Pólitískt teboð fyrir tvo í Downingstræti 10

Það vakti mikla athygli í dag er Gordon Brown, forsætisráðherra Bretlands, bauð Margaret Thatcher, þaulsetnasta forsætisráðherra í breskri stjórnmálasögu á síðustu öldum, í teboð í Downingstræti 10. Fyrir nokkrum vikum opinberaði forsætisráðherrann aðdáun sína á henni sem stjórnmálamanni á blaðamannafundi. Með þessu teboði og vinsamlegum orðum Browns í garð Thatchers er staðfest sterk staða hennar í breskri stjórnmálasögu og þau miklu áhrif sem hún hafði á löngum valdaferli sínum á öllum níunda áratugnum.

Það verður ekki um það deilt að Margaret Thatcher gjörbreytti bresku stjórnmálalandslagi á ellefu ára forsætisráðherraferli sínum. Ekki aðeins hafði hún víðtæk áhrif innan Íhaldsflokksins í stefnumótun og áhrifum á breskt samfélag með því, hún breytti líka hugsjónum og stefnumarkmiðum innan forystusveitar Verkamannaflokksins. Tony Blair sótti mjög afgerandi í smiðju Thatchers eftir að hann varð leiðtogi flokksins árið 1994 og tók við keflinu af John Smith, sem síðustu tvö ár ævi sinnar markaði Verkamannaflokknum aðra sýn á leiðtogastóli. Báðir færðu þeir flokkinn til hægri.

Thatcher fór ekki leynt með að hún taldi Tony Blair merkasta leiðtoga Verkamannaflokksins frá því er Hugh Gaitskell var og hét. Blair stóð enda undir nafni sem hægrikrati og var að margra mati aldrei sannur vinstrimaður á árunum sem hann ríkti í Downingstræti 10. Enda voru verkalýðsgarmarnir í flokknum ánægðastir allra þegar að þeir losnuðu við hann. Púað var á Blair á síðasta TUC-fundinum sem hann sat sem flokksleiðtogi. Teboð Brown-hjónanna fyrir Margaret Thatcher, sterkasta leiðtoga breskra hægrimanna frá dögum stríðskempunnar Churchills, er því staðfesting á því hversu sterkan sess járnfrúin hefur. Hún markaði spor á fimmtán ára leiðtogaferli og árunum ellefu í eldlínunni sem fylgir vistinni í Downingstræti.

Ekki aðeins var frú Thatcher boðið í te. Sarah Brown og Margaret Vaughan, eiginkona Alastair Darling, fjármálaráðherra Bretlands, buðu henni að skoða sig um á efri hæðum Downingstræti 10, þar sem Thatcher-hjónin bjuggu á árunum ellefu sem hún var við völd. Forsætisráðherrann bauð henni í skoðunarferð um skrifstofur sínar og vistarverur og munu þau hafa drukkið te í Thatcher-stofunni svokölluðu og hún hitti börn hans. Það er merkilegt að leiðtogi Verkamannaflokksins skuli bjóða sigursælasta breskra íhaldsmanna í aldir í slíka heimsókn og umfram allt sýnir það sess Margaret Thatcher í breskum stjórnmálum sautján árum eftir að hún lét af embætti.

Það væri fróðlegt að heyra hvernig þetta teboð hefur farið í David Cameron, leiðtoga Íhaldsflokksins. Á nærri sömu stund og teboðið stóð var kynnt stefnumótun flokksins í umhverfismálum. Skoðanakannanir hafa verið að sýna sterka stöðu Browns og Verkamannaflokksins. Áður en Tony Blair lét af embætti í sumar þótti allt stefna í að Cameron yrði forsætisráðherra og Íhaldsflokkurinn hafði tíu prósentustiga forskot í könnunum. Taflið hefur snúist við á skömmum tíma og þeir eru mun færri sem leggja peningana sína undir á það að Íhaldsflokkurinn vinni næstu kosningar. Hveitibrauðsdögum Browns er þó að ljúka og stefnir í spennandi þingvetur.

Það er vissulega mjög ánægjulegt að Thatcher sé sýnd slík virðing á ævikvöldi sínu. Hún markaði spor á löngum stjórnmálaferli. Hún hafði áhrif á báða stærstu flokkana á lykilskeiði sínu er hún ríkti í Downingstræti 10. Má nú varla á milli sjá hvor flokkurinn fylgir meira grunnstefnu hennar og áherslum á löngum valdaferli.

Það er í sjálfu sér sterk arfleifð sem allir stjórnmálamenn geta sannarlega verið stoltir af - það að geta haft megináhrif á andstæðing sinn eftir svo langan tíma vekur athygli. Þann sess hefur Margaret Thatcher og það staðfestist með teboðinu í Downingstræti og aðdáun húsbóndans þar á henni.

Thatcher mætir í teboð í Downing stræti

Vinir Randvers sætta sig við brottreksturinn

Það vekur mikla athygli að félagar Randvers Þorlákssonar í Spaugstofunni í tvo áratugi sætti sig við það að hann hafi verið rekinn. Þeim hlýtur þó að vera brugðið. Spaugstofan hefur verið heild fimm manna frá árinu 1989. Einn hlekkur er ávallt mikilvægur í keðjunni, er jafnan sagt. Þeim hlýtur að muna um Randver, þó sennilega telji mjög margir að hann hafi ekki verið besti gamanleikarinn í hópnum - en hann var einn þeirra sem áttu þátt í að Spaugstofan er einn vinsælasti grínþáttur sjónvarpssögu landsins.

Saga Spaugstofunnar verður aldrei skráð án þess að nafn Randvers verði nefnt. Í ljósi þess og hinnar löngu sögu þáttarins á dagskrá Sjónvarpsins, með hléum, frá árinu 1989 er frekar undarlegt að honum sé stjakað út úr þættinum með valdboði að ofan, eins og jafnan er sagt. Allt annað hefði verið ef Randver hefði ákveðið að eiga sín vistaskipti að eigin frumkvæði. Ég hélt að Spaugstofan væri fimm manna hópur. Þar gilti hið fornkveðna, allir fyrir einn - einn fyrir alla. Það virðist ekki vera. Þeir segjast vera hverjir aðrir verktakar hjá ríkisins miðlum og því sé nokkurn veginn í lagi að slá einn þeirra af með ákvörðunum þeirra sem valdið hafa.

Þetta er svolítið sviplegur endir á sögu fimmmenninganna í Spaugstofunni. Ég hef ekki alltaf verið sáttur við grínið þeirra, en þá bara skrifað um það. Hinsvegar hef ég alla tíð verið sannur aðdáandi Spaugstofunnar, fylgst með þeim frá byrjun og líka þáttunum sem þeir gerðu saman með Ladda fyrir árið 1989, en þar var Randver með líka. Þeir hafa markað spor í sögu grínefnis í sjónvarpi. Enginn gamanþáttur hérlendis hefur verið lífseigari og vinsældirnar haldið í gegnum þykkt og þunnt. Þó þeir hafi jafnan þorað að stuða, bæði yfirvöld stjórnmála og trúar, og tekið þjóðsönginn fyrir hefur þjóðin fylgt þeim.

Það má því segja í raun að endalok hópsins sem hefur starfað saman svo lengi er sviplegt. Og enn meiri athygli vekur að hópurinn líti ekki lengur á sig sem hóp heldur einstaklingsverktaka sem hugsi ekki um hópinn. En það verður vissulega fróðlegt að sjá framtíð Spaugstofunnar - nú sem kvartetts án Randvers Þorlákssonar.

Randver hættir í Spaugstofunni

Randver rekinn úr Spaugstofunni

Spaugstofan byrjar aftur í Sjónvarpinu um helgina. Ég heyrði það í dag að búið væri að reka Randver Þorláksson úr Spaugstofunni, en hann hefur verið með þeim Pálma, Erni, Sigga og Karli Ágústi í þættinum (með hléum) frá árinu 1989 - hafa verið saman því í gegnum þykkt og þunnt. Munu Edda Björg Eyjólfsdóttir, Hilmir Snær Guðnason og Sigrún Edda Björnsdóttir koma í hópinn með fjórmenningunum nú.

Ég verð að segja alveg eins og er að ég á eftir að sakna Randvers úr Spaugstofunni. Hann hefur kannski ekki verið besti leikarinn í þættinum en hann hefur leikið sitt hlutverk og verið sterkur hluti hópsins. Það verður fróðlegt að sjá hvort að þetta þýði að rónarnir Bogi og Örvar sjáist ekki meira í Spaugstofunni eða hvort breytingarnar á þættinum verði mjög róttækar.

Þessi breyting gefur það sennilega í skyn auðvitað, en það verður skemmtilegt að sjá þáttinn um helgina. Um er að ræða einn lífseigasta skemmtiþátt landsins og hann hefur haft mikið áhorf í gegnum árin - þjóðin vill sjá húmor af þessu tagi og fróðlegt að sjá þáttinn með nýju sniði.
 

Eyjólfur hressist - sætur sigur á Norður-Írum

Það er ekki hægt að segja annað en að sigur Íslands á Norður-Írum í kvöld hafi verið sætur og ánægjulegur. Það er orðið nokkuð um liðið síðan að landsliðið vann leik og hefur verið kallað eftir því. Öll gleðjumst við því auðvitað yfir sigrinum og vonandi er þetta merki um það að Eyjólfur sé farinn að hressast í orðsins fyllstu merkingu. Það sem skiptir máli er auðvitað sigur og að því er keppt.

Það setur þó svip sinn á kvöldið að við sigruðum vegna sjálfsmarks Norður-Íranna. Samt sem áður getum við mjög vel við unað. Mark Ármanns Smára Björnssonar var glæsilegt og vonandi er landsliðið að finna sinn takt þar með og við að feta rétta leið frá þeirri krísu sem uppi hefur verið. Í sumar var deilt mjög um störf Eyjólfs Sverrissonar og leiðsögn hans með liðið en hann stóð það af sér og hlaut stuðning KSÍ til að halda áfram. Vonandi eru betri tímar framundan eftir jafnteflið við Spánverja og sigurinn í kvöld.

Öll vonum við að bjartari tímar séu framundan hjá landsliðinu nú eftir þessa tvo leiki en það sem hefur verið reyndin þar áður. Við getum verið stolt af okkar mönnum því á þessu kvöldi. Það eru margir góðir nýjir leikmenn að sýna að þeir standa sig vel og nýjir tímar eru vonandi framundan - það er lykilatriði að á þessum góða efnivið verði byggt nýtt og sterkt landslið á komandi árum.

Það er sannarlega við hæfi að tileinka þennan sigur minningu Ásgeirs Elíassonar, fyrrum landsliðsþjálfara, sem lést langt fyrir aldur fram um síðustu helgi. Blessuð sé minning hans.

Ísland sigraði Norður-Írland 2:1