Myndbirtingar frá vettvangi bílslysa

Það er dapurlegt að heyra af enn einu banaslysinu í umferðinni á árinu. Það sem mér finnst jafnan einna sorglegast við fréttir af svo dapurlegum slysum er að sjá sjálfan vettvang slyssins í fjölmiðlum; myndir af bílflökum og aðrar þær sorglegu aðstæður sem þar jafnan birtast. Myndbirtingar af vettvangi umferðarslyss þjónar mjög litlum tilgangi, hef aldrei talið það skipta miklu máli að sýna bílflökin. Kannski er það ábending til annarra að svona geti farið í umferðinni, en fyrir þá sem tengjast hinum látnu er þetta særandi myndræn umgjörð um mikinn harmleik.

Veit ekki hvort það er einhver algild regla hjá fjölmiðlum í þessum efnum. Sumir fjölmiðlar eru þó meira áberandi í þessu en aðrir eflaust. Hef séð hjá þeim sumum að þeir birta aðeins staðsetningu slyssins á korti. Það er ágætis nálgun á það finnst mér. Þar sem ég hef sjálfur lent í bílslysi finnst mér alltaf mjög stingandi að sjá aðstæður annarra slysa, enda getur aðkoma að svona slysum verið virkilega sjokkerandi og vandséð hvaða erindi þær fréttamyndir eigi í fjölmiðla.

Erlend kona á sextugsaldri lést í bílslysinu í gærkvöldi

Athugasemdir

[Margrét Birna Auðunsdóttir, 27.10.2007 kl. 17:30]

Það er svo sannarlega alveg rétt. Ég hef borið gæfu til að þurfa ekki að horfa á eftir ástvinum mínum á þennan hátt og því hef ég ekki velt þessu fyrir mér en auðvitað eiga þessar fréttamyndir ekkert erindi annað en að kitla einhverja hryllingstaug. Að láta nægja að sýna slysstaðinn á korti er góð hugmynd, ég hef ekki heyrt hana áður.

[Haraldur Haraldsson, 27.10.2007 kl. 17:49]

Satt er það að eitt dauðaslys er einum of mikið,og þetta er sorglegt/en þetta með myndbyrtingarnar  hefur lika tilgang til varnaðar að mínu áliti,

Halli gamli

[Ólafur (IP-tala skráð) 27.10.2007 kl. 17:54]

Auðvitað á að birta nákvæmar myndir af vettvangi umferðarslysa. Það er m.a. víti til varnaðar

[Sveinn Hjörtur , 27.10.2007 kl. 18:09]

Sæll Stefán. Já, þetta er svona þetta blessað líf. Ég man þegar ég starfaði hjá 112 þá voru fréttamenn eins og hýenur þegar slys varð. Því alvarlegra, því meiri spenna var hjá þeim að fanga það. Svo fela þeir sig margir á bakvið það að þetta sé tjáningarfrelsi og eða heimildaröflun!?!

Veit um dæmi þar sem félagi minn var að sjá fréttir á einni stöðinni. Ný frétt um banaslys eldri hjóna kom í loftið með látum og hryllilegar myndir sýndar af vettvangi. Hann sat og horfði á þessa frétt og brá þegar hann sá glitta í eitt bílflakið. Þegar annað myndskotið kom enn sá hann á bílnúmeri flaksins að þetta voru tengdaforeldrar hans. Þarna fékk hann að vita af því að þau voru látin - í beinni útsendingu!

Veit um mörg svona dæmi þar sem augnablikskapphlaup fjölmiðla fer út böndunum!

Það sem gleymist oft í þessu eru einmitt viðbragsaðilar, þeir sem koma að slysunum, læknar og fl. Og ekki síst...Aðstandendur. Þeirra sorg er mikil og bætir ekki að fréttamenn gleymi sér í starfinu.

Verð samt að segja að þessi mynd hjá mbl.is er ekki sú versta. Held samt að fréttamenn séu farnir að átta sig á þessu....Vona það a.m.k.

[ViceRoy, 27.10.2007 kl. 18:29]

Við svona aðstæður eins og banaslys og alvarleg slys yfirhöfuð, það að fréttamenn séu spenntir yfir því að fanga það, eins og Sveinn orðaði það svo vel, finnst mér eins og einhverjir hálfvitar standi yfir slysavettvangi og brosi og hlægi, bíðandi eftir að sjá látinn mann dreginn úr flakinu. Þetta er ósmekklegt og siðlaust að mínu mati. 

Fyrir utan það að fólk er að reyna að vinna í kringum slysið og jafnvel að ættingjar viðkomandi, þ.e.a.s. farþegar eða fólk í bílunum er sjokkerað undir hjartarætur og svo standa blaðamenn takandi myndir eins og refur á eftir lambi.

 Góð grein Stefán og réttlæt að vana, alltaf góðar greinarnar frá þér. 

[Stefán Friðrik Stefánsson, 27.10.2007 kl. 19:38]

Þakka kommentin.

Gott að við séum flest sammála. Ég tek sérstaklega undir vel skrifað komment þitt, Sveinn Hjörtur. Mjög gott innlegg í þessa umræðu, er sammála hverju orði þínu.

Ríkissjónvarpið höndlaði þetta vel í kvöld, en þar var einmitt bara sýnt hvar þetta slys var með merkingum á landakorti af Íslandi. Mjög fagmannlega gert að mínu mati.

mbk.

[Stefán Friðrik Stefánsson, 27.10.2007 kl. 19:42]

Samkvæmt tölvupósti til mín rétt í þessu var þetta svona ennfremur í kvöldfréttum Stöðvar 2, sá ekki þann fréttatíma. Þetta er gott mál.

mbk.

[Gestur (IP-tala skráð) 27.10.2007 kl. 20:35]

Ég er að mörgu leyti sammála þér Stefán, það hvernig þarf að sýna allt hefur stundum gengið út í öfgar. Man eftir því fyrir nokkrum árum þegar banaslys varð á Suðurlandi þá sýndi Stöð 2 fréttamyndir af vettvangi þar sem slökkviliðsmaður var að spúla blóðpolla af veginum og maður sá rauðlitað vatnið renna í bunum út fyrir veginn. Þetta myndskeið hefur setið fast í kollinum á mér síðan, sammála því sem þú segir, það er alveg nóg að sýna þetta bara á korti.

[Einar Steinsson (IP-tala skráð) 27.10.2007 kl. 22:36]

Ég frétti af dauða einnar æskuvinkonu minnar og barnanna hennar á þennan hátt, sá mynd í blaði og þekkti bílinn, það var ekki þægileg tilfinning.

[Erna Friðriksdóttir, 27.10.2007 kl. 23:56]

Sæll Stefán Friðrik !

Er ekki sátt við þessa æsifréttamennsku að sýna sem fyrst myndir á netinu af hörmulegum slysum ef að þeir mögulega geta.Minn maður lenti í hörmulegu slysi við Brú í Hrútafirði 30.apríl sl og hafði ég eiginkonan hans ekki tök á að tilkynna nánustu ættingjum okkar um þetta, því bæði var þetta komið á netið og fólk héðan fann til þeirra ánægju að þjóta á slysstað taka myndir og sína í mínu litla bæjarfélagi,áður en vitað hvort minn maður væri lífs eða liðinn,auk þess sem að sjúkrabílstjóri tók sér það vald er hann mætti á staðinn að hringja í tengdamóður mína til að tilkynna að þetta væri sonur hennar og ekki var vitað um afdrif hans.  Ég hreinlega spyr : Hvað er að svona fólki ? Ég tel þarna um einhverja geðbilun að ræða. Þetta var eiginmaður minn sem um var að ræða  , það hefði verið kanski gaman fyrir mig  eða börnin okkar að fá þá frettir yfir okkur  í búðinni að maðurinn minn hefði lent í mjög alvarlegu bílsslysi og ekki vitað um afdrif hans ,þyrlan væri á leiðinni. Fins ykkur þetta í lagi ??

[Stefán Friðrik Stefánsson, 28.10.2007 kl. 00:12]

Þakka ykkur kærlega fyrir kommentin Gestur, Einar og Erna.

Við erum greinilega öll mjög sammála um þetta. Myndbirtingar af þessu tagi eru dapurlegar og þær þjóna engum tilgangi nema miskunnarlausri fréttamennsku, sem vegur að fólki í sorg og mestu lífsins erfiðleikum. Það er líka skelfilegt eins og Einar benti á að fólk úti í bæ fái fyrstu fregnir af andláti ástvinar í slysi í fréttamyndum enda þekkjast bílar og stundum sjást bílnúmer.

Þannig að um er að ræða tilfinningamál og það verður að tala opinskátt um þetta, mótmæla af krafti þessari svörtustu hlið fréttaumfjöllunar, sem á að mínu mati ekkert erindi. Það er hægt að segja válegar fregnir í fjölmiðlum án myndar af bílflökum. Einfalt mál. Ætla að vona að vakning til hins góða fari brátt að eiga sér stað og fagna því að nokkrir af helstu fjölmiðlum landsins birtu ekki myndir af þessu slysi.

Þakka þér Erna fyrir þína sögu sérstaklega. Er algjörlega sammála þér um að þetta er ekki í lagi. Það verður að tala hreint út gegn þessu og vera áberandi í því.

mbk.

[Erna Friðriksdóttir, 28.10.2007 kl. 00:36]

En Stefá Friðrik , hvernig getum við sem höfum upplifað svona og kanski annað eins reynt að gera fjölmiðlum og öðrum grein fyrir okkar hugmynd? Heldur þú að á okkur verði hlustað á nokkurn hátt?

En vil þakka þér innilega fyrir þessa umræðu því að hún er nauðsynleg, bæði fyrir okkur sem að lent hafa í svona og hina sem kanski eiga eftir að lenda í svona. Þetta er ekki viðunandi en maður veit ekki hvert leita skal eða hvað skal gera. reyna ekki allir alltaf að hylma yfir öllum ?? Bara spyr svona ?

[Stefán Friðrik Stefánsson, 28.10.2007 kl. 00:57]

Það má alltaf reyna. Ég er allavega að tala hreint út, finnst það mikilvægt og fann mig tilknúinn til að leggja orð í belg. Við getum skrifað á blogg, greinar í blöð og ýmislegt fleira. 

Finnst þessar myndir af bílaflökum allavega ömurlegt "fréttaefni" og finnst hægt að segja válegar fregnir án mynda af bílflaki þar sem hefur orðið banaslys. Þetta er harmleikur og ber að flokka sem slíkt.

Takk kærlega fyrir góð orð um greinina mína.

mbk.

[Auðbergur Daníel Gíslason, 28.10.2007 kl. 01:09]

Ég held að það sé ekki hægt að banna svona myndbyrtingar algjörlega, en það gæti verið sniðugt að heimila ekki byrtingu þeirra innan ákveðins tímaramma svo sem 12 klukkustunda og þá myndir sem að eru teknar þegar búið að hreinsa eins og blóðslettur og fleira slíkt sem að er alls ekki myndefni.

Auðbergur D. Gíslason

14 ára Sjálfstæðismaður

[Hafsteinn Viðar Ásgeirsson, 28.10.2007 kl. 01:25]

Hef slæma reynslu sjálfur af Morgunblaðinu í þessum efnum, svo það kemur mér ekkert á óvart hvað það varðar....

[Auðbergur Daníel Gíslason, 28.10.2007 kl. 01:35]

Það verður nú þó að segjast að Morgunblaðið veitir bestu og vönduðustu fréttaumfjöllunina á Íslandi og hefur gert lengi.

Auðbergur D. Gíslason

14 ára Sjálfstæðismaður

[Jón Svavarsson, 28.10.2007 kl. 03:37]

Sæl öll sömul, ég sem fréttaljósmyndari í rúm 30 ár, verð að leggja orð í belg. Það er jú stundum sem að fólki mislíkar það sem birtist í fjölmiðlum og mig sárnar að við fréttamenn séum líkt saman við Híenur, þegar vofeiflegir atburðir eiga sér stað.

Það eru jú til fréttamenn eins og margir almennir einstklingar, sem virðast þyrsta í nógu KRASSANDI fréttir og að það séu nógu miklar blóðsúthellingar, en tilgangur frétta er first og fremst söguskráning og upplýsinga miðlun til almennings, en sumir miðlar hafa haldið að nógu krassandi fréttir á forsíðu selji blöðin betur. En eins og raun bar vitni með DV og Ísafjarðamálið þá seldist ekki DV þá vikuna á Ísafirði þegar  DV fjallaði um það sorglega mál sem þar kom upp og maður fyrirfór sér í framhaldi af umfjöllun þeirra. Þar var að verki endaþarmur íslenskrar fjölmiðlunar  og er það sorglegt  hvernig hann fær endalaust að niðurlægja fólk og það meir að segja um tíma í sjónvarpi.

Nei segi ég bara, förum að öllu með gát, tilfellið sem Sveinn Hjörtur vitnar í hér að ofan  er afleiðing af tæknivæðingunni, sem gerir það auveldara að birta fréttir nær umsvifalaust, en heyrir til algjörra undantekninga að svona geti farið. Mörg dæmi eru þess, að birting frétta af alvarlegum slysum, hafa verið geymdar um stund þar til að viðkomandi yfirvöld hafi tilkynnt aðstandendum um atburðin fyrst. Sjálfur hef ég marg oft orðið við slíkri beiðni enda er það mér engin akkur í að flytja fréttina fyrstur, heldur vil ég að sagt sé frá atburðum rétt og af varfærni. Við komust ekki hjá því, eftir að eitthvað hefur gerst að það fréttist, því er betra að sannleiksgildið sé haft í heiðri og að viðeigandi ráðstöfunum sé lokið og fjallað sé um atburðina á eðlilegan hátt og söguskráning hafi þar meira gildi en annað.

Það má líkja fréttamennsku við Íslendingasögurnar, hefðu þær ekki verið ritaðar af einhverjum, þá hefðum við frá litlu að segja um sögu þjóðar. Hér á öldum áður voru engir bílar, en þá börðust menn um völd og auðæfi og drápu hvern annan ef því var að skipta, ekki eru það neitt betri fréttir en fréttir af slysförum. Enda enn í dag eru menn að drepa hvern annan á ýmsan hátt.

Dæmi sem ég þekki til, þar sem fólk hefur fengið fregnir af átvinum sínum farast í slysum að það fólk sem er viðkvæmt það kýs að lesa ekki blöðin þá vikuna, heldur einbeitir sér að því að vinna sig út úr sorgini og heiðra viðkomandi með virðulegri útför og svo framvegis. Aðstandendum sem eiga um sárt að binda, bæði eftir þetta umrædda slys og önnur sem átt hafa sér stað að undanförnu, votta ég mína hjartanlegustu samúð og byð hin hæsta höfuðsmið að varðveita þau og blessa.

[Tolli (IP-tala skráð) 28.10.2007 kl. 03:45]

Sammála mörgu sem hér er að ofan. En ég tel að þessu verði ekki breytt þar sem almenning þyrstir í svona myndefni... þetta er félagslegt taboo sem við eigum erfitt með að játa á okkur... en staðreyndin er sú að flestallir hæga ferðina og góna og glápa þegar þeir keyra framhjá slysstað... Undanfarið hafa fréttamiðlarnir hinsvegar passað sig á að sýna ekki númeraplötur eða blóð.... hef allavega ekki séð það lengi, og kæri mig ekkert um að sjá það. Það má samt alltaf bæta siðareglur blaðamanna, og mér finnst tillögur á borð við, engar myndbirtingar innan 12 eða 24 tíma eiga vel rétt á sér.

En ég vil vona að svona myndbirtingar séu einhverjum víti til varnaðar.

[Jón Svavarsson, 28.10.2007 kl. 04:01]

Smá athugasemd, fréttin sem bloggað er um,  (Innlent | mbl.is | 27.10.2007 | 16:31) (Erlend kona á sextugsaldri lést í bílslysinu í gærkvöldi)  er skfiuð 19 tímum eftir atburðinn.

[Sóley Valdimarsdóttir, 28.10.2007 kl. 11:25]

Sælt veri fólkið.

Ég er sammála því að myndbirtingar af slysum séu oft á tíðum óþarfar og særandi fyrir aðstandendur. Ég missti bróðir minn í umferðarslysi og var svo á tánum næstu daga að passa að foreldrar okkar myndu ekki þurfa að sjá myndir af slysstað. Það á maður ekki að þurfa að vera að hugsa um í svona aðstæðum því nóg er samt. En það eru ekki bara næstu dagar á eftir sem maður þarf að passa sig heldur líka á gamlárskvöld þegar farið er yfir fréttaannálinn. Þá koma aftur myndir af slysum það árið og aftur þurfa syrgjendur að upplifa missinn og það er ömurlegt.  

[Erna Friðriksdóttir, 28.10.2007 kl. 12:52]

´Hvað Blóðþyrstir lesendur vilja sjá finst mér ekki málið,þeir eiga ekki að ráða myndbirtingum blaðanna  enda ekki svo viss um að þessir lesendur vildu sjá þegar til kastanna kæmi myndbirtingar af sínu fólki.

 Enn þegar að alvarleg slys verða og það er komin mynd og frétt inn á mbl.is rúmum klukkutíma síðar finst mér það enganvegin viðeigandi. Það er réttur hvers og eins og fá að tilkynna nánustu aðstandendum frá slíkum atburðum, ekki að fólk lesið það á netinu eða í blöðum. Get ekki sætt mig við það.

  Sætti mig heldur ekki við þá hræsni þar sem ég bý nú í litlu sveitarfélagi og þá eru það ekki blaðamenn að verki ( svo að þeir eiga nú ekki alltaf alla sök)  hvernig sumt fólk hefur yndi af því að vera FYRSTIR með fréttirnar og það áður en fólk nær í sína nánasta.  Það er eitthvað að hjá svoleiðis fólki,hreinlegir hræsnarar sem síðar reyna að brosa framan í mann  en vissulega eruð þið að ræða um blaðamenn hér en hitt er líka til , bara svona svo að þið vitið það

[Stefán Friðrik Stefánsson, 28.10.2007 kl. 14:45]

Þakka kommentin.

Aubbi: Sé ekki fréttagildið í myndum af bílflökum, sem er vettvangur persónulegs harmleiks, enda eru bílslys ekkert annað en harmleikur, sérstaklega ef það er banaslys.

Jón: Það er gott að fá þitt sjónarhorn. Hef sagt flest sem mér finnst, breytir ekki miklu þótt myndin sé birt klukkustund eða 19 klukkustundum eftir slysið. Það er eftir sem áður mynd af vettvangi sem þarf ekki að gera myndrænan í fjölmiðla. Það er bara mitt heiðarlega mat.

Sóley: Þakka þér þína sögu. Hef heyrt þetta hjá mörgum, t.d. með gamlárskvöldið. Þetta er bara sorglegt og ömurlegt fyrir fólk að upplifa svona harmleik oftar en einu sinni.

Erna: Áhugavert sjónarhorn, þakka þér fyrir gott komment.

mbk.

[Auðbergur Daníel Gíslason, 28.10.2007 kl. 15:54]

Ég sé svo sem ekkert fréttagildi í þessu en tel að ekki sé hægt að banna alveg myndbirtingar af slysstað en vil láta takmarka þær eins og fyrr segir með tímarramma og þá bara þegar búið er að hreinsa slysstað.

Auðbergur D. Gíslason

14 ára Sjálfstæðismaður

[Stefán Friðrik Stefánsson, 28.10.2007 kl. 16:04]

Þá erum við í sjálfu sér sammála, enda ekkert að því að mynda vettvang slyssins eftir að búið er að hreinsa til, taka bílflök og allt sem skelfilegum bílslysum fylgir. Það sem ég var að kvarta yfir eru myndbirtingar af bílflökum og stöðu mála fljótlega eftir slysið. Mér finnst það svört fréttamennska að birta slíkar myndir og ólíðandi með öllu.

mbk.