Umhverfispostulinn Al Gore kominn til Íslands

Jæja, þá er Al Gore kominn til Íslands. Það er enginn vafi á því að Nóbelsnefndin veitti Al Gore pólitíska uppreisn æru með því að velja hann friðarverðlaunahafa Nóbels. Persónulega skildi ég ekki valið á Gore, hefði talið mun eðlilegra að heiðra friðarmál með áberandi hætti, t.d. hefði Martti Ahtisaari, fyrrum forseti Finnlands, átt að fá verðlaunin vegna verka sinna í Kósóvó.

Það hefði fáum órað fyrir því þegar að Gore hvarf úr miðpunkti stjórnmálaumræðu fyrir tæpum átta árum, beygður og sár, eftir að hafa naumlega mistekist að verða forseti Bandaríkjanna í jöfnustu forsetakosningum í sögu landsins að hann myndi hljóta friðarverðlaun Nóbels og yrði ein af stjörnunum við afhendingu óskarsverðlaunanna í Los Angeles. Allt þetta hefur honum tekist á innan við einu ári. Gore hafði vissulega stuðning fræga fólksins og peningafólksins í borg englanna á sínum tíma og safnaði miklum fjárhæðum í kosningabaráttuna árið 2000 og vann Kaliforníu þá með nokkrum yfirburðum, en hann var þó aldrei með stjörnuljóma á við leikarana.

Það leikur enginn vafi á því að Al Gore varð fyrir þungu áfalli í forsetakosningunum 2000. Hann vann.... en tapaði samt. Hann er enn að vinna við að byggja sig upp eftir þann þunga skell en virðist hafa tekist það með undraskjótum hætti. Hann er orðinn gúrú í umhverfismálum og hefur markað sér sess sem mikilvægur postuli í umræðunni um loftslagsmálin. Á sama tíma og sól Bush forseta hnígur hratt til viðar hefur Gore tekist að halda sviðsljósinu og ljómanum af fyrri frægð og áhrifum. Hann hefur byggt upp áhrif sín á öðrum vettvangi - vettvangi sem honum hefur tekist nokkurn veginn að gera að sínum, algjörlega í gegn.

Al Gore náði aldrei að heilla mig í forsetakosningunum 2000. Mér fannst hann grobbinn og fjarlægur. Það er alveg ljóst að með þessari ímynd sem hann hefur nú hefði hann unnið forsetakosningarnar vestan hafs þá. Talað er um pólitíska endurkomu hans - verði jafnvel málamiðlun fyrir demókrata á klofnu flokksþingi í Denver. Al Gore hlaut fleiri atkvæði í forsetakosningunum 2000 á landsvísu en George W. Bush en mistókst að sigra í fleiri fylkjum Bandaríkjanna og tapaði því í kjörmannasamkundunni. Það er ekki fjarlægur möguleiki. Persónulega myndi ég telja hann sterkasta valkost demókrata nú.

Ég tel að Gore sé lífsreyndari og sterkari nú en áður. Hann virðist hafa farið í algjöra endurnýjun, það er öllum mönnum hollt. Mér finnst Gore allavega sterkari karakter nú en fyrir átta árum. Richard M. Nixon og Al Gore eiga það sameiginlegt að hafa tapað naumlega forsetakosningum meðan að þeir gegndu embætti varaforseta. Báðir tóku þeir tapið gríðarlega nærri sér. Merkilega margt er líkt með sálrænu áfalli þeirra eftir tapið. Nixon tapaði fyrir John F. Kennedy með svo naumum hætti að lengi vel var óvíst um úrslitin. Deilt var um úrslitin í Illinois meðal annars. Ólíkt Gore véfengdi Nixon ekki stöðu mála þar og bakkaði frá stöðu mála.

Ósigur Gore var mun tæpari en Nixons fjörutíu árum áður. Það hefur margt verið rætt og ritað um tap Nixons. Hann var brennimerktur af því alla tíð. Gore gekk í gegnum svipaðan sálrænan öldudal. Nixon tókst að eiga sér endurkomu og varð forseti átta árum eftir tapið sögufræga. Það verður seint sagt að Nixon og Gore eigi pólitískt margt sameiginlegt. Um margt voru þeir sem dagur og nótt. Bitur reynsla þeirra við tap í forsetakosningum er þó kaldhæðnislega lík þegar á er litið. Báðir mörkuðust þeir alla tíð af tapinu. Nixon tókst að eiga sér endurkomu og eiga söguleg ár á forsetastóli, með mörgum afrekum á vettvangi utanríkismála, sem féllu öll í skugga Watergate.

Al Gore hefur endurnýjað sig. Mér finnst hann sterkari nú en fyrir átta árum. Hann hefur helgað sig málstað, málstað sem ég tel að sé þverpólitískur. Fyrir vikið er hann sterkari leiðtogaímynd. Margir telja hann eitt sterkasta forsetaefni flokksins þrátt fyrir mistækan stjórnmálaferil sem markast af góðum og slæmum dögum í stjórnmálum. Lykiltromp Gore er fyrst og fremst pólitísk reynsla. Hann var varaforseti Bandaríkjanna á tímum Clinton-stjórnarinnar 1993-2001 og hefur reynslu á vettvangi alþjóðastjórnmála og málum í Washington. Barátta hans í umhverfismálum hefur líka markað honum aðra tilveru sem gæti orðið honum drjúg er á hólminn kemur.

Það verður fróðlegt að sjá hvort að hann snýr aftur á pólitíska sviðið í aðdraganda kosninganna þar sem eftirmaður keppinautar hans í sögulegustu forsetakosningum Bandaríkjanna frá upphafi verður valinn. Enda velt því fyrir sér hvort hann geti orðið málamiðlun fyrir demókrata í harðvítugum slag sem klofið hefur flokkinn, enda hann ekki tekið afstöðu til Hillary eða Obama. Enn er of snemmt þó um það að spá.

Al Gore á Bessastöðum

Er eðlilegt að faðir barns sé afi þess líka?

Það er fátt ógeðslegra en sifjaspell - hreinn óþverri sem ber að fordæma. Þessi frásögn af áströlsku stelpunni sem átti barn með föður sínum hlýtur að teljast með því dapurlegra. Það er ekkert eðlilegt við að faðir barns sé um leið afi þess og er ekkert nema siðleysi, óverjanlegur verknaður. Enda hafa þau verið sakfelld fyrir sifjaspell og tekið á máli þeirra.

Þetta er ein af þessum fréttum sem maður vonar eiginlega að sé aprílgabb en er það ekki.

Feðgin sem eiga barn saman biðja um skilning

Hver skaut með loftriffli á flutningabílinn?

Ekki vantar hitann í mótmælum atvinnubílstjóra, en þeir króuðu utanríkis- og forsætisráðherra af í Hafnarhúsinu og voru með mótmæli við samgönguráðuneytið. Þeir eru nú að beina mótmælunum greinilega að ráðamönnum, enda augljóst að það var ekki til vinsælda fallið að stöðva algjörlega umferð tímunum saman marga daga í röð.

Það sem vekur mesta athygli frá mótmælunum í morgun er þó að skotið var með loftriffli á flutningabíl. Þetta virðist nokkur ráðgáta og ekkert komið fram sem varpar ljósi á þetta. Væri fróðlegt að vita hvort að skotið kom úr nærliggjandi húsi eða einhver á svæðinu hafi fengið nóg af mótmælunum og látið vaða. En það ætti varla að fara framhjá neinum hafi svo verið gert.

Væri gott að vita hver skaut á bílinn og hvers vegna, annað en þá að ná sér niðri á bílstjórunum. En já, þvílíkur hasar, og það á mánudegi.

Skotið á flutningabíl?

Ólafur Ragnar hlýtur Nehru-verðlaunin

Það er mikill heiður fyrir Ólaf Ragnar Grímsson, forseta Íslands, að hljóta Nehru-verðlaunin, til minningar um Jawaharlal Nehru, fyrsta forsætisráðherra Indlands, föður Indiru Gandhi og afa Rajivs. Þekktir þjóðarleiðtogar og mannréttindapostular hafa hlotið þessi verðlaun áður. Umfram allt staðfestir þetta hvað Ólafur Ragnar er vel tengdur Gandhi-fjölskyldunni.

Ólafur Ragnar hefur áður hlotið friðarverðlaun Indiru Gandhi og verið forseti alþjóðlegu þingmannasamtakanna Parliamentarians for Global Action. Ólafur Ragnar er vinur Soniu Gandhi, ekkju Rajivs og valdamestu konu Indlands nú um stundir sem leiðtogi Kongressflokksins, og hefur hitt hana margoft á síðustu árum.

Eins og flestir vita stjórnar Sonia öllu í Indlandi nú um stundir, þó hún hafi reyndar afþakkað að verða forsætisráðherra eftir þingkosningarnar 2004. Mun Pratibha Patil, forseti Indlands, afhenta verðlaunin, en eins og allir vita fékk hún forsetaembættið út á tryggð sína við Gandhi-fjölskylduna.

Óska Ólafi Ragnari til hamingju með þennan heiður.

Hlýtur Nehru verðlaunin

Ólympíueldurinn slökktur í mótmælum í París

Bjarmi mestu íþróttahátíðar sögunnar dó táknrænt í mótmælaöldunni sem mætti honum í París í morgun. Af tvennu illu ákvað lögreglan að slökkva ólympíueldinn sjálf frekar en láta mótmælendur slökkva hann. Þetta er táknrænt að öllu leyti - væntanlega aðeins forsmekkur þess sem koma skal á næstu mánuðum og þegar að Ólympíuleikarnir verða haldnir í Peking síðar á þessu ári. Ólgan vegna Tíbet er alþjóðleg og nú er tækifærið notað til að berja á Kínverjum.

Það var reyndar súrrealískt að sjá fréttamyndirnar frá miðborg Lundúna í gær þar sem sveit lögreglumanna varð að passa upp á kyndilinn og þann sem hljóp með hann hvert skref. Reyndu mótmælendur öll brögð til að slökkva kyndilinn og tókst það næstum því er þeir reyndu að hrifsa hann til sín. Ef ekki hefði verið fyrir vel æfða breska lögreglumenn hefði ólympíuneistinn slokknað þar með. Merkilegar fréttamyndir og táknrænar að öllu leyti.

Man ekki eftir öðrum eins mótmælum í aðdraganda Ólympíuleikanna - að það þurfi hóp lögreglumanna til að beinlínis vernda ólympíueldinn á ferð um vestrænar borgir. Það var reyndar viðbúið að þetta myndi gerast. Það eru allir búnir að fá nóg af yfirgangi Kínverja og hvernig þeir hafa komið fram í málefnum Tíbet. Það voru mikil mistök hjá alþjóða ólympíusambandinu að ákveða að hafa leikana í Peking, einkum í skugga þessarar grafalvarlegu stöðu sem blasir við og einkum mannréttindabrota Peking-stjórnarinnar.

Þeim er að hegnast fyrir það núna. Þó að margt misjafnt sé í alþjóða ólympíusambandinu hafa Ólympíuleikarnir allt að því verið heilagir í huga flests fólks og notið alþjóðavirðingar. Fólk sætti sig merkilega við það að hafa leikana í Berlín á Hitlerstímanum og Moskvu á Brésnef-tímanum. En þetta er eitthvað sem öllum sundlar yfir - og eðlilega er reynt að koma með pólitískar yfirlýsingar með mótmælum.

Er hræddur um að þessir ólympíuleikar anno 2008 í vöggu mannréttindabrotanna verði sögulegir og eftirminnilegir.

Slökkt á ólympíueldi í París

Svipmynd af kjarnakonunni Ólöfu Pétursdóttur

Horfði í kvöld á minningarþátt um kjarnakonuna Ólöfu Pétursdóttur, dómara, í Sjálfstæðu fólki hjá Jóni Ársæli. Brugðið var upp heilsteyptri svipmynd af því hvernig hún lifði með þeim örlögum að lamast frá hálsi í slysi fyrir einu og hálfu ári. Hafði Jón Ársæll unnið lengi að gerð þáttarins og ákveðið var að sýna þáttinn með leyfi fjölskyldu Ólafar, en hún lést fyrir tæpum mánuði.

Þessi þáttur var mikil upplifun. Það er mikið áfall að þurfa að berjast fyrir því einu að geta hreyft höfuðið og þurfa að byggja líf sitt upp frá grunni. Fannst mér aðdáunarvert af hve miklu æðruleysi Ólöf tók örlögum sínum í skugga mikillar lömunar. Hugprýðin sem einkenndi allt fas hennar við þessa aðstæður ætti að verða lærdómur fyrir alla sem sjá þáttinn.

Í veikindum Ólafar sást persónulegur styrkleiki hennar mjög vel. Það eru þung örlög að vera dæmd til vistar í hjólastól og þurfa að læra að lifa lífinu með öðrum hætti og vita að hver andardráttur getur verið erfiður - hver áskorun verður svo mikil í þeim aðstæðum.

Það er langt síðan að einn þáttur hefur snert mig meira. Viðhorf Ólafar og persónulegur styrkur í erfiðum veikindum er aðdáunarverður. Vil þakka Jóni Ársæli fyrir að færa okkur þessa fallegu svipmynd af kjarnakonu og hetju, sem lést langt fyrir aldur fram.

Blessuð sé minning Ólafar.

Þotulíferni ráðamanna - á að kaupa einkaflugvél?

Það virðist vera orðin hefð hjá ráðamönnum þjóðarinnar að fljúga um heiminn í einkaþotu. Eðlilegt er að því sé svarað hvað það kosti að leigja þessar einkaflugvélar og hversu dýr þessi nýji standard sé fyrir landsmenn. Mér finnst þessi hálfgerði flottræfilsháttur vekja stórar spurningar um hvert stefni með ferðalög æðstu ráðamanna þjóðarinnar.

Það er allavega lágmark að því sé svarað hvað þetta kostar og hvort að þetta sé aðeins byrjunin á því sem koma skal. Þetta eru varla góð skilaboð í krísutíð, þar sem talað er um að allir reyni að tempa niður bruðlið. Finnst þetta ekkert sérstaklega ánægjuleg þróun og er jafnmikið á móti þessu og var í tilfelli Ólafs Ragnars, sem var reyndar enn verra þar sem auðmenn voru að skutla honum milli landa og tryggja að hann gæti komist heimshorna á milli.

Ef ráðamenn þjóðarinnar geta ekki ferðast í almennu millilandaflugi með öðru fólki (Saga Class hefur í seinni tíð ekki verið neitt slor) eiga þeir að óska eftir því að ríkisstjórnin kaupi einkaflugvél handa þeim til að geta sinnt sínum verkum. Það er mun skárra - þó virðist þotulíferni hinna ríku meira að segja á undanhaldi í krísustöðunni.

Fannst reyndar fyndnast að sjá umhverfissérfræðingana í Samfylkingunni vera að verja einkaflugið hennar Ingibjargar Sólrúnar í vikunni. Já, það er margt lagt á sig fyrir flokkinn sinn og leiðtoga lífsins.

Forsætisráherra á ferð og flugi