Dauðsfall á Litla Hrauni - staða fangelsismála

Í annað skiptið á skömmum tíma hefur það gerst að fangi á Litla Hrauni deyi á meðan að afplánunartíma stendur. Ekki virðist vera sem að um sjálfsvíg sé að ræða - sama hverjar aðstæður eru í þessum tilfellum leiðir þetta óneitanlega hugann að stöðu fangelsismála. Ég hef alla tíð litið svo á að fangavist eigi að vera betrunarvist en ekki bara refsivist, þar eigi fólk að læra eitthvað og geta náð að breytast í betri einstaklinga.

Mér finnst staða fangelsismála í og með sorgleg að vissu marki. Húsakostur íslenskra fangelsa er almennt fyrir neðan allt. Það er t.d. með ólíkindum að enn hafi ekki risið almennilegt fangelsi á höfuðborgarsvæðinu. Þrátt fyrir áralangt tal um að bæta húsakost fangelsa hefur lítið í því gerst, nema ef frá er skilin viðbygging á Litla Hrauni í dómsmálaráðherratíð Þorsteins Pálssonar, ritstjóra Fréttablaðsins. Eftir margra ára baráttu fyrir því að bæta húsakost fangelsismála (sem var fyrir löngu orðinn óviðunandi) hér á Akureyri er nú loks unnið að því að byggja þar upp almennilega aðstöðu.

Þegar að hugsað er um fangelsismál finnst mér æði oft vera hugsað til þess að fangar eigi ekki að fá aðstoð til að feta skrefin aftur inn í lífið. Í fangelsi hlýtur lífið sem slíkt að fara á pásu og uppbygging er það sem tekur við að lokum, enda eru fangar að mörgu leyti á byrjunarreit. Staða einstaklinganna sem þar safnast saman er líka æði oft ólík og svo er sálræn staða fanganna mjög misjöfn og erfitt að setja þá alla undir sama þak í orðsins fyllstu merkingu. Hver einstaklingur hefur sínar þarfir og það þarf að vinna með hvert tilfelli áfram. Þetta er vandmeðfarið ferli og hugleiða má hvað best sé að gera í þeim efnum.

Að mörgu leyti finnst mér sá þingmaður sem best hefur talað í þessum málum á undanförnum árum vera Margrét Frímannsdóttir, fyrrum alþingismaður Samfylkingarinnar. Hún bjó um langt skeið í nágrenni fangelsisins á Litla Hrauni og það var því í kjördæmi hennar allan starfstímann á þingi. Hún talaði bæði af þekkingu og viti um þessi mál og það er því eðlilegt að hún hafi verið valin sem formaður nefndar um framtíðaruppbyggingu og skipulag á Litla-Hrauni.

Auk þessa má velta fyrir sér hvort fleira sé að en húsakostur fangelsa, einkum það sem inní húsunum tilheyrir; einkum sálfræðiaðstoð og læknisþjónustu af ýmsu tagi. Öllum er ljóst að sá hluti er mikilvægur og getur skipt sköpum. Þó að sagt sé í fréttum að ekkert bendi til sjálfsvígs í tilfellum sem þessum geta margir samverkandi þættir leitt til þess að fólk missir heilsuna í varðhaldi og getur fengið áfall af ýmsu tagi.

Mál sem þetta leiðir vonandi til þess að hugsað verði enn betur um fangelsismál - helst með öðrum hætti en þeim að þarna eigi fólk helst að vera lokað af með öllu og án þeirrar aðstoðar sem það þarf í sínum erfiðleikum. Hver og einn hefur sína sögu að segja og það verður að taka á hverju og einu máli með fagmennsku og mannlegum hætti.

Athugasemdir

[Kristján Pétursson, 24.9.2007 kl. 20:59]

Þessi málaflokkur hefur lengst af verið í höndum Sjálfstæðisfl.Þegar óLafur Jóhannesson,form.Framsóknarfl. þáverandi dómsmálaráðhr.kom fram með tillögu um að byggja fangelsi í nágrenni Reykjavíkur fyrir rúmum 30.árum þá héldu menn að  málið væri komið í höfn.Sú var ekki raunin, málið  lognaðist út af í þinginu án þess að nokkrar tillögur kæmu fram til framtíðar lausnar.Margrét Frímannsd þingm.Samfylkingarinnar reyndi þó ítrekað í þinginu að ýta málinu úr vör en án árangurs.Þá var löngu ljóst að fangesli landsins voru óhæf til afplánunar og gæsluvarðhalds.

Grein þín Stefán er þarft innlegg í þessu máli og góð skilgreining á vandamálinu.Fangar eiga að  fá mannúðlega meðferð í fangelsum, bæði er tekur til heilbrigðis - og menntamála og hjálpa þeim að stíga skrefin til betra lífs.

[Stefán Friðrik Stefánsson, 24.9.2007 kl. 21:24]

Þakka þér kærlega fyrir góð orð um greinina Kristján. Virkilega gott að lesa þitt komment og sérstaklega þau orð að þetta sé þarft innlegg í umræðuna. Fann mig knúinn til að setja nokkur orð á blað um þetta, mínar hugleiðingar. Atvik dagsins og fyrri mál fengu mig til þess. Hafði ekki skrifað um þetta þrátt fyrir að hugsa talsvert um það. En það er gott að aðrir, og sérstaklega þú með þína reynslu af málum hafir metið greinina mikils.

mbk.

[Haraldur Haraldsson, 24.9.2007 kl. 21:37]

Kvitt þetta eru orð i tíma töluð/voru þetta ekki i eina tið kölluð Betrunarhús,en eru það ekki /en vonandi að eitthvað verði gert til þessa/Halli Gamli