Dershowitz á Íslandi - saga af sekt eða sakleysi

Hinn frægi bandaríski lögfræðingur, Alan Dershowitz, kom til Íslands í vikunni. Dershowitz er einna þekktastur fyrir að hafa tekist að fá blökkumanninn O.J. Simpson sýknaðan fyrir morðið á fyrrum eiginkonu sinni og ástmanni hennar á miðjum tíunda áratugnum, í einu umtalaðasta sakamáli síðari tíma í Bandaríkjunum. Hann er þekktur þjóðfélagsrýnir og er einn besti málflytjandi vestan hafs, með sterk rök og einbeittur í tjáningu.

Dershowitz er ekki síður þekktur fyrir að verja greifann Claus Von Bulow í einu umdeildasta máli níunda áratugarins í Bandaríkjunum. Eiginkona hans, greifynjan Sunny Von Bulow, féll í dá árið 1980. Hún liggur enn í dái á sjúkrahúsi í New York, hefur sofið í tæpa þrjá áratugi, tja svefninum langa skulum við segja bara. Von Bulow var sakaður um að hafa reynt að drepa eiginkonuna, það hafi mistekist en hún hafi verið kálfóður á eftir. Sagan af þessu umdeilda sakamáli var rakin í hinni eftirminnilegu kvikmynd Reversal of Fortune, en Jeremy Irons hlaut óskarinn fyrir stórfenglega túlkun sína á greifanum Claus. Það er rosalega sterk og öflug mynd, sem fer yfir málið með heilsteyptum hætti.

Fyrst og fremst fjallar myndin auðvitað um eftirmála þess að Sunny féll í dá. Enn er því haldið fram að Claus hafi reynt að drepa Sunny, en hann vann fræg réttarhöld, þar sem reynt var að negla hann, með stuðningi lagasnillingsins Dershowitz, sem leikinn er af Ron Silver í myndinni. Deilt var um hvort að Sunny hefði reynt sjálfsvíg eða verið reynt að drepa hana. Hún var sprautuð með of stórum skammti af insúlini, en hún var sykursjúk. Enn er stóru spurningunni ósvarað hvers eðlis þetta allt var.

Myndin varð mjög rómuð, sérstaklega fyrir flashback-atriðin þar sem sett eru bæði tilfellin á svið, hvort um morðtilraun eða sjálfsvígstilraun var að ræða. Virkilega vandað allt og myndin býður lesandanum fjölbreytt sjónarhorn á málið. Það sem er einna merkilegast við myndina er hiklaust að Sunny, í gríðarlega góðri túlkun Glenn Close er sjálf sett sem sögumaður við upphaf og endi myndarinnar. Þar eru engir dómar felldir yfir því hvort sé rétt heldur málið allt sýnt og áhorfandinn dæmir sjálfur.

Ég man þegar að ég sá myndina fyrst í bíó fyrir sextan árum, mikil upplifun. Keypti mér hana svo fyrir nokkrum árum og upplifði hana aftur. Sterk mynd í frásögn og túlkun aðalleikaranna. Jeremy Irons átti stórleik ferilsins í hlutverki hefðarmannsins Claus sem bæði er sýndur sem snobbaður aðalsmaður og kuldalegur eiginmaður, en það er vægt til orða tekið að sambúð þeirra var við frostmark þegar að Sunny féll í dáið.

Ég gerði mér ferð áðan á Wikipedia til að sjá hver örlög Sunny eru. Hún var í dái er myndin var gerð, áratug eftir að hún fannst meðvitundarlaus. Skv. alfræðivefnum yndislega er allt nákvæmlega óbreytt. Henni er enn haldið lifandi af börnum sínum, sem vilja ekki að Claus erfi hana, enda eru þau auðvitað enn gift, eins merkilegt og það hljómar eftir 28 ára dásvefn og það að hjónaband þeirra var komið rækilega á endastöð. 

Sá myndina reyndar um páskana aftur, og mæli með henni. Það var gaman að sjá hana eftir nokkuð langan tíma. Leikurinn er hreinasta afbragð og myndin eldist vel. Þetta er merkilegt mál allavega. Þar er Dershowitz leikinn mjög vel og hann fær að njóta sín mjög vel í umfjölluninni.

Síðast sá ég reyndar Dershowitz í viðtali á CNN er hann var að verja Spitzer, fyrrum ríkisstjóra í New York, frá falli vegna vændishneykslisins. Hann var lærifaðir hans í lögfræði, og talaði máli hans með ósannfærandi rökum en mikilli fimni, sem hefur einkennt hann alla tíð.

Á morgun verður Dershowitz hjá Agli í Silfrinu. Hlakka til að sjá það viðtal. Hvet alla til að líta á Reversal of Fortune.

Athugasemdir

[Einar (IP-tala skráð) 5.4.2008 kl. 21:27]

Hvað kemur það málinu við að O.J. Simpson er blökkumaður?

[Stefán Friðrik Stefánsson, 5.4.2008 kl. 21:36]

Það er bara staðreynd.