Morðið á Benazir - hvað gerist nú í Pakistan?

Þetta hefur verið dagur hinna stóru tíðinda. Morðið á Benazir Bhutto eru skelfileg tíðindi, gríðarlegt áfall fyrir lýðræðið í Pakistan og baráttunni fyrir betri tímum. Án vafa er þetta stærsta frétt ársins 2007 á erlendum vettvangi. Búast má við vargöld í Pakistan. Eðlilega er heift og logandi reiði í þeim sem fylgdu henni að málum á dánardegi hennar. Það verður áhugavert að sjá hvernig sú heift mun brjótast fram er yfir lýkur.

Með Benazir Bhutto er fallin í valinn sterkasti forystumaður andstöðunnar gegn Pervez Musharraf, sem hefur ríkt sem einræðisherra í landinu í áratug og hefur nýlega tekið sér alræðisvald með því að sparka dómurum til að geta setið áfram með dómaravaldi þeirra sem eru honum þóknanlegir og ægivaldi yfir fjölmiðlum. Það er öllum ljóst að ekkert verður úr þingkosningum í næsta mánuði. Að halda kosningar nú væri lítillækkun við þann litríka stjórnmálamann sem markaði söguleg skref og hefur nú látið lífið við að berjast fyrir lýðræði í heimalandi sínu. Óvissan ein blasir nú við. Heiðarlegast væri reyndar að Musharraf hefði vit á að segja af sér á þessum örlagadegi.

Benazir var að ég tel eina von Pakistans í þeim ólgusjó vargaldar og átaka sem staðið hefur í landinu árum saman. Hún var eini leiðtoginn sem hafði kraft og leiðsögn sem gat skipt máli til að snúa blaðinu við og horfa framhjá átökum liðinna tíma og þeim blikum sem voru á lofti. Dauði hennar er gríðarlegt áfall fyrir lýðræðisbaráttuna, umfram allt baráttunni fyrir heiðarlegum kosningum og því að tryggt yrði að hlustað yrði á rödd almennings í þessu landi, þar sem þjóðhöfðinginn hefur nú ríkt í áratug með ægivaldi hersins í bakgrunni og sem leiðarljós. Það er aðeins spurning nú um hversu mikil átök verði. Það blasir við öllum að morðið á Benazir magnar óöldina sem staðið hefur.

Það er alltaf mikið áfall þegar að stjórnmálamenn falla í valinn við það eitt að berjast fyrir hugsjónum sínum og pólitískum markmiðum; eru drepnir vegna þess að þeir eru þyrnir í augum einhverra. Ég hef fylgst með atburðarásinni á Sky í dag. Þetta er auðvitað mikill örlagadagur, þegar að svo stutt er í áramót. Pakistan er enn einu sinni á krossgötum. Vonir voru bundnar við að endurkoma Benazir fyrir rúmum tveim mánuðum yrði nýtt upphaf. Það er allt breytt nú þegar að hún liggur á líkbörunum, fallin fyrir kúlum árásarmanns. Fólkið hennar er í örvilnan, það hefur heyrst vel í dag en samtalið við samherja hennar á Sky situr mjög í mér. Þar vantar leiðtoga nú. Það sést vel.

Dauði Benazir Bhutto markar enn ein þáttaskilin í sögu Pakistans. Það er vonandi að þau þáttaskil marki ekki það að Musharraf styrkist meir en orðið er. Það verður erfitt að finna leiðtoga til að fylla í spor hinnar litríku kjarnakonu. Það fylgjast allir með því nú hvað nýárs blessuð sól boðar pakistanskri þjóð. Þar er allt breytt með þessu vígi á baráttukonunni sem markaði svo söguleg skref.

Sharif hyggst sniðganga kosningarnar

Benazir Bhutto myrt

Benazir Bhutto, fyrrum forsætisráðherra Pakistans, fyrsta konan sem leiddi íslamskt ríki, hefur verið myrt á kosningafundi í Rawalpildi í Pakistan - var skotin til bana. Hún var 54 ára að aldri. Þetta eru dapurleg endalok á endurkomu Benazir í pakistönsk stjórnmál, en hún stefndi að því að reyna að verða aftur forsætisráðherra Pakistans, en hún gegndi embættinu tvisvar á áttunda og níunda áratugnum og markaði söguleg skref með því.

Aðeins eru nokkrar vikur liðnar frá heimkomu Benazir til Pakistans. Aðeins örfáum klukkustundum eftir að Benazir Bhutto sneri heim til Pakistans með tárin í augunum þann 18. október sl, þá eftir áratug í útlegð, var henni sýnt banatilræði. Þá slapp hún naumlega. Öllum var ljóst eftir stormasöm átök í stjórnmálum Pakistans síðustu mánuðina að Benazir væri í stórhættu og margir vildu hana feiga og óttuðust vinsældir hennar í heimalandinu. Því þurfa þessi dapurlegu örlög hennar ekki að koma að óvörum, þó sorgleg séu.

Heimkoma þessa eins öflugasta stjórnmálamanns í sögu Pakistans, fyrstu konunnar sem leiddi íslamskt ríki, hefur í einu vetfangi breyst í hreina martröð. Það mátti auðvitað búast við því að heimkoma Benazir kveikti ófriðarbál víða - hún er vinsæl meðal landsmanna en gríðarlega umdeild. Yfirvofandi þátttaka hennar í þingkosningunum stuðaði mjög marga. Benazir deyr 28 árum eftir að faðir hennar, Zulfikar Ali Bhutto, fyrrum forseti og forsætisráðherra Pakistans, var tekinn af lífi með mjög umdeildum hætti.

Heimkoma Benazir hafði verið skipulögð mjög lengi. Hún tók það djarfa skref að tilkynna mörgum vikum áður um endurkomuna og því gafst andstæðingum hennar færi á að undirbúa tilræði gegn henni. Það voru þó eflaust flestir að vona að ekki kæmi til þessa. Fjarvera Benazir frá pakistönskum stjórnmálum var mjög áberandi. Ekki naut hennar lengi við og má búast við að morðið á henni magni til muna ófriðarbálið í Pakistan og raun erfitt að spá því hvað gerist þegar að þessi öflugi stjórnmálaleiðtogi er fallin í valinn.

Benazir Bhutto var einn vinsælasti stjórnmálaleiðtoginn í stjórnmálalitrófi íslamskra ríkja. Hún markaði söguleg skref er hún varð fyrsta konan til að leiða íslamskt ríki og var í senn umdeild og gríðarlega vinsæl. Dauði hennar nú á jólahátíðinni eru sorgleg örlög fyrir þessa litríku konu, sem féll í valinn allt of snemma og með dapurlegum hætti. Hennar verður lengi minnst.


Myndin með þessari færslu var tekin í gærkvöldi og er ein þeirra síðustu sem tekin var af Benazir Bhutto.

Benazir Bhutto látin

Mun Ólafur Ragnar gefa kost á sér til endurkjörs?

Þriðja kjörtímabili Ólafs Ragnars Grímssonar á forsetastóli lýkur eftir átta mánuði. Eðlilega er farið að velta því fyrir sér hvað Ólafur Ragnar muni gera, en aðeins hálft ár er í áætlaðar forsetakosningar, en þær eiga að vera laugardaginn 28. júní 2008. Margir telja að forsetinn muni tilkynna um ákvörðun sína í nýársávarpi frá Bessastöðum eftir hádegið á nýársdag. Ásgeir Ásgeirsson og Kristján Eldjárn tilkynntu báðir starfslok sín í embættinu í nýársávarpi en Vigdís Finnbogadóttir í þingsal á þingsetningardegi.

Hugleiðingar hafa staðið um framtíð hans á forsetastóli um nokkurt skeið, eða eftir að tilkynnt var að hann væri að rita ævisögu sína með Guðjóni Friðrikssyni. Eflaust er þar á ferðinni uppgjörsbók á öllum skalanum, umfjöllun um hæðir og lægðir á ferli forsetans. Upphaflega átti ævisagan að koma út fyrir þessi jól, en af því varð ekki. Eðlilega hafa margir tekið því sem svo að hann ætli sér að halda áfram. Það að hann tilkynnti ekki starfslok á þingsetningardegi í október á sínum gamla vinnustað, Alþingi, gaf orðrómi um að hann ætlaði að halda áfram líka byr undir báða vængi.

Í ljósi þess að Ólafur Ragnar tilkynnti sérstaklega í kosningabaráttunni 1996, með Guðrúnu Katrínu Þorbergsdóttur sér við hlið, sem margir hafa reyndar metið mestu stjörnu þeirra forsetakosninga, að heppilegast væri að forseti sæti aðeins tvö kjörtímabil hlýtur að teljast ósennilegt að hann fari fram í fjórða skiptið. Það verður þó að koma í ljós hvort að hann vilji feta í fótspor Ásgeirs Ásgeirssonar og Vigdísar Finnbogadóttur. Sögusagnir hafa verið frekar í þá átt að hann telji sig eiga hlutverki að gegna, vilji sitja jafnlengi og þeir sem lengst hafa verið á Bessastöðum og láta ljós sitt skína á alþjóðavettvangi.

Ólafur Ragnar Grímsson hefur verið umdeildur forseti, bæði tekið afstöðu til pólitískra hitamála og haft afgerandi skoðanir á hitamálum, auk þess að vera umdeildur fyrir vissan snobbhátt forsetaembættisins og slúðurblaðavæðingu þess. Ólafur Ragnar var umdeildur löngu áður en hann varð forseti og víst er að aldrei hefur verið algjör samhljómur um verk hans, þó að hann hafi unnið sannfærandi sigur í forsetakjöri 1996 og unnið endurkjör í skugga hitamáls fyrir þrem árum, þá gegn frambjóðendum sem höfðu enga lýðhylli.

Framganga Ólafs Ragnars á alþjóðavettvangi síðustu mánuði hefur vakið nokkra athygli. Hefur þar frekar virst maður í leit að nýju verkefni í fjarlægri heimsborg heldur en þjóðhöfðingi sem talar með sannfæringu fyrir hönd heillar þjóðar. Sérstaklega vakti ferð hans til Washington á árinu mikla athygli og hann fundaði þar með Nancy Pelosi, forseta fulltrúadeildar Bandaríkjaþings, Barack Obama, forsetaframbjóðanda demókrata, og fleiri aðilum í bandarísku þingstarfi. Það væri ekki undarlegt þó því væri velt fyrir sér að Ólafur Ragnar horfði annað.

Ólafur Ragnar er kominn á þann aldur að með ákvörðun um næsta kjörtímabil felst ákvörðun um starfslok hans í raun; hvort hann ætli að helga sig embættisverkum á Bessastöðum fram að eftirlaunaaldri eða horfa í aðrir áttir áður en að þeim áfanga kemur. Ólafur Ragnar Grímsson verður 65 ára í maí á næsta ári og hann yrði kominn að sjötugu færi hann fram í fjórða skiptið til forsetaverka og léti af embætti eftir það, árið 2012.

Ólafur Ragnar hefur oft kunnað á tímasetningar á forsetaferli sínum og er vel fókuseraður. Hann er mjög líklegur til að vilja tilkynna ákvörðun sína um framtíðina í þjóðhöfðingjahlutverkinu og vilji ekki feta í fótspor annarra í þeim efnum. Það verður fróðlegt að sjá hvað gerist. En hitt er víst að kjaftasagan um fjórða kjörtímabilið hefur lifað betra lífi eftir að hann ákvað að tilkynna ekkert í þingsal í haust.

Það eitt er víst að fylgst verður með hverju orði húsbóndans á Bessastöðum á nýársdag og hvort að þar verði línur lagðar um hlutverk hins umdeilda þjóðhöfðingja á næstu árum, hvort sem hann vill halda því hlutverki áfram eða horfa jafnvel til annars hlutverks á fjarlægum slóðum.