Hversu þung refsing er 16 ára fangelsi í raun?

Alltaf eru það nokkur tíðindi þegar að einstaklingar eru dæmdir í 16 ára fangelsi fyrir manndráp. Held að lengsta refsing hérlendis í morðmáli hafi reyndar verið 20 ár í morðmálinu á Snorrabraut 1993 og svo 17 ár í Geirfinnsmálinu margfræga og Stóragerðismálinu fyrir tæpum tveim áratugum. Held að það hafi hinsvegar aldrei gerst að morðingjar sitji allan þann tíma sem þeir eru dæmdir til.

Þeir sem fá svona dóma geta væntanlega sloppið er rétt rúmlega helmingur hefur verið afplánaður. Svo eru dæmi um að þeir sem fremja alvarleg morð fá mun vægari refsingu og losna mun fyrr út þar af leiðandi. Held að morðmál séu þau mál sem flestir vilja þungar refsingar í. Mannslífið er það dýrmætasta sem hver og einn á. Sá sem bindur enda á það með ógeðfelldum hætti eiga að fá þunga refsingu og oftast nær hefur það farið svo hérlendis. Þó eru til þau mál þar sem mjög hefur verið deilt um hvort of vægt hafi verið dæmt og þeir sem fremja þau morð sleppi ekki einum of auðvelt frá sínu voðaverki.

Oft er rætt um hvort að morðingjar á Íslandi fái of væga dóma þegar að þeir þekktustu hefur verið sleppt út löngu áður en dæmd refsing er liðin. Refsirammi í svona alvarlegum málum verður í sjálfu sér alltaf umdeildur og eðlilegt að skiptar skoðanir séu á því. Mér hefur alltaf fundist of vægt dæmt í alvarlegum málum, gildir þá einu hvort það eru kynferðisafbrot eða morð. Hef alltaf litið á kynferðisafbrot sem sálarmorð í sjálfu sér, enda verður aldrei hægt að bæta úr þeim skaða sem unninn hefur verið, t.d. hafi slíkt staðið árum saman.

Kannski er ein ástæða þess að refsiramminn er umdeildur hversu léleg aðstaða fangelsismála hafi verið. Húsakostur íslenskra fangelsa er almennt fyrir neðan allt. Það er t.d. með ólíkindum að enn hafi ekki risið almennilegt fangelsi á höfuðborgarsvæðinu. Þrátt fyrir áralangt tal um að bæta húsakost fangelsa hefur lítið í því gerst, nema ef frá er skilin viðbygging á Litla Hrauni í dómsmálaráðherratíð Þorsteins Pálssonar, ritstjóra Fréttablaðsins. Eftir margra ára baráttu er loksins komið almennilegt fangelsi hér á Akureyri þó.

En dómurinn í dag vekur spurningar um hvort hann sé of þungur eður ei. Fyrir mér finnst mér stóra spurningin vera hvað felist í þessum þyngstu dómum. Er refsingin jafn harkaleg og hún hljómar. Þegar að umdeildir morðingjar sem hafa framið kaldrifjað morð eru lausir úr fangelsinu innan tíu ára er ekki nema von að spurt sé.

Dæmdur í 16 ára fangelsi

Athugasemdir

[Guðrún Þóra Hjaltadóttir, 22.5.2008 kl. 19:48]

Er nokkur maður sem situr út refsingu sína ? Skil ekki ástæðuna fyrir því að hafa refsingu sem ekki þarf að afplána nema af hluta. Það er í rauninni bara skípaleikur.

Ungi maðurinn sem fékk dóm i morgun fær vonandi hjálp í fangelsinu, hann var afar langt leiddur neyrandi. Ég þekkti hann örlítið.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 22.5.2008 kl. 22:01]

"Alvarleg morð"...hmmm  

Mér finnst ekki rétt að jafna saman morði og nauðgun. Ef dóttur minni yrði nauðgað, þá vildi ég miklu heldur sjá hana koma lifandi úr þeim hryllingi heldur en liðið lík.

Mér skilst að morðingjar sleppi út að lokinni 75% úttekt af fangavistinni, að loknu mati á hegðun o.þ.h. í fangelsinu. Fyrir vægari brot er reglan 50% afplánun.

[Dunni, 22.5.2008 kl. 22:30]

Hver er munurinn á morði og alvarlegu morði?

Í Noregi eru nauðgunardómar og dómar vegna dópsölu síst vægari en dómar í morðmálum.  Enda ekkert síður eyðileggjandi fyrir fórnarlöbin en dauðinn og stundum verri.