Nancy Pelosi kemst í bandarískar sögubækur

Nancy Pelosi komst í sögubækur bandarískra stjórnmála í kvöld er hún varð fyrst kvenna forseti fulltrúadeildarinnar og verður valdamesta konan í 220 ára sögu Bandaríkjanna. Pelosi, sem er 66 ára gömul, hefur verið leiðtogi demókrata í deildinni frá því í janúar 2003 og þingmaður demókrata þar af hálfu Kaliforníu frá árinu 1987. Pelosi mun sem forseti verða önnur í valdaröðinni á eftir Cheney varaforseta. Engin kona hefur áður náð þeirri stöðu.

Fáum hefði væntanlega órað fyrir því er Pelosi var kjörin þingleiðtogi demókrata í fulltrúadeildinni fyrir fjórum árum, fyrst kvenna þingleiðtogi í sögu Bandaríkjaþings, að henni tækist að verða forseti deildarinnar, sem er áhrifamikil en mun valdaminni en öldungadeildin. Pelosi hafði þurft að berjast alla tíð fyrir framgangi sínum fram til sigursins í nóvember, hún vann Steny Hoyer í kosningu um hver ætti að verða næstráðandi Dick Gephardt í deildinni árið 2001 og svo Harold Ford í leiðtogakjörinu árið 2003 og því ekki fengið neitt án baráttu.

Pelosi hefur alla tíð verið umdeild, vegna skoðana sinna og afgerandi tjáningarmáta, bæði innan Demókrataflokksins og ekki síður meðal andstæðinganna, en hún hefur ekki dulið andúð sína á George W. Bush og neo-con ráðherrunum í stjórn hans. Það varð Pelosi áfall að ná ekki að tryggja John Murtha kosningu í nóvember sem eftirmanns síns sem þingleiðtoga, næstráðanda síns sem forseta. Í staðinn varð Steny Hoyer, sem hún sigraði í kosningunni umdeildu árið 2001, valinn í hennar stað. Pelosi hefur alltaf verið harðjaxl í stjórnmálum og aldrei verið ófeimin við að tjá skoðanir sínar. Hún kemur með krafti nú inn í fremstu víglínu bandarískra stjórnmála.

Pelosi tekur við forsetaembættinu í fulltrúadeildinni af Dennis Hastert, sem var orðinn einn af þaulsetnustu forsetum í 220 ára sögu þingdeildarinnar. Hastert, sem nálgast sjötugt, var forseti fulltrúadeildarinnar í nákvæmlega átta ár, sem þykir mikið þar, enda hafa aðeins fjórir setið lengur og Hastert verið lengst allra repúblikana þar á forsetastóli. Hastert er svolítið merkilegur pólitíkus. Í ferð minni til Washington í október 2004 keypti ég ævisögu hans, Speaker: Lesson from 40 years in the coaching and politics, í Barnes and Noble í Georgetown, sem er mjög merkileg bók sem ég las af áhuga og á auðvitað enn. Í þeirri bók fór Hastert yfir verk sín og þátttöku í stjórnmálum.

Hann var lengst af kennari, íþróttaþjálfari, fyrirtækjaeigandi og þátttakandi í viðskiptalífinu. Hann var kjörinn í fulltrúadeildina árið 1987, sama ár og eftirmaður hans, Nancy Pelosi. Hastert var lengi vel mjög lítt áberandi í stjórnmálastörfum sínum. Hann var þó alltaf áhrifamikill en þar í skugga Newt Gingrich, sem varð tákngervingur sigurs repúblikana þar árið 1994. Er Gingrich hrökklaðist frá eftir fylgistap repúblikana í kosningunum 1998 varð Hastert svo eftirmaður hans á forsetastóli. Hastert hefur lengi verið kallaður þögli risinn innan flokksins, vegna stöðu sinnar og lágstemmdrar framkomu.

En það eru nýir tímar í bandarískum stjórnmálum. Pelosi er orðin forseti fulltrúadeildarinnar og tekur við miklum pólitískum völdum og lykiláhrifum. Það verður fróðlegt að fylgjast með verkum hennar á þeim vettvangi sem hún hefur nú verið kjörin til að leiða næstu tvö árin með sögulegum hætti.

Kona í fyrsta skipti kjörin forseti Bandaríkjaþings