Opinskátt uppgjör Guðna við Halldór og Davíð

Guðna Ágústssyni, formanni Framsóknarflokksins, er að ganga vel að kynna ævisögu sína - enda að opinbera merkilega þætti fjölmiðlafrumvarpsins, mesta hitamáls íslenskra stjórnmála síðustu árin. Þar er vitnað t.d. í merkileg einkasamtöl við Ólaf Ragnar og í ákafa Davíðs Oddssonar við að koma fjölmiðlamálinu áfram. Guðni var svo í viðtölum á báðum stöðvum í kvöld og í settlegu viðtali hjá Loga Bergmanni þar sem mikið var talað um ævisöguna.

Það sem er áhugaverðast að mörgu leyti er þó að heyra lýsingar á því hvernig Halldórsarmurinn ætlaði gjörsamlega að svína á Guðna er Halldór Ásgrímsson ákvað að hætta í stjórnmálum, lotinn að kröftum og með Framsóknarflokkinn í algjöru rusli, þó hann hefði forsæti ríkisstjórnarinnar í höndum sér. Halldór naut sín aldrei sem forsætisráðherra og minna 21 mánaða ferill hans í embættinu, sem hann þráði svo lengi, einna helst á píslargöngu frekar en sigurstund litríks stjórnmálaferils. Guðni var ekki metinn verðugur eftirmaður og taka átti hann með sér í fallinu, er kom að því að Halldór brast þrek og þróttur.

Það varð flestum ljóst þegar að Framsóknarflokkurinn tapaði stórt í sveitarstjórnarkosningunum í fyrra að Halldór var á útleið. Þreytan og vonbrigðin láku af honum sem svitaperlur. Einna best skynjaði ég það er ég sá viðtal Helga Seljan, frænda míns, við Halldór á hinni sálugu NFS síðla kosninganætur í hófi flokksmanna í Þjóðleikhúskjallaranum. Þar fór bugaður maður sem talaði um að hann þyrfti að axla ábyrgð á vondum kosningaúrslitum. Flokkurinn tapaði stórt í þessum kosningum; missti t.d. tvo menn í gamla höfuðvígi sínu hér á Akureyri og ennfremur í Kópavogi, þar sem Sigurður Geirdal hafði drottnað árum saman - náði hinsvegar naumlega að tryggja Björn Inga Hrafnsson, örlagamann borgarmálanna, inn í borgarstjórn.

Það var greinilega gengið mjög harkalega fram í því að reyna að draga Guðna út af sviði stjórnmálanna með Halldóri. Það er alveg með ólíkindum að heyra lýsingarnar af því hvernig Guðni var beðinn um að afsala sér réttinum til formennsku í flokknum, sem sitjandi varaformaður, vegna þess að Halldór hafði misst stöðu sína, var búinn að vera en gat ekki hugsað sér að varaformaðurinn tæki við. Enda muna flestir mómentið á Þingvöllum kvöldið sem Halldór sagði af sér, gjörsamlega bugaður og flokkurinn í eymd, að þar talaði hann mikið um Finn og framlag hans til flokksins og allt að því flutti pólitíska líkræðu yfir Guðna með orðavali sínu.

Guðni er djarfur í frásögnum greinilega, fer alla leið í uppgjöri. Hann vitnar bæði í einkasamtöl sem eru mjög nálæg í tíma og fellir þunga dóma yfir þeim sem hann vann mest með í stjórnarsamstarfi Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks; þeim Davíð Oddssyni og Halldóri Ásgrímssyni. Uppgjörið verður öflugra en ella vegna þess að báðir menn eru enn sprelllifandi og atburðirnir mjög nálægir í tíma - heitustu lýsingarnar eru enda á málum sem lítið hefur verið skrifað um, enda aðeins eins til þriggja ára. Uppgjör Guðna á pólitíska hitasumrinu 2004 virkar altént mjög tæpitungulaus.

Það verður eflaust mjög freistandi fyrir fjölmiðlamenn að leita viðbragða þeirra sem Guðni gerir hvað mest upp við; framsóknarforingjans fallna og norræna diplómatsins í Köben og yfirmannsins í Svörtuloftum. Enda er mjög merkilegt að heyra lýsingar á ofríki Davíðs og linkind Halldórs, sem einna helst er lýst sem hugleysingja undir lok samstarfsins við Davíð. Guðni er tæpitungulaus og er mikið í mun að gera upp við báða þessa menn. Það uppgjör eru stærstu tíðindi þessarar bókar.

Það verður gaman að fá sér eintak á morgun og byrja að lesa!

Hörðum átökum Guðna og Halldórs lýst í nýrri bók

Verður dagskráin betri á Skjá einum?

Það er athyglisverð nálgun hjá Skjá einum að reka starfsmenn sem starfa við innlenda dagskrárgerð og ætla að kaupa hana frekar að utan úr bæ. Vonandi verður dagskráin þar betri við það. Mér hefur fundist dagskráin á Skjá einum dalað allverulega síðustu misserin og hef æ oftar stillt á hana. Fyrstu árin var mikið af fínum þáttum; t.d. er Sirrý var með þáttinn sinn, Fólk, og Egill Helgason með Silfrið þar, svo fátt eitt sé nú nefnt.

Fyrir nokkrum árum var Skjár einn mjög vinsæll valkostur hjá mér, enda þar bæði góðir innlendir þættir sem og ágætis erlendis framhaldsþættir. Oft ansi góð blanda af fínu efni. Innlend dagskrárgerð Skjás eins hefur ekki verið neitt spes síðustu misserin. Sumir þættir eru svosem ágætir, en engin stórmerkileg snilld svosem. Það vantar meiri dýnamík hjá stöðinni eigi hún einfaldlega að halda þeirri stöðu sem hún hefur haft árum saman, verða áfram áberandi í bransanum.

Annars hefði ég svosem ekki trúað því fyrir nokkrum árum er Sigríður Margrét Oddsdóttir vann hér fyrir norðan hjá Gallup og Ráðgarði að hún ætti eftir að enda sem yfirmaður á einni af lykilstöðvunum í íslensku sjónvarpi, verða eftirmaður hins litríka Magnúsar Ragnarssonar. En sú varð nú raunin. Hún virðist þó mun frekar sjá um reksturinn en látið öðrum dagskrárpakkann eftir, enda er hún varla mikill sérfræðingur í þeim efnum.

Skjár einn á sér vonandi gott líf framundan. Hún hefur öðlast sess sem ein af bestu einkareknu sjónvarpsstöðvunum, hefur sess í samfélaginu sem slík. Vonandi mun dagskráin þar batna með þessum hrókeringum og áherslubreytingum, en ekki verða einsleitari og lélegri en nú er.

13 starfsmönnum sagt upp á Skjánum

Áhugaverðar pólitískar lýsingar hjá Guðna

Það er mjög áhugavert að lesa þær pólitísku lýsingar á hitamálum síðustu tveggja áratuga í íslenskri pólitík sem er að finna í ævisögu Guðna Ágústssonar, formanns Framsóknarflokksins. Er að hugsa um að kaupa mér bókina strax á morgun og hefja lesturinn fljótlega. Hafði hugsað mér að bíða fram í desember með að lesa bókina - sé þó að þarna er talað það tæpitungulaust um helstu mál að ráðlegast er að byrja strax um helgina.

Guðni hefur verið í pólitísku starfi mjög lengi, svo hann hefur vissulega frá mörgu að segja. Hann hefur setið á þingi fyrir Suðurland í tvo áratugi, var landbúnaðarráðherra í tvö kjörtímabil, varaformaður Framsóknarflokksins í sex ár og tók við flokksformennsku á krossgötum flokksins í vor, eftir að honum var hafnað af landsmönnum og horfðist í augu við stjórnarandstöðu í þriðja skiptið á fjórum áratugum. Þetta er því eflaust saga manns á krossgötum eftir að hafa verið í eldlínu stjórnmálanna í áraraðir.

Guðni er reyndar að gera upp margt í þessari bók - greinilega fyrst og fremst að gera upp við Halldór Ásgrímsson. Það er ekkert hernaðarleyndarmál að þeir áttu ekki skap saman og tókust oft harkalega á. Framsóknarflokkurinn stendur illa núna, hefur ekki náð að lyfta sér af sínum botni og margir telja Guðna biðleik innan flokksins, sé aðeins millibilsformaður. Það eru giska vond örlög fyrir mann sem hefur beðið lengi eftir tækifærinu að leiða flokkinn, en tók við honum í rúst. Talað er um hvort Framsóknarflokkurinn sé einfaldlega að líða undir lok, sérstaklega þegar að traust flokksfólk eins og Anna Kristinsdóttir er farin úr honum.

Það er að ég tel einsdæmi að starfandi flokksformaður í hita og þunga íslenskra stjórnmála skrifi sögu sína og það var mjög vel ráðið hjá Guðna að fá Sigmund Erni til að leggja sér lið við bókina. Þar fer enginn flokkshestur Framsóknarflokksins og því alveg ljóst að farið er gagnrýnið yfir pólitíska sögu Guðna, sem um leið verður pólitísk saga Framsóknarflokksins á umbrotatímum - það er saga sem hefur ekki verið rituð af hreinskilni fyrr og því áhugavert að fá sér eintak og lesa.

Forsetinn ætlaði einnig að hafna breyttum fjölmiðlalögum

Norðlensk fegurð klikkar ekki

Það er alltaf ánægjulegt þegar að norðlensk fegurð er verðlaunuð. Hún varð sannarlega sigursæl í keppninni Herra Ísland að þessu sinni. Ekki aðeins vann Ágúst Örn Guðmundsson, herra Norðurland, keppnina, heldur varð Dalvíkingurinn Matthías Örn Friðriksson í þriðja sætinu, en hann varð annar í keppninni hér fyrir norðan. Þetta er glæsilegur árangur hjá þeim félögum.

Það hefur lengi verið deilt um hvort keppa eigi í fegurð. Femínistar hafa verið mjög andvígir þessa keppnisforms og sagt það niðurlægjandi. Sérstaklega snýr sú gagnrýni að keppni í fegurð kvenna, en minna hefur farið fyrir gagnrýni á karlakeppnina. Finnst þetta bara allt í góðu lagi, enda er það ákvörðun hvers og eins er fer í þessar keppnir að gera það. Út úr þessu hafa komið mörg góð tækifæri fyrir viðkomandi, sem er ánægjulegt í alla staði.

Persónulega hef ég aldrei haft neitt á móti fegurðarsamkeppnum. Mér finnst að þetta sé val einstaklinganna sem taka þátt hvort þeir gera það eður ei. Þeir sem vilja keppa gegn öðrum með fegurð sinni eiga að hafa frelsi til þess. Í mínum huga er þetta einfalt mál.

Óska Ágústi og Matta til hamingju með góðan árangur í keppninni. Já, norðlenska fegurðin hún klikkar sko ekki.

Herra Ísland stefnir á háloftin

Óhugnaður í brasilísku fangelsi

Það er ekki hægt annað en fyllast óhug við að heyra af fimmtán ára stúlkunni sem komið var fyrir í fangaklefa í Brasilíu með tveim tugum karlmanna og það í rúman mánuð. Maður hefði haldið að óhugnanlegt mannréttindabrot af þessu tagi þekktist ekki í upphafi 21. aldarinnar og það í landi sem maður hefði getað talið eðlilegt samfélag, en ekki kúgað af einræði eða mannréttindabrotum. Þetta hlýtur að teljast mjög dökkur blettur á réttarkerfinu í Brasilíu.

Það eitt að stelpa sé lokuð inni í klefa með fjölda manns í einn dag er stóralvarlegt mál, en að það standi í yfir mánuð er svo lygilegt að óhugnanlegt telst. Það var varla við öðru að búast en að harðsvíraðir glæpamenn sem eru lokaðir af með fimmtán ára stelpu misnoti hana í bak og fyrir. Lýsingarnar á þessu máli eru allavega óhugnanlegar og getur varla farið öðruvísi en einhver verði dreginn til ábyrgðar í þessu dapurlega máli. Það á ekki að vera eðlilegt að fara svona með börn.

Það gildir einu hvort stelpan hafi brotið af sér en það þarf algjöran dómgreindarbrest til að dæma hana til vistar með karlmönnum í lokuðu rými allan þennan tíma. En þetta er óhugnaður af því tagi að öllu siðmenntuðu fólki gjörsamlega ofbýður. Það er til skammar að svona gerist á okkar dögum.

15 ára stúlka sett í fangaklefa með 20 mönnum

Bjarni farinn í fýlu og stingur af frá REI

Það kemur ekki að óvörum að Bjarni Ármannsson sé að yfirgefa REI og losa um hlut sinn í félaginu. Öll teikn þess hafa verið á lofti síðustu vikurnar vegna pólitísks óróa í Reykjavík vegna Orkuveitunnar. Það hefur þó blasað við öllum alla tíð að Bjarni hefur mun frekar hugsað um sjálfan sig í þessum hasar en almenning. Honum voru tryggð vænleg kjör strax í upphafi og eflaust er það hentugast fyrir hann persónulega að losa um þann hlut á þessari stundu. Eins og flestir vita fékk hann toppdíl við að taka á sig þetta verkefni og fékk sannkallaðan draumasamning.

Mér finnst ímynd Bjarna hafa skaðast mikið í þessu REI-máli. Meðan að hann leiddi Kaupþing, Fjárfestingabankann, Íslandsbanka og að lokum Glitni þótti hann heiðarlegur og grandvar viðskiptamaður sem virkaði eins og táknmynd hins heiðarlega. Í hinu pólitíska feni REI-málsins hefur ímynd hans markast með öðrum hætti en áður og fólk sér hann sem táknmynd auðvalds sem hugsar ekki um hag almennings en þess þá frekar um eigin hag númer eitt, tvö og þrjú. Það eru vissulega dapurleg örlög fyrir Bjarna að hafa flækst í þessu erfiða máli en ímynd hans hefur skaðast á því.

Kannski er þar með eðlilegt að hann flýi af velli. En það verður umdeilt að hann græðist svo mjög á málinu, tel ég. Hann græðir enda mjög talsvert á þeim viðskiptum sem fylgja sölunni. Ég hef aldrei farið leynt með þá skoðun mína að samningar við Bjarna um kauphlut og fleiri þætti voru til algjörrar skammar fyrir þáverandi meirihluta Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks og ákvarðanir á öllum stigum málsins mjög vondar. Þar inn í hljóta að teljast kaupréttarsamningarnir og allar sponsurnar á hverju strái sem voru sem dimm mara yfir embættisverkum Vilhjálms Þ. Vilhjálmssonar og Björns Inga Hrafnssonar.

Enn bíður almenningur eftir að tekin verði ákvörðun um hvað gerist í þessu langvinna máli. En brotthvarf Bjarna vekur sannarlega athygli á þessum tímapunkti. Hann hefur kannski fengið nóg af því að vera pólitískur örlagavaldur og ætlar að reyna að laga ímynd sína, sem er sködduð eftir.

Bjarni Ármannsson selur OR hlut sinn í REI

JFK óttaðist tilræði í Chicago - ráðgátan mikla

Í gær voru 44 ár liðin frá morðinu á John F. Kennedy, 35. forseta Bandaríkjanna, í Dallas í Texas. JFK hafði aðeins ríkt í rúma 1000 daga er hann var lagður að velli. Myndræn endalok þessa nútímalega bandaríska þjóðhöfðingja eru sama ráðgátan nú og var þá. Þótt liðinn sé langur tími frá þessum atburðum eru þeir mörgum Bandaríkjamönnum enn í fersku minni og blandast þar saman sorg, söknuður og tilfinningin um að þjóðin hafi verið svipt ungum og kraftmiklum leiðtoga.

Spurningunni um morðingja Kennedys er enn ekki svarað að fullu. Opinber rannsóknarnefnd, Warren-nefndin, komst að þeirri niðurstöðu að Lee Harvey Oswald hefði framið morðið og verið einn að verki en margir aðhyllast þá kenningu að árásarmennirnir hafi verið tveir og sumir segja allt að fjórir, eins og vel kom fram í umdeildri kvikmynd Oliver Stone, JFK, árið 1991. Einnig hafa komið fram kenningar um að mafían, bandaríska leyniþjónustan, útsendarar erlendra ríkja eða jafnvel Lyndon B. Johnson, eftirmaður Kennedys á forsetastóli, hafi skipulagt ódæðið. Allt frá fyrsta degi hafa tilgáturnar verið margar og þeim mun fjölga á næstu árum er opinber skjöl málsins verða loks opinberuð.

Ætla að horfa á JFK aftur um helgina. Horfi alltaf á þessa mynd einu sinni á ári, enda finnst mér hún lifandi vísbending þess sem ég tel að hafi orðið, að Kennedy hafi fallið vegna innri átaka með verk hans. Það er djörf samsæriskenning en engu að síður mjög líkleg að mínu mati. Kvikmyndin kemur með aðra útgáfu en þá opinberu og þær samsæriskenningar sem þar komu fram hafa alltaf verið umdeildar. Ólíklegt er að niðurstaða, sem allir sætta sig við, fáist nokkurn tíma en ekkert lát er á umfjöllun um morðið, bæði í bókum og fjölmiðlum þótt rúmir fjórir áratugir séu liðnir frá morðinu á forsetanum.

Það er áhugavert að heyra nú hulunni svipt endanlega af áhyggjum Kennedys forseta á tilræði í Chicago í Illinois í nóvemberbyrjun 1963. Lengi hefur verið lífseig sagan að Kennedy hafi hætt við þá ferð vegna morðtilræðis sem komið hafi verið upp um og hann hafi óttast svæðið, enda mjög umdeildur þar. Engu að síður mun ég samt aldrei skilja ákvörðun forsetans að halda í gegnum Dallas í óvörðum bíl, algjört skotmark andstæðinga sinna. Enda hefur bandarískur forseti ekki ekið með þessum hætti í stórborg í opnum bíl.

En örlög Kennedys voru sorgleg, en hann lifir með heimsbyggðinni. Svipmynd hans gleymist ekki. Í ferð minni til Washington í október 2004 fór ég í Arlington-þjóðargrafreitinn að grafreit Kennedys forseta. Á gröf hans og Jacqueline, konu hans, sem lést árið 1994, lifir hinn eilífi logi, táknmynd þess að vonarneistinn slokknar aldrei, hvað sem á bjátar.

Áform um að myrða Kennedy í Chicago

Sálfræðilegar flækjur lífsins

Þær eru margar athyglisverðar smáu fréttirnar í litrófi mannlífsins um allan heim. Ein þeirra er af þessari bandarísku stelpu sem hafði um fimm kíló af hári í maganum. Það er alveg skelfilegt þegar að sálfræðilegar flækjur fólks koma fram með þeim hætti að það valdi sér skaða og eða geri eitthvað til að pína sig. Fyrir okkur sem lifum hinn venjulega hversdagslega dag er alltaf sláandi að lesa svona fréttir og heyra af erfiðleikum fólks koma fram með ólíkum hætti.

Þessi stelpa er eflaust ekkert einstakt tilfelli, en hún verður það þó fyrir okkur sem lesum þessa frétt. Það er það versta að margir sem þjást af sálfræðilegum erfiðleikum hafa ekki styrk og kraft til að leita aðstoðar við vanda sínum, þó fullorðið sé orðið. Það er gott að tekist hafi að hjálpa þessari stelpu.

Með 4,5 kílóa hárvöndul í maganum

Kemst Whitney af botninum og aftur á toppinn?

Það verður ekki um það deilt að Whitney Houston er ein af bestu söngkonum bandarískrar tónlistarsögu síðustu áratugina, sennilega mesta efni sinnar kynslóðar; sönn stjarna sem hitti í mark. Whitney varð enda gríðarlega vinsæl, átti smelli sem hafa lifað og komst á tindinn. Frægðarstjarna hennar skein eflaust skærast á níunda áratugnum og framan af þeim tíunda. Hún náði að skáka heimsþekktum söngkonum af vinsældalistum og er heitasta tónlistarstjarna sinnar kynslóðar í Bandaríkjunum.

En öllu gamni fylgir nokkur alvara er yfir lýkur. Glampinn slokknaði allsnarlega er Whitney lenti í viðjum dópdjöfulsins sjálfs í kjölfar eiginmannsins Bobby Brown og barðist við fíknina auk þess sem sviðsljósið varð á samband hennar við eiginmanninn, sem margir hafa talið þann sem eyðilagði tónlistarferil hennar á sínum tíma. Persónulegir erfiðleikar Whitney hafa verið alþjóðlegt fjölmiðlaefni nú árum saman og eiginlega sorglegt að sjá hvernig fór fyrir henni. Sjálf tók hún líka rangar ákvarðanir og hafði ekki það sem þurfti til að byggja sig upp aftur. 

Það vakti t.d. mikla athygli þegar að Whitney slaufaði sig út úr kvikmyndasöngatriði Burt Bacharach á óskarsverðlaunahátíðinni á aldamótaárinu, þar sem margar vinsælustu söngstjörnur seinni ára komu saman og tóku lagið. Whitney átti upphaflega að verða eitt af stærstu númerum atriðsins og Burt hafði valið henni nokkur lög til að syngja, þar á meðal óskarsverðlaunalagið úr A Star is Born. Hún mætti illa og stundum alls ekki á æfingar. Burt rak hana úr atriðinu með eftirminnilegum hætti og skarð hennar var fyllt af Queen Latifah og frænku hennar, Dionne Warwick, sem kom fram eftir áralanga fjarveru og söng lagið úr Alfie.

Whitney hefur ekki bara verið söngkonan fræga. Hún reyndi líka fyrir sér í kvikmyndum með frekar tilþrifalitlum hætti. Flestir muna eftir kvikmyndinni Bodyguard, sem átti að vera stórt móment hennar sem leikkonu, þar sem Whitney lék á móti Kevin Costner, söngstjörnu í viðjum morðhótana frá aðdáenda sínum. Whitney söng þar, eftirminnilega, eitt þekktasta lag tónlistarferils country-stjörnunnar barmabústnu Dolly Parton, I Will Always Love You, í nýrri útsetningu og gaf því nýtt líf fyrir yngri kynslóðir. Auk þess lék hún í kvennamyndinni Waiting to Exhale og The Preacher´s Wife (við hlið Denzel Washington).

Það verður áhugavert að sjá hvort að Whitney geti aftur náð á toppinn. Það er ekki öllum gefið að snúa aftur eftir áralanga sambúð með Bakkusi og vandræðum dópfíkninnar. En á móti kemur að Whitney er goðsögn í bandarískri tónlistarsögu, ein vinsælasta söngkona tónlistarsögu Bandaríkjanna. Ef henni tekst ekki að snúa aftur þarf Britney Spears ekki einu sinni að reyna fyrir sér framar.

Whitney Houston snýr aftur

Musharraf einangrast - kosningar án baráttu

Það er til marks um hversu einangraður Pervez Musharraf, forseti Pakistans, er orðinn á alþjóðavettvangi að utanríkisráðherrar breska samveldisins hafi allir sem einn samþykkt að vísa Pakistan úr sambandi þeirra. Musharraf stjórnar með alræðisvaldi og hefur full tök á öllu sem er að gerast í landinu og stjórnar með valdboði sem öllu fólki er metur lýðræði mikils mislíkar eðlilega mjög.

Svo virðist þó vera að Musharraf ætli sér að sleppa tökum á hernum þegar að nýtt kjörtímabil tekur gildi á næstu dögum, en hann hefur stjórnað bæði her og þjóð í um áratug, haft algjör yfirráð í landinu. Hann hefur þó sagt það svo oft áður að hann ætli sér að hætta sem yfirmaður hersins að því verður ekki trúað fyrr en það gerist. Reyndar hefur hæstiréttur staðfest loks kjörgengi Musharrafs sem forseta, en það kemur varla að óvörum enda hefur hann sett leppa sína í réttinn og sparkað öllum dómurum þar með neyðarlögunum.

Nýjasta sjónarspilið hjá Musharraf er svo að boða kosningar í janúar. Einhver telur það eflaust gott skref, en það versnar yfir því þegar að ljóst er að herlögin eiga að gilda fram að kosningum. Með því er tryggt að engin verður kosningabaráttan, sem flestum þykir jú eðlileg þegar að tekist er á milli flokka í aðdraganda kjördags. Það er greinilegt að þessar kosningar verða marklausar með öllu, þar sem ekki verður tryggð kosningabarátta og alvöru átök við menn valdsins, menn Musharrafs.

Það verður áhugavert að sjá hversu lengi Bandaríkjastjórn mun halda hlífðarskildi yfir einræðisstjórn Musharrafs og hvort hún ætlar sér að blessa þann skrípaleik sem kosningarnar í janúar eru dæmdar til að verða.

Pakistan vikið úr Samveldinu