Hvernig gátu fjársvikin í TR staðið í fjögur ár?

Það er eiginlega sláandi að það hafi getað gengið í fjögur ár að þjónustufulltrúi Tryggingastofnunar hafi svikið út 75 milljónir frá TR og lagt inn á reikninga tuttugu einstaklinga. Komið hefur verið upp um svikamylluna í málinu og greinilegt að innra eftirlit TR var algjörlega í molum og þetta gat gengið mjög lengi, án þess að nokkur velti fyrir sér hvernig hægt var að útbúa 781 tilhæfulausar kvittanir fyrir útborgunum.

Það er ekki langt síðan að starfsmaður Símans sveik miklar fjárhæðir út úr fyrirtækinu, á meðan að það var í ríkiseigu og endaði með því að Síminn eignaðist Skjá einn, enda hafði verið dælt peningum úr Símanum í fyrirtækið. Nú er greinilegt að innra kerfi TR var í molum og hægt að notfæra sér brotalamir í því. Það er því ekki nema von að velt sé fyrir sér hvort svona svikamylla hafi verið í öðrum ríkisfyrirtækjum.

Það er eitt að þetta gerist í skamman tíma og komist upp, en eftir fjögurra ára blekkingarleik er um víðtækan þjófnað að ræða. Það má alltaf eiga von á að glufur séu til staðar hjá fyrirtækjum sem óprúttinn aðili getur misnotað, en það hlýtur að vera ansi sofandi stofnun sem getur orðið svo langvinnrar og víðtækrar svikamyllu og raun ber vitni í þessu máli.

Fjársvikamál þingfest 14. mars

Það er kominn tími til að bankarnir rói sig niður

Það er alveg ljóst að það sverfir að hjá bönkunum. Eftir alla sigurgönguna um víða veröld er komið að því að bankarnir verði að róa sig niður og herða sultarólina eilítið ef ekki á illa að fara. Það er hart í ári og sér sennilega varla fyrir endann á þeirri tíð ef marka má stöðuna. Það hefur verið bjart yfir og erfitt að horfast í augu við verri tíð en það er það sem er að gerast nú.

Eftir digra starfslokasamninga, kaupréttarákvæði og allskonar samninga milli aðila er greinilegt að sá tími er runninn upp að bankarnir verða að hugsa sig um og taka á sig þá vondu stöðu sem uppi er og fara að tóna niður seðlaflóðið sem hefur streymt í allar áttir. Það er ánægjulegt að sjá hversu öflugur Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, kemur til leiks sem stjórnarformaður Glitnis. Þar á greinilega að taka til og læra af öllu bruðlinu sem hefur einkennt íslenska bankageirann síðustu árin. Það eru góð skilaboð að Mái ætli að fara af braut digurra starfslokasamninga og óráðsíu.

Ég held að bruðlið vegna samningsins við Lárus Welding hafi skaðað orðspor Glitnis að undanförnu. Það er bara þannig að fólki, hvort sem það er í viðskiptum við Glitni eður ei, blöskrar það að borga þurfi Lárusi 300 milljónir sem grunngreiðslu fyrir það eitt að hefja störf. Þetta er díll sem fólk skilur ekki og virkar mjög undarlega séð frá þeirri stöðu sem blasir við á þessum tímapunkti þar sem viðskiptaheimurinn nötrar og allt virðist á hverfanda hveli. Það þarf greinilega að fara út í það að taka til við þær aðstæður. Það þurfa aðrir bankar að gera.

Það var góð byrjun hjá Máa að lækka laun stjórnarmanna í Glitni og næstu skilaboð hans sem stjórnarformanns sýna vel að það á að stokka hlutina upp og nú hefur forstjórinn tekið á sig lækkun ennfremur. Þetta verður leiðarstefið hjá bönkunum á næstunni. Þegar að hart er í ári þarf að stokka upp.

Bankarnir hægi á í útþenslunni

Rússnesk kosning Medvedevs - Pútín ríkir áfram

Það kemur engum að óvörum að Dmitri Medvedev, handvalinn eftirmaður Vladimírs Pútíns, hafi verið kjörinn forseti Rússlands. Það sýnir bara traust tök Pútíns á rússneskum stjórnmálum, enda er vel ljóst að hann ætlar sér að vera þar áfram við völd og verða forsætisráðherra að nýju, en hann gegndi því embætti í nokkra mánuði árið 1999, áður en Borís Jeltsín sagði af sér og Pútín varð starfandi forseti í nokkra mánuði áður en hann var kjörinn formlega í mars 2000.

Þeir eru fáir sem hafa unnið betur við að efla vald sitt, rækta liðshjörð sína betur og stýrt heilu ríki eins og taflborðinu heima hjá sér; allt undir yfirskini þess að það sé lýðræðislegt, en Vladimir Pútín. Að mínu mati hefur Rússland Pútíns verið að þróast út í hreint einræðisríki; Pútín líkist Bréznev gamla æ meir með degi hverjum. Hann er dómínerandi leiðtogi og tök hans á fjölmiðlum og pólitískum ákvörðunum jaðra við ríki eins manns. Það er því eftir öðru að hann handvelji eftirmanninn og haldi því opnu að snúa aftur í forsetakosningunum 2012.

Með því að velja eftirmann sinn prívat og persónulega og útnefnt sjálfan sig í leiðinni, með góðvild handvalda forsetaefnisins að sjálfsögðu, sem forsætisráðherra frá og með vorinu hefur Pútín sýnt vel vald sitt og yfirburði. Það var áhugavert að kynnast sögunni á bakvið veldið enn betur í tveim sjónvarpsþáttum fyrir nokkrum vikum og sjá í hvaða átt stefnir. Þessi kapall nú sýnir umfram allt pólitísk klókindi bragðarefsins Pútíns og hversu öflugur risi hann er.

Það verður ekki sagt annað en að Medvedev verði eins og strengjabrúða undir stjórn Pútíns og viðhaldi veldi hans, enda er Pútín ekki á förum. Í sögulegu ljósi er sérstaða Medvedevs einkum tvíþætt. Hann verður yngsti þjóðhöfðingi Rússlands frá því að síðasti keisari Rússlands, Nikulás 2., tók við völdum 26 ára gamall árið 1894 og Medvedev verður fyrsti leiðtogi Rússlands með bakgrunn í einkageiranum, enda er hann stjórnarformaður í hinum ríkisrekna orkurisa Gazprom og hefur víðtækar tengingar víða ennfremur.

Medvedev háði ekki mjög litríka kosningabaráttu. Hann var alla tíð talinn öruggur um kjör í forsetaembættið. Hann tók ekki þátt í kappræðum við aðra forsetaframbjóðendur, háði litla sem enga virka kosningabaráttu en fór með Pútín um Rússland til að heimsækja fyrirtæki og stofnanir og sýndi með því nærveru sína í daufustu kosningabaráttu um eitt valdamesta embætti heims, á sama tíma og forsetaframbjóðendur í Bandaríkjunum eru að eyða fúlgu fjár, tíma og fyrirhöfn í baráttu um Hvíta húsið.

Pútín hefur á átta árum markað sig sem hinn afgerandi drottnara veldis síns. Staðan í Rússlandi er mikið áhyggjuefni. Mér finnst þar horfa ansi margt til fortíðar og vert að hugsa um framtíðina sem blasir við. Pútín ætlar sér ekki að hverfa út í sólarlagið eins og George W. Bush, sem brátt lætur ennfremur af embætti, eftir jafnlangan tíma á valdastóli.

Pútín ætlar sér að stjórna atburðarásinni eins og kvikmyndaleikstjóri úr fjarska, halda um alla spotta og ráða örlögum landsins, jafnt sem stuðningsmannahjörðar sinnar. Hann ætlar sér að vera meginspilari áfram á sviðinu. Það verður áhugavert að sjá hversu mikil strengjabrúða í höndum skapara síns nýr forseti muni vera.

Medvedev kjörinn forseti

Venlige hilsen í Crawford - blaðamanni hótað

Það er ekki hægt að segja annað en Anders Fogh Rasmussen, forsætisráðherra Danmerkur, og eiginkona hans fái vinalegar móttökur hjá Bush-hjónunum í Crawford í Texas. Þetta hljóta að teljast höfðinglegustu móttökur sem norrænn þjóðarleiðtogi hefur fengið í Bandaríkjunum svo lengi sem elstu menn muna. Með þessu er greinilega Bush forseti að launa danska forsætisráðherranum stuðninginn í Íraksstríðinu og eftirmála þess.

Á sömu stund er dönskum blaðamanni hótað af konu á svæðinu, horfir í byssuhlaupið hjá henni. Það vantar ekki andstæðurnar. Eflaust verður rætt í kjölfarið um byssueign Bandaríkjamanna en það verður ekki annað sagt en að suddalegur fjöldi skotvopna sé þar og hefur mikið verið fjallað um það. En það er ábyggilega frekar nöturlegt að vera blaðamaður af rólegu svæði og lenda í svona menningu sem blómstrar í suðurríkjum Bandaríkjanna.

En það er merkilegt að sjá notalegar móttökur. Það er greinilegt að sá danski er mikils metinn hjá bandaríska forsetanum.

Dönskum blaðamanni ógnað í Texas

19 ára afmæli bjórsins

Í dag, 1. mars, eru 19 ár liðin frá því að sala á sterkum bjór, var leyfð á Íslandi. Innflutningur og sala á bjór var bönnuð með lögum árið 1915, bannið var því í gildi í 74 ár. Frumvarp um afnám bjórbannsins var samþykkt á Alþingi að kvöldi 9. maí 1988. Oft hafði fram að því verið lagðar fram tillögur á þingi um afnám bannsins, en alltaf tókst andstæðingum þess að sala á áfengu öli yrði heimiluð að nýju, að stöðva framgang breytinganna.

Loks tókst að ná þingmeirihluta um málið í kjölfar þingkosninganna 1987 og frumvarpið varð að lögum eins og fyrr segir vorið 1988. Ólíkt því sem nú er, voru deildir þingsins þá tvær, efri og neðri deild, og tafði það afgreiðslu málsins að ekki var víst um stuðning í annarri deildinni. Atkvæðagreiðsla um bjórinn varð þó ekki eins tvísýn og búist hafði verið við í upphafi. Andstæðingar frumvarpsins reyndu er ljóst var að frumvarpið færi í gegn að koma fram með tillögu um þjóðaratkvæði um tillöguna.

Þeir féllu frá því er ljóst var að hún nyti ekki heldur stuðnings meirihluta þingmanna. Bjórfrumvarpið í heild var samþykkt í efri deild þingsins með 13 atkvæðum gegn átta. Þeir sem samþykktu bjórinn voru: Eyjólfur Konráð Jónsson, Danfríður Skarphéðinsdóttir, Eiður Guðnason, Jón Magnússon, Guðmundur Ágústsson, Guðmundur H. Garðarsson, Halldór Ásgrímsson, Halldór Blöndal, Jóhann Einvarðsson, Júlíus Sólnes, Karvel Pálmason, Salome Þorkelsdóttir og Valgerður Sverrisdóttir.

Á móti voru: Karl Steinar Guðnason, Egill Jónsson, Guðrún Agnarsdóttir, Jón Helgason, Margrét Frímannsdóttir, Skúli Alexandersson, Svavar Gestsson og Þorvaldur Garðar Kristjánsson. Áður en að þessari lokaafgreiðslu kom og sigri stuðningsmanna bjórsins, hafði mikið verið rætt um málið í báðum deildum og farið yfir alla fleti málsins. Andstæðingar þess að bjór skyldi leyfður héldu uppi langvinnu og útúrteygðu málþófi í umræðunum og reyndu að tefja framgang þess með hverju sem hægt var. Málþófið verður nokkuð hlægilegt þegar að hugsað er til baka.

Meðal þeirra sem mælti hvað harðast gegn bjórnum var Sverrir Hermannsson, þáverandi þingmaður Sjálfstæðisflokks og fyrrum ráðherra. Í umræðum á þingi í febrúar 1988 lét hann svo um mælt að frumvarpið væri málatilbúnaður sem væri sá einstæðasti í sögu þingsins. Orðrétt sagði hann: "Rakaleysurnar í þessu frumvarpi eru með þeim hætti að fágætt er – og áreiðanlega einsdæmi í þessi 1058 ár sem liðin eru frá stofnun Alþingis. Hefði því viðkomandi þingnefnd séð þann kost vænstan að kasta frumvarpinu og meirihluti hennar samið nýtt".

Ekki lét Sverrir við þetta sitja heldur hélt áfram: "Með þessu vinnulagi voru flutningsmennirnir (Jón Magnússon, Geir H. Haarde, Guðrún Helgadóttir og Ingi Björn Albertsson) kaghýddir og hin þorstláta valkyrja, 13. þingmaður Reykvíkinga (Guðrún Helgadóttir) kom hér upp og kyssti á vöndinn og heyrðist smellurinn langt út á tún." Að auki gagnrýndi Sverrir greinargerð þá sem fylgdi frumvarpinu, og sagði allan málatilbúnaðinn til skammar fyrir þingið.

Hann lét að því liggja að flutningsmenn frumvarpsins hefðu lagt það fram í þeim einum tilgangi að styrkja sig áður á vettvangi prófkjöra "... af því að þeir telja sér trú um að ölberserkir séu í meirihluta í okkar flokki". Að auki lét Sverrir í þessari stormasömu ræðu að því liggja að gróðasjónarmið réðu ferðinni hjá flutnings- og stuðningsmönnum frumvarpsins. Sagði hann að ekki væri hugsað um þann áfengisvanda sem kæmi vegna frumvarpsins.

Margrét Frímannsdóttir studdi ekki frumvarpið á þeirri forsendu að hún væri móðir tveggja unglinga og gæti samvisku sinnar vegna ekki sagt já við frumvarpinu. Steingrímur J. Sigfússon, formaður VG, studdi frumvarpið ekki heldur og var með hávær mótmæli við því. Það vakti því athygli tveim áratugum síðar þegar að hann nefndi bjórverksmiðju Kalda á Árskógsströnd sem einn helsta vaxtarbroddinn í atvinnulífi á svæðinu til að forðast að tala um álver.

Steingrímur J. sagði orðrétt um bjórinn í þingumræðum árið 1988: "Ég hef til viðbótar pólitískar ástæður fyrir því að ég vil ekki standa að breytingum hvorki í áfengismálum né annarsstaðar sem gera fólkið óvirkara og sljórra gagnvart umhverfi sínu. Það tel ég að stóraukin neysla bjórs, jafnvel þó að eitthvað dragi úr neyslu annarra áfengistegunda, muni gera." Stuðningur sama manns við bjórframleiðslu varð til þess að ummæli fyrri tíma voru rifjuð upp.

Enn skrautlegri málatilbúnað viðhafði Ólafur Þ. Þórðarson í sömu umræðu. Hann las upp orðréttan laugardagspistil eftir Flosa Ólafsson leikara, frá 9. janúar 1988, í dagblaði, en í honum fjallaði pistlahöfundur um jólahald í "bjórlandinu Danmörku". Las hann ennfremur upp ályktun 133 lækna, sem lýstu sig andvíga frumvarpinu og að lokum nöfn allra þeirra og jafnframt heimilisföng, enda taldi hann að ósköp eðlilegt væri að nöfn þeirra varðveittust í Alþingistíðindum.

Þegar farið er yfir gamlar umræður á þingi og kynnt sér vel umræður koma fram mörg spaugileg dæmi um tilraunir sumra þingmanna til að beita öllum brögðum til að halda uppi málþófi og tilraunum til að tefja umræðuna eftir öllum leiðum. Svavar Gestsson hélt t.d. langar ræður gegn bjórnum og talaði um að æska landsins væri í húfi í þessum efnum. Þetta eru aðeins nokkur dæmi sem ættu að teljast hlægileg, nú tæpum tveim áratugum síðar - sem hægt er að brosa yfir.

Hrakspár þeirra sem helst börðust gegn því að bjórinn skyldi leyfður á ný, hafa ekki ræst. Það hefur ekkert á þessum tíma breyst til hins verra. Það eina sem breyttist var að fólk hafði frelsi til að velja fyrir sjálft sig. Það sem í gangi var fram til 1. mars 1989 í málefnum bjórsins var forræðishyggja í sinni þekktustu mynd. Enda sást vel að fólk kunni vel að meta frelsið sem því var veitt. Það á að vera almennings að ákveða hvað það borðar og ekki síður drekkur.

Það hefur aldrei lukkast vel að ríkið taki ákvarðanir fyrir aðra. Reyndar er það með ólíkindum að aðeins nítján ár skuli liðin frá því að bjórbannið leið loks undir lok. Það er varla vafi á því í hugum almennings að rétt skref var stigið við samþykkt frumvarps um afnám bannsins árið 1988.

Enginn vill stíga skrefið til baka. Nú sem fyrr á það að vera fólksins að hafa frelsi til að velja.

Borgarstjórn Reykjavíkur er alveg rúin trausti

Það er greinilegt að borgarstjórn Reykjavíkur er algjörlega rúin trausti eftir óstöðugleikatímbil síðustu mánaða og greinilegt að mikil óánægja er með hina kjörnu fulltrúa almennings. Könnun Gallups er áfellisdómur kjósenda yfir þeim óstöðugleika sem er uppi í borgarmálunum, en þar hefur ríkt ítalskt ástand og þrír meirihlutar og borgarstjórar setið síðustu mánuði.

Það eru sögulegir umbrotatímar í stjórnmálum í Reykjavíkurborg. Uppi er ástand sem aldrei hefur gerst áður. Þrátt fyrir að jafnmargir borgarstjórar hafi setið á þessu kjörtímabili og hinu síðasta er R-listinn lenti í vandræðum með borgarstjóramál sín; sögulega afsögn borgarstjóra vegna hneykslismáls og eftirminnileg starfslok þaulsetins borgarstjóra vegna innri sundrungar, eru borgarbúar óvanir því að óstöðugleiki sé uppi með þeim hætti að meirihlutar komi og fari. Því er ekki að neita að þetta er erfið staða en í þeirri stöðu reynir á þá sem fara með völdin.

Nýr meirihluti Sjálfstæðisflokks og F-lista tók við völdum við mjög erfiðar aðstæður og mikið verkefni blasir við Ólafi F. Magnússyni, borgarstjóra, að sýna að meirihlutinn standi undir verkefninu og geti stýrt af krafti. Mér finnst það ekki óeðlilegt að kjósendur telji stjórnmálamenn ekki hafa staðið undir nafni - ekki getað fært stöðugleika í pólitísku starfi. Enn er langt til kosninga, rúmir 26 mánuðir, og fjarri því að afgerandi reynsla hafi komið á nýjan meirihluta og borgarstjórann eftir innan við hundrað daga við völd.

Það er eðlilegt að hver meirihluti fái sinn tíma og borgarstjórinn ennfremur. Á þessum ólgutímum er eðlilegt að rót sé á fylgi og fólk sé að átta sig. Um leið þarf reynsla að komast á meirihlutann og rykið að setjast. Þá fyrst kemur marktæk mæling á stöðu mála. En þetta er áfellisdómur. Einfalt mál. Nú reynir á kjörna fulltrúa.

Aðeins 9% treysta borgarstjórn

Franskt fylgishrun - hallar undan fæti hjá Sarkozy

Það hafa fáir forsetar á síðustu árum fengið betri byr í seglin til að taka við völdum en Nicolas Sarkozy, forseti Frakklands. Innan við ári eftir glæsilegt forsetakjör og sigur í þingkosningum eru Frakkar að missa trúna á forsetanum - fylgir hrynur af honum og virðist þar í senn um að kenna umdeildu einkalífi hans og skapgerðarbrestum. Það fór illa í franska alþýðu þegar að forsetinn sagði gesti á landbúnaðarsýningu að fara til fjandans.

Svo er alveg greinilegt að Frakkar eru ekki parhrifnir af nýrri forsetafrú sinni, Clöru Bruni, sem Sarkozy giftist í byrjun mánaðarins. Umdeilt einkalíf forsetans með Bruni í aðdraganda giftingarinnar fær augljóslega falleinkunn í þessari mælingu og augljóst að hin nýja forsetafrú, sem fræg er af tónlistar- og fyrirsætustörfum auk ástarsambands við Eric Clapton og Mick Jagger, er ekki beint að reynast vinsæll fylgihlutur forsetans. Þvert á móti er virðingin fyrir forsetaembættinu undir verkstjórn Sarkozy á hraðri niðurleið.

Sarkozy virðist vera að klúðra sínum málum semsagt svakalega, aðeins á innan við ári. Það eru vissulega enn fjögur ár til forsetakosninga, en þessi vonda mæling forsetans, sem hafði metstuðning í könnunum og frábæran kosningasigur í farteskinu við embættistökuna í Elysée-höll, skaðar hægristjórnina í Frakklandi og gæti leitt til vondrar stöðu hægrimanna í byggðakosningum.

Þegar að Sarkozy tók við af Jacques Chirac í maí á síðasta ári var litið á hann sem fulltrúa nýrrar tíma og hann fékk traust umboð til að vera boðberi þess. Það virðist vera að honum sé að mistakast að halda stuðningi franskra kjósenda og er það um leið áfall fyrir franska hægrimenn sem treystu Sarkozy fyrir því að leiða þá til áhrifa og valda um langt skeið.

Stuðningur við Sarkozy fer dvínandi

Einar heimilar aftur loðnuveiðar - góð tíðindi

Það er mjög gott að heyra að Einar K. Guðfinnsson, sjávarútvegsráðherra, hafi heimilað loðnuveiðar að nýju. Það dimmdi yfir byggðum landsins um daginn þegar að veiðarnar voru stöðvaðar og var það gríðarlegt áfall ofan í fyrri fregnir um kvótaniðurskurðinn og hefði verið sem rothögg fyrir t.d. Vestmannaeyjar, Fjarðabyggð og Þórshöfn hefðu þessi niðurstaða gengið eftir að öllu leyti.

Það er gleðidagur fyrir landsbyggðina að veiðarnar geti hafist aftur og vonandi mun ganga vel að veiða þann kvóta sem veittur verður. Það er viðbúið að aflamarkið lækki örlítið en það er fyrir mestu að veiðarnar geti hafist og þetta verði sem eðlilegast. Fyrri ákvörðun var skelfileg að öllu leyti og því bjartara yfir öllum í dag að fyrri niðurstaða var ekki endanleg.

Loðnuveiðar heimilaðar á ný

Ákveða þarf sem fyrst hver verði borgarstjóri

Ég tel að flestir sjálfstæðismenn séu ósáttir við að ekki hafi verið ákveðið með afgerandi hætti hver verði borgarstjóri af hálfu Sjálfstæðisflokksins í mars 2009. Það er engan veginn nógu gott að vafi sé í þessum efnum og hefði almennileg niðurstaða í málið aðeins fengist með ákvörðun um borgarstjóraembættið. Pattstaðan sem nú er uppi er ekki góð fyrir flokkinn og verður að binda enda á hana.

Það er eðlilegt að kallað sé eftir enda á þessum spurningum um forystu Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík. Þessi krísa hefur skaðað flokkinn í höfuðvígi hans og það verður að binda enda á þessa óvissu, svo að um annað verði rætt í borgarmálunum en það hver eigi að leiða flokkinn sem borgarstjóri á síðari hluta kjörtímabilsins. Það er hreinlegast og best að í þeim efnum sé litið til niðurstöðu í fjölmennasta prófkjöri Íslandssögunnar, sem fram fór fyrir síðustu kosningar meðal sjálfstæðismanna í borginni. Það er fjarstæða að horfa framhjá því.

Sé vafi uppi um að Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson hafi styrk og stuðning til að verða borgarstjóri, eins og við blasir reyndar af atburðarás síðustu daga, á að fara yfir listann og finna nýjan borgarstjóra í kjölfar þess sem skipar fyrsta sætið. Hér á Akureyri og ennfremur í Mosfellsbæ hættu bæjarstjórar sem leiddu flokkinn sem leiðtogar á fyrri hluta kjörtímabilsins og héldu í önnur verkefni. Þar var sjálfgefið að sá sem skipaði annað sætið yrði bæjarstjóri í nafni flokksins og tæki við leiðtogahlutverkinu. Það á ekkert annað að gilda um Reykjavík í þessum efnum.

Sé bakland leiðtoga flokksins í borginni brostið eins og sést á þessum vafa er eðlilegast að Hanna Birna Kristjánsdóttir verði borgarstjóri. Það er ekkert flókið við það og er eiginlega með ólíkindum að ekki enn hafi verið höggvið á þennan hnút, enda er þessi krísa engum til góðs, sérstaklega hvorki flokknum né þeim sem eru kjörnir fulltrúar hans í Reykjavík.

Þessi galtóma niðurstaða sunnudagsins lokar ekki á kjaftasögur og vangaveltur um styrk Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík til forystu. Á meðan að ekki er tekið af skarið og svarað þeirri spurningu sem mestu skiptir mun allt snúast um hvort flokkurinn hafi styrkt til að hafa völd í höfuðborginni.

Niðurstaðan ekki eins skýr og ætla hefði mátt

Kvikmynd um sögulegan leiðtogafund í sjónmáli

Það er ánægjulegt að kvikmynd um hinn sögulega leiðtogafund Ronald Reagan og Mikhail Gorbachev í Höfða er í sjónmáli og leyfi komið fyrir Ridley Scott að taka myndina á fundarstaðnum. Talað var um á tímabili að taka myndina á öðrum stað en í Höfða en það var algjörlega absúrd hugmynd og mikilvægt að tryggja að myndin verði gerð í sínu rétta umhverfi.

Það er óumdeilt að leiðtogafundurinn í Höfða í október 1986 markaði söguleg þáttaskil; færði leiðtogana saman, þeir kynntust betur og vissu meira um grunn hvors annars, bæði persónulega og pólitískt. Þeir vissu að þeir gætu samið, sorglega litlu munaði að sagan yrði mótuð á fundinum og kalda stríðinu lyki fyrr en ella. Enda tala bæði bandarískir og sovéskir embættismenn þessara sögulega ára að í Reykjavík hafi verið upphafið að endalokum kalda stríðsins.

Allt sem á eftir fundinum kom og lauk með hruni kommúnistastjórna í Evrópu og uppstokkun í kjarnorkuvopnamálum voru afleiðingar Höfða-fundarins. Það hefði óneitanlega verið einstakt fyrir okkur að leiðtogarnir myndu ná sögulegu samkomulagi í Reykjavík. Við getum allavega huggað okkur við það að þessi fundur á sess í mótun sögulegra þáttaskila. Þó fundurinn hafi virkað sem sár vonbrigði á októberkvöldinu 1986 þegar að Reagan og Gorbachev fóru í sínhvora áttina leikur enginn vafi á því að þar var upphaf endataflsins í refskák stórveldanna á þessum tíma leikið.

Það er merkilegt að sumir sérfræðingar kalda stríðsmála meti fundinn jafnmikilvægan sögulega séð og Jalta-fundinn. Hann braut blað í samskiptum tveggja ólíkra póla í heimsmyndinni og sagan var þar rituð að hluta. Eftirmálinn er öllum ljós. Það er mikilvægt að tryggja að kvikmyndin um þennan merka atburð verði gerð hér heima en ekki annarsstaðar og vonandi er tryggt að myndin verði gerð.

Það verður spennandi að sjá hverjir muni leika leiðtogana. Ætli að frægir bandarískir leikarar muni t.d. leika Vigdísi Finnbogadóttur og Steingrím Hermannsson í þessari mynd? Spennandi verður að sjá.

Hafa fengið leyfi til að kvikmynda í Höfða