Mun Árni Mathiesen verða forstjóri Landsvirkjunar?

Friðrik Sophusson, forstjóri Landsvirkjunar, lýsti því yfir í Mannamáli hjá Sigmundi Erni í kvöld að hann myndi láta af störfum síðar á þessu ári. Hávær orðrómur hefur verið um að Árni M. Mathiesen, fjármálaráðherra, muni jafnvel verða eftirmaður Friðriks á forstjórastóli og hætta þátttöku í stjórnmálum. Hart hefur verið sótt að Árna á síðustu vikum í kjölfar skipunar hans á Þorsteini Davíðssyni sem héraðsdómara og flestum ljóst að pólitísk staða hans hefur veikst í kjölfarið er hann varði ákvörðun sína.

Hann kom ekki vel fyrir í Kastljósviðtali í síðustu viku og veikti stöðu sína enn, að mínu mati. Það var honum fjarri því til sóma að ráðast að dómnefndinni með þeim hætti sem þar var gert. Árni hefur verið hundeltur af fjölmiðlamönnum - það var ekki hátt risið á honum er hann var allt að því á flótta niður stigann í Valhöll til að forðast spurningar fréttamanns Stöðvar 2. Það er þó með öllu óvíst hver pólitísk staða hans verði er líða tekur á málið. Það blasir við að umsækjendur um stöðuna munu leita til umboðsmanns Alþingis og niðurstaða mála fjarri því ljós.

Það verður bráðlega hávær umræða um það hver hljóti forstjórastól Friðriks hjá Landsvirkjun. Fyrir áratug, í apríl 1998, hætti Friðrik Sophusson sem ráðherra og var óbreyttur þingmaður um skeið áður en hann var formlega skipaður forstjóri frá og með 1. janúar 1999. Það er alls óvíst hvernig ferlið við valið á eftirmanni Friðriks muni fara fram. Eflaust verður spurt um það hvort að Árni sem fjármálaráðherra geti fengið stólinn, en það breytir ekki því að orðrómur er um þessa fléttu.

Hætti Árni á þingi og verði forstjóri í stað Friðriks myndi Kjartan Ólafsson, alþingismaður, verða leiðtogi Sjálfstæðisflokksins í Suðurkjördæmi en hann færðist upp fyrir Árna Johnsen á framboðslista flokksins, er kjósendur strikuðu hann niður um eitt sæti á listanum. Staða Árna verður væntanlega mikið í umræðunni á næstunni, burtséð frá stöðu málsins, og því hvort hann sé á útleið úr stjórnmálum.

Guðjón Ólafur gerir upp við Björn Inga

Það var stórmerkilegt að sjá Guðjón Ólaf Jónsson gera upp við Björn Inga Hrafnsson í Silfri Egils nú eftir hádegið. Ummælin um að hann hefði hnífasett í bakinu eftir vinnubrögð borgarfulltrúans í sinn garð í aðdraganda kosninganna 2003 og 2007 vekja athygli og segja allt sem segja þarf um vinslit þeirra og hversu umdeildur Björn Ingi er innan Framsóknarflokksins, ekki bara í Reykjavík heldur á landsvísu. Hann virðist hafa sviðna jörð í kringum sig.

Það er eflaust rétt sem Guðjón Ólafur segir að yfirlýsing Björns Inga í gær er bara einn leikþáttur þar sem reynt er að væla út stuðning og spinna upp undankomuleið til að þurfa ekki að svara fyrir fatamálið margfræga. Enn hefur Björn Ingi ekkert gert til að svara heiðarlega fyrir sig og hreinlega afneita fatadæminu á kostnað flokksins. Heldur er þetta aumt yfirklór hjá honum og eðlilegt að kallað sé eftir skýrum svörum, en ekki bara vælukjóatöktum. Það vita enda allir að enginn vill taka við Birni Inga, fari hann úr Framsókn. Hann er bæði það umdeildur og illa þokkaður sem persóna, samkvæmt lýsingum samstarfsmanna hans, að hann stendur og fellur með framsóknarvist.

Það er greinilegt að mikið hefur gengið á innan Framsóknarflokksins í Reykjavík á síðustu árum. Hann tærðist að mestu upp á síðasta kjörtímabili og rétt marði að ná inn einum borgarfulltrúa í kosningunum 2006 og virðist á þessari stundu hafa veikst það mjög að hann hefur ekki burði til að fá þingsæti eða jafnvel að halda borgarfulltrúasætinu sem Björn Ingi situr nú í, í borgarstjórnarkosningunum eftir tvö ár. Eflaust vitum við aðeins hálfa sögu valdabaráttunnar bakvið tjöldin í þessum hópi. Guðjón Ólafur kom þó fram með nokkrar mikilvægar sögur úr þeirri baráttu og það var svolítið sérstakt að fá innsýn í þann suðupott.

Björn Ingi gerði mikið með það að ólga væri innan Sjálfstæðisflokksins síðasta haust í borgarmálunum. Ég held að honum nægi að horfa í eigið bakland, eigin flokkssveit, til að sjá að hann er mun verr staddur í raun en nokkur borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins. Það er biðröð greinilega þar af fólki með hnífasettin í bakinu sem bíða eftir færi að stinga hnífum í hinn grátandi borgarfulltrúa, sem er að reyna að snapa sér upp samúð til að forðast að mæta þessu fólki á niðurleiðinni. Það er jafnan sagt að menn eigi að forðast að sparka í fólk á leiðinni upp á tindinn, enda geti það orðið erfitt að mæta þeim á niðurleiðinni. Þetta virðist Björn Ingi vera að sjá nú.

Framsóknarflokkurinn í Reykjavík er flakandi sár, sviðin jörð. Guðjón Ólafur var alveg heiðarlegur í viðtalinu áðan og sagði brotabrot af þeirri átakasögu sem gengið hefur bakvið tjöldin og varð enn miskunnarlausari eftir því sem gæfa flokksins eftir merkilegan varnarsigur í kosningunum 2003 snerist upp í hreina ógæfu, þar sem hver og einn vóg næsta mann til að búa í haginn fyrir sjálfan sig. Þetta er greinilega ekki falleg saga, fjarri því orðið eitthvað ævintýri, heldur dimm og drungaleg barátta um pólitískt líf hvers og eins. Það er ekkert heilagt í þeim hráskinnaleik og greinilegt að samstaða þessa fólks dugar ekki í fleiri kosningar. Þetta er bara rúst.

Í sjálfu sér er áhugavert að sjá inn í þennan suðupott pólitískrar ólgu. Hvað varðar Björn Inga væri ágætt að sjá hann svara alvöru spurningum og að einhver fjölmiðillinn myndi byrja á að rekja upp þann augljósa og ómerkilega spuna sem hann er að spinna til að reyna að bjarga eigin skinni. En kannski fer fyrir Birni Inga á endanum að hann verði gerður upp í eigin spuna.

Með mörg hnífasett í bakinu

McCain, Hillary og Romney vinna í forkosningum

Þetta var spennandi forkosningakvöld í Bandaríkjunum. Hillary Rodham Clinton og Mitt Romney sigruðu í Nevada en John McCain náði mikilvægum og sætum sigri í Suður-Karólínu í tvísýnni baráttu gegn suðurríkjamanninum Mike Huckabee, sem gæti orðið til að tryggja stöðu McCain í baráttunni í aðdraganda ofur-þriðjudags eftir hálfan mánuð.

Baráttan um útnefningar flokkanna í forsetakosningunum eftir tíu mánuði er þó enn á fullu og ekkert öruggt enn að heita má, þó frambjóðendum taki nú að fækka. Þó blasir við að barátta demókrata eftir viku í Suður-Karólínu og hjá repúblikunum í Flórída eftir níu daga muni hafa mikil áhrif á framhaldið.


Nokkrir punktar:

- John McCain vann svo sannarlega sætan sigur í Suður-Karólínu. Hann tapaði fyrir George W. Bush í fylkinu fyrir átta árum í svæsnum leðjuslag og vægðarlausu áróðursstríði - náði aldrei aftur flugi í baráttunni fyrir Hvíta húsinu eftir sigra áður í Michigan og New Hampshire. Nú leggur hann fylkið að fótum sér. Sigurinn er taktískt mikilvægur fyrir McCain. Forsetaefni repúblikana hefur ekki verið útnefnt áratugum saman án þess að sigra í Suður-Karólínu. Með þessu fer McCain til Flórída með byr í seglum og stefnir að sigri þar - hefur leitt kannanir í fylkinu nú um tíma. Sigur þar mun tryggja McCain mjög í sessi.

- Mitt Romney vann mikilvægan sigur í forkosningunum í Nevada. Á móti kemur að hann var nærri einn um hituna og hafði sig mest í frammi á meðan að aðrir fókuseruðu á Suður-Karólínu eða Flórída. Sigurinn er gott veganesti fyrir hann í Flórída, svo skömmu eftir að hann tók Michigan, gamla heimafylkið sitt. Hann verður þó að ná góðum árangri í Flórída til að fá byr í seglin fyrir ofur-þriðjudag. Sigrarnir tveir hafa markað Romney sem alvöru frambjóðanda með möguleika, eftir töpin í Iowa og New Hampshire. Hann hefur safnað mestu af þingfulltrúum en þarf að sigra fleiri fylki til að ná alvöru flugi aftur. Flórída er því markmiðið hans nú.

- Mike Huckabee varð fyrir miklu pólitísku áfalli við tapið í Suður-Karólínu. Þó að það hafi vissulega verið naumt var taktískt mikilvægt fyrir hann að taka fylkið. Einkum til að hann fengi á sig sigurblæ í suðrinu. Huckabee er evangelískur suðurríkjapredikari og fyrrum ríkisstjóri í Arkansas (heimafylki Clintons forseta) og þarf auðvitað að sigra í suðurríkjunum til að fólk telji hann eiga alvöru séns. Enn hefur hann bara unnið Iowa en verið þriðji í helstu fylkjum fram að þessu. Nú þurfti hann að vinna til að marka sig áfram sem alvöru kandídat. Hann helst lengur í slagnum, en vindurinn fer fljótt úr seglum hans ef hann nær ekki flugi í Flórída.

- Rudy Giuliani bíður eftir forkosningunum í Flórída, eins og fyrr hefur komið fram á þessum vef. Hann hefur enn ekki safnað neinu af þingfulltrúum að ráði. Hann hefur því færst aftur fyrir aðra frambjóðendur með því að leggja ekki í baráttu í fyrstu fylkjunum í slagnum - hefur enda fengið þar næsta háðuglega útreið og má ekki við mörgum skakkaföllum í viðbót. Það er slappt fyrir hann að hafa ekki fengið meira en fjögur prósent í Nevada t.d. En nú er komið að örlagastundu. Sigur í Flórída getur markað hann aftur sem alvöru frambjóðanda sem gæti gert tilkall til forystu í útnefningaferlinu. Þar reynir á hann.

- Fred Thompson varð þriðji í Suður-Karólínu. Þar ætlaði hann að reyna að eiga endurkomu í slaginn, þurfti að vinna eða ella verða annar. Þessi árangur dugar honum engan veginn til að halda lífi í framboði sínu. Tel öruggt að hann dragi sig út úr slagnum á næstu dögum. Hann þurfti að vera sterkur í suðrinu, enda fyrrum öldungadeildarþingmaður Tennessee, til að geta startað vélinni af alvöru. Það gerðist ekki og hann er úr leik sem alvöru frambjóðandi. Margir bundu vonir við framboð Freds, en hann náði aldrei flugi. Hann kom of seint í slaginn og sýndi aldrei kraftinn og seigluna sem þurfti. Þetta er búið hjá kallinum.

- Ron Paul fékk góða kosningu í Nevada og hefur sýnt vel að hann hefur gott bakland víða. Þó að Paul eigi ekki séns á útnefningu repúblikana verður að dást að því að kallinn hefur seiglu og þrumandi kraft í kosningabaráttu sinni. Hann er ekki að reyna að falla í fastmótað form frambjóðanda og hefur farið eigin leiðir. Það er ekki furða að Paul bendi á að hann sé á pari við Giuliani í slagnum nú, borgarstjóranum fyrrverandi í New York til mikillar skapraunar en flestum öðrum til gleði og gamans.

-----

- Hillary Rodham Clinton vann mikilvægan sigur í Nevada. Það hlýtur að teljast sterkt fyrir hana að takast að sigra með svo góðum mun eftir allt sem á undan var gengið. Obama fékk stuðningsyfirlýsingu stærsta verkalýðsaflsins í fylkinu, en þrátt fyrir það tapaði hann með rúmum fimm prósentustigum. Þessi sigur markar endanlega endurkomu Hillary sem forystuframbjóðanda í útnefningaferli demókrata. Þetta færir henni byr í seglin fyrir kjörið í Suður-Karólínu eftir viku. Sigur þar myndi fara langleiðina með að tryggja hana í sessi fyrir komandi átök og jafnvel tryggja henni útnefninguna. Þar verður hörð og vægðarlaus barátta.

- Barack Obama varð fyrir áfalli í Nevada. Það var vandræðalegt að sjá kosningaherbúðir hans reyna að hrósa sigri í fylkinu vegna skiptingar þingfulltrúa og að hann stæði á pari við Hillary þar og hefði jafnvel unnið. Tölurnar tala sínu máli. Það er greinilega komin upp paník í herbúðum Obama. Eftir sigurinn í Iowa fyrir tæpum þrem vikum fór hann á bylgju stuðnings til New Hampshire. Clinton-hjónunum tókst að stöðva þá bylgju með aðdáunarverðum hætti, þvert á allar kannanir, og virðast hafa náð yfirhöndinni aftur. Það hefur mikið gerst á skömmum tíma, en Obama hefur enn góðan séns og berst meðan að stætt er, fram að ofur-þriðjudegi.

- John Edwards er í raun búinn að vera sem alvöru frambjóðandi. Hann fékk skelfilega útreið í Nevada, aðeins fjögur prósentustig og engan þingfulltrúar, þrátt fyrir að leggja mikið á sig í fylkinu. Edwards mun leggja allt undir í Suður-Kaliforníu eftir viku. Hann tók fylkið í forkosningunum árið 2004 og þarf sigur til að snúa við gæfuhjólinu. Það er eina von hans nú í slagnum, þó ansi veik sé. Hann er fastur milli sögulegra frambjóðenda, fyrstu konunnar og fyrsta blökkumannsins með möguleika á forsetaembættinu. Tel aðeins tímaspursmál hvenær að Edwards dregur sig út úr hinu augljósa einvígi Hillary og Obama.

-----

Áhugaverðar vikur eru framundan í baráttunni um útnefningu flokkanna í forsetakosningunum 4. nóvember nk. Það er ljóst að McCain, Hillary og Romney fara með sterka stöðu í næstu forkosningar flokkanna, sérstaklega McCain sem var mjög sigurreifur í Suður-Karólínu, eftir átta ára sigurbið þar. Nú tekur alvaran við, ofur-þriðjudagur mun verða örlagaríkur en kjörin fram að þeirri vegferð geta þó líka haft þau áhrif að fækki verulega í hópnum. Það er ekki víst að allir fái farmiða fram til þess örlagaríka dags.

Clinton og Romney unnu í Nevada