Sorglegt mál

Morðið á Hrafnhildi Lilju Georgsdóttur er mikill harmleikur. Hún hefur verið myrt með kaldrifjuðum hætti, bæði stungin og barin illa, málið vekur mikinn óhug meðal þjóðarinnar. Við erum ekki vön því að fá fréttir af því að íslenskir ríkisborgarar séu myrtir á hótelherbergjum sínum á erlendri grundu. Í þeim efnum er þetta mál sérstaklega sorglegt.

Ætla að vona að lögregluyfirvöld á staðnum nái að raða saman púslum málsins og leysa það fljótlega.

Vil votta aðstandendum Hrafnhildar Lilju innilega samúð mína.

Fannst látin í Dóminíska lýðveldinu

Fjöldamorðinginn í finnska iðnskólanum deyr

Fjöldamorðinginn Matti Juhani Saari, sem myrti að minnsta kosti tíu manns í iðnskólanum í Kauhajoki í Finnlandi, er nú látinn af sárum sínum. Þetta er mikil sorgarsaga og að vissu marki leitt að Saari lifði ekki til að hægt væri að heyra hans hlið þessa mikla harmleiks sem hann var valdur að. Þetta skelfilegasta fjöldamorð í norrænni sögu stendur enda eftir sem óráðin gáta sem þarf að leysa án fjöldamorðingjans.

Mér finnst youtube-myndböndin hans sýna mjög mikið hatur hans og innbyrgða reiði, sennilega á samfélaginu og öllu í kringum hann. Saari virðist senda ákall frá sér um að rísa upp og gefa frá sér einhverskonar yfirlýsingu. Þetta er í grunninn nákvæmlega það sama og var í Jokela í Finnlandi fyrir ári, Columbine, Virginia Tech og fleiri skólum þar sem sömu hörmungar hafa gengið yfir. Að flestu leyti voru þetta skotárásir þar sem vegið var að samfélaginu, óður byssumaður að tala gegn samfélaginu og gildum þess.

Samt er það svo ólýsanlega sorglegt að norrænn námsmaður sé tilbúinn til að fórna lífinu og drepa aðra vegna slíks boðskapar. Svo mörg mál af þessum toga hafa átt sér stað síðustu árin, oftast nær í skólastofnunum. Flestir líta til Bandaríkjanna í þeim efnum. Ekki má þó gleyma því að fyrir ellefu árum áttu sér stað fjöldamorð í íþróttasalnum í barnaskólanum í Dunblane í Skotlandi. Thomas Hamilton, 43 ára skoskur maður, myrti þá 16 skólabörn og kennara þeirra - var ekki tengdur skólanum en trylltist eftir að hann var rekinn sem skátahöfðingi á svæðinu.

Margir hafa horft til byssueignar. Michael Moore gerði heila heimildarmynd þar sem hann tók fyrir þau mál, Bowling for Columbine, sem var inspíruð af Columbine-fjöldamorðunum sem Harris og Klebold stóðu að. Fyrirmyndin að Jokela-fjöldamorðinu var skotárásin í Columbine-skólanum í Colorado í apríl 1999. Auvinen spilaði lagið Stray Bullet með rokkbandinu KMFDM á Youtube myndklippu sinni, lagið sem hafði svo mikil áhrif á Klebold og Harris.

Klebold og Harris voru einfarar, menn sem voru í skugga félagslífsins og lifðu sínu lífi, voru í eigin heimi. Mjög margt í þessu máli líkist bæði Columbine og Virginia Tech-málunum. Bæði Cho Seung-Hui og Auvinen stúderuðu Harris og Klebold og talaði sá fyrrnefndi um þá sem píslarvætti. Klippurnar með Saari líkjast mjög því sem Auvinen gerði.

Harris og Klebold hafa reyndar öðlast sess í huga margra og er enginn vafi að Columbine er í senn bæði cult-fyrirbæri margra og fjöldi ungra Bandaríkjamanna líta t.d. á Harris og Klebold sem uppreisnarmenn sem hafi gert það eina sem þeir gátu gert

Við blasir að Saari var gangandi tímasprengja. Hann var yfirheyrður í gær og ótrúlegt að lögreglan hafi ekki gert neitt meira. En kannski var ekkert hægt að gera. Ekki er hægt að mæla hversu vitfirrtur sjúk sál mannsskepnunnar getur orðið.

Þessi harmleikur verður sífellt sterkari myndræn áminning um að klikkaður árásarmaður leynist ekki bara í bandarískum skólum. Hættan er til staðar allsstaðar.

Finnski byssumaðurinn látinn

Þjóðarsorg í Finnlandi - nöturlegur harmleikur

Þjóðarsorg er í Finnlandi eftir fjöldamorðið í iðnskólanum í Kauhajoki. Þetta fjöldamorð í norrænum skóla hefur hreyft við öllum sem fylgjast með fréttum - þetta er nöturlegur harmleikur sem erfitt er að lýsa með orðum í sannleika sagt. Sorg hvílir yfir friðsælu skólasamfélagi og frændum okkar Finnum öllum. Mikilvægt að sýna þeim samúð, svo skömmu eftir Jokela-fjöldamorðið fyrir tíu mánuðum.

Í finnsku samfélagi gnæfa spurningarnar eins og brot í stóru púsli, þau munu vonandi ná að mynda heilstæða mynd að lokum - mynd sem sýnir atburðarásina í réttu ljósi og svarar því sem eftir stendur að lokum. Fyrst og fremst er þetta mál mikið áfall fyrir okkur á Norðurlöndum. Við höfum talið okkur trú um það að við lifum í vernduðu samfélagi, það sem gerist af þessu tagi í Bandaríkjunum sé fjarlægur veruleiki og komi okkur ekkert svo mikið við. Þetta er veruleiki sem hefur nú náð til okkar á þessu samnorræna svæði. Það er skelfilegt.

Mér finnst þetta sýna okkur mjög vel að við lifum ekki í vernduðu samfélagi. Klikkað fólk getur verið á ferli hvar sem er, fólk sem getur breytt örlögum þeirra sem við þekkjum á augabragði. Fyrst svona skelfingaratburður getur átt sér stað í norrænum framhaldsskóla þurfum við að líta á heildarmyndina öðrum augum. Það sem gerist í Bandaríkjunum er ekki lengur veruleiki sem er okkur fjarlægur. Þetta er dapurleg lexía sem við sjáum gerast með þessu. Það er ekki lengur hægt að líta á þennan veruleika sem bandarískan, sem fjarlægan.

Öll vottum við Finnum samúð okkar. Þetta er þeim gríðarlegt áfall skiljanlega, þetta er þó ekki bara áfall þeirra heldur okkar allra. Þessi veruleiki er mikill fyrir okkar norræna umhverfi.

Níu látnir í Finnlandi

Hver var góði gæinn í Kompás í kvöld?

Dúndurbyrjun hjá Kompás í kvöld. Fyrsti þátturinn hafði verið kynntur svo vel að ekki var annað hægt en fylgjast með myndklippunni af Benjamín og Ragnari. Sjónvarpið stillti upp Árna M. Mathiesen, fjármálaráðherra, á sama tíma þar sem hann sló á umræðuna um sig og Landsvirkjun. Ég valdi Kompás fram yfir Árna, örugglega ekki einn um það.

Kompás er djarfur og öflugur fréttaskýringarþáttur. Gengur langt og hefur náð athygli út á það að vera ferskur og afgerandi, hefur komið upp um barnaníðinga og hneyksli af ýmsu tagi, kom t.d. upp um það sem gerðist í Byrginu árum saman án þess að ríkið fylgdist með því er það dældi peningum í starfsemina.

Myndefnið með földu myndavélinni var ansi öflugt - traust myndræn framsetning sem mun vekja umtal og deilur. Þátturinn fékk sína auglýsingu og gott betur en það, löngu áður en fyrsti þáttur vetrarins var sýndur og fær meira umtal á næstunni.

Eflaust átti þetta að vera svona góði gæinn vs. vondi gæinn uppsetning. Átti erfitt með að sjá hvort einhver góði gæi var í þessu. Á erfitt með að gera upp við mig hvort var ógeðfelldari og meiri durtur.

En Stöð 2 stendur sig vel með Kompás og á hrós skilið fyrir að vera með fréttaskýringarþátt, sem er eitthvað meira en Sjónvarpið getur státað sig af.