Gordon Brown þorir ekki að boða til kosninga

Eftir margra vikna daður við möguleikann um kosningar fyrir jól blasir nú við að Gordon Brown, forsætisráðherra Bretlands, þorir ekki að leggja í slaginn og boða til þeirra. Kannanir voru Brown góðar og stefndi flest í að hann léti vaða, enda var forysta Verkamannaflokksins allt upp í tíu til ellefu prósentustig þegar að mest var. En það má segja að hann hafi daðrað við þennan möguleika of lengi og ákvörðun um að hætta við mun veikja forsætisráðherrann, allavega fyrsta kastið á eftir.

100 dagar voru í vikunni liðnir frá því að Gordon Brown varð forsætisráðherra, eftir þrettán ára bið eftir völdunum. Tony Blair var orðinn rúinn trausti meðal flokksmanna og almennings og Brown kom sterkur til leiks. Flokkurinn náði aftur góðum mælingum í skoðanakönnunum. En hveitibrauðsdagar forsætisráðherrans eru liðnir og komið að alvöru leiksins. Íhaldsmenn, sem leitt höfðu kannanir mánuðum saman, misstu forystuna til forsætisráðherrans nýja og fóru til flokksþings í Blackpool með kosningar yfirvofandi og þurftu nauðsynlega að ná athyglinni með áberandi hætti.

David Cameron, sem kom sem riddarinn á hvíta hestinum fyrir tveim árum í forystu íhaldsmanna, hafði misst aðeins fótanna í niðursveiflunni sem blasti við eftir að Brown varð forsætisráðherra. Hann þurfti að gera allt sitt besta til að snúa taflinu við, snúa vörn í sókn. Cameron tók mikla áhættu á flokksþinginu - ákvað að ávarpa þingið blaðalaust og án þess að hafa punkta meðferðis. Hann flutti klukkustundarlanga ræðu frá hjartanu um málefni samtímans, framtíðina og þau málefni sem mestu skipta í aðdraganda kosninga. Þetta var gríðarlega áhætta en reyndist vera það sem hann þurfti á að halda.

Ræðan var vel heppnuð. Cameron lék eftir það sem hann gerði í sama sal fyrir tveim árum er hann talaði sig upp sem leiðtogaefni í flokknum. Hann barðist um leiðtogahlutverkið eftir Michael Howard við reynda flokkshesta. Flestir töldu á þeim tímapunkti David Davis nær öruggan um leiðtogastólinn. Svo fór að Cameron varð maður nýrra tíma, kom með eitthvað ferskt í umræðuna og hann varð alvöru keppinautur Davis. Er yfir lauk í baráttu þeirra hlaut Cameron 2/3 greiddra atkvæða og það sem flestir kalla krýningu þó einvígi sé. Síðan hefur hann upplifað hæðir og lægðir á leiðtogaferlinum og þurfti á sterkri endurkomu að halda. Það tókst honum í Blackpool.

Fyrir nokkrum dögum blöstu kosningar við þann 1. nóvember. Brown var innst inni búinn að ákveða að taka áhættuna, ætlaði að láta vaða. Hann vissi að það var áhætta. Tap í kosningunum hefði þýtt að hann væri sá maður sem skemmst hefði setið á forsætisráðherrastóli Bretlands, sigur myndi færa honum fimm ár, nýtt umboð fyrir nýja tíma undir hans leiðsögn. En íhaldsmönnum tókst það sem þeir ætluðu sér að gera í Blackpool. Cameron náði eyrum fólks, talaði af krafti og vindarnir hafa snúist aftur. Kannanir hafa sýnt að annaðhvort eru flokkarnir jafnir eða Verkamannaflokkurinn hefur naumt forskot.

Það er of naumt til að Gordon Brown taki áhættuna. Það er rétt sem William Hague sagði á flokksþingi íhaldsmanna að Brown er calculation-stjórnmálamaður en ekki hugsjónastjórnmálamaður. Hann veit að áhættan er mikil, niðurstaðan gæti orðið sigur íhaldsmanna í kosningunum sem hann ætlaði að boða til (kannanir sýna að hægrimenn eru líklegri nú en vinstrimenn að fara á kjörstað t.d.) eða að meirihluti kratanna gæti minnkað. Það er á of mikið að tefla, sérstaklega í ljósi þess að hann getur setið í tæp þrjú ár án þess að boða til kosninga.

Niðurstaðan er því að Gordon Brown hopar. Það er vandræðalegt eftir allt sem sagt hefur verið. Enda var vinnan hafin á fullu innan Verkamannaflokksins við kosningastarfið og strategían var komin á fullt. Það sást vel af ferð Browns til Íraks á meðan að flokksþingi íhaldsmanna stóð og tilkynningu um fækkun hermanna í landinu. Væntanlega brosa íhaldsmenn breitt í dag yfir því að hafa tekist að setja Gordon Brown út af laginu og lagt áætlanir hans í rúst.

Brown sagður útiloka kosningar í haust