Mikil spenna í bandarísku þingkosningunum

Æsispennandi þingkosningar eru í Bandaríkjunum í dag. Kosið er um alla fulltrúadeildina, hluta öldungadeildarsæta og ríkisstjóraembætti, auk fjölda annarra embætta. Kosningarnar gætu orðið sviptingasamar. Skv. nýjustu skoðanakönnunum hefur forskot demókrata á repúblikana í kosningum til fulltrúadeildarinnar, þar sem kosið er um öll 435 sætin, minnkað þónokkuð. Ekki er því vitað í hvað stefnir í kvöld og nótt þegar að tölur um allt land taka að streyma inn.

Kosningabaráttunni lauk seint í gærkvöldi með krafti. Tveir menn voru þar áberandi í að vinna flokki sínum stuðnings með kosningaferðalögum um þau ríki þar sem lykilbarátta kosninganna stefna í að verða er yfir lýkur. Hvorugur var þó í framboði í þessum kosningum. Þetta voru George W. Bush, forseti Bandaríkjanna, og forveri hans á forsetastóli, Bill Clinton. Skilaboð þeirra voru áberandi á lokaspretti baráttunnar og bandarískir fjölmiðlar gerðu kosningaferðalagi þeirra góð skil. Óvíst er þó hvort þeirra innlegg ráði nokkuð úrslitum. Efast má satt best að segja um það.

Þessar þingkosningar eru heilt yfir kosningar um George W. Bush og stöðu hans og ríkisstjórnarinnar, nú þegar að nákvæmlega tvö ár eru til forsetakosninga, þar sem eftirmaður hans á forsetastóli verður kjörinn. Kosið er um hvort forsetinn heldur áhrifum sínum og völdum með sama hætti og verið hefur, enda hafa repúblikanar ráðið yfir báðum deildum þingsins og Hvíta húsinu á sama tíma. Öllum er ljóst að mjög mun þrengjast um hann ef að Nancy Pelosi verður forseti fulltrúadeildarinnar af hálfu demókrata. Þar sem kosið er um alla fulltrúadeildina verða skilaboðin skýrari þar. Repúblikanar mega teljast ljónheppnir haldi þeir velli þar. Þar verður meginbarátta kvöldsins og þar munu örlög umfangs valda forsetans næstu tvö árin ráðast.

Sérfræðingar sem höfðu spáð afgerandi sigri demókrata voru þó orðnir tvístígandi í gær og ekki eins vissir um afhroð repúblikana. Bob Schieffer, hinn gamalreyndi sérfræðingur og fréttaþulur CBS, sem hafði fyrir um viku spáð afgerandi sigri demókrata í báðum deildum var orðinn efins í gær en spáði þó að demókratar tækju fulltrúadeildina en það yrði jafnt í öldungadeildinni. Þar sem 100 sæti eru í öldungadeildinni getur sú staða komið upp. Það gerðist síðast í kjölfar forsetakosninganna 2000. Þá er varaforsetinn með oddaatkvæðið. Á því réðu demókratar deildinni í 17 daga í janúar 2001, eða þar til að Dick Cheney varð varaforseti í stað Al Gore. Sú staða gæti hæglega komið upp, en sú staða er þó verulega erfið og þýðir í raun valdajafntefli, þó að varaforsetinn tryggi flokksvald sitt.

Bush forseti var á kosningaferðalagi m.a. í Flórída í gær. Það vakti athygli að Charlie Crist, ríkisstjóraframbjóðandi repúblikana í fylkinu, ákvað að sleppa kosningafundi forsetans og halda í staðinn sinn eigin fund á svipuðum tíma. Þetta þótti niðurlægjandi fyrir forsetann og vont. Það er vissulega svo að það hefur sett mark sitt á baráttuna að forsetinn er óvinsælli en hefur verið. Það er reyndar um fátt meira talað en þessa ákvörðun Crist, einkum og sér í lagi í ljósi þess að hann er að berjast um að verða eftirmaður Jeb, bróður forsetans, sem getur ekki boðið sig fram aftur nú í Flórída í ljósi þess að ríkisstjóri getur ekki setið lengur en tvö kjörtímabil. Það bendir nær allt til þess að Crist verði eftirmaður Jeb Bush, en munurinn hefur þó minnkað þar síðustu daga.

Bush forseti kaus síðdegis í dag í heimabæ sínum, Crawford í Texas, ásamt eiginkonu sinni, Lauru Welch Bush. Hún varð sextug á dögunum en lítið varð um hátíðarhöld í ljósi harðnandi þingkosningabaráttu og munu þau hjón væntanlega taka því rólega er úrslitin liggja fyrir. Er þau fóru að kjósa voru þau nýkomin úr kosningaferðalaginu, sem verður þeirra síðasta væntanlega. Þetta eru síðustu kosningarnar sem skipta George W. Bush verulegu máli. Eftir tvö ár halda þau í eftirlaunalífið í Crawford og fara úr sviðsljósinu. En baráttan nú skiptir máli fyrir pólitíska arfleifð forsetans. Þetta eru lykilkosningarnar sem ráða því hvernig Bush getur sagt skilið við stjórnmálastörf sín og forystuverk í Washington.

Það má búast við spennandi kvöldi. Það verður fróðlegt að sjá hvernig kosningarnar fara í þingdeildunum, en ekki síður hvernig spennandi ríkisstjórabaráttur fara um allt landið. Mikil spenna er yfir þingkosningunum í Connecticut, þar sem að Joe Lieberman berst fyrir endurkjöri, nú sem óháður. Allt bendir til að hann haldi velli og sama má segja um Hillary Rodham Clinton sem mun án vafa vinna stórsigur í New York. Þetta verður væntanlega líka sigurkvöld Arnold Schwarzenegger í Kaliforníu, en hann hefur barist fyrir endurkjöri og sigur hans nokkuð tryggur. Svo verður spennandi að sjá hvernig fer fyrir George Allen í sinni spennandi baráttu.

Ég mun fjalla um úrslitin eftir því sem þau berast og fylgjast með stöðunni og reyna að skrifa um eftir því sem mögulegt er. Framundan eru spennandi klukkutímar sem hafa áhrif á lokasprett valdaferils George W. Bush og ekki síður valdahlutföll í heimsborginni Washington.

Kjörstaðir opnaðir í Bandaríkjunum; 200 milljónir á kjörskrá

Ungliðar gagnrýna yfirlýsingar frjálslyndra

Forsvarsmenn ungliðahreyfinga í öllum stjórnmálaflokkum nema Frjálslynda flokknum hafa sent frá sér ályktun og gagnrýnt þar yfirlýsingar Magnúsar Þórs Hafsteinssonar, varaformanns Frjálslyndra, um innflytjendamál. Þeir lýsa vonbrigðum með þá ákvörðun nokkurra forystumanna Frjálslyndra að ala á trúarbragðafordómum og tortryggni í garð útlendinga í tilraunum sínum til að auka fylgi flokks síns.

Þetta er góð og öflug ályktun sem mikilvægt var fyrir ungliðahreyfingar fjögurra stærstu flokka landsins að senda frá sér og ég fagna henni, enda skrifaði ég ítarlegan pistil um málið í gær á vef SUS og lét í ljósi sömu skoðanir á málinu.

Ályktun ungliða

Lýsa yfir vonbrigðum með trúarbragðafordóma meðal Frjálslyndra

Jón Gunnarsson hættir í stjórnmálum

Jón Gunnarsson, alþingismaður, hefur ákveðið að hætta þátttöku í stjórnmálum í kjölfar úrslita prófkjörs Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi. Í prófkjörinu féll Jón í fimmta sætið, en hefði fengið það sjötta vegna kynjakvóta. Það var ljóst nær alla talninguna í gærkvöldi að Jón hefði misst þingsæti sitt og hefði verið í varamannsframboði hefði hann tekið sjötta sætið.

Jón er þriðji þingmaður Samfylkingarinnar sem fellur í prófkjörum flokksins. Anna Kristín Gunnarsdóttir féll í óöruggt sæti í prófkjörinu í Norðvesturkjördæmi og Valdimar Leó Friðriksson, sem varð þingmaður við afsögn Guðmundar Árna Stefánssonar fyrir rúmu ári, fékk mikinn skell í Suðvesturkjördæmi.

Jón hefur setið á þingi frá þingkosningunum 2003, en hann komst inn á þing með dramatískum hætti undir lok talningar á utankjörfundaratkvæðum sem gerðu það að verkum að Ingibjörg Sólrún datt út sem jöfnunarmaður í Reykjavík en Jón komst inn fyrir Samfylkinguna sem jöfnunarmaður í Suðri.

Enginn fulltrúi Suðurnesja komst í fimm efstu sætin í prófkjöri Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi, svo að væntanlega eru úrslitin mikið áfall fyrir flokksmenn þar, sem hafa misst þingmann við þessa stöðu mála, en ætti að styrkja aðra flokka þar.

Ég skil Jón vel að vilja fara út við þessar aðstæður. Þingsætið er tapað og eftir litlu að berjast. Enginn fulltrúi Suðurnesjamanna í fimm efstu sætum og minnist Jón vel á í viðtali við RÚV að þrír fulltrúar Vestmannaeyja séu í efstu fimm, Lúðvík, Róbert og Guðrún, sem færist upp fyrir Jón.

Jón Gunnarsson hættir í stjórnmálum