sem á vel við nú í ljósi nýjustu atburða austan úr Fjarðabyggð.

Geir tekur boði um austfirska skoðunarferð

Fyrir nokkrum dögum ritaði Ómar Ragnarsson grein í Morgunblaðið og bauð þar formanni og varaformanni Sjálfstæðisflokksins, þrem ráðherrum Framsóknarflokks og nokkrum fjölmiðlamönnum formlega skoðunarferð um Kárahnjúkasvæðið undir sinni leiðsögn. Geir H. Haarde, forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins, hringdi í gærkvöldi í Ómar og þáði boð hans til sín og Þorgerðar Katrínar en ennfremur fyrir hönd allra ráðherra Sjálfstæðisflokksins. Er það að mínu mati rétt ákvörðun hjá Geir að þiggja þetta boð og rétt skilaboð sem ráðherrar Sjálfstæðisflokksins senda með því að fara á svæðið og skoða náttúruna þar. Boð Ómars var rausnarlegt og vart um annað að ræða en að því yrði tekið og rétt ákvörðun af forystumönnum Sjálfstæðisflokksins að fara austur.

Varla mun þessi ferð ráðherra Sjálfstæðisflokksins undir leiðsögn Ómars Ragnarssonar þó breyta miklu um stöðu mála. Framkvæmdir við virkjun við Kárahnjúka og álver í Reyðarfirði eru langt á veg komnar og sér fyrir endann á þeim. Þær hafa farið rétta leið og hlotið lögformlega staðfestingu sem við öllum blasir. En það er auðvitað mjög mikilvægt að ráðherrar Sjálfstæðisflokksins þiggi þetta boð og skoði náttúruna undir leiðsögn Ómars Ragnarssonar. Það verður þeim aðeins fræðandi og jákvæð upplifun hvernig staða mála er og hvernig svæðið er. Ferðin breytir þó auðvitað engu um þær ákvarðanir sem fyrir liggja um framkvæmdir og eðlilegt að allt hafi sinn gang í því. Alþingi hefur samþykkt tilteknar framkvæmdir og mikið um þær rætt í samfélaginu, enda eitt af mestu hitamálum seinustu ára.

Ómar Ragnarsson og sumir náttúruvinir hafa mótmælt friðsamlega þessum framkvæmdum. Þau hafa til þess sinn rétt að hafa sínar skoðanir og láta þær í ljósi. Margir þeirra hafa verið mjög friðsamlega að segja sínar skoðanir og það ber að virða, þó að vissulega séu margir þeim ósammála. Aðrir kjósa hinsvegar að beita valdi og þröngva sínum skoðunum á aðra með lítt áhugaverðum aðferðum. Það eru atvinnumótmælendurnir sem við höfum séð til austan heiða í fréttum síðustu daga í fréttum af fáu góðu. En meira um það síðar í kvöld hér á blogginu mínu....

Svartur dagur í umferðinni

Gærdagurinn var í senn svartur og sorglegur í umferðinni. Þrír einstaklingar í blóma lífsins létust í alvarlegum umferðarslysum. Ég verð að viðurkenna að það er alveg gríðarlega erfitt að heyra svona fréttir, hafandi upplifað sjálfur sorgina sem fylgir alvarlegu umferðarslysi og láti náins vinar og ættingja. Ég þekkti ekkert til þeirra sem létust í slysunum en það nístir alltaf hjartað mitt að heyra svona fréttir. Það hefur verið dapurlegt að fylgjast með fréttum seinustu vikna af alvarlegum slysum í umferðinni og dapurlegum örlögum fjölda fólks sem látið hefur lífið í þessum slysum. Nú þegar hafa 15 einstaklingar látið lífið á árinu í umferðarslysum. Þetta er sorglega há tala og það er skelfilegt að verða vitni að því að nú stefnir í enn eitt stórslysaárið í umferðinni.

Þegar að ég skrifaði síðast um þessi mál var það í kjölfar sorglegra umferðarslysa í júlíbyrjun þar sem að tveir Akureyringar létu lífið. Þá voru 9 látnir í umferðinni, síðan hafa sex bæst við á rétt rúmum mánuði. Það er mjög dapurlegt að heyra fréttir af þessu tagi, enda vita allir að þessum fréttum fylgir sorg og depurð ættingja og vina sem horfa á bak fólki sem hefur verið miðpunktur ævi þeirra. Það er sárt að vita af fjölskyldum í sorg vegna sorglegra umferðarslysa seinustu vikurnar. Eins og við vitum öll sem þekkjum til þessara mála heyrum við oft sorglegar tölur um lát fólks í bílslysum og ýmsa tölfræði á bakvið það. Á bakvið þessar nöpru tölur eru fjölskyldur í sárum - einstaklingar í sorg vegna sorglegs fráfalls náinna ættingja.

Lengi hef ég verið mikill talsmaður þess að hafa öfluga umfjöllun um umferðarmál og minna fólk sífellt á mikilvægi þess að keyra varlega og varast slys. Umferðarslys eru sorgleg og tíðni þeirra hérlendis er alltof mikil. Umferðarslys breyta lífi fólks að eilífu. Ekkert verður samt eftir þau. Þeir vita það best sem misst hafa náinn ættingja eða vin í slíku slysi hversu þung byrði það er að lifa eftir þau sorglegu umskipti og sárin sem fylgja slíku dauðsfalli gróa seint eða aldrei. Það er sorgleg staðreynd eins og fyrr segir að árlega er fjöldi fjölskyldna í sárum vegna dauðsfalls af völdum umferðarslyss. Síðustu ár hefur Umferðarstofa staðið sig vel í að koma öflugum boðskap sem einfaldast og best til skila.

Í grunninn séð vekja þessi sorglegu umferðarslys okkur öll til lífsins í þessum efnum, eða ég ætla rétt að vona það. Dapurleg umferðarslys seinustu vikna og hörmuleg örlög fjölda Íslendinga sem látist hafa eða slasast mjög illa í skelfilegum umferðarslysum á að vera okkur vitnisburður þess að taka til okkar ráða - það þarf að hugleiða stöðu mála og reyna að bæta umferðarmenninguna. Það er lykilverkefni að mínu mati.

Pétur H. Blöndal sigrar í Frelsisdeild SUS

Pétur H. Blöndal, alþingismaður, hlaut flest frelsisstig að þessu sinni í Frelsisdeild sus.is og stendur því uppi sem sigurvegari Frelsisdeildarinnar. Mikil spenna var á lokakaflanum en Pétur hafði forystuna meginhlutann, allt frá annarri umferð. Jafnir í öðru sæti urðu þeir Guðlaugur Þór Þórðarson og Sigurður Kári Kristjánsson og skammt undan voru Birgir Ármannsson og Bjarni Benediktsson. Segja má að Pétur, Guðlaugur Þór, Sigurður Kári og Birgir hafi verið í sérflokki í deildinni á þessu þingi og í raun allir átt möguleika á sigrinum og barist um hann allt til enda. Það er því ljóst að ungu þingmennirnir hafa verið að standa sig vel á þessu þingi en að Pétur, sem setið hefur á þingi í rúman áratug, leiði hópinn, enda baráttujaxl fyrir frelsinu og hlýtur því verðugan sess að launum frá okkur ungliðunum nú.

Frelsisdeildin hóf aftur göngu sína á vef SUS í desember 2005. Deildin hafði áður verið á vefnum og tók ný ritstjórn strax í upphafi í upphafi síðasta vetrar þá ákvörðun að minni tillögu að henni skyldi haldið áfram með svipuðum hætti og verið hafði. Tekin var sú ákvörðun að ég myndi stýra deildinni og ákvað ég að velja Kára Allansson, fyrrum stjórnarmann í Heimdalli, með mér til verksins. Að mati okkar sem sitjum í ritstjórn vefs SUS er mikilvægt að hafa Frelsisdeildina. Með því förum við yfir málefni þingmanna Sjálfstæðisflokksins, leggjum mat okkar á málefni þingsins og dæmum hvort og þá hvernig þingmenn séu að standa sig. Það er nauðsynlegt að við leggjum okkar mat á það hvort þingmenn séu að vinna að framgangi frelsismála eða vinni að því að halda á lofti baráttumálum Sambands ungra sjálfstæðismanna.

Frelsisdeildin er án nokkurs vafa öflugasta merkið af okkar hálfu til að færa þingmönnum þá kveðju að við fylgjumst með verkum þeirra og dæmum þau í þessari góðu deild. Deildinni hefur tekist að vekja athygli og þingmenn hafa unnið af krafti við að vinna að þeim málum sem mestu skipti af enn meiri krafti eftir tilkomu hennar.

Pistill SFS um Frelsisdeildina
Pétur H. Blöndal sigrar í Frelsisdeild SUS - umfjöllun

Minnt á afstöðu Akureyringa til þyrlumála

Eins og flestum er kunnugt óskaði bæjarstjórn Akureyrar eftir því í marsmánuði, eftir að við blöstu þáttaskil í varnarmálum landsins, að fram færu viðræður um að a.m.k. ein af þyrlum Landhelgisgæslunnar skyldi vera staðsett hér á Akureyri. Bæjarráð samþykkti einróma tillögu Kristjáns Þórs Júlíussonar, bæjarstjóra, um þetta á fundi sínum þann 23. mars sl. Á sama tíma ákvað ráðherra að skipa nefnd sem skila ætti tillögum um þyrlubjörgunarþjónustu hérlendis. Nýlega lá skýrsla nefndarinnar fyrir. Það er skemmst frá því að segja að bæjarstjórn Akureyrar var ekki virt svo mikið sem svars í vinnslu skýrslunnar. Eru þessi vinnubrögð algjörlega með hreinum ólíkindum, svo ekki sé fastar að orði kveðið, enda töldum við Akureyringar fyrirfram að allavega yrðu málin rædd við forystumenn sveitarfélagsins.

Á fundi bæjarstjórnar Akureyrar á þriðjudag lagði Kristján Þór Júlíusson fram svohljóðandi ályktun sem samþykkt var samhljóða og að mestu án umræðu: "Bæjarstjórn Akureyrar lýsir yfir undrun á niðurstöðu skýrslu dómsmálaráðherra um "Þyrlubjörgunarþjónustu á Íslandi - tillögur að framtíðarskipulagi" sem kynnt var í júlí sl. og vísar til bókunar bæjarráðs frá 23. mars sl. þar sem óskað var eftir viðræðum við ríkisstjórn Íslands um uppbyggingu björgunarstarfs þjóðarinnar. Bæjarstjórn leggur áherslu á að vandað sé til undirbúnings á yfirtöku Íslendinga á þessu mikilvæga verkefni.

Taka þarf tillit til öryggis allra landsmanna og sjófarenda á svæðinu kringum landið sem er skilgreint sem starfssvæði þyrlubjörgunarsveitarinnar. Nauðsynlegt er að skipulag björgunarmála sé þannig að björgunar- og viðbragðstími sé sem stystur. Jafnframt er áríðandi að hafa í huga að siglingar flutningaskipa um norðurskautssvæðið eru að aukast og krefjast frekari viðbúnaðar á þessu viðkvæma svæði. Með vísan til ofangreindra raka telur bæjarstjórn bæði nauðsynlegt og skynsamlegt að a.m.k. ein björgunarþyrla verði staðsett á Akureyri.

Mér finnst það í senn undarlegt og til skammar fyrir viðkomandi starfshóp að svara ekki einu sinni þeim óskum sem til hennar var beint um að ræða um stöðu mála. Er ekki hægt að segja annað en að skýrslan sé mjög höfuðborgarmiðuð og vekur athygli hversu þröngt sjónarhorn hennar er. Er vægt til orða tekið að kalla skýrslu starfshópsins samstarfsverkefni kerfiskalla um að halda hlutunum í horfinu og horfa á hagsmuni málsins aðeins frá einum miðpunkti, sem er auðvitað Reykjavík. Veldur þessi skýrsla vonbrigðum og fær altént algjöra falleinkunn héðan norðan heiða og þessi ályktun bæjarstjórnar. Það er algjör krafa okkar að staða mála verði stokkuð upp og horft til þess að hér verði björgunarþyrla.

Það er ljóst að öll lengri flug til björgunar norður og austur af landinu verða mun erfiðari en verið hefur frá suðvesturhorninu. Eins og allir vita er hér fyrir norðan miðstöð sjúkraflugs á Íslandi. Á Akureyri er í senn allt til staðar: hátæknisjúkrahús, sólarhringsvakt á flugvelli og sérþjálfað teymi vegna sjúkraflugs. Enginn vafi er því á að björgunarþyrla stassjóneruð á Akureyri myndi auka öryggi vegna sjúkraflugsins mun frekar en nú er. Það er viðeigandi við þau þáttaskil sem nú blasa við og ljóst er að fjölga verður björgunarþyrlum að hafa eina þyrlu til staðar hér á Akureyri. Það er alveg sjálfsagt að við þá endurskoðun sem framundan er sé gert ráð fyrir að á Akureyri verði allur sá búnaður sem nauðsynlegur er við björgun.

Það er algjör óþarfi að haga málum með þeim hætti að allt sé staðsett á sama stað og viðeigandi nú þegar talað er t.d. um Keflavíkurflugvöll sem einhverja miðstöð Landhelgisgæslunnar að menn líti norður yfir heiðar og dreifi kröftunum með þeim hætti að hér sé allt til staðar til að sinna þessum hluta landsins, bæði hér og austur á fjörðum. Það blasir við öllum að efla þarfLandhelgisgæsluna til mikilla muna og stokka upp allt kerfi hennar samhliða þeirri uppstokkun. Við hér fyrir norðan teljum á þessum þáttaskilum rétt að horft verði til Akureyrar og hvetjum við auðvitað stjórnvöld til að huga að því að hér sé staðsett björgunarþyrla.

Að mínu mati mæla öll rök með því að hér sé björgunarþyrla og rétt að stjórnvöld hagi málum með þeim hætti að ekki séu allar þær þyrlur, sem til staðar verða eftir að Gæslan hefur verið efld, staðsettar á suðvesturhorni landsins. Það er við hæfi að horft sé til Akureyrar í þeim efnum að dreifa kröftunum hvað varðar þyrlusveit Landhelgisgæslunnar og með ólíkindum að ábendingar okkar um að ræða málin séu virtar að vettugi og hlýtur að vekja athygli hversu höfuðborgarmiðuð vinna kerfiskallanna fyrir sunnan er.

Nýtt hlutverk landsföðurins umdeilda

Um þessar mundir er tæpt ár liðið frá því að Davíð Oddsson tilkynnti á blaðamannafundi í Valhöll um þá ákvörðun sína að láta af formennsku í Sjálfstæðisflokknum. Skömmu síðar sagði hann af sér ráðherraembætti og þingmennsku og eftirmaður hans á formannsstóli var kjörinn á landsfundi í október. Nokkrum dögum síðar varð Davíð Oddsson seðlabankastjóri. Það er alveg óhætt að segja það að flestir sjá eftir Davíð Oddssyni úr hringiðu stjórnmálanna hér á Íslandi. Stjórnmálalitrófið varð mun litlausara við brotthvarf hans. Hann var aðalleikari í stjórnmálum hérlendis í aldarfjórðung. Það er ekki laust við að Davíðs sé sárt saknað, ekki bara af stjórnarsinnum heldur og ekki síður stjórnarandstæðingum. Í þann aldarfjórðung sem Davíð Oddsson var í íslenskum stjórnmálum: í borgarstjórnar- og landsmálapólitík var hann lykilmaður og mikil viðbrigði því er hann hætti.

Nú er það hlutverk Davíðs Oddssonar að koma öðru hverju í fjölmiðla og kynna okkur horfur í efnahagslífinu, kynna okkur stöðu mála og spá um hvert stefna beri. Flestir, bæði stjórnarsinnar sem og stjórnarandstæðingar, hafa fylgst með því betur en áður hvað sagt sé við Kalkofnsveg og þegar að Davíð fer í viðtal fangar hann athygli stjórnmálaáhugamanna. Reyndar er það nú svo að það er mun skemmtilegra að fylgjast með efnahagsumræðunni en áður. Enda er það svo að Davíð er snillingur í að koma fyrir sig orði og tjá sig um helstu málin og getur með hnyttnum og öflugum hætti talað um málin og fangað með því bæði athygli almennings og talað máli sem almenningur skilur. Þetta tekst honum meira að segja í Seðlabankanum þegar að hann talar um gengishalla, verðbólgu, stofnfjárvexti, stýrivexti og hvað þau öll heita annars þessi hugtök sem meðaljóninum gengur illa almennt að skilja.

Ég er einn þeirra sem sakna Davíðs úr forystusveit stjórnmála. Mér finnst pólitíkin vera daufari og ekki eins heillandi eftir að hann fór. Það er bara mín tilfinning. Kannski er það vegna þess að ég vann svo lengi í flokknum undir forystu hans og leit upp til hans sem leiðtoga og stjórnmálamanns. Annars finnst mér fleiri tala svona en ég og ekki er það allt sjálfstæðisfólk. Hann var þannig stjórnmálamaður að talaði hann hlustuðu allir og hann átti mjög auðvelt með að tala til fólks og gera það með miklum krafti. Hann var stjórnmálamaður sem talaði í fyrirsögnum eins og einn þingmaður flokksins orðaði það svo skemmtilega. Gleymi ég því aldrei er hann hélt ræðu í Valhöll í fyrra skömmu áður en hann hélt í leyfi til Flórída. Var tekið við hann viðtal og var það fréttaefni í marga daga eftir að hann fór út.

Ég hef mjög gaman af að fylgjast með Davíð tala um verksvið hans í dag. Það er einkum vegna þess að honum tekst með alveg kostulegum hætti að flétta pólitískum álitaefnum inn í tal sitt um efnahagsmálin og koma með skoðanir sínar þar inn í, reyndar svo listilega fléttað að hlusta þarf með næmleika og áhuga á það sem hann segir. Ég var einmitt að horfa á gott viðtal Heimis Más Péturssonar við Davíð sem var á NFS í hádeginu en það var tekið í sumarblíðunni fyrir utan Seðlabankann. Þar fór hann yfir stöðu mála. Það er einhvernveginn svo að ég fylgist meira með tali seðlabankastjóra nú en áður. Kannski er það vegna þess að hinir fyrri voru ekki eins lifandi í tali um málin og fóru ekki eins vítt yfir stöðuna. Með fullri virðingu fyrir Birgi Ísleifi Gunnarssyni verð ég að viðurkenna að ég hafði aldrei sérstaklega gaman af að heyra hann tala um þessi mál.

En Davíð hefur þetta og það er gaman að hlusta á hann.... og mikið innilega er ég sammála honum með Íbúðalánasjóð. Það var flott komment og mjög nauðsynlegt. Sérstaklega fannst mér Davíð komast vel að orði um gengismálin í marsmánuði og orða stöðu mála þá með mjög skemmtilegum hætti. Hann sagði að við hefðum stigið trylltan dans og mættum ekki tapa okkur í hita dansins. Ennfremur kom með þau skondnu ummæli að við yrðum að fara að öllu með gát og passa okkur á að missa ekki sýn á stöðunni í efnahagsmálunum og verða ekki eins og börn sem gleyma sér við tertuát í barnaafmæli. Skondið orðalag og ummæli sem eftir var tekið. Svona tala ekki nema menn sem hafa mikla yfirsýn og hafa þá listigáfu að geta talað og náð athygli allra með því í leiðinni.

Það er enginn vafi á því að seðlabankastjórinn Davíð Oddsson mun vekja athygli þjóðarinnar í störfum sínum, enda einn af umdeildustu stjórnmálamönnum lýðveldissögunnar og þekktur fyrir að kalla fram sterk viðbrögð en ávallt athygli þeirra sem fylgjast með þjóðmálum, og jafnvel glæða enn meira áhuga landsmanna á efnahagsmálum. Það er allavega ljóst að hann orðar stöðu efnahagslífsins með mjög litríkum hætti og landsmenn fylgjast með af enn meiri áhuga en áður.

Birkir Jón og Sæunn takast á í ritarakjöri

Eftir sex daga mun Sæunn Stefánsdóttir, sem var pólitískur aðstoðarmaður Jóns Kristjánssonar 2003-2006, taka sæti Halldórs Ásgrímssonar, fráfarandi formanns Framsóknarflokksins, á Alþingi Íslendinga. Það er vissulega mjög merkilegt að kona um þrítugt taki sæti í stað Halldórs og er eiginlega mjög til marks um þá uppstokkun sem er að eiga sér stað innan Framsóknarflokksins við þær miklu breytingar sem fylgja því að Halldór hætti í stjórnmálum. Nú hefur Sæunn komið fram í fjölmiðlum í dag og lýst formlega yfir framboði sínu í embætti ritara flokksins á flokksþinginu um helgina. Er hún sú fjórða sem gefur kost á sér til þess embættis, en fyrir í þeim slag eru alþingismennirnir Birkir Jón Jónsson og Kristinn H. Gunnarsson og Haukur Logi Karlsson, fyrrum formaður SUS. Stefnir því auðvitað í mjög spennandi slag um það embætti eins og önnur.

Það vekur mikla athygli að Sæunn sem er auðvitað mjög nýleg í pólitík hafi ákveðið framboð af þessu tagi. Sérstaklega er athyglisvert að Sæunn, sem hefur verið mjög áberandi stuðningsmaður Jóns Sigurðssonar, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, í formannskjörinu um helgina fari fram og það gegn Birki Jóni, sem var varaformaður SUF í tíð Sæunnar þar í stjórn. Ennfremur vita allir að Sæunn og Dagný Jónsdóttir, alþingismaður hér í kjördæminu, eru mjög nánar vinkonur og hafa t.d. notað mjög svipaða frasa til að reyna að tala máli Jóns Sigurðssonar í formannskjörinu í spjallþáttum og í skrifum á netinu. Má leiða getum af þessu öllu að Dagný styðji framboð Sæunnar Stefánsdóttur til ritaraembættisins en ekki Birki Jón, sem hefur verið félagi hennar í ungliðastarfinu (hann var varaformaður hennar í SUF á sínum tíma) og í þingstörfunum.

Ég verð að viðurkenna að ég taldi mjög lengi framan af að Birkir Jón Jónsson væri óskoraður fulltrúi Halldórsarmsins, og jafnframt þeirra sem styðja Jón til formennsku, í ritarakjörinu en er farinn að efast nokkuð um það. Það má mun frekar telja Sæunn til náinna samstarfsmanna Jóns innan hans arms í þessu kjöri. Það er allavega ekki samstaða um Birki Jón til verka í þessum armi og reyndar vakti mikla athygli að Birkir Jón, Siv og Guðni héldu sameiginlegan framboðsfund í gærkvöldi með flokksfélögum á Ísafirði. Þau komu saman til fundarins með sömu flugvél og er um fátt meira talað í dag en að Siglfirðingarnir Siv og Birkir Jón séu í samstarfi nú, enda líti Birkir Jón svo á að Sæunn sé ritaraefni Jónsmanna. Það vekur allavega athygli að vinkona Dagnýjar og sem er líka nátengd Jóni Sigurðssyni fari fram gegn Birki til ritarans.

Það virðist erfitt að lesa í fylkingarnar innan Framsóknarflokksins, enda mikill hreyfingur með fólki sem eykst með hverjum frambjóðandanum sem stígur fram á sviðið þessa síðustu daga fyrir flokksþingið. Þó tel ég að það megi fullyrða það að Siv Friðleifsdóttir og Guðni Ágústsson séu í nánu samstarfi um að vinna fyrir flokksþingið. Heyrst hafa enda sögur um það að Guðni sé að smala sínu fólki í Suðurkjördæmi til fylgilags við framboð Sivjar og sú smölun sé víðtækari. Steingrímur Hermannsson, fyrrum forsætisráðherra og formaður Framsóknarflokksins, er líka stuðningsmaður Sivjar og leggur eitthvað á sig fyrir hana að reyna að ná í stuðning, einkum í kraganum og á sínum gömlu slóðum fyrir vestan. Það er allavega skýr fylkingabarátta um formennskuna og greinilegt að þeir sem hafa gagnrýnt Halldór Ásgrímsson opinberlega styðji Siv.

Það stefnir í spennandi helgi hjá framsóknarmönnum og eldfima kosningu þar sem tekist er á af krafti. Það er mjög nýtt fyrir framsóknarmenn að sjá kosningu um öll embætti sín á flokksþingi og hefur aldrei gerst áður. Sérstaklega stefnir í spennandi kosningu um ritarann. Ungliðar flokksins sameinast greinilega ekki um Birki Jón sem ritara og tekist á mjög víða, enda mjög ólíkir kandidatar komnir þar fram. Fyrst og fremst verður þó spennan um formennsku flokksins og má búast við að úrslitin í því kjöri hafi veruleg áhrif á það hvernig raðast í hin forystuembættin tvö. Svo gæti farið að flokkurinn myndi fara í gegnum mikla uppstokkun um helgina og við blasi gjörólík forysta við stjórnmálaáhugamönnum á laugardaginn.

Fer Jakob í þingframboð að vori?

Um fátt er nú meira rætt hér í bænum í pólitísku umræðunni en það hvort að Jakob Björnsson, fyrrum bæjarstjóri hér á Akureyri, fari í þingframboð fyrir Framsóknarflokkinn að vori. Segja má að orðrómurinn um þetta hafi magnast mjög eftir að Jakob hætti í bæjarstjórn Akureyrar nú í vor. Þegar að hann ákvað að fara ekki í prófkjör flokksins hér í bæ fyrr á árinu varð öllum ljóst að hann væri að stefna að vistaskiptum í sinni pólitík. Jakob var aldursforseti bæjarstjórnar Akureyrar á síðasta kjörtímabili. Hann sat í bæjarstjórn í 16 ár og var leiðtogi Framsóknarflokksins í 12 ár af þeim. Hann var bæjarstjóri á Akureyri á árunum 1994-1998, en í tíð hans vann flokkurinn einn sinn besta kosningasigur, árið 1994, er hann hlaut fimm bæjarfulltrúa kjörna af ellefu. Jakob sat vel á sjöunda hundrað bæjarráðsfunda og rúmlega 300 bæjarstjórnarfundi á þessum 16 árum sínum í forystu bæjarmálanna.

Jakob hefur áður reynt að fara í landsmálin en þá gekk það miður vel fyrir hann. Jakob tók þá ákvörðun eftir að hann missti bæjarstjórastólinn í bæjarstjórnarkosningunum 1998 að stefna á þingið. Sóttist hann eftir fyrsta sæti listans í prófkjöri flokksmanna og barðist við Valgerði Sverrisdóttur, nú utanríkisráðherra, um forystuna. Náði hann aðeins fjórða sætinu í prófkjörinu og tapaði því stórt gegn Valgerði. Mikil barátta var þeirra á milli og harkan var nokkuð mikil í slagnum. Valgerður taldi aðför forystumanns flokksins á Akureyri gegn sér mjög harkalega og fyrirgaf hana í raun aldrei. Jakob tók fjórða sætið á framboðslistanum. Flokkurinn hlaut afhroð í þessum síðustu þingkosningum í NE og aðeins einn mann kjörinn, forystukonuna Valgerði Sverrisdóttur. Árangur listans olli framsóknarmönnum mjög víða miklum vonbrigðum.

Það hefur aldrei farið leynt að framsóknarmenn á Akureyri hafa viljað fá þingmann og barist mjög ákveðið fyrir því. Í aðdraganda síðustu þingkosninga var Þórarinn E. Sveinsson, fyrrum bæjarfulltrúi og forseti bæjarstjórnar, þeirra valkostur í þingframboð en hann hlaut aðeins fimmta sætið á framboðslista flokksins og varð fyrir vonbrigðum í forkosningu á kjördæmisþingi flokksins í janúar 2003. Nú er Þórarinn E. fluttur til Kópavogs og ólíklegt að hann fari fram hér og eða að flokksmenn hér vilji tefla honum fram, þó að hann sé fyrsti varamaður flokksins í kjördæminu. Hljóta margir að horfa þá til Jakobs, enda hann hættur í bæjarmálunum hér og hefur væntanlega á sér annað yfirbragð en var í prófkjörinu margfræga árið 1999 þegar að hann hjólaði í Valgerði, en stuðningsmönnum hennar líkaði mjög illa hvernig hann kom fram við hana.

Það er mikið talað um það hér hvort að Valgerður og Jakob gætu t.d. slíðrað sverðin og grafið gömlu stríðsöxina fari Jakob fram í forkosningu flokksmanna fyrir næstu þingkosningar. Jakob græðir vissulega á því nú að vera ættaður frá Vopnafirði og hafa tengingar bæði norðan og austan heiða í þessu víðfeðma kjördæmi. Fari svo að Dagný Jónsdóttir láti af þingmennsku, eins og mjög víða er orðað, hlýtur að þurfa einstakling sem getur sótt sér stuðning austur fyrir. Reyndar hefur ekkert heyrst öruggt um það hvort að Dagný hætti með Jóni Kristjánssyni að vori en mikið er pískrað um þann orðróm. Dagný var aðalatkvæðabeita framsóknarmanna hér í síðustu þingkosningum en hún hefur hinsvegar valdið mörgum vonbrigðum og engan veginn verið sú öfluga forystukona sem margir framsóknarmenn hér bjuggust við að hún yrði.

En það blasir við öllum að Jakob er byrjaður að þreifa fyrir sér og minna á sig. Hann er allavega mjög áberandi þrátt fyrir að hafa vikið úr bæjarmálunum og var t.d. á fullu að tala við fólk við menningarhúsgleðina um daginn. Mikla athygli vakti viðtal akureysku fréttastöðvarinnar N4 við Jakob þar sem farið var yfir forystukapal flokksins í ljósi brotthvarfs Halldórs Ásgrímssonar. Sýnist manni af tali hans að hann sé frekar stuðningsmaður Sivjar Friðleifsdóttur en Jóns Sigurðssonar. Reyndar eru margir framsóknarmenn hér á Akureyri ósáttir við hvernig flokksforystan vann seinustu árin og telur afhroð flokksins í sveitarstjórnarkosningunum í vor tengjast beint óvinsældum fráfarandi formanns og verka hans.

Staða Framsóknarflokksins hér á Akureyri hefur aldrei verið verri en einmitt nú. Jakob getur sjálfur algjörlega fríað sig ábyrgð á slæmu gengi flokksins hér í vor, enda kom hann lítið sem ekkert nálægt framboði flokksins í vor. Hann gæti því væntanlega farið fram án þess að vera með það á bakinu. Allavega dylst engum það að Jakob sýnir á sér framboðssnið og má telja líklegra en ekki að hann stefni á að reyna að komast á þing, enda tækifærin til staðar sé það rétt að Dagný Jónsdóttir fari ekki í þingframboð að vori.

Ólga innan forystu Samfylkingarinnar

Ég, eins og sennilega svo miklu fleiri, hef nokkuð gaman af að fylgjast með hinum kostulega bloggvef Orðinu á bloggkerfi Moggans. Þar birtast hinar kostulegustu analísur á mönnum og málefnum daginn út og inn. Mikið er þar pælt í stjórnmálum, sem er varla undrunarefni í upphafi kosningavetrar, sem stefnir í að verða mjög spennandi og skemmtilegur. Helst virðast hinir nafnlausu álitsgjafar vera að spá í pólitískum málefnum stjórnarflokkanna, Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks, en stöku sinnum er þar spáð í málefnum vinstri grænna. Það vekur verulega athygli að aldrei birtast þar analísur um Samfylkinguna, sem ætti þó aldeilis að vera ástæða til í því pólitíska andrúmslofti sem við blasir þessa dagana þar sem Samfylkingin minnkar stöðugt í skoðanakönnunum og mikil valdabarátta stendur innan jafnvel forystusveitar flokksins sjálfs.

Miklar sögur ganga um það hverjir halda úti þessum vef. Lífseigasta sagan er sú að Andrés Jónsson, formaður Ungra jafnaðarmanna, pólitískrar ungliðahreyfingar Samfylkingarinnar, sé potturinn og pannan á vefnum ásamt fleiri ungliðum úr Samfylkingunni og Framsóknarflokki. Ekki ætla ég að fella endanlegan dóm yfir því hverjir hinir nafnlausu álitsgjafar séu en það hlýtur óneitanlega að teljast trúanleg saga að Samfylkingarungliðar séu ráðandi á vefnum þegar litið er á það að ekkert er analísað um ólguna innan forystusveitar Samfylkingarinnar. Þær sögur hafa gengið nú í nokkrar vikur að lítið sem ekkert samstarf sé á milli Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, formanns Samfylkingarinnar, og Ágústs Ólafs Ágústssonar, varaformanns Samfylkingarinnar, og þau varla orðið tali við hvort annað. Sögur af því virðast þó ekki ná að rata á "Orðið".

Um fátt hefur verið rætt meira seinustu vikurnar hvernig sambandið innan forystu Samfylkingarinnar sé. Frægar eru sögurnar af stirðu samstarfi formannsins og þingflokksformannsins Margrétar Frímannsdóttur. Enn verri virðist samkomulagið milli Ingibjargar og Ágústs. Þær sögur eru lífseigar að hún vilji losna við varaformanninn og hefur heyrst að hún vilji aðra og þekkta frambjóðendur, sem ekki hafa verið í pólitík áður, til framboðs í prófkjöri Samfylkingarinnar í borginni til að reyna að slá hann út. Hafa nöfn Andra Snæs Magnasonar, rithöfundar, og Sigríðar Arnardóttur, morgunsjónvarpskonu, verið lífseig í því skyni. Reyndar hefur margoft verið sagt, sem rétt er, að Ingibjörg Sólrún hafi ekki stutt Ágúst Ólaf til varaformennsku heldur stutt andstæðing hans í kjörinu, Lúðvík Bergvinsson, alþingismann flokksins í Suðurkjördæmi.

Á landsfundi Samfylkingarinnar í maí 2005 brostu Ingibjörg Sólrún og Ágúst Ólafur sínu breiðasta og reyndu að sýna samstöðu með því að koma fram saman við lok fundarins. Ef marka má það sem heyrist nú er kalt á milli æðstu forystumanna Samfylkingarinnar og barist þar af krafti. Framundan eru þingkosningar og orðrómurinn um að formaðurinn vilji losna við varaformann sinn fer sífellt vaxandi. Virðist heiftin þar á milli vera litlu minni en á milli Halldórs Ásgrímssonar og Guðna Ágústssonar innan Framsóknarflokksins. Ágúst Ólafur er ungur maður, jafngamall mér reyndar, og hefur náð miklum frama innan Samfylkingarinnar. Það verður fróðlegt að sjá hvort að honum tekst að verjast áhlaupi formanns flokksins og stuðningsmanna hennar sem bráðlega munu reyna allt með sýnilegum hætti að henda honum út úr pólitík.

Það verður allavega sífellt skiljanlegra, hafandi heyrt fréttirnar af þessari ólgu, að Samfylkingin sé í þessum miklu vandræðum og sífellt að minnka í skoðanakönnunum og standi nú nær á pari við VG. Fall Samfylkingarinnar og stjórnmálaferils ISG er analísa útaf fyrir sig fyrir alla sem fylgjast með stjórnmálum. Enn fróðlegra verður að sjá hvort að þeir á Orðinu sjá frétt í þessum óeirðum innan forystusveitar Samfylkingarinnar á næstu vikum, en það hefur ekki fram að þessu talist frétt í þeirra augum þrátt fyrir að þar logi allt eins og Róm forðum.

Það þarf reyndar að bíða mjög lengi eftir þessum pælingum ef satt reynist að eftirmaður Ágústs Ólafs Ágústssonar á formannsstóli Ungra jafnaðarmanna og náinn pólitískur trúnaðarmaður hans sé að stjórna analísingunum á vefnum. Reyndar má spyrja sig að því hversu trúverðugt það sé að formaður ungliðahreyfingar stjórnmálaflokks bloggi nafnlaust á netinu.

Árni horfir til forystuhlutverks í Suðrinu

Ein lífseigasta pólitíska sagan í sumar er hvort að Árni M. Mathiesen, fjármálaráðherra, muni færa sig til og sækjast eftir því að leiða Sjálfstæðisflokkinn í Suðurkjördæmi. Með því að sækjast eftir því væri hann að gefa leiðtogastólinn í kraganum í raun eftir til Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur, menntamálaráðherra og varaformanns Sjálfstæðisflokksins, sem hlýtur að teljast líkleg til að vilja leiða framboðslistann í sínu kjördæmi og vera vænleg til að hljóta það sæti í prófkjöri. Árni, sem hefur setið á Alþingi í 15 ár og leitt framboðslista af hálfu flokksins í landsmálum allt frá alþingiskosningunum 1999, hlýtur að teljast öruggt ráðherraefni áfram nái hann að tryggja áhrif sín með leiðtogasetu í öðru kjördæmi. Hann hefur mikinn styrkleika og stuðning æðstu forystumanna flokksins til að vera í ríkisstjórn.

Það er ekki undarlegt að Árni sækist eftir því að fara í Suðurkjördæmið. Þar er enginn áberandi leiðtogi og ekki virðist heldur leiðtogi sem hefði styrkleika til ráðherrasetu í sjónmáli. Fylgi Sjálfstæðisflokksins í Suðurkjördæmi ætti að vera það mikið í kosningunum að vori að leiðtogi listans ætti að hafa styrkleika og stuðning til að verða ráðherra. Svo hefur ekki verið frá árinu 1999, er Þorsteinn Pálsson, fyrrum forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins, hætti í stjórnmálum. Árni Ragnar Árnason leiddi framboðslista flokksins í kjördæminu í þingkosningunum 2003. Árni Ragnar hafði verið veikur af krabbameini nokkurn tíma áður en hann var valinn leiðtogi og virtist hafa náð sér að fullu. Hann veiktist aftur í kosningabaráttunni og varð frá að hverfa. Hann lést fyrir nákvæmlega tveim árum, í ágúst 2004, eftir hetjulega baráttu sína.

Frá andláti Árna Ragnars hefur Drífa Hjartardóttir leitt flokkinn í Suðurkjördæmi en þá öðru sinni tókst hún á hendur það verkefni að leiða flokkinn á erfiðum tímamótum. Hún varð leiðtogi flokksins í gamla Suðurlandskjördæmi er Árni Johnsen varð að segja af sér þingmennsku sumarið 2001 vegna hneykslismála sinna. Drífa hefur staðið sig vel að mínu mati og leitt flokkinn í gegnum erfiða tíma á þessum slóðum. Fylgi flokksins í Suðurkjördæmi er mikið og það sást vel í sveitarstjórnarkosningunum í vor en flokkurinn er í forystu nær allra sveitarfélaga í kjördæminu. Það er því auðvitað með ólíkindum að flokkurinn í Suðurkjördæmi hafi ekki ráðherrastól og hlýtur það að vera markmið þeirra sem velja framboðslista flokksins í kjördæminu fyrir næstu kosningar að tryggja að sá sem leiði listann sé í þeirri stöðu að teljast öruggt ráðherraefni.

Árni M. Mathiesen virðist hafa áhuga á að færa sig til og hefur sá áhugi ekki farið leynt meðal flokksmanna í Suðurkjördæmi seinustu mánuðina. Hann hefur verið ráðherra í sjö ár og leitt sjávarútvegsmálin og fjármálin af hálfu flokksins. Það er hægt að fullyrða með nokkurri vissu að hann sé öruggt ráðherraefni að vori. Það verður að ráðast hvort flokksmenn vilja fá Árna til forystu í kjördæminu. Væntanlega verður þar prófkjör, enda virðist mér á flestum sem ég þekki úr kjördæminu að þeir vilji fá uppstokkun á þingmannahópi kjördæmisins og mæla styrkleika frambjóðenda. Er það enda eðlilegast að prófkjör sé í öllum kjördæmum hjá flokknum nú, eins og ég hef áður bent á. Er mikið rætt um hvort að Árni Johnsen fari fram í Suðurkjördæmi. Tel ég eins og margir eðlilegra að hann beindi kröftum sínum að öðru á þessum tímapunkti.

Það stefnir í spennandi tíma hjá Sjálfstæðisflokknum í Suðurkjördæmi. Það verður fróðlegt að sjá hverja flokksmenn þar velja til forystu hjá sér. Að mörgu leyti hlýtur að verða spurt hvort sjálfstæðismenn hafi sterkt og vænlegt ráðherraefni í forystu framboðslista síns. Það hlýtur að teljast sterkt fyrir þá að hafa Árna M. Mathiesen í forystu framboðslista síns, enda fer þar ráðherra í sjö ár og leiðtogi kjördæmis allan þann tíma. En nú verður svo auðvitað að ráðast hvort Árni sæki sér stuðning flokksmanna til forystu og nái kjöri í það verkefni. Það verður fróðlegt að sjá.

Kristinn H. minnir á sig með ritaraframboði

Í dag sendi Kristinn H. Gunnarsson, alþingismaður Framsóknarflokksins í Norðvesturkjördæmi, frá sér fréttatilkynningu um framboð sitt til embættis ritara flokksins. Kristinn H. hefur verið umdeildur innan raða flokksins. Hann gekk í Framsóknarflokkinn árið 1998, en hann hafði fram að því verið alþingismaður Alþýðubandalagsins, en ákvað við endalok gömlu vinstriflokkanna að hafa vistaskipti í stjórnmálum. Kristinn H. leiddi lista Framsóknarflokksins í Vestfjarðakjördæmi í kosningunum árið 1999 en varð í öðru sæti í prófkjöri flokksins í hinu nýja Norðvesturkjördæmi í aðdraganda kosninganna 2003 og skipaði það sæti á lista flokksins. Kristinn H. var þingflokksformaður Framsóknarflokksins árin 1999-2003 og formaður stjórnar Byggðastofnunar í nokkur ár.

Allt frá því að Kristinn H. missti þingflokksformennsku sína að kosningunum loknum hefur hann verið sólóleikari innan flokksins og andmælti t.d. mjög kröftuglega afstöðu flokksins í fjölmiðlamálinu og jafnvel enn frekar í Íraksmálinu. Á fundi þingflokksins þann 28. september 2004 var ákveðið að Kristinn myndi ekki sitja í þingnefndum fyrir hönd flokksins. Hafði mikill ágreiningur verið milli Kristins og forystu flokksins og trúnaðarbrestur orðinn innan hópsins í garð Kristins. Áður en þingflokkurinn tók þessa ákvörðun hafði hann setið í fjórum nefndum fyrir flokkinn. Hann var tekinn aftur í sátt í febrúar 2005 og hann tók sæti þá í tveim nefndum, en öllum varð ljóst að þær sættir voru aðeins til málamynda í aðdraganda flokksþings framsóknarmanna í sama mánuði.

Trúnaðarbresturinn milli Kristins og forystunnar hafði óneitanlega skaðað flokkinn, enda auðvitað mjög fátítt, allt að því einsdæmi, að sitjandi þingmaður hafi verið tekinn af sakramentinu og sviptur öllum þingnefndum sínum. Er það enda mjög stór hluti þingmennskunnar að sitja í nefndum og án þess verður þingmaðurinn auðvitað mjög utangarðs í starfinu í þinginu. Lék ekki vafi á því að Halldór Ásgrímsson, formaður flokksins, vildi ná sáttum við Kristin H. til að styrkja stöðu sína fyrir flokksþingið og reyna að lægja öldurnar. Hafði komið upp mikil óánægja innan flokksfélaga í Norðvesturkjördæmi með þessa ákvörðun forystu þingflokksins og ljóst að ólga var uppi. Sást þetta vel á frægu fundaferðalagi formannsins um Vestfirði í janúar 2005 þar sem ákvörðunum þingflokks var andmælt.

Kristinn H. hefur jafnan rekist illa í flokki og endað úti á kanti og svo fór í Framsóknarflokknum, sem og í Alþýðubandalaginu. Fræg voru ummæli Svavars Gestssonar, fyrrum formanns Alþýðubandalagsins, er hann fregnaði um ákvörðun Kristins H. um vistaskiptin árið 1998. Hann sagði: "Jæja, þá er nú Ólafs Ragnars fullhefnt". Þóttu þetta skondin ummæli í ljósi þess að Ólafur Ragnar Grímsson, sem var eftirmaður Svavars á formannsstóli, hafði upphaflega komið úr Framsóknarflokknum. Svavari og hans stuðningsmönnum stóð alla tíð stuggur af Ólafi Ragnari og sárnaði stórsigur hans í formannskjöri árið 1987. Því fannst alltaf sem að Ólafur Ragnar væri boðflenna í Alþýðubandalaginu (enda gamall framsóknarmaður) og hefði stolið flokknum þeirra. Hann væri ekki sannur kommi, sem er og rétt.

Það eru merkileg tíðindi að Kristinn H. gefi kost á sér til ritarastarfa í flokknum. Í starfslýsingu ritara Framsóknarflokksins er m.a. formennska í flokksstjórn Framsóknarflokksins. Það fer væntanlega um fylgismenn Halldórs Ásgrímssonar, fráfarandi formanns Framsóknarflokksins, og formannskandidatsins Jóns Sigurðssonar, viðskiptaráðherra, við þessi tíðindi og varla vekja þau gleði í þeim herbúðum eftir allt sem á milli þeirra hefur farið. Ég ímynda mér allavega að lítið gleðibros sé á Valgerði Sverrisdóttur, utanríkisráðherra, yfir framboði Kristins H. til ritarastarfa. Öllu líklegra er að Siv Friðleifsdóttir og Guðni Ágústsson séu sæl með þetta framboð og þau séu öll í framboðsblokk.

Það er alveg ljóst, eins og ég hef margoft tekið fram, að spennandi flokksþing er framundan hjá framsóknarmönnum. Þegar eru tvö framboð komin sitt í hvoru lagi í formanns- og varaformannsembættið og nú það þriðja í ritarann, en fyrir eru í þeim slag Birkir Jón Jónsson, alþingismaður (skýr valkostur Halldórsarmsins svokallaða), og Haukur Logi Karlsson, fyrrum formaður SUF, en hann er systursonur eiginkonu Guðna Ágústssonar. Það verður fróðlegt að sjá hversu mikinn stuðning Vestfirðingurinn umdeildi í flokksstarfi framsóknarmanna fær í ritarakjörinu.

Það er altént algjörlega ljóst að nái Kristinn H. Gunnarsson kjöri í þetta valdamikla embætti í öllu innra starfi Framsóknarflokksins munu vindar blása um ýmsar grónustu valdastofnanirnar, vegna fyrri árekstra hans við ýmsa af helstu forystumönnum flokksins.

Framsókn á pólitískum krossgötum

Sumarið hefur verið tímabil sviptinga innan Framsóknarflokksins. Flokksþing framsóknarmanna hefst á föstudag og þar mun Halldór Ásgrímsson, fyrrum forsætisráðherra og fráfarandi formaður Framsóknarflokksins, kveðja íslensk stjórnmál eftir rúmlega þriggja áratuga feril sinn í pólitíkinni með yfirlitsræðu sinni. Jón Sigurðsson, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, og Siv Friðleifsdóttir, heilbrigðisráðherra, munu takast á um formennsku flokksins og má búast við spennandi kosningu um það hvort þeirra muni taka við af Halldóri og leiða flokkinn á kosningavetri.

Ég fjalla um Framsóknarflokkinn og stöðu mála þar við forystuskipti og spennandi leiðtogakjör í ítarlegum pistli mínum á vef SUS í dag. Þar fer ég yfir væntanlegar kosningar um öll helstu lykilembætti flokksins, en þetta er í fyrsta skipti í sögu flokksins sem alvöru kosningabarátta er um öll embættin þrjú í einu og í fyrsta skipti frá árinu 1944, er Hermann Jónasson felldi Jónas frá Hriflu af formannsstóli, sem tekist er á af alvöru um sjálft formannsembættið í flokknum.

Skemmtileg mynd úr kosningabaráttunni

Félagi minn sendi mér um daginn mynd sem var tekin á fjölskylduskemmtun Sjálfstæðisflokksins þann 26. maí sl. - daginn fyrir sveitarstjórnarkosningar. Þann dag voru miklar annir hjá okkur sem vorum í kosningabaráttunni. Fjölskylduhátíðin var haldin í miðbænum venju samkvæmt þann dag, en á miðbæjarsvæðinu voru nær öll framboðin með skemmtun og skemmtilega viðburði, sem er hefð við lok baráttunnar. Jónsi spilaði og söng fyrir okkur ásamt fleiru tónlistarfólki í blíðunni þennan fallega sólardag og við grilluðum svo fyrir gesti og gangandi.

Á þessari mynd er ég greinilega í miklum önnum ásamt Oktavíu Jóhannesdóttur og Kristjáni Þór Júlíussyni, en það er sennilega ekki alveg tölu komið á það hversu margar pylsur ég setti á þennan dag. Þetta var notalegur og góður dagur. Nú er rúmur mánuður síðan að ég hætti sem formaður flokksfélags hér í bænum og það hefur verið alveg verulega notalegt að hafa það rólegt og þurfa ekki að spá að neinu leyti í pólitísku verkefnin hér í bænum nema þá bara á þessum bloggvef mínum og vera laus við skyldurnar sem fylgja formennskunni.

Það verður að ráðast nú á næstu vikum hvort að ég hafi áhuga á að vera í stjórn hinna flokksfélaganna tveggja hér í bænum sem ég er félagsmaður í en það styttist nú mjög bráðlega í aðalfundi þeirra. Það er vissulega spennandi kosningavetur framundan og ég mun svo sannarlega dekka hann vel á þessum bloggvef og heimasíðunni minni, pistlavettvangnum, sem er nú komin úr stuttu sumarfríi en þar munu birtast sunnudagspistlar í allan vetur, venju samkvæmt.

Ég er pólitískur áhugamaður og hef áhuga á að vera ekki bara þögull áhugamaður heima í stofu, eins og flestir ættu að vita sem eitthvað þekkja til mín.

Castro verður áttræður í kyrrþey

Í dag er Fidel Castro áttræður. Einhverntímann hefði verið slegið upp veislu af minna tilefni en því á Kúbu. En svo ber við að á áttræðisafmæli leiðtogans fræga er ekkert að gerast. Í byrjun þessa mánaðar gerðist það í fyrsta skipti á valdaferli Castros og stjórnar hans í þessi 47 ár valdaferilsins að hann hefur orðið að afsala sér völdum, tímabundið reyndar, vegna veikinda sinna. Castro varð að gangast undir skurðaðgerð og hefur ekki birst opinberlega í sjónvarpi eftir þau veikindi. Engin er því hátíðin í einræðisríkinu á þessum degi. Enn merkilegra en að Castro sjáist ekki er áberandi fjarvera bróður hans, Raul Castro, sem er starfandi forseti í veikindum bróður síns.

Það að vera ráðandi í stjórnmálum snýst að mörgu leyti um það að koma vel fram. Betur en margir aðrir veit Fidel Castro þetta. Hann hefur stjórnað með sýnilegu valdi á Kúbu í tæpa hálfa öld, þar sem stormandi boðskapur hans hefur skipt sköpum fyrir hann að hafa haldið völdum og getað ríkt þar þetta lengi. Að því kemur á ævi hans sem og allra annarra að halla tekur undan fæti. Það vekur því auðvitað verulega mikla athygli á áttræðisafmæli þessa einræðisherra á Kúbu, þar sem engar kosningar eða sýnilegt fjölflokkakerfi er leyft, að engar sjónvarpsmyndir berast af honum eða neitt, aðeins örfáar ljósmyndir.

Framkoma í stjórnmálum á okkar fjölmiðlatímum snýst oftast nær um það hvernig fólk kemur fram. Komi það ekki fram eða er fjarverandi hlýtur kastljósið að beinast að fjarverunni. Í landi eins og Kúbu snýst allt um að sýna fram á vald sitt. Það hefur Castro gert og gerði margoft meðan að hann var veikur fyrir nokkrum árum er hann féll illa á opinberri samkomu og lærbrotnaði. Það vekur því athygli að það sem sjáist til Castro á afmælinu séu myndir af honum alvarlegum á svip í adidas jogging-galla (talandi um sannkallaða kaldhæðni) og greinilega fölan á brá. Varla gera þær neitt nema auka á allar spurningarnar um veikindin.

Í raun minnir þetta mig á það þegar að reynt var að halda því leyndu fyrir alheiminum um mjög langan tíma að Boris Yeltsin væri alvarlega hjartveikur og eða að Leonid Brezhnev var lokaður af til að loka á allar sögusagnir um heilsufar hans og að hann væri í raun orðinn ófær um daglega stjórn í landi sínu. Það er mjög erfitt að vera yfirgnæfandi í lokuðu samfélagi eins og Kúbu, með einræði og engum alvöru kosningum, þar sem leiðtoginn er heilsuveill og sá sem með völdin á að fara á meðan sést ekki heldur.

Það er því varla undrunarefni að það gerist fyrr en síðar að reynt sé að loka á orðróminn. En það vekur athygli á þessum merku tímamótum á ævi leiðtoga Kúbu að ekki séu sýndar sjónvarpsmyndir af honum og hlýtur að vekja verulega margar spurningar, jafnt fyrir þá sem hafa vanist einræði og einum leiðtoga, án kosninga, til áratuga og þeirra sem fylgjast með einræðinu fjarri eymd kommúnismans, sem enn ómar í ríki einræðisherrans.

Steingrímur J. horfir glaðlegur til hægri

Kosningavetur í íslenskum stjórnmálum er greinilega brátt að hefjast. Pólitíska umræðan er að verða beittari þessa dagana og menn farnir að undirbúa það sem framundan er. Um næstu helgi verður nýr formaður Framsóknarflokksins kjörinn og forysta flokksins þar að auki. Má búast við miklum breytingum innan Framsóknarflokksins í kjölfar flokksþingsins. Sjálfstæðisflokkurinn virðist sigla lygnan sjó og mælist með um 20% meira fylgi en næststærsti flokkurinn. Staða Geirs H. Haarde, forsætisráðherra, virðist mjög sterk og nýtur hann mikilla vinsælda landsmanna. Samfylkingin virðist hafa veikst mjög í formannstíð Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur og minnkað allnokkuð. Á meðan eflist hinn vinstriflokkurinn, Vinstrihreyfingin - grænt framboð, verulega og kom hann t.d. mun betur út úr sveitarstjórnarkosningunum í vor.

Það er því ekki undrunarefni að Steingrímur J. Sigfússon, formaður VG, hafi verið vígreifur og hress í viðtali á Pressunni í dag við frænda minn, Helga Seljan. Steingrímur virðist vera vinsælasti leiðtoginn á vinstrivæng stjórnmálanna skv. mati landsmanna og hefur markað sér sess sem slíkur í huga mjög margra stjórnmálaáhugamanna. Samfylkingunni hefur fatast flugið og nægir að líta á skoðanakannanir Gallups til að sjá hrapið hjá flokknum. Ingibjörgu Sólrúnu hefur mistekist að leika eftir það sem hún gerði innan R-listans og landsmenn virðast hvorki skilja upp né niður á hvaða pólitísku vegferð hún eða flokkurinn sem hún leiðir er á. Að mörgu leyti virðist ógæfa Samfylkingarinnar vera að þróast upp í velgengni VG og það er greinilegt að Steingrímur J. er að nýta sér vandræði Samfylkingarinnar sér í vil.

Ég hjó eftir einu mjög mikilvægu í tali Steingríms J. Sigfússonar í spjallinu á NFS. Það var að hann útilokar ekki stjórnarsamstarf við Sjálfstæðisflokkinn að vori og sagðist t.d. hafa fundið mestan samhljóm með tali Bjarna Benediktssonar, alþingismanns, í þriggja manna spjalli í byrjun þáttarins, þar sem hann var með Birni Inga Hrafnssyni og Björgvini G. Sigurðssyni. Steingrímur er mikill skynsemismaður í stjórnmálum, þó vissulega að hann tali fyrir umdeildum skoðunum. Hann gerir sér grein fyrir því að Samfylkingin er sífellt meir að verða laskaðri kostur fyrir VG og hann sér það í hendi sér að ekki mun koma til neins rauðgræns bandalags með hinum stjórnarandstöðuflokkunum. Hann bæði sér það og skilur að Samfylkingin vill hafa alla kosti opna í pólitísku stöðunni og gerir það líka.

Staða mála er þannig þessar vikurnar að Samfylkingin og VG standa nær á pari í skoðanakönnunum og yfirburðastaða Samfylkingarinnar á vinstrivængnum sé á bak og burt. Staða VG virðist vera mun skárri á þessum tímapunkti fyrir kosningar en var fyrir kosningarnar 2003. VG toppaði reyndar í könnunum sumarið 2001, í lágpunkti Samfylkingarinnar, en nú virðist VG vera að styrkjast mjög í upphafi sjálfs kosningavetrarins, sem er mjög athyglisvert. VG lítur því varla lengur á sig sem litla bróður Samfylkingarinnar heldur jafnaldra hans, sem hann og er. Með því má telja líklegt að VG vilji sækja sömu áhrif í ríkisstjórn (og sama fylgi auðvitað) sem Samfylkingin er að mælast með á þessum tímapunkti.

Það að Steingrímur J. gefi svo sterklega í skyn að hann horfi til hægri og hann gerði í dag færir stjórnmálaáhugamönnum heim sanninn um það að VG haldi öllum dyrum opnum og telji samstarf við sjálfstæðismenn vænlegt. Í senn sannfærir þessi staða vinstrimanna, sem vilja nú horfa til hægri í skugga þess að stjórnarflokkarnir mælast með meirihlutafylgi í könnunum, fólk um það að þessir flokkar sjái ekki fram á það að geta starfað saman í stjórn og jafnframt um það að VG ætli ekki að beygja sig undir stjórn Samfylkingarinnar í einhverju vinstrabandalagi.

Óeining vinstrimanna er rómuð og það er gaman að fylgjast með henni, nú sem ávallt áður.

Fjölmenni á Fiskideginum mikla á Dalvík

Rúm 35.000 manns komu saman í góðu veðri hér á Dalvík í dag, þar sem haldinn var í sjötta skiptið bæjarhátíð Dalvíkurbyggðar, Fiskidagurinn mikli. Var ég þeirra á meðal, en ég hef dvalið þar um helgina í notalegu andrúmslofti og notið alls þess sem þar hefur verið boðið upp á, en einn helsti aðall hátíðarinnar að þar er allt ókeypis. Á annað hundrað þúsund matarskammtar voru grillaðir, en fólk gæddi sér á saltfiskvöfflum (frábærri nýjung sem sló í gegn), bleikju, þorski, saltfiski, rækju, síld, asískri fiskisúpu, hrefnukjöti, rækjukokkteil, fiskborgurum og hráum laxi, svo aðeins fátt eitt sé nefnt af því sem boðið var upp á. Sérstaklega fannst mér bleikjan, súpan, vöfflurnar og þorskurinn bera af. Láta má nærri að meira en tólf tonn af fiski hafi verið á boðstólum í dag. Eins og fyrr segir var þetta allt í ókeypis í boði fiskverkenda í Dalvíkurbyggð.

Stemmningin var engu lík út á Dalvík á þessum glæsilega degi. Hef ég sjaldan séð annan eins mannfjölda á Dalvík og þar var í dag. Veðrið var eins og best er á kosið: blíða og gott veður, stöku sól, einkum í hjarta og sál viðstaddra. Eru aðstandendur Fiskidagsins mikla mjög heppnir með veður, en í öll sex skiptin hefur verið gott veður við hátíðarhöldin og mjög ánægjulegt andrúmsloft yfir Dalvíkinni. Þar hefur aldrei rignt á Fiskidegi! - og gerði það ekki heldur þetta árið, sem betur fer. Var ótrúlegur fjöldi bíla í bænum og var bílum lagt út um allt, upp á grasbletti, við verslanir, íbúðarhús og ótrúlegustu stöðum. Var bílafjöldinn það mikill að bílum var lagt allnokkuð langt frá hátíðarsvæðinu og þurfti fólk því margt hvert sem eftir hádegið kom að ganga nokkurn spöl á svæðið. Þessi dagur var því alveg stórkostlegur.

Meðal þeirra mörgu sem sóttu Dalvíkinga heim um helgina voru forsetahjónin. Forseti Íslands flutti ávarp á hátíðarsviðinu á þriðja tímanum. Í ávarpinu fjallaði hann um öflugan sjávarútveg á Eyjafjarðarsvæðinu og hversu sterk sjávarútvegsfyrirtæki væru þar. Lauk hann miklu lofsorði á öfluga fiskvinnslu í Dalvíkurbyggð og hrósaði heimamönnum fyrir þetta glæsilega framtak sem Fiskidagurinn er. Góð dagskrá var á hátíðarsviðinu allan tímann sem hátíðarhöldin stóðu á hafnarsvæðinu. Rúnar Júlíusson, Ína Idol, fjöldi hljómsveita og tónlistarmanna tóku lagið við mikinn fögnuð, sr. Magnús G. Gunnarsson sóknarprestur á Dalvík, hélt stutta útimessu, Arngrímur Jóhannsson sýndi listflug í háloftunum, karlakór Dalvíkur söng nokkur lög og ennfremur söng Dalvíkurinn Matti (í Pöpum) Fiskidagslagið svonefnda, sem Friðrik Ómar Hjörleifsson og Gunnar Þórisson sömdu fyrir fyrsta Fiskidaginn árið 2001.

Í gærkvöldi var Einar K. Guðfinnsson, sjávarútvegsráðherra, á svæðinu og var hann t.d. heiðursgestur karlakórsins á tónleikum þá. Hitti ég mikinn fjölda góðra vina á hátíðarsvæðinu í dag. Suma hefur maður ekki hitt til fjölda ára. Átti ég langt spjall við marga þarna og fórum við yfir málin yfir matnum og eða í biðröðinni eftir meiri mat. Þetta var sólríkur unaðsdagur á hafnarsvæðinu. Venju samkvæmt stjórnaði Svanfríður Jónasdóttir, bæjarstjóri á Dalvík og fv. alþingismaður, athöfn þar sem aðili tengdur sjávarútvegi í Dalvíkurbyggð var heiðraður. Að þessu sinni voru skipstjórarnir Helgi Jakobsson og Sigurður Haraldsson heiðraðir fyrir glæsileg framlög sín í þágu sjávarútvegs á Dalvík. Flutti Svanfríður ræðu við þetta tilefni, en við náðum að hittast í mannfjöldanum í dag og spjalla saman, en Svanfríður var kennarinn minn til fjölda ára og þekkt fyrir þau störf sín í huga þeirra sem voru í Dalvíkurskóla í hennar tíð.

Að auki hitti ég gömul skólasystkini, flokkssystkin víða að, ættingja og fjölda vina og marga fleiri - um margt var spjallað. Tíminn var ekki lengi að líða og um fimmleytið lauk hátíðinni með ræðu framkvæmdastjórans, Júlíusar Júlíussonar, sem að vanda stóð sig alveg gríðarlega vel við yfirstjórn og skipulagningu þessa merka viðburðar. Jafnframt leit ég svo að sjálfsögðu til mágs míns, Skarphéðins Ásbjörnssonar, sem venju samkvæmt var með fiskasýningu á hátíðarsvæðinu. Diddi er þekktur veiðimaður og hefur safnað mörgum tegundum. Alltaf fjölgar í safninu hans og að þessu sinni sýndi hann um 200 fisktegundir í körum á hátíðarsvæðinu. Það litu margir til hans og Línu systur í dag. Hann hefur sýnt þessari söfnun mikla elju og verið fastur hluti hátíðarhaldanna allt frá byrjun árið 2001. Vel gert hjá honum eins og venjulega.

Fiskidagurinn mikli er kominn til að vera, eins og ég skrifaði hér í gærkvöldi. Það sanna vel viðtökur landsmanna allra við deginum og mannfjöldinn sem kom til Dalvíkur í dag. Alltaf fjölgar þeim sem koma til Dalvíkur og fá sér góðan fisk að borða og kynna sér Dalvík í leiðinni. Þetta var ánægjulegur dagur á Dalvík í dag. Þangað var gaman að koma og ég þakka kærlega skipuleggjendum og aðstandendum hátíðarinnar fyrir að veita okkur góða og ánægjulega skemmtun í dag. Það verður gaman að koma aftur hingað að ári!

Yndisleg stemmning á Dalvík

Á morgun verður Fiskidagurinn mikli haldinn á Dalvík í sjötta skiptið. Sú hefð hefur skapast að á öðrum laugardegi í ágústmánuði er haldin þessi glæsilega bæjarhátíð við höfnina á Dalvík. Fiskidagurinn hefur tekist með eindæmum vel þau fimm ár sem hann hefur áður verið haldinn. Árið 2001 komu um 7.000 manns á hátíðarsvæðið, 2002 voru þeir um 15.000, 2003 voru þeir um 23.000 talsins, 2004 voru þeir rúmlega 25.000 og í fyrra 30.000. Í fyrra var stemmningin sérstaklega notaleg og brakandi blíða var allan daginn - allir voru sælir þennan dag og gæddu sér á góðum sjávarréttum. Enn ein hefðin hefur skapast í kringum fiskidaginn en það er súpukvöldið nú daginn fyrir fiskidaginn. Það er skemmtilegt upphaf að hátíðinni og góð hefð sem með því er komin til sögunnar.

Í kvöld opnuðu íbúar í um 40 íbúðarhúsum í Dalvíkurbyggð heimili sín fyrir gestum og gangandi. Þeim var boðið upp á súpu og virkilega notaleg stemmning skapast. Það var mjög ánægjulegt að fara í kvöld labbitúr um bæinn og kynna sér það sem er að gerast. Fór ég seinnipartinn í dag og var langt fram á kvöld á labbi um bæinn og að líta á stemmninguna. Allsstaðar er fólki tekið með höfðingsskap, því boðið upp á góðan mat og notalegt andrúmsloft. Þar sem ég stoppaði við að smakka súpu var yndislegt að vera, spiluð tónlist og spjallað um heima og geima. Alveg yndislegt. Forsetahjónin hafa ákveðið að heiðra hátíðina með nærveru sinni og voru þau á labbi um bæinn og smökkuðu t.d. fiskisúpu í kvöld hjá Herborgu Harðardóttur, frænku forsetans, sem býr í Mímisvegi á Dalvík.

Ég bjó í nokkur ár á Dalvík og á þar góða vini, bæði frá árunum í skólanum þar og svo fólk sem ég kynntist í gegnum lífið og tilveruna. Allt alveg yndislegt fólk og það er gott að maður á góðar tengingar þangað - það finn ég alltaf vel þessa helgi sem þessi bæjarhátíð er. Það er svo margt fólk sem vill að maður komi í heimsókn og vill ræða við mann og metur mann mikils. Það er ómetanlegt. Allsstaðar hitti ég fólk sem maður þekkir og það var um margt að spjalla, suma hittir maður alltof sjaldan og aðrir eru traustir vinir sem maður er reglulega í sambandi við.

Fiskidagurinn mikli er kominn til að vera, það er engin spurning. Það er mikil þörf á því að heiðra sjávarútveginn með þessum hætti og borða ljúffengar afurðir úr matarkistu hafsins. Helst er þó gaman að hitta góða félaga og eiga góða stund. Það hefur svo sannarlega tekist á Dalvík á þessum degi að byggja upp yndislega stemmningu og greinilegt á þeim fjölda sem þarna hefur komið saman seinustu árin að fólk skemmtir sér konunglega í góðu veðri og hefur gaman af.

Bendi lesendum að sjálfsögðu á heimasíðu Fiskidagsins mikla og kynna sér dagskrá og atburðina um helgina. Að lokum vil ég auðvitað hvetja alla, sem eiga tök á því, til að skella sér til Dalvíkur á morgun og njóta lífsins og yndislegrar stemmningar þar.

Frétt um súpukvöldið