Endalok hjá Brown - slátrun blasir við krötunum

Ekki verður annað séð en pólitísku endalokin blasi við Gordon Brown mjög fljótlega. Lánleysi hans og kratanna er orðið svo gríðarlega mikið að vandséð verður hvort honum verði treyst fyrir leiðtogahlutverkinu fram að kosningum sem eru dæmdar til að tapast. Nýjustu kannanir gefa allar til kynna að algjör slátrun sé framundan og flokkurinn færður aftur á niðurlægingartímabil Thatcher-tímans.

Ég hélt reyndar um mitt sumarið að Brown myndi fá tækifærið til að halda áfram, þrátt fyrir tapið í London og í Crewe og Nantwich. Tapið í Glasgow East var mjög skaðlegt í kjölfarið, voru í raun hin táknrænu endalok og fyrirboði þess sem koma skal. Brown hefur mistekist í leiðtogahlutverki sínu og bæði misst frumkvæði og kraft. Í sumarfríinu reyndi hann að raða púslum misheppnaðs leiðtogaferils síns saman og bæta stöðuna.

Eins og staðan er núna er langlíklegast að pólitíski ferill járnkanslarans (eins og Brown var kallaður á tíu ára fjármálaráðherraferli sínum) lifi ekki veturinn af. Ef kratarnir tapa þingsætinu í Glenrothes í Skotlandi í næsta mánuði verður það náðarhöggið. Nú þegar þingmenn um allt land og jafnvel ráðherrar með sterkan prófíl horfa fram á að tapa sætum sínum í blóðbaði næstu kosninga undir forystu Browns munu þeir taka fram hnífana og brýna þá, slá af Brown til að eygja von á að halda sínum áhrifum og völdum lengur en út kjörtímabilið.

Ergó: Brown horfist í augu við sömu pólitísku örlög og Margaret Thatcher. En verða þau umflúin - mun hann geta bjargað sér og haldið pólitískum völdum sínum? Ég held ekki. Eina sem gæti bjargað Brown væri snöggur viðsnúningur í efnahagsmálum. Held þó að það muni ekki duga heldur. Margir líta nefnilega svo á að veik staða efnahagsmálanna ein sé ástæða yfirvofandi falls Brown af valdastóli. Ég held ekki. Hann nær fyrir það fyrsta ekki tengslum við almenning, virðist vanta bæði kjörþokka og þann kraft sem þarf til að heilla kjósendur.

Gleymum því ekki að upphaf endalokanna fyrir Brown voru í raun ekki staða efnahagsmálanna. Hikið varð honum að falli. Hann daðraði við það í nokkra mánuði að efna til nóvemberkosninga fyrir ári og fór í gegnum síðasta flokksþing kratanna án þess að svara spurningum en gefa því undir fótinn. Þá hafði hann fengið sína rósrauðu hundrað daga í himneskri hjónabandssælu við kjósendur. Þegar kannanir fóru svo að gefa til kynna að stórsigur væri ekki í kortunum í kosningum hikaði hann og beygði af leið. Hikið var dýrkeypt.

Brown á að baki mjög merkilegan stjórnmálaferil. Hann beið eftir völdunum í þrettán ár, framan af mjög þolinmóður vegna samnings við Tony Blair en gerðist æ órólegri þegar Blair sveik samninginn og dró fram hnífana til að gera hann upp. Þau endalok voru blóðug undir niðri en gengu þó slétt og fellt fyrir á yfirborðinu. Innri sár flokksins eru mikil eftir hjaðningavíg Browns og Blairs og enn er fylkingamyndunin algjör. Nánustu stuðningsmenn Blairs bíða nú á hliðarlínunni - það hlakkar í þeim að gera upp Brown.

Könnun Observer í dag gefur til kynna að David Cameron muni fá traust og afgerandi umboð á landsvísu sem forsætisráðherra Bretlands í næstu kosningum - íhaldsmenn fái 146 þingsæta meirihluta. Afhroð Verkamannaflokksins verður svipað niðurlægingu íhaldsmanna fyrir ellefu árum. Cameron er farinn að hljóma og lúkka eins og Tony Blair gerði á tíunda áratugnum. Hann er á leiðinni í Downingstræti 10 og rauði dregilinn er til staðar.

Endalok Brown eru mörkuð óvissu. Þó er mun líklegra nú að hann verði gerður upp innan eigin raða heldur en hann fái að leiða kratana í kosningar. Blóðbað virðist blasa við. Þetta eru sorgleg endalok fyrir Gordon Brown sem hefur verið risi í breskum stjórnmálum, ekki aðeins í ellefu ára valdatíð kratanna heldur líka þegar hann vann við hlið læriföður síns, John Smith, allt þar til hann lést árið 1994, og svo í aðdraganda kosninganna 1997.

Fall hans og pólitísk endalok eru þó augljós í þessari stöðu. Þegar kannanir eru farnar að gefa til kynna að öflugir ráðherrar Blair-tímans á borð við Jack Straw, Jacqui Smith og Ruth Kelly eru dæmd til að tapa þingsætum sínum er ljóst að kratarnir eru á leið inn í enn eina eyðimerkurgönguna. Ég spái því að Blair-armurinn slátri Brown á næstu vikum eða mánuðum og leiði David Miliband, pólitískt eftirlæti Blairs, til valda.

En verða endalokin umflúin þó Gordon Brown fái pólitíska náðarhöggið? Og hvað ætla þau eiginlega að gera við gamla sorrí Brown? Karlgreyið mun eiga erfitt með að fara af velli og vandséð hvernig hann geti farið af velli nema niðurlægður og sár. Endar hann kannski í sæti fjandmanns síns Mandelsons sem kommissar í Brussel?

Enginn bilbugur á Brown