Óvænt útspil Browns - Ashdown hafnar ráðherrastól

Gordon Brown tekur við embætti forsætisráðherra Bretlands eftir sex daga og verður leiðtogi Verkamannaflokksins á sunnudag. Hann hefur þegar hafist handa við að velja fyrsta ráðuneyti sitt sem tekur við völdum eftir að Tony Blair segir af sér á fundi drottningar. Fregnir af því að Brown hefði boðið Paddy Ashdown, lávarði, fyrrum leiðtoga Frjálslynda flokksins, ráðuneyti málefna N-Írlands og með því byggja tengsl við frjálslynda, komu mjög að óvörum og voru óvænt útspil verðandi forsætisráðherra.

Paddy Ashdown var mjög farsæll leiðtogi Frjálslynda flokksins og byggði hann upp sem öflugt veldi, sérstaklega með góðum árangri í þingkosningunum 1997, þegar að Verkamannaflokkurinn komst til valda undir forystu Tony Blair og Íhaldsflokkurinn missti völdin í mesta kosningaafhroði í sögu sinni. Ashdown hætti sem leiðtogi flokksins árið 1999. Síðan hefur flokknum gengið upp og niður. Charles Kennedy leiddi flokkinn til ágæts árangurs 2001 og 2005 en hrökklaðist frá leiðtogasætinu vegna drykkjusemi. Sir Menzies Campbell hefur mistekist að efla flokkinn í leiðtogatíð sinni.

Ekki reyndi á að Ashdown yrði ráðherra, enda hefur hann þegar hafnað boðinu. Það mun ekki hafa hitt í mark hjá Sir Menzies og hans fólki að Ashdown yrði samstarfsmaður Gordon Brown í ríkisstjórn með Verkamannaflokknum. Það hefðu verið pólitísk þáttaskil hefði slíkt orðið að veruleika og skapað nýja og mjög spennandi tíma. Gordon Brown hefur verið vanur að sjá fyrir tvær ef ekki þrjár skákir í einu og þetta klóka útspil ber merki þess. Brown er með þessu að horfa í svipaða átt og Nicolas Sarkozy, forseti Frakklands, sem mörgum að óvörum valdi sósíalistann Bernard Kouchner sem utanríkisráðherra sinn og sló margar flugur í einu höggi.

Gordon Brown fær brátt tækifærið mikla, sem hann hefur beðið eftir í þrettán ár, allt frá því að pólitískur lærifaðir hans, John Smith, varð bráðkvaddur áður en honum auðnaðist að leiða Verkamannaflokkinn til valda á hnignunarskeiði Íhaldsflokksins. Brown bakkaði fyrir Blair það vor og leyfði honum að taka við flokknum. Frægt samkomulag var gert. Blair sveik það síðar. Brown safnaði síðar liði og gerði Blair ókleyft að hætta standandi. Fræg voru átökin í fyrra þegar að Brown og hans menn allt að því neyddu Blair til að leggja fram tímaplan endalokanna sem nú sér fyrir lokin á með endalokum stjórnmálaferils mannsins sem leiddi kratana til valdadýrðarinnar miklu.

Brown hefur verið erfðaprins valdanna innan Verkamannaflokksins alla leiðtogatíð Tony Blair, allt frá því að John Smith dó. Hann hefur þótt intellectual-týpa í breskum stjórnmálum, mun meiri maður pólitísks innihalds og hugsjóna en Tony Blair. Hann hefur verið farsæll forystumaður og haft mikið persónufylgi, langt út fyrir flokk sinn. Þó Brown hafi verið umdeildur hefur hann notið trausts. Hann hefur þó verið skuggi farsæls leiðtoga og ekki haft sviðið algjörlega sjálfur.

Nú er þeim tíma að ljúka og nú fær hann að blómstra. Það verður fróðlegt að sjá hann í nýju hlutverki bráðlega, sem allir hafa þó margoft mátað við hann með Blair í forgrunni.


Mun Gordon Brown taka við sökkvandi skipi?
20. febrúar 2007