Stjörnustund Söru - pólitískt hörkutól á sviðinu

Ný pólitísk stjarna kom til sögunnar á flokksþingi repúblikana í nótt. Sarah Palin, varaforsetaefni repúblikana, sýndi að hún er pólitískt hörkutól, sparkaði traust frá sér og talaði einbeitt og ákveðið, ekki aðeins um lykilmál baráttunnar heldur hjólaði beint í Barack Obama og tók hann fyrir. Með þessari ræðu hefur frúin frá Alaska ekki aðeins stimplað sig inn sem frambjóðandi nú heldur og mun frekar sem forsetaefni síðar.

Þeir sem töldu að Sarah Palin væri stjórnmálamaður í léttvigt urðu örugglega fyrir miklum vonbrigðum. Hún beit hressilega frá sér og með mikilli yfirvegun náði hún að tækla persónulegar árásir gegn sér og sýndi demókrötum að hún verður ekki auðveld. Hún getur vel tæklað Joe Biden í varaforsetakappræðunum eftir mánuð og er fullfær um að taka slaginn. Ræðan festi hana klárlega í sessi eftir sviptingar síðustu dagana þar sem frjálslyndir og vinstrisinnaðir bloggarar og blaðamannamaskínan í Washington ætlaði að ganga frá henni pólitískt.

Þetta var því vel heppnuð ræða. Allir viðurkenna það, meira að segja þeir demókratar sem harðast sóttu að Söru Palin. Ekki verður neitað að hún kom á sviðið, skilaði sínu og var pólitískt hörkutól þegar hún þurfti að sýna að hún væri meira en bara sætt bros, væri fjarri því óreynd og bara valin því hún væri kona. Sarah Palin vann í haginn fyrir sig, ekki bara að þessu sinni og er komin til að vera. Hún er engin Dan Quayle, svo mikið er víst.



Fann vel eftir ræðuna að orðlaus undrun voru viðbrögðin. Þeir sem höfðu sótt mest að Palin og gert lítið úr henni voru vissir að hún myndi ekki geta flutt trausta ræðu og náð sess sem alvöru stjórnmálamaður á stóra sviðinu. En það tókst henni og fyrir vikið hefur hún staðist fyrsta prófið, það mikilvægasta. Framboðið er sterkara fyrir vikið og hún sem stjórnmálamaður til lengri tíma litið en bara næstu 60 dagana.

Finnst þeir sem halda gagnrýninni áfram afhjúpa talsverða karlrembu með orðavali sínu. Þar er talað um að hún eigi nú frekar að vera heima og hugsa um börnin sín fimm, sérstaklega yngsta barnið með Downs heilkenni, og hún gæti nú örugglega ekki samið svo flotta ræðu. Í og með viðurkenna þeir þar með að ræðan var algjör success en draga líka í efa að hún geti þetta þar sem hún er mamma.

Er þetta virkilega að gerast á fyrsta áratug 21. aldarinnar? Hvar eru femínistarnir? Er enn verið að tala niður konur og gefa í skyn að þær séu óreyndar og illa gerðar, eigi nú frekar að sinna börnum og eiginmanni en taka þátt í stjórnmálum. Er þetta sú ímynd sem demókratar vilja koma með? En hey, þeir spörkuðu jú niður Hillary í forkosningunumþrátt fyrir alla hennar reynslu. 

En Sarah Palin sló á allar gagnrýnisraddirnar. Hún kom vel út úr sínu fyrsta og mikilvægasta prófi. Allir sjá að hún getur ráðið við Joe Biden og hún hefur reynsluna, kraftinn og kjaftinn sem þarf til að komast alla leið.

Sarah Palin var allt í senn með eldmóð Ann Richards, gamansemi Ronalds Reagans og pólitísku óvægnina í Richard M. Nixon. Heljargóð blanda og fjári traust. Þessi kona er komin til að vera.

Palin afar vel fagnað

Sarah Palin ræðst á Obama af krafti í ræðunni

Pólitísk stjörnustund Söru Palin verður nú eftir miðnættið. Þar verður hún að kynna sig og tala sig upp í varaforsetahlutverkið. Sögusagnir herma að hún muni ekki flytja neina tæpitungu og ætli að ráðast á Barack Obama af miklum krafti og tala opinskátt um árásir gegn sér síðustu dagana. Þetta þarf varla að koma að óvörum.

Nokkur brot úr ræðunni hafa verið birt og segja þau allt um hvernig ræðan verði: "Here's how I look at the choice Americans face in this election. In politics, there are some candidates who use change to promote their careers. And then there are those, like John McCain, who use their careers to promote change."

Og allir sjá hvert þessum orðum er beint: "I guess a small-town mayor is sort of like a 'community organizer,' except that you have actual responsibilities." Með öðrum orðum: hún ætlar að hjóla í Obama; hann sé reynslulaus í forsetaembættið og mun auðvitað tala um stjórnunarreynslu sína, sem hún hefur umfram Obama.

Þetta verður augljóslega mjög pólitískt kvöld hjá repúblikunum. Öll teikn eru á lofti um að þetta verði ein átakamaskína gegn demókrötum; þeir verði mun beittari í gagnrýni en demókratar voru á flokksþingi sínu í síðustu viku. James Carville gagnrýndi reyndar flokksfélaga sína mjög fyrir að vera of mjúkmálir við andstæðinginn. Repúblikanar ætla greinilega að sleppa því alveg að vera mjúkmálir.

Frú Palin ætlar sér greinilega að setja maskínuna á fullt, bæði kynna afrek sín og lífsreynslu og ráðast að Obama/Biden án nokkurs hiks. Mun líka markaðssetja sig sem konuna sem getur breytt Washington. Ræðan verður greinilega bitmikil, ákveðin og afgerandi. Frú Palin verður að kynna hver hún sé og líka sýna að hún hafi kjaft og kraft í varaforsetahlutverkið. Greinilegt að við sjáum það.


Og hún mun svo sýna fjölskylduna eftir ræðuna. Tengdasonurinn margfrægi er kominn til St. Paul og verður í sviðsljósinu í kvöld. Bristol Palin og Levi Johnston tókst að yfirskyggja sjálfan McCain við athöfn á flugvellinum þegar hann kom til St. Paul í dag. Allir munu fylgjast með Palin-fjölskyldunni í kvöld.

Ef marka má ræðubútana og markaðssetninguna í dag verður þetta fjölskylduvænt kvöld með mjög pólitísku yfirbragði þar sem fyrsta konan í forsetaframboði fyrir repúblikana bítur hressilega frá sér og lætur finna fyrir sér, hún hafi pólitíska vigt á stóra sviðinu í St. Paul.

Eftirvænting í St.Paul

Flokksþing repúblikana í St. Paul: 2. dagur

Flokksþing repúblikana heldur áfram í kvöld í St. Paul. Förum yfir nokkra lykilpunkta annars þingkvöldsins.

- Formleg kosning á forseta- og varaforsetaefni Repúblikanaflokksins fer fram. John McCain verður þá formlega elsti forsetaframbjóðandinn í sögu Bandaríkjanna sem nær útnefningu sem forsetaefni hjá stóru flokkunum og Sarah Palin fyrsta konan sem er útnefnd varaforsetaefni í nafni Repúblikanaflokksins.

- Varaforsetaefnið Sarah Palin flytur formlegt útnefningarávarp sitt. Þetta verður þýðingarmesta ræða hins 44 ára ríkisstjóra frá Alaska, konunnar við hlið John McCain í þessu framboði og eina konan í þessum forsetakosningum. Hún verður að kynna pólitískar áherslur sínar, hver hún sé og hvaðan hún komi og síðast en ekki síst ná að tækla árásir gegn henni á síðustu dögum.

- Mitt Romney, fyrrum ríkisstjóri í Massachusetts, flytur ávarp. Hann var lengi vel talinn öruggur um að verða varaforsetaefnið en hann háði harkalega baráttu við McCain um útnefningu flokksins. McCain valdi hann ekki en væntanlega bíður Romney á hliðarlínunni og stefnir að framboði síðar, þó hann tali upp McCain og Palin. Talið er að hann muni ráðast harkalega að Obama-hjónunum, einkum Michelle í ræðu sinni.

- Rudy Giuliani, fyrrum borgarstjóri í New York, flytur lykilræðu flokksþingsins. Allt síðasta ár leit út fyrir að Giuliani yrði forsetaefni repúblikana en hann vann að lokum engar forkosningar og hætti baráttu sinni eftir forkosningarnar í Flórída, þar sem lagði allt undir og fékk mikinn skell. Hann lýsti þá þegar yfir stuðningi við McCain og hefur leikið stórt hlutverk í baráttu hans, farið í mörg viðtöl og verið áberandi í innsta hring hans síðustu mánuði. Talið er öruggt að hann muni ráðast að Barack Obama og jafnvel setja hakkavélina í gang af krafti. Talið er að hann gangi lengst allra í að ráðast að Obama.

- Mike Huckabee, fyrrum ríkisstjóri í Arkansas, flytur ávarp. Huckabee vann forkosningarnar í Iowa í janúarbyrjun og tókst að vinna nokkrar forkosningar í baráttunni og hélt henni áfram allt þar til McCain náði útnefningunni í marsmánuði. Hann tók slaginn lengra en margir áttu von á og fór að lokum í taugarnar á McCain, sem velti aldrei fyrir sér þeim möguleika að Huckabee yrði varaforsetaefnið.

- Meg Whitman og Carly Fiorina flytja ávörp. Báðar hafa verið áberandi í starfsliði McCain í baráttunni og voru báðar orðaðar við að verða varaforsetaefni. Whitman var virk í starfsliði Mitt Romney þar til hann dró framboð sitt til baka í febrúar.


Þetta verður kvöldið þar sem sagan er mörkuð með sögulegri kosningu á fyrstu konunni í forsetaframboð af hálfu repúblikana. Og áður en hún gerir sviðið að sínu á stærstu stund ferilsins munu þrautreyndir menn innan flokksins taka slaginn við Obama og jafnvel ganga mjög langt í árásum á hann.

Þetta verður sannarlega áhugavert kvöld þar sem mun virkilega reyna á Söru Palin og hversu traustur ræðumaður og stjórnmálamaður hún er. Palin þarf að flytja trausta ræðu og tala af krafti til að slá við skítkasti gegn henni síðustu dagana.

Súmmering: Forseti kveður - Lieberman stuðar

Flokksþing repúblikana hófst af krafti í St. Paul í gærkvöldi. Eftir brösótta byrjun vegna Gústafs fóru repúblikanar beint að verki og áttu betri upphafskvöld en demókratar. Án væmni var farið beint í að tala um alvöru pólitík og lykilmál baráttunnar. Pólitíska umræðan var mjög beinskeytt og ákveðin. Forsetinn kvaddi flokksmenn í einlægri en mjög fjarlægri kveðjuræðu úr Hvíta húsinu, Joe Lieberman stuðaði demókrata allhressilega með tryggum stuðningi við McCain og Palin og Fred Thompson talaði ákveðið gegn Barack Obama.

Í gegnum allt kvöldið var John McCain kynntur sem stríðshetjan mikla sem helst væri treystandi fyrir forsetaembættinu. Á skjánum í bakgrunni ræðumanna voru myndir af McCain frá því í Víetnam og í gegnum langan feril sem hermaður og stjórnmálamaður. Sýnt var að McCain hefði reynsluna sem þurfti og hefði þurft að hafa fyrir sínu. Þetta var mjög ákveðin kynning í myndrænum skilningi og eflaust pólitískum líka. Enda er enginn vafi á því að svona verður McCain kynntur í gegnum baráttuna. Spilað verður á reynslu hans.

Munurinn á kynningu forsetaefnanna á upphafskvöldum flokksþinganna er sú að Obama var kynntur sem tilfinningasamur maður breytinganna án reynslu en McCain var kynntur sem stríðshetja sem hefði afrekað eitthvað og hefði víðtæka reynslu, einkum í utanríkismálum. Þetta eru tveir mjög ólíkir menn, menn tveggja ólíkra kynslóða, og því fátt líkt með persónulegri kynningu á þeim. McCain ætlar sér að vera hörkutólið á forsetavakt, maður með þekkingu á öllum helstu lykilmálum. Þetta er sú ímynd sem hann þarf að kynna.

Förum yfir helstu punkta fyrsta þingkvöldsins í St. Paul.


- George W. Bush, forseti Bandaríkjanna, flutti mjög fjarlæga kveðjuræðu frá Hvíta húsinu. Talaði í innan við tíu mínútur og fjallaði nær einvörðungu um helstu kosti John McCain sem forsetaframbjóðanda. Talaði ekkert um andstæðing hans né lykilmál kosningabaráttunnar að þessu sinni. Sjónarhornið minnti mann svolítið á tal hans í kosningabaráttunni 2004, en hann fór á engin hættusvæði í ræðunni. Þetta var traust ræða út frá flokkshagsmunum og var um leið viss kveðja hans til flokksins sem tvisvar valdi hann sem forsetaefni.

Með fjarlægðinni við St. Paul sýnir Bush fjarlægð sína við kosningabaráttuna og átakamál hennar. McCain vill hafa forsetann sem lengst frá flokksþinginu og eflaust eru menn innan flokksins ánægðir með þá fjarlægð sem var yfir ræðunni. Hún var hæfilega löng fyrir yfirstjórn McCain en áberandi stutt fyrir stjórnmálaáhugamenn. Hann er einfaldlega farinn af sviðinu og ræðan ber öll merki þess að John McCain er tekinn við flokknum. Við þurfum ekki að eiga von á að Bush verða áberandi í kosningabaráttunni.


- Laura Welch Bush, forsetafrú, er vinsælasta manneskjan í Hvíta húsinu og sem er tengd ríkisstjórn Bandaríkjanna nú um stundir. Bókasafnsfræðingurinn frá Texas, ópólitískasta manneskjan í Hvíta húsinu, ber höfuð og herðar yfir alla í ríkisstjórn Bandaríkjanna um þessar mundir. Hún flutti óvenju pólitíska ræðu. Eiginlega fór frú Bush yfir þau mál sem herra Bush á forsetavakt fjallaði ekki um. Hún talaði ákveðið um Söru Palin, afrek mannsins síns á forsetastóli og persónu. Hún tæklaði málin sem hvorki Bush né McCain vildu fjalla um.


- Fyrir átta árum var Joe Lieberman næstum orðinn varaforseti Bandaríkjanna við hlið Al Gore og háði harða rimmu við George W. Bush og Dick Cheney ekki aðeins í kosningabaráttunni heldur og mun frekar 36 dagana eftir kjördag þar sem hitinn varð meiri en í aðdraganda kosninganna. Tæpum hundrað mánuðum síðar var hann hinsvegar kominn á flokksþing Repúblikanaflokksins, talaði ákveðið til stuðnings frambjóðanda repúblikana og varði meira að segja Söru Palin, konu sem hefur allt aðrar lífshugsjónir en hann sjálfur. Merkilegur viðsnúningur.

Lieberman er óvæntasta stjarnan innan Repúblikanaflokksins á þessu flokksþingi. Hann vandaði fornum samherjum ekki kveðjurnar - stuðaði demókrata gríðarlega með orðavali sínu um McCain og með því að gera lítið úr Barack Obama sem stjórnmálamanni. Óhætt er að fullyrða að kólnað hafi endanlega yfir ástarglæðum Demókrataflokksins og Joe Lieberman. Allt frá því hann studdi Bush ákveðið í Íraksstríðinu hafa böndin slitnað og augljóslega ekki aftur snúið. Hann hefur endanlega slitið á böndin og ætlar að heyja næstu baráttu með McCain.

Lieberman tekur pólitískar áhættur. Verði McCain ekki kjörinn forseti Bandaríkjanna er augljóst að hann er kominn út í horn sem óháður þingmaður en verður væntanlega ráðherraefni ef McCain sigrar. Honum verði launaður stuðningurinn með feitu embætti og losni undan samstarfi við forna samherja ef McCain sigrar. Lieberman á varla afturkvæmt í nefndaformennskur í öldungadeildinni í skjóli demókrata. Einfalt reikningsdæmi. Lieberman leggur allt undir - en hann brosti breitt og hafði greinilega gaman af að hjóla í forna samherja.


- Fred Thompson, fyrrum öldungadeildarþingmaður í Tennessee, flutti trausta og góða ræðu til stuðnings John McCain - flutti bestu ræðu kvöldsins að mínu mati. Thompson var traustur og ákveðinn, var betri í þessari einu ræðu en í öllu forsetaframboði sínu, sem rann út í sandinn fljótlega í forkosningunum. Í því var ekkert púður og enginn stjörnuljómi. Hann náði aldrei flugi, kom of seint í slaginn og sýndi aldrei kraftinn og seigluna sem þurfti. Í ræðunni í St. Paul sáum við þann Fred Thompson sem aldrei sást í forkosningunum.

Thompson var ekkert að hika, hjólaði beint í Obama og var bæði einbeittur og óvæginn í gagnrýni sinni á demókrata. Thompson súmmeraði upp átakapunkta repúblikana í þessum kosningum og kom nokkurnveginn með þann neista sem McCain þarf til að sigra kosningarnar. Thompson kom flokknum virkilega á skrið bæði á þessu fyrsta flokksþingskvöldi og eins í baráttunni framundan. Talað var um baráttu McCain fyrir ættjörðina, hetjudáðirnar miklu og dregin upp mynd af hversu ólíkir valkostirnir eru. Flott ræða.

Og auðvitað varði Thompson Söru Palin af miklum krafti. Greinilegt er að búið er að slá skjaldborg um hana á flokksþinginu. Átökin síðustu dagana hafa augljóslega aðeins styrk hana innan flokksins.

Í heildina var þetta fín byrjun fyrir repúblikana. Forsetinn var þó eins og leiðtogi í útlegð, fékk aðeins örfáar mínútur til að tala flokkinn saman. Hann var mjög fjarlægur og augljóst að hann var bæði að kveðja og sýna fjarlægð sína. En neistar flugu. Lieberman tókst að ergja demókrata gríðarlega, eins og sést hefur á allri umfjöllun og Thompson kveikti kosninganeistann í íhaldsmönnunum. Í heildina því vel heppnað kvöld og góð byrjun, þó fjarlægðin við Bush-fjölskylduna hafi verið pínlega áberandi.

Bandaríkin öruggari í höndum McCain

Áhugaverð samantekt um fasteignamál

Mér fannst mjög áhugavert að skoða umfjöllun Þóru Kristínar Ásgeirsdóttur um fasteignamál á höfuðborgarsvæðinu hér á fréttavef Morgunblaðsins. Kemur með ágætt sjónarhorn á stöðuna. Óhætt er að fullyrða að þetta eru ekki gósentímar fyrir fasteignasala. Hér fyrir norðan höfum við séð breytinguna með því að fasteignaauglýsingar hafa minnkað í auglýsingamiðlum hér og hreyfing mun minni á fasteignum. Fyrir sunnan er ástandið mun verra auðvitað.

Stóru fasteignirnar hreyfast varla eins og fram kemur í þessari frétt og greinilegt að fólk minnkar við sig þegar á móti blæs, bæði fær sér sparneytnari bíl og hyggur ekki á mikil fasteignakaup. Betra er að vera áfram í sínum klassa en færast of mikið í fang við þessar aðstæður, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu þar sem helst má finna einkenni alvöru kreppu.

Dýrasta og ódýrasta húsnæðið

Flokksþing repúblikana í St. Paul: 1. dagur

Flokksþing repúblikana hefst á fullu nú í kvöld í Xcel-íþróttahöllinni í St. Paul í Minnesota. Upphaflega átti þingið að hefjast í gær en vegna fellibylsins Gústafs var því frestað og aðeins setning þingsins og ávarp Lauru Bush, forsetafrúar, og Cindy McCain, eiginkonu forsetaframbjóðandans John McCain, vegna fellibylsins fór fram þá auk formlegra fundarefna.

George W. Bush, forseti Bandaríkjanna, Dick Cheney, varaforseti Bandaríkjanna og Arnold Schwarzenegger, ríkisstjóri í Kaliforníu, áttu allir að flytja ávarp en afboðuðu sig allir. Dagskrá þingsins riðlaðist því verulega og í raun bjargaðist dagskráin í heildina af því að Gústaf varð ekki eins mikill fellibylur og búist var við áður. Unnið hefur verið að því í gær og í dag að raða þinginu saman aftur.

Förum yfir nokkra lykilpunkta fyrsta dagsins.

- George W. Bush, forseti Bandaríkjanna, flytur tæplega tíu mínútna ávarp frá Hvíta húsinu til þingfulltrúa. Ákveðið var í samráði við yfirstjórn kosningabaráttu McCain að forsetinn kæmi ekki til St. Paul eftir að fellibylinn lægði. Forsetinn leikur því ekkert hlutverk á sjálfu flokksþinginu og Cheney varaforseti mun ekki vera í sviðsljósinu heldur. Þetta markar þau þáttaskil að McCain er tekinn við flokknum, þetta er flokksþingið hans og stjörnustund hans og Palin.

Bush var í lykilhlutverki á kjörtíma í sjónvarpi á flokksþinginu í Philadelphiu árið 2000 og í New York árið 2004. Nú er hann í mjög litlu aukahlutverki. Er fyrst og fremst að kveðja flokkinn og tala upp John McCain. Ekki búast við að hann ráðist harkalega að Barack Obama. Aðrir verða settir í það verkefni. Hann mun fyrst og fremst reyna að þjappa flokknum saman, tala vel um forsetaefnið, manninn sem hann barðist svo harkalega gegn í forkosningunum fyrir átta árum.

- Laura Welch Bush, forsetafrú, ávarpar þingið. Enginn í Hvíta húsinu er vinsælli en bókasafnsfræðingurinn frá Texas, konan við hlið forsetans. Hún var ein styrkasta stoð hans í forsetakosningunum 2000 og 2004 og er mjög vinsæl innan flokksins. Hún er sú eina í Bush-fjölskyldunni sem hefur hlutverk í St. Paul að þessu sinni og kemur varla að óvörum.

- Joe Lieberman, öldungardeildarþingmaður í Connecticut, flytur ávarp. Lieberman hefur verið í öldungadeildinni í tvo áratugi og var varaforsetaefni Al Gore í forsetakosningunum 2000; fyrsti gyðingurinn sem er hluti af forsetaframboði í sögu Bandaríkjanna. Hann náði ekki útnefningu Demókrataflokksins árið 2004 og varð undir í forkosningum innan flokksins í baráttu um þingsæti sitt árið 2006.

Lieberman sagði skilið við demókrata og varði sætið sem óháður. Hefur samt varið meirihluta demókrata í öldungadeildinni og er nefndaformaður í nafni demókrata. Styður McCain, gamlan vin sinn, heilshugar í þessu forsetakjöri og hefur valdið mikilli ólgu innan síns gamla flokks með hlutverki sínu í St. Paul. Stóra spurningin er hvort hann ráðist að Obama í nótt.

- Fred Thompson, fyrrum öldungadeildarþingmaður í Tennessee og forsetaframbjóðandi í forkosningum repúblikana, flytur ávarp. Talið er að hann muni ganga lengst í beinum árásum að demókrötum og tala sérstaklega gegn Barack Obama. Einnig að hann muni verja Söru Palin af krafti í ræðunni. Thompson var leikari fyrir og eftir þingferilinn, en hann náði þingsæti Al Gore eftir að hann varð varaforseti. Lék m.a. í Die Hard 2 og Law and Order.

- John Boehner, minnihlutaleiðtogi repúblikana í fulltrúadeildinni, talar flokkinn upp í baráttunni fyrir því að ná yfirráðum þar aftur. Repúblikanar misstu deildina í kosningunum 2006, rétt eins og öldungadeildina, og kannanir benda til þess að repúblikanar eigi nær engan séns á að ná deildinni úr klóm Pelosi og demókrata.

- Norm Coleman, öldungadeildarþingmaður í Minnesota, flytur ræðu á heimavelli. Hann náði þingsæti Paul Wellstone eftir að hann lést í flugslysi í aðdraganda þingkosninganna 2002 og sækist nú eftir endurkjöri. Sigur hans á Walter Mondale, fyrrum varaforseta Bandaríkjanna, í þeim kosningum vakti mikla athygli og hann hefur verið framarlega í flokki repúblikana í öldungadeildinni síðustu árin.


Þetta verður áhugavert og sögulegt flokksþing, enda fyrsta konan útnefnd sem varaforsetaefni í sögu Repúblikanaflokksins og elsta forsetaefnið í sögu Bandaríkjanna útnefnt. Þau verða þó hvorug í sviðsljósinu í kvöld, heldur mun frekar fráfarandi forseti í fjarlægri kveðjuræðu og demókrati á nýjum pólitískum vettvangi sem honum hefði ekki órað fyrir að hann myndi verða á fyrir átta árum er hann varð næstum varaforseti Bandaríkjanna við hlið Al Gore.

Frú Palin í sviðsljósinu - lágkúra í baráttunni

Enginn vafi leikur á því að ræða Söru Palin á flokksþingi repúblikana á morgun er mikilvægasta stund stjórnmálaferils hennar. Þar verður hún bæði að kynna sig og pólitískar áherslur sínar. Held þó að flestir bíði eftir því hvort hún muni tala um árásir vinstribloggara og fjölmiðla gegn sér og fjölskyldu sinni síðustu dagana. Þetta verður hennar stund til að taka sviðið og gera það að sínu, ekki aðeins þá heldur í gegnum næstu vikurnar.

Mér finnst umræðan um Söru og talið um óléttu dóttur hennar svolítið hafa farið yfir strikið. Mér finnst málefni Bristol, dóttur Palin, ekki skipta nokkru máli og tek undir með yfirlýsingum þeirra sem hafa fordæmt þá sem lengst hafa gengið í skítkasti, að mestu ómálefnalegu og ómerkilegu. Sjálfur Barack Obama hefur talað í þessa átt, þó augljóst sé að hans eigin barátta sé í og með að reyna að kynda undir þessar persónulegu árásir á hana.

Auðvitað var viðbúið að reynt yrði að þyrla upp einhverjum byl hjá demókrötum til að reyna að grafa undan Söru. Fyrst höfðu þeir ekkert á hana, voru alveg gáttaðir þegar valið var tilkynnt en hafa verið að reyna sitt besta við að gera eitthvað úr þessu. Helst finnst mér þetta vera aðför að hugsjónum hennar, persónu og fjölskyldunni hennar. Sumt er eðlilegt að velta fyrir sér en persónulega hliðin er eiginlega einum of. Þeir sem harðast ganga fram kasta grjótum úr glerhúsi sýnist mér.

En það er búið að vera ljóst mjög lengi að þetta yrði harkaleg kosningabarátta. Þetta eru söguleg átök, fyrsta konan og fyrsti blökkumaðurinn munu annaðhvort komast í Hvíta húsið í þessum kosningum, fá beint kjör í forsetakosningum svo að mikið er undir. Mikil harka var líka í forsetakjörinu 2000 og 2004 og varla við því að búast í okkar nútímafjölmiðlun en það haldi áfram. En sumt er ógeðslegra en annað, persónulegar árásir eiga sín mörk og mér finnst þetta komið yfir þau.

Ég skynja fyrst og fremst mikil sárindi hjá demókrötum með það að John McCain ákvað að velja konu eftir að þeir höfðu sjálfir klúðrað því tækifæri að eiga konu í framboði. Stoltið hans Obama var í veginum fyrir því að Hillary yrði í framboði í þessum kosningum og eftir það var útilokað að kona yrði með Obama. Engin önnur kona gat tekið sess Hillary hjá demókrötum í þessum forsetakosningum. Meira að segja Obama gerði sér grein fyrir því. Þeir sem studdu Hillary voru sárir með það og eru argir.

En fyrst og fremst munu þessar kosningar snúast um forsetaefnin tvö. Varaforsetaefnin hafa annan sess í baráttunni, þó þau skipti auðvitað miklu máli. John McCain er frambjóðandi reynslunnar en Barack Obama er reynslulausi frambjóðandi breytinganna. Þeir völdu varaforsetaefni eftir því. En það er varhugavert að gera lítið úr reynslu Söru Palin, sem ein frambjóðanda hefur stjórnunarreynslu.

Ólgan í baráttunni mun væntanlega aðeins aukast næstu 60 dagana, allt fram til kjördags. Sarah Palin er að fá sína pólitísku eldskírn á alheimsvettvangi sem kona í stjórnmálum þessa dagana og við því að búast að hún myndi þurfa að fá kynningu. Hún hefur ekki verið í miðpunkti stjórnmálanna sem ríkisstjóri og er sú eina af forseta- og varaforsetaefnunum sem hefur ekki farið í forsetaframboð á árinu.

Því er auðvitað eðlilegt að hún fari í gegnum visst ferli þar sem fólk vill bæði kynnast henni og vita meira um hana. En persónuleg aðför að henni og fjölskyldunni er fyrir neðan allt og mikilvægt að hefja þetta upp á örlítið hærra plan, þó ekki væri meira. En Palin þarf auðvitað að kynna sig og má búast við að sótt verði að henni þar sem hún er konan í framboði í þessum kosningum eftir að Obama sló af Hillary.

En gleymum því ekki að svona var sótt að Hillary Rodham Clinton áður. Þó hún hefði alla heimsins pólitísku reynslu og þekkingu var hún tröðkuð niður hjá demókrötum. Talað var gegn henni sem konu. Enn eru stuðningsmenn hennar að tala um ómerkilega aðför að henni. Árásirnar að Söru verður að skoða í sama ljósi.

Þetta eru sögulegar og spennandi kosningar og því má búast við að allt geti gerst. En í ræðunni í St. Paul á morgun þarf hún að kynna sig, sýna kraft og kjark. Því er þetta augljóslega að svo miklu leyti flokksþingið hennar.

Uppljóstranir um Söruh Palin valda óróa

Spunameistararnir leita að göllum á Söru Palin

Spunameisturum demókrata hefur gengið illa að finna eitthvað misjafnt um Söru Palin þó þeir hafi reynt að leita ansi djúpt síðustu dagana. Reynt er að finna minnstu smáatriði og gera stórmál úr því. Helst sýnist mér að reynt sé að fjalla um að hún sé nú kona sem hafi bara verið í stjórnmálum í litlu fylki og hafi því ekki neina reynslu. Samt hefur hún meiri stjórnunarreynslu en aðrir frambjóðendur stóru flokkanna í þessum kosningum.

Viss karlremba hefur verið í sumum ummælunum í garð Söru Palin. Einn fréttamaður CNN, John Roberts, missti út úr sér að henni væri nú nær að hugsa um litla barnið sitt en vera að fara í framboð á landsvísu í þessum kosningum. Efast um að svona hefði verið talað um karlkyns forseta- eða varaforsetaframbjóðanda sem er nýbúinn að eignast barn. Man allavega ekki eftir svona ummælum. En þetta þykir kannski fínt og flott hjá einhverjum.

Mér fannst ómerkilega sótt að Hillary Rodham Clinton í baráttunni. Í og með sást vel að hún var kona. Þó hún væri reynd og vel gefin, mjög vönduð kona með góða ferilskrá, hafði það ekkert að segja fyrir hana. Reynslan var frekar tröðkuð niður hjá henni en mikið gert úr henni. Mikill rembutónn var yfir ummælum í hennar garð og mörgum fannst það ekki viðeigandi að hún yrði frambjóðandi flokksins því hún væri kona. Enn var þessi umræða lifandi eftir öll þessi ár.

Reyndar finnst mér demókratar hafa lítið á Söru Palin. Ef á að fara að gera mál úr hugsjónum hennar og hvort dóttir hennar sé ólétt er greinilega lítið að hjá henni. Reyndar voru demókratar kjaftstopp þegar valið á Söru var kynnt. Þeir voru með heilt vopnabúr gegn Romney og Pawlenty en höfðu ekkert fram að færa nema draga fram umræðu um reynsluleysi og þekkingarleysi á utanríkismálum sem varð algjört sjálfsmark hjá talsmönnum Obama, sem er ekki með mikla reynslu og hefur t.d. aldrei stjórnað einu né neinu.

Mér finnst Sarah Palin vera röggsöm og flott kona. Hún hefur sínar pólitísku hugsjónir sem er virðingarvert og mér finnst það flott hjá John McCain að velja unga og frambærilega konu, vonarstjörnu fyrir flokkinn. Ef hann hefði valið miðaldra karlmann með sér hefðu allir talað um að þeir væru of líkir kandidatarnir. Þeir sem hæst tala gegn þessu vali eru frústreraðir demókratar sem voru fúlir með að Obama valdi ekki Hillary. Þeir fengu mesta bömmerinn.

En meira að segja Obama varð að viðurkenna sögulegan sess Söru í þessari baráttu. Hún er konan í framboði. Ef Obama væri með Hillary með sér hefði hann ekki þurft að vera í svona miklum bömmer. Held að hann og demókratar sjái gríðarlega eftir því að velja ekki Hillary með sér. Þá væru þeir ekki í svona miklum vanda við að tækla varaforsetaval McCain.

17 ára dóttir Palin á von á barni

Í minningu Óskars

Óskar V. Friðriksson var jarðsunginn í dag. Ég vil þakka honum kærlega góða vináttu og kynni í gegnum árin. Í öllum kosningabaráttum Sjálfstæðisflokksins frá 1995 hef ég haft samskipti við Óskar með einum eða öðrum hætti. Enginn var duglegri en hann að stjórna málum í kosningabaráttu. Reynsla hans og vinnusemi var líka rómuð.

Það eru þrettán ár liðin síðan að ég hafði fyrst samskipti við Óskar í gegnum utankjörfundarkosningu Sjálfstæðisflokksins og kynntist honum persónulega. Í alþingiskosningunum 1995 var ég að vinna fyrir flokkinn og lagði lið, eins og áður. Það var fyrsta baráttan sem ég tók þó þátt umfram það að bera út blöð í aðdraganda kosninganna eða dreifa út öðru kynningarefni. Þó hafði ég ekki enn fengið kosningarétt, rétt missti af því þar sem ég náði ekki átján ára aldri fyrr en í desember 1995. Því gat ég ekki lagt lið með þeim hætti sem mestu skipti.

Ekki það að sú staðreynd hafi leikið nokkuð lykilhlutverk. Óskar treysti mér fyrir verkefnum og talaði við mig eins og ég væri búinn að vera í bransanum í ótalmörg ár, í fyrstu kosningunum þar sem ég í raun tók að mér meiri verkefni en bara að breiða út boðskap lífshugsjónanna. Ég lærði líka mikið í þeirri baráttu. Þá var Sjálfstæðisflokkurinn undir í könnunum en náði að halda velli á kjördegi eftir mjög vondar kannanir lengi vel. Og við náðum að halda okkar hlut hér, tryggðum Tómas Inga Olrich inn þvert á allar kannanir.

Ári eftir hafði ég samband við kosningaskrifstofu Péturs Kr. Hafsteins og skráði mig á meðmælendalista fyrir hann í forsetakjöri. Nokkrum dögum síðar hringdi Óskar í mig - vildi að ég tæki að mér verkefni, bæði við að safna meðmælendum og vera tengiliður framboðsins. Síðar bættist við það verkefni og að lokum var ég kominn í innsta hring í starfinu hér í kjördæminu. Þá hafði ég reyndar fengið kosningarétt og tók þátt af meiri þunga. Mjög gott fólk var að vinna fyrir Pétur og þetta sumar var mikill lífsins skóli.

Þó að Pétur tapaði kosningunum fyrir tólf árum mat ég mest að kynnast þeim sem tóku þátt. Við vorum heldur ekki sátt við hvernig fór hér í kjördæminu. En það var við ramman reip að draga og kannski var það alltaf bjartsýni að ætla að kynna einn mann fyrir öllum landsmönnum á tveimur mánuðum, mann sem var ekki landsþekktur nema kannski af ættarnafni sínu. En ég held að kosningabaráttan 1996 hafi verið dýrmætari veganesti en nokkur önnur kosningabarátta sem ég hef komið nærri, þrátt fyrir tapið.

Í alþingiskosningunum 1999 var Sjálfstæðisflokkurinn í mjög góðum málum. Það var skemmtilegasta kosningabarátta sem ég hef tekið þátt í. Allt lék í lyndi, bæði voru vinsældir Davíðs Oddssonar og pólitískur styrkur hans þá mestur og við hér í kjördæminu vorum í góðum málum. Unnum kjördæmið í fyrsta og eina skiptið af Framsókn og fengum Tómas Inga inn sem kjördæmakjörinn. Þá var gaman og eiginlega fannst mér jákvæðast yfir öllu þá. Samskiptin í utankjörfundarkosningunni skiptu þó lykilmáli og við tókum kjördæmið á því starfi.

Í kosningunum 2003 var erfiðara. Ég kom að því verkefni á síðari stigum baráttunnar þegar við vorum undir í könnunum og allt virtist vera að fara veg allrar veraldar í kjördæminu. Um tíma leit út fyrir að flokkurinn fengi afhroð hér, fengi færri atkvæði en Samfylkingin og myndi fara illa út úr þessu. Ég tók utankjörfundarmálin að mér á síðustu tíu til tólf dögunum. Fyrsta símtalið sem ég fékk þegar ég byrjaði var frá Óskari. Hann var ánægður með að ég væri kominn á minn stað og fór yfir það sem þurfti að gera. Við fórum í verkefnið.

Að lokum tókst okkur að verja stöðuna hvað það varðar að toppa Samfylkinguna og tryggja næstbestu kosninguna í kjördæminu. Það voru samt mjög erfiðar kosningar en við björguðum því sem bjargað varð á síðasta sprettinum. En ég get þó sagt með sanni að það var erfiðasta og leiðinlegasta barátta sem ég hef tekið þátt í. Þar var puðið ein varnarbarátta og kannski var það mesta lífsreynslan vegna þess. Þegar mest var töluðum við Óskar saman fimm til sex sinnum yfir daginn.

Síðustu kynni mín af Óskari í flokksstarfinu voru í sveitarstjórnarkosningunum 2006. Þá vann ég í Kaupangi alla baráttuna og við Óskar vorum í góðu sambandi lengst af, þar til ég sinnti öðru og annar aðili var ráðinn yfir utankjörfundarkosninguna. En það var hans taktur að hringja til að skanna stöðuna. Hann var vakinn og sofinn yfir verkefninu, fylgdist með öllu og allar klær voru úti til að tryggja flokknum bestu kosningu.

Ég minnist Óskars með miklum hlýhug, mat hann mikils og lærði mikið af honum. Óskar var hörkutól sem vann vel að því sem hann tók að sér, var traustur og vandaður í sínu og einn dyggasti sjálfstæðismaður sem ég hef kynnst. Allir sem unnu með honum kynntust vel hversu traustur maður var þar á ferð. Ég vil votta fjölskyldu hans innilega samúð mína. Guð blessi minningu Óskars.

Dagbækur Matthíasar - hvað má setja á netið?

Ég verð að viðurkenna að ég met mikils að Matthías Johannessen, fyrrum ritstjóri Morgunblaðsins, opinberi dagbækur sínar í áranna rás á netinu. Dagbókaskrifin sýna vel hversu sterk staða Matthíasar var í þjóðlífi og hringiðu stjórnmálanna þau ár sem hann var ritstjóri Morgunblaðsins. Til hans leitaði fólk með ólíkar pólitískar skoðanir og með ólíkar hugsjónir í lífinu með sín mál og treysti honum fyrir mjög mörgu.

Við að lesa dagbækurnar vaknar fyrst stóra spurningin; hvers vegna birtir Matthías dagbækurnar í lifanda lífi? Stóri tilgangurinn er ekki ljós en hitt veit ég að allir sem vilja vera með í umræðunni hafa lesið þær. Farið þangað af forvitni til að kynna sér hverja og hvað hann skrifar um. Bara með því hefur hann eflaust náð stóra tilganginum með birtingunni. En auðvitað eru ekki allir jafnsáttir með þessa birtingu. Stundum fer hann nærri þeim sem skrifað er um og ekki fá allir jákvæð skrif um sig. Eflaust er það eins og gengur og gerist. Svo margir eru umdeildir í þessu samfélagi.

Ég verð að viðurkenna að þegar ég las fyrst dagbókina fannst mér sagnfræðilega hliðin í fjölmörgu sem hann birtir frá síðustu áratugum alveg stórmerkileg. Eftir því sem skrifin koma nær samtímanum hitnar mjög yfir skrifunum og þau verða funheit fyrir ansi marga. Fjöldi þeirra sem vitnað er í sem heimildarmenn eða talað er um eru lifandi og velt er við steinum sem eru viðkvæmir. Sumt eru kjaftasögur um viðkvæma hluti sem eflaust einhverjir telja á gráu svæði að skrifa um. Svona skrif um samtímamál sem hafa verið umdeild og stjórnmálamenn sem hafa verið í hita pólitískra átakamála vekja athygli. Held að það sé bara eðlilegt.  

Matthías Johannessen hefur aldrei verið þekktur fyrir að fara troðnar slóðir. Með skrifum sínum hefur hann jafnan vakið athygli og verið í forystu á þeim vettvangi sem hann hefur valið sér. Á öðrum hefur hann verið mikilvæg aukapersóna. Þessi skrif sanna sterka stöðu hans í íslensku samfélagi og hversu valdamikill hann var af ritstjórnarskrifstofu Morgunblaðsins, ekki bara sem yfirmaður stærsta dagblaðs landsins á þeim tíma heldur og mun frekar í stjórnmálum. Þessar dagbækur staðfesta sterkan sess Matthíasar.

En þeir sem hafa leitað til hans með trúnaðarmál eru örugglega ekki sáttir margir hverjir. Mjög margt er opinberað. Sérstaklega vekur þetta meiri athygli þegar tíundi áratugurinn er skannaður. Atburðir þar eru of nærri fyrir marga, bæði Matthías og þá sem treystu honum, til að það sé svipt hulunni af öllu. Kjaftasögurnar eru verstar. Ekki eru þær allar sannar og það reynir Matthías.

En væntanlega hefði verið auðveldast fyrir hann að sleppa þessu. En dagbækurnar eru stórmerkileg heimild. Því verður ekki neitað.

Matthías Johannessen: Málið er úr sögunni