Veik vörn hjá veikburða borgarstjóra

Mér finnst vörn Ólafs F. Magnússonar, borgarstjóra, í Jakobsmálinu í yfirlýsingu og spjallþáttum í kvöld vera frekar veikburða tilraun til að láta líta út fyrir sem þetta sé mjög slétt og fellt allt saman. Spurningarnar verða áleitnari í málinu og sérstaklega finnst mér þögn borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins vegna þessa máls mjög áberandi.

Furðulegt er orðalag borgarstjórans að leiki vafi á því að saman fari að vera verkefnatengdur starfsmaður og nefndaformaður yfir sviðinu að þá muni hann víkja úr nefndinni. Held að það þurfi ekkert að velta því fyrir sér. Sem hverfisformaður miðborgar er Jakob F. Magnússon orðinn tilsjónarmaður með verkum sínum sjálfs og enginn vafi ætti að leika á því að þetta fari engan veginn saman. Ummælin um launakjörin vekja svosem líka athygli, enda ætti það ekki að vera neinn sómi að gera eitthvað sem tíðkaðist í tíð R-listans.

Sjálfstæðisflokkurinn var varla í minnihluta í tólf ár til þess að læra það eitt að apa upp eða verja verklag sem ættað er úr valdatíð R-listans. REI-málið var þó varið með tilvísan til Línu.net og nú er ráðning starfsmanns varin með tilvísan til R-listans. Vissulega er borgarstjórinn ekki sjálfstæðismaður lengur en hann situr í þeirra umboði og í meirihluta með þeim innanborðs. Því er hann ekki eins landlaus og margir telja. Umboð hans sem kjörins fulltrúa úr kosningum er mjög skýrt og um leið þeirra sem styðja hann sem borgarstjóra. 

Þögn þeirra vekur því athygli og eðlilegt að þeir tjái sig alveg heiðarlega hvað þeim finnst um málið. Vilji þessi meirihluti verja afleitt verklag sitt með fornum vinnubrögðum R-listans eru þeir á villigötum. Reyndar finnst mér borgarstjórinn vera mjög veikburða í sínu hlutverki. Hann er eyland í veigamiklum skipulagsmálum og borgarfulltrúar í samstarfi við hann verða að fara í spjallþætti til að verja skoðanir hans í þeim efnum - sem enginn annar í meirihlutanum virðist þó bakka upp og hann hefur pólitískt bakland sem virðist mjög veikt.

Sumir frjálslyndir stuðningsmenn Ólafs F. Magnússonar fyrri tíðar skrifa nú eins og þeir hafi aldrei komið nálægt þessum stjórnmálamanni. Meðal þeirra er varaformaður Frjálslynda flokksins. Hann brosti þó kampakátur er Ólafur F. varð frjálslyndur á landsfundi þeirra fyrir þrem árum og var mjög ánægður með liðsstyrk hans. Ekki vill sá hinn sami þó kannast við hann nú. Þetta fólk vann baki brotnu að því að tryggja þessum manni það umboð sem hann hefur nú sem kjörinn fulltrúi. Skrifin verða furðuleg í því ljósi.

Ólafur F. og Jakob Frímann eru báðir hinir mætustu menn. Því ættu þeir að taka á þessu máli af sóma áður en þeir skaðast meira af því. Vörnin er veik þegar að málstaðurinn er veikur. Ætli sjálfstæðismenn sér að verja þennan málflutning með tilvísan til ráðningamála gamla R-listans er illa fyrir þeim komið.

„Ráðning í samræmi við reglur Reykjavíkurborgar"

Sextugsafmæli í skugga stjórnmálahneykslis

Í dag eru sex áratugir liðnir frá stofnun Ísraelsríkis. Merkilegur dagur. Afmælið hefur þó fallið í skuggann á hneykslismálum tengdum Ehud Olmert, forsætisráðherra, en hann hefur veikst mjög í sessi síðustu dagana og búist jafnvel við að hann segi af sér á næstu dögum. Olmert hefur aldrei náð að tryggja stöðu sína vel eftir að Líbanon-skýrslan var opinberuð fyrir ári, en honum tókst með pólitískum klækjum að halda velli þá.

Rúmum tveim árum eftir að pólitíski skriðdrekinn Ariel Sharon hvarf af sjónarsviði stjórnmálanna í Mið-Austurlöndum vegna alvarlegra veikinda hefur Olmert tekist að grafa algjörlega undan trúverðugleika sínum og Kadima, flokksins sem Sharon stofnaði skömmu fyrir leiðarlokin og Olmert leiddi til kosningasigurs í mars 2006 - fyrst og fremst vegna minningarinnar um stjórnmálamanninn Ariel Sharon. Hann hélt völdum á bylgju samúðar og styrkleika Sharons fyrst og fremst.

Ári eftir að Ariel Sharon fékk heilablóðfallið sem sló hann út af hinu pólitíska sviði spurðu ísraelskir fréttaskýrendur hvað Sharon myndi eiginlega segja ef hann vaknaði við það stjórnmálaástand sem væri í Ísrael þá miðað við hina traustu stjórn hans á málum allt þar til í janúar 2006. Þetta var fyrst og fremst grín vissulega en um leið fúlasta alvara. Það var allt gjörbreytt. Olmert hafði mistekist að taka völdin föstum tökum og gert afdrifarík mistök æ ofan í æ. Það syrtir sífellt meir í álinn hjá honum.

Ekki er undrunarefni að talað sé um mikilvægi þess að Ehud Olmert eigi að segja af sér. Ég tel að hann eigi að gera það, fyrst og fremst til að tryggja það að þau þáttaskil sem Ariel Sharon vildi tryggja með tilkomu Kadima klúðrist ekki algjörlega. Likud styrkist sífellt og að öllu óbreyttu mun Likud verða endurbyggt sem lykilafl að nýju. Kadima er rúin trausti. Það eina sem Olmert getur gert er að segja af sér meðan stætt er fyrir hann.

Viðeigandi væri nú að Tzipi Livni, utanríkisráðherra Ísraels, og næst valdamesti stjórnmálamaður Ísraels tæki við. Hún er fimmtug, sterk stjórnmálakona sem boðar nýja tíma í ísraelskum stjórnmálum og hefði í raun frekar átt að taka við Kadima en Olmert, sem þrátt fyrir langan stjórnmálaferil hefur ekki staðið undir væntingum.

Ísraelsríki sextíu ára

Ólga í Ráðhúsinu vegna launakjara Jakobs

Eðlilega er ólga meðal starfsmanna í Ráðhúsi Reykjavíkur vegna launakjara Jakobs Frímanns Magnússonar, en hann er að fá laun á við æðstu embættismenn borgarinnar fyrir sín verk, samhliða því að vera formaður í borgarnefnd. Eftir því sem meira er litið á þetta mál finnst mér það vera skítugra og undrast að borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins láti svona verklag sjást á sinni vakt.

Eitt er að Jakob gegni starfinu, en annað er að hann sé formaður í sömu borgarnefnd og starfið heyrir undir og eigi að hafa eftirlit með sjálfum sér. Auk þess finnst mér það mjög áleitin spurning hvort að eðlilegt sé að hann fái þessa stöðu án auglýsingar. Talað hefur verið um að sambærileg staða hafi verið auglýst fyrir nokkrum mánuðum og ekkert gert með umsóknir um hana. Þetta er auðvitað ekkert nema pólitísk ráðning og furðulegt að borgarstjóri neiti því.

Finnst borgarmálin sífellt verða ídeótískari og vitlausari. Ekki óraði manni fyrir í ársbyrjun þegar að enn einn meirihlutinn var myndaður að lægra yrði komist í vitleysunni en fólki þar hefur tekist það. Þetta er niðurlægingartímabil fyrir reykvísk stjórnmál og mér finnst enginn rísa yfir vitleysuna sem þar hefur átt sér stað síðasta hálfa árið.

Spurt um ráðningu Jakobs Frímanns

Mótmæli við þinghúsið - bílstjórar minna á sig

Eftir að hafa sleppt mótmælum í hálfan mánuð, frá umdeildum mótmælum við Rauðavatn sem leiddu til lögregluaðgerða, minna atvinnubílstjórar nú enn og aftur á sig og sína baráttu, sem hefur orðið æ umdeildari eftir því sem frá hefur liðið, þó flestir séu hlynntir því að lækka eldsneytisverðið auðvitað.

Þeir eru greinilega hvergi nærri hættir baráttunni. Bílstjórarnir tóku sér pásu að ég tel meðvitað, enda sködduðust þeir frekar en styrktust á afleitu orðavali talsmannsins, lætin á Kirkjusandi og furðuleg mótmæli við Bessastaði þegar að Mahmoud Abbas, forseti Palestínu, kom til landsins.

Væri reyndar fróðlegt að vita hver strategía bílstjóranna er ef þeir halda mótmælum áfram. Ætla þeir að fara í stóra stoppið margumtalaða? Ætli sér að lama höfuðborgarsvæðið með mótmælum, leggja bílum sínum og skilja þá eftir á aðalumferðaræðum borgarinnar? Sennilega myndu lætin við Rauðavatn hverfa í skugga þess sem myndi gerast í kjölfar þess. 

Bílstjórarnir höfðu mikinn stuðning almennings fyrst en hann hefur dvínað mjög að undanförnu, að mestu vegna taktískra mistaka í mótmælunum. Ekki virðist það hafa slegið þá út af laginu.

Flautað við Alþingi

Umdeild pólitísk ráðning Jakobs Frímanns

Mér finnst það á gráu svæði að Jakob Frímann Magnússon, sem formaður í nefnd á vegum Reykjavíkurborgar, sé á sama tíma verkefnaráðinn til sama stjórnvalds án auglýsingar. Launakjörin, sem eru mjög rífleg, ofan á nefndakjörin, vekja að sjálfsögðu fleiri spurningar. Finnst þetta í sjálfu sér ekki hótinu betra en þegar umdeilt varð að Óskar Bergsson væri verkefnaráðinn til Faxaflóahafna á sama tíma og hann var formaður framkvæmdaráðs.

Finnst eðlilegt að spurt sé hvoru megin við borðið Jakob Frímann sitji. Þó að hann hafi ekki setið á framboðslista í síðustu borgarstjórnarkosningum og hafi örlítið aðra stöðu en Óskar Bergsson hvað það varðar er ekki deilt um að hann gegnir nefndastörfum fyrir borgina og er pólitískur fulltrúi í nefndakerfinu, maður sem situr í skjóli borgarstjórans í Reykjavík. Í ljósi þess verður ráðning hans mjög sérstök og eðlilegt að hún sé umdeild.

Samkvæmt fréttum síðdegis hefur Jakob Frímann hærri laun sem verkefnaráðinn yfirmaður miðborgarmála og formaður í borgarnefnd en kjörnir pólitískir fulltrúar, óbreyttir borgarfulltrúar. Á það kannski að vera þannig að Jakob Frímann eigi sem formaður hverfisráðsins að hafa eftirlit með verkum sem hann gerir sjálfur sem verkefnatengdur starfsmaður. Held að það sé mjög á gráu svæði.

Í ljósi stöðu Jakobs Frímanns verður ekki betur séð en að hann sé pólitískt valinn fulltrúi til starfa og það ráði úrslitum um valið á honum í stöðuna. Eðlilegast væri í stöðunni að Jakob Frímann gegndi öðru starfinu en segði sig frá hinu. Nema þá að telja eigi fólki trú um að hann eigi að hafa eftirlit með sjálfum sér.

Gengið frá ráðningu Jakobs Frímanns

Veik staða Hillary - Obama að ná útnefningunni

Hillary Rodham Clinton náði ekki eins öruggum sigri í Indiana og fyrst benti til um miðnætti að íslenskum tíma í gærkvöldi - sigraði aðeins með um 17.000 atkvæða mun, sem er of naumt fyrir hana í ljósi afgerandi sigurs Barack Obama í Norður-Karólínu. Munurinn á milli þeirra í þingfulltrúafjölda jókst því og orðið æ augljósara að Obama verði forsetaframbjóðandi demókrata í nóvember.

Stór þáttaskil, Hillary í vil, verða því æ ólíklegri í þessari stöðu og eiginlega erfitt að finna rök fyrir því að ofurfulltrúar styðji Hillary. Eins og staðan er nú virðist taflið það erfitt fyrir Hillary að vonlítið er að halda áfram til að stefna allavega að sigri. Til þess að hafa alvöru rök í áframhaldandi kostnaðarsama baráttu hefði Hillary þurft að sigra í Indiana með þeim mun sem var í upphafi talningar og ná að koma í veg fyrir að Obama næði meira en tíu prósenta sigri yfir henni í Norður-Karólínu.

Kalt mat er því augljóslega þannig að Hillary hafi ekki lengur neitt til að berjast fyrir, þó vissulega vanti Obama enn um 200 þingfulltrúa til að geta náð útnefningunni. Fáir þingfulltrúar eru eftir í forkosningabaráttunni og erfitt að sannfæra ofurfulltrúana um að Obama verði stöðvaður úr þessu; hann hefur allt í senn sigrað í mun fleiri fylkjum, fleiri atkvæði á bakvið sig og fleiri þingfulltrúa.

Fannst merkilegt að sjá stemmninguna þegar að Hillary ávarpaði stuðningsmenn í Indianapolis í nótt. Það var áður en lokatölur í Indiana lágu fyrir og á þeirri stundu minnkaði munurinn á milli þeirra sífellt. Hillary hélt þrumandi ræðu, en þó mun lágstemmdari en hún hefur oft verið. Að baki henni voru feðginin Bill og Chelsea augljóslega nokkuð niðurdregin og reyndu að brosa í gegnum þau svipbrigði að þau væru að fagna einhverju sem væri utan seilingar. Þannig er stemmningin hjá Hillary.

Hún getur haldið áfram en tilganginn til þess vantar augljóslega. Hillary virðist hafa aflýst viðtölum morgunsins og er að fara yfir stöðuna. Kalt mat á stöðunni er sú að Obama er kominn með aðra hendina á hnossið mikla, sem barist hefur verið um síðustu 15 mánuði. Hillary mistókst að höggva skarð í forskot Obama í nótt, þrátt fyrir að ná vissulega merkilegum sigri í Indiana. Hann var þó of tæpur og frekari barátta verður flokknum erfið.

Hillary og Bill hafa kunnað jafnan á tímasetningar. Tap hefur þó ekki þekkst í þeirra orðabók og þau hafa ekki verið þekkt fyrir að leggja árar í bát. Staðan nú er þó orðin það erfið að væntanlega verður það valkosturinn fyrr en síðar, einkum til að Hillary geti átt líf í pólitík handan þessa harðvítuga og kostnaðarsama forkosningaslags.

Obama hefur yfirhöndina

Hillary sigrar í Indiana og Obama í N-Karólínu

Við blasir nú að Hillary Rodham Clinton og Barack Obama náðu bæði að sigra sannfærandi í forkosningunum í dag, hún í Indiana en hann í Norður-Karólínu, í takt við nýjustu kannanir í þessum síðustu stóru hnossum í forkosningaslagnum. Engin endanleg niðurstaða fæst því í dag og baráttan mun standa allt til loka þann 3. júní nk. 

Norður-Karólína er of mikið blökkumannaríki til að það geti orðið lokapunktur baráttunnar úr þessu. Hefði Obama sigrað í Indiana hefði hann getað náð þar hinum afgerandi lokapunkti í baráttunni við Hillary og sagt með sannfærandi hætti við ofurfulltrúa að hann hefði yfirhöndina í slagnum, sem sumir eru eðlilega farnir að kalla söguna endalausu. Þau hafa bæði sterka stöðu til að taka slaginn alla leið.

Hillary þurfti að sigra í Indiana til að halda lífi í baráttu sinni og henni tókst það með sínu trausta alþýðufylgi og með traustum stuðningi Evan Bayh, öldungadeildarþingmanns þar. Enn hefur henni tekist að bjarga framboði sínu frá endalokunum margumtöluðu og enn tekst Obama ekki að ljúka forkosningaslagnum. Ekki mun það takast úr þessu. Nú fer fókusinn úr þeim hluta baráttunnar til ofurfulltrúanna. Ljóst hefur verið um nokkuð skeið að þeir ráði úrslitum, fyrst að Michigan og Flórída gildi ekki í lokaútkomunni. Enn er óvissan yfir í baráttunni

Þetta hefur verið mjög langur kosningaslagur og sem dæmi má nefna að Indiana skiptir nú í fyrsta skipti einhverju máli í heildarmyndinni frá því að Robert F. Kennedy sigraði þar í forkosningum í maí 1968, mörgum að óvörum, eftir að hafa verið undir og náð að lokum að sannfæra kjósendur í ríkinu. Sá sigur hafði mikil áhrif. Kennedy var myrtur mánuði síðar, að kvöldi dagsins sem hann sigraði í Kaliforníu, sem var einn glæsilegasti pólitíski sigur hans, og var kominn langleiðina að útnefningu flokksins.

Þó að forkosningaslagurinn haldi áfram er ekki mikið þar eftir í pottinum til að berjast um og því munu þau bæði reyna allt sem þau geta til að ná hylli ofurfulltrúanna sem ekki hafa tekið afstöðu. Er allt kemur til alls að loknum löngum slag ráða þeir hver verði forsetaframbjóðandi en ekki þeir sem hafa kosið í öllum þessum forkosningum, eins kómískt og það kann að hljóma.

Obama sigraði í N-Karólínu

Sarkozy kemur í veg fyrir að Blair verði forseti ESB

Mikla athygli vekur að Nicolas Sarkozy, forseti Frakklands, hafi nú veitt framboðsvonum Tony Blair sem forseta ESB náðarhöggið. Ekki eru nema nokkrir mánuðir síðan að Blair fór til Parísar í boði Sarkozy og var viðstaddur fund UMP-hægriblokkarinnar þar sem hann var kynntur sem kandidat forsetans til þess að verða fyrsti ESB-forsetinn. Þá var Blair allt að því hylltur og fannst mörgum það svolítið sérstakt fóstbræðralag sem þeir tóku upp við það tilefni.

Blair hóf afgerandi baráttu fyrir hnossinu rétt fyrir þennan fund í París og hefur ekki farið leynt með áhuga sinn. Ekki kom það svosem að óvörum enda hefur Blair verið nær ósýnilegur eftir að hann hvarf af hinu pólitíska sviði í júní 2007 eftir áratug í Downingstræti. Val á honum sem sáttasemjara kvartettsins í Mið-Austurlöndum markaði hann ekki sem lykilspilara á alþjóðavettvangi af þeim skala sem stjórnmálaleiðtogar, og væntanlega hann sjálfur, ætluðu sér. Til þess var hann bæði of umdeildur og vald hans einfaldlega ekki nógu mikið í slíku embætti.

Orðrómurinn um það að Tony Blair myndi enda sem einskonar alþjóðaforseti Evrópusambandsins hefur staðið eiginlega allt frá árinu 2004, er þess sáust fyrst merki að Blair ætlaði ekki að leiða Verkamannaflokkinn í fjórðu þingkosningarnar í röð né hefði styrk til þess að gera það. Hann var allan valdaferil sinn mikill talsmaður ESB-samstarfsins og var annt um þann vettvang, mun frekar en Gordon Brown væntanlega, en gerði samt ekkert mikið í því að setja ESB-mál á dagskrá í valdatíð sinni, enn hafa Bretar jú ekki tekið upp Evruna t.d. auk þess sem Bretar hika í öðrum málaflokkum.

Örlögin höguðu því einmitt svo til að síðasti blaðamannafundur Blairs á valdaferlinum var reyndar í Brussel, rúmum sólarhring áður en hann lét af leiðtogaembætti í flokknum, helgina áður en hann sagði af sér. Mikil viðbrigði voru fyrir Tony Blair að hætta sem forsætisráðherra og flokksleiðtogi, eflaust mun meiri en hann gerði sér grein fyrir. Öllum er ljóst að sviðsljós fjölmiðla hefur ekki verið mikið á honum í sáttasemjarahlutverkinu. Staðan sem hann gegndi varð ekki það hlutverk aðalleikara á alþjóðavettvangi sem hann eflaust taldi að fylgdi titlinum veigamikla. Fjölmiðlar hafa ekki fylgt honum eftir, eins og áður.

Auk þess var Blair of markaður sögulega af miklum hitamálum til að vera einhver allsherjarreddari á þessu svæði. Skarð Blairs var mjög mikið fyrir breska fjölmiðla sérstaklega, enda hafa þeir lengi hossað honum, sérstaklega fyrir Íraksstríðið og sumir allt til endalokanna meira en aðrir. Blair hefur verið maður sviðsljóssins, tilbúinn til að gera allt fyrir spinnið, plottið og myndavélablossana. Athyglin hefur líka verið honum mikilvæg. Brown er maður annarrar gerðar, hann er mikill hugsuður en um leið meiri pólitíkus á bakvið tjöldin.

En hann er mun litlausari sem persóna en hinn litríki Blair sem sjarmeraði Breta fyrir áratug og var lengi vel dálæti þeirra, stolt og yndi. Eða allt þar til að hans glampi hvarf með sprengjublossunum í Bagdad. Eflaust er það ástæða þess að frægðarsól Browns er að hníga til viðar eftir aðeins ár á forsætisráðherrastóli.

Ekki var óeðlilegt að Blair horfði til Brussel til að fá pláss við sitt hæfi. En vonin um forsetatignina sögulegu og samevrópsku virðist nú horfin veg allrar veraldar. Rétt eins og Sarkozy gerði Blair að alvöru kandidat hefur hann gert þær vonir að engu nú með því að veðja ekki á hann lengur.

Sarkozy hættur stuðningi við Blair í embætti forseta ESB

Mun David Miliband velta Gordon Brown úr sessi?

Veik pólitísk staða Gordon Brown sem leiðtoga Verkamannaflokksins er öllum ljós eftir sögulegt afhroð í sveitarstjórnarkosningunum á verkalýðsdaginn. Margir innan flokksins horfa nú til David Miliband sem vænlegs leiðtoga ef flokkurinn bætir ekki við sig fylgi á næstu mánuðum og Bretar hafna tilraunum Browns til að bæta stöðu sína innan flokks sem utan. Tilraunir hans til að snúa vörn í sókn með fjölda viðtala virðist hafa mistekist.

Langlíf er sagan af því að Tony Blair hafi helst viljað að Miliband, sem ein af hinum ungu spútnik-stjörnum í skugga leiðtogaferils síns, yrði eftirmaður sinn. Hann hafi hinsvegar ekki talið ráðlegt að berjast gegn því að Gordon Brown tæki við sem flokksleiðtogi og forsætisráðherra fyrir ári. Þá voru samskipti Blair og Brown sannarlega við frostmark eftir ítrekaðar tilraunir Browns til að ná völdum eftir að Blair hafði svikið margfrægt samkomulag þeirra um skiptingu valda við andlát John Smith vorið 1994. Blair var orðinn of veikur til að berjast gegn Brown og fylgismönnum hans.

Taflið hefur snúist við mjög hratt. Á innan við ári er Gordon Brown orðinn jafn veikburða stjórnmálamaður og Tony Blair var eftir áratug við völd. Hann berst fyrir pólitísku lífi sínu, einkum því að leiða Verkamannaflokkinn í næstu þingkosningar. Eftir rósrauða hundrað hveitibrauðsdaga í forsætisráðherraembætti hefur stjórnmálaferill Browns sífellt orðið tragískari og stefnir í algjört skipbrot, hvort sem flokksmenn sparki honum af valdastóli fyrir kosningar eða landsmenn hafni honum í næstu þingkosningum. Afhroðið á fimmtudag var svo skelfilegt fyrir Brown að annað er einfaldlega ekki í kortunum. Íhaldsflokkurinn hefur náð sama flugi og Verkamannaflokkurinn fyrir einum og hálfum áratug.

Miliband virðist vera sá sem flestir horfa til sem framtíðarleiðtoga í flokknum, þegar að Gordon Brown yfirgefur bresk stjórnmál, hvort sem það verður af fúsum og frjálsum vilja eður ei. Miliband varð næstyngsti maðurinn, tæplega 42 ára, við völd í utanríkisráðuneytinu er hann kom þangað í kjölfar þess að Gordon Brown varð forsætisráðherra í júní 2007. Aðeins dr. David Owen var yngri, 38 ára, er hann varð utanríkisráðherra í ríkisstjórn Jim Callaghan árið 1977. Skipan hans í þennan valdamikla póst í breskum stjórnmálum sýndi og sannaði að hann var krónprins flokksins, líkt og Brown áður.

David Miliband hefur útlit krónprinsins og hann hefur persónutöfra svipað því sem einkenndi Tony Blair fyrir um þrettán til fimmtán árum. Margir hvöttu hann til að gefa kost á sér til leiðtogahlutverks í flokknum. Þrálátar kjaftasögur eru um að Tony Blair og helstu lykilmenn hans hafi hvatt hann sérstaklega til að fara fram. Þá fyrst er hann útilokaði opinberlega framboð komu Blair og hans lykilmenn fram og lýstu yfir algjörum stuðningi við Gordon Brown. Kjaftasagan er einmitt sú að Brown og Miliband hafi samið um skiptingu valda, ekki ósvipað því og Blair og Brown gerðu um miðjan tíunda áratuginn.

Enda skrafað um að Brown hafi óttast Miliband, eðlilega, og því aftengt möguleikann á því að hann færi fram gegn sér. Reynt var að bera á móti kjaftasögunum um að dubba hafi átt Miliband upp til leiðtogahlutverks af Tony Blair og nánustu samherjum hans, en það hefur ekki beint hljómað sannfærandi í ljósi þeirra öruggu heimilda sem fylgdu fréttum t.d. Guardian af málinu. Eflaust var það hagur bæði þeirra Browns og Milibands í upphafi að þeir myndu vinna saman. Brown hafði fyrir ári reynsluna og kraft hins þrautreynda statesman, en Miliand með sjarmann og áruna sem einkennir krónprinsinn.

Saman geta þeir unnið vel, rétt eins og Blair og Brown gerðu saman á sínum tíma í frægu samkomulagi sem í raun tryggði Verkamannaflokkinn sem sterkan valkost og byggði undir veldið mikla sem síðar varð með kosningasigrinum 1997. Hefðu þeir tekið rimmu saman hefði staðan eflaust getað orðið allt önnur og kergjan sem hefði komið með leiðtogaslag þeirra á milli hefði orðið flokknum skaðleg til lengri tíma litið. Samkomulagið tryggði stöðu beggja og þeir nutu vissulega góðs af samkomulagi og náðu valdamiklum embættum í stað þess að efna til leiðtogaslags sem hefði sennilega veikt flokkinn.

Staðan hefur breyst á skömmum tíma. Brown riðar til falls og virðist dæmdur til að missa völdin, eftir eindæma klúður og vandræðalega forystu á örlagatímum í breskri sögu. Valdamissir flokksins í sveitarstjórnum um allt land, sem náði hámarki er Rauða Ken var sparkað af borgarstjórastóli í London, var í raun skilaboð kjósenda um að Brown sé ekki að ná tökum á forystu landsmálanna. Enda líta margir á að flokksmönnum í sveitarstjórnum hafi verið hafnað vegna þess að Brown hafi klikkað í hlutverki sínu sem flokksleiðtogi og forsætisráðherra.

Gordon Brown er auðvitað að eldast. Hann nálgast nú sextugt og er ekki lengur hinn ungi framagjarni maður sem var á tíunda áratugnum er kratarnir komust til valda og honum vantaði sárlega ungan og efnilegan arftaka sér við hlið, bæði til að tryggja sína stöðu og eins flokksins á komandi árum. Brown náði í upphafi markmiðum sínum; hann barðist í þrettán ár fyrir því að hljóta völdin í Downingstræti 10. En forsætisráðherraferillinn hefur að mestu leyti verið sorgarsaga og örlög hans eru ekki lengur á eigin valdi.

Brown situr nú rétt eins og Blair undir lokin upp á náð og miskunn þingmanna á aftari bekkjum þinghússins og verður að sitja og standa eins og þeir vilja. Hann hefur misst frumkvæðið og styrk leiðtogans sem getur stýrt af krafti. Brown hefur nú eins og Blair mann á eftir sér sem getur hjólað í hann þegar að síst skyldi. Utanríkisráðherratign Milibands markaði hann sem alvöru leiðtogakandidat í fyllingu tímans og færði honum gríðarleg völd á alþjóðavettvangi og ennfremur á heimavelli.

Miliband talar hikandi um leiðtogaframboð og virðist styðja Brown. Það getur breyst fljótlega ef sama staða verður óbreytt næstu mánuðina og Brown nær ekki frumkvæðinu í sínar hendur, tekst ekki aftur að verða hinn sterki stjórnmálamaður með afgerandi völd og áhrif. Brown er staddur á sömu vegferð nú og John Major á miðjum tíunda áratugnum, að vera dæmdur til að tapa. Erfitt er að berja þá áru af sér og reyna að ná fyrri styrk og myndugleik.

Miliband hefði getað orðið alvöru keppinautur Browns um völdin í fyrra ef Blair hefði treyst honum fyrir alvöru embættum. Blair var frægur fyrir að rækta ekki upp leiðtoga sér við hlið og missti því tökin á Brown þegar að hann féll sjálfur af stalli. Blair ákvað t.d. að velja ekki Miliband sem utanríkisráðherra vorið 2006, þrátt fyrir sögusagnir, sem hefði með því getað byggt hann upp sem leiðtogakandidat gegn Gordon Brown.

Miliband hefur öðlast þann styrk nú, einkum vegna þess að Brown þurfti á honum að halda á sínum tíma, og hann hefur sjálfur sýnt að þar fer leiðtogaefni. Þess vegna verður hann Gordon Brown skeinuhættastur ef staðan verður óbreytt á næstunni. Ekki er ósennilegt að margir kratarnir líti á Miliband sem einu von flokksins í jafnri keppni við David Cameron í næstu kosningum. Þá skipti kjörþokki meira máli en reynslan.

Miliband vill alþjóðlega eftirlitsmenn til Simbabwe

Pólitískur lífróður hjá Gordon Brown

Gordon Brown, forsætisráðherra Bretlands, berst nú fyrir pólitísku lífi sínu eftir mesta afhroð Verkamannaflokksins í fjóra áratugi í byggðakosningunum á verkalýðsdaginn. Hann kom fram í fjölda spjallþátta í gærmorgun til að reyna að snúa vörn í sókn eftir martröðina miklu sem úrslitin voru óneitanlega fyrir stjórnmálaferil hans.

Horfði á viðtalið sem Adam Boulton, Egill Helga þeirra á Sky, átti við forsætisráðherrann. Þar kom Brown ekki vel út. Einhvernveginn er Brown algjörlega að spila sig út þessa dagana. Svolítið merkilegt að sjá eiginlega, enda var hann alltaf sá sterki þegar að hann ríkti í fjármálaráðuneytinu lengur en allir aðrir í breskri pólitík síðustu aldirnar, í ráðuneyti sem menn sátu almennt ekki lengi í. Hinsvegar hefur hann aldrei fundið fjölina sína sem forsætisráðherra eftir að Blair fór.

Gordon Brown hefur alltaf verið úthugsandi pólitískur klækjarefur. Það sást best í valdaátökum hans við Tony Blair bakvið tjöldin árum saman. Hann vann þann slag á sálfræðinni og tók helstu andstæðingana á taugum. Svo fór að hann fékk pólitískt ríkidæmi Tony Blair á silfurfati. Helstu Blair-istarnir lögðu niður skottið og sættu sig við orðinn hlut. Í upphafi náði hann mikilli pólitískri velgengni - eftir að hann daðraði við haustkosningar alltof lengi og guggnaði svo við það hefur hann virkað sem pólitískur heigull.

Pólitísk gæfa getur verið fallvölt. Það sem snýr upp í dag getur fallið niður á morgun. Það er Brown að læra nú eftir litríkan stjórnmálaferil sinn, sem lengst af markaðist af góðu gengi og rósrauðum valdadögum. Nú er veldi hans á fallanda fæti og andstæðingar hans innan flokksins þrengja að honum. Hafa nú sett honum tímaramma um að finna fjölina sína fyrir haustið. Afhroðið á verkalýðsdaginn var svo mikið að allir vita að það eru algjörir draumórar.

Pólitíski klækjarefurinn Brown beið í þrettán ár eftir tækifæri ferilsins, að leiða bresk stjórnmál úr hásætinu við Downingstræti 10. Sá ferill er á leiðinni í vaskinn. Hann er dæmdur til pólitískrar glöturnar fyrr en síðar eftir þessi úrslit sem hafa veikt hann það mjög í sessi að allir vita að hann verður aðeins millibilsleiðtogi. Minnir sífellt meir á John Major sem var dæmdur til að tapa árum saman og tapaði svo stórt að aldrei mun gleymast.

Þetta er staðan sem blasir við Brown og ekki miklar líkur á að hann bjargi sér úr þeirri pressu sem fylgdi hinu auðmýkjandi og sögulega tapi.