Pólitísk klókindi bragðarefsins Pútíns

Forsætisráðherraskiptin í Rússlandi sýna umfram allt pólitísk klókindi bragðarefsins Vladimirs Pútíns. Hann ætlar sér greinilega að velja forsetaefni að ári til að fylla upp í forsetaferil sinn og ætlar sér að fara fram í kosningunum árið 2012. Þetta blasir við öllum sem sér atburðarásina réttum augum og skynjar hvað er framundan. Pútín hefur á áratug gert rússneska pólitík algjörlega að sinni pólitík og tryggt sér bæði mikil völd og áhrif á forsetastóli.

Fyrir áratug, síðsumars 1999, vissu fáir utan Rússlands hver Vladimir Pútín var þegar að Borís Jeltsín ákvað að skipa hann forsætisráðherra. Hann var vissulega gegnheill leyniþjónustukall frá KGB-tímanum og fáum óraði fyrir að þar færi næsti risi rússneskra stjórnmála, lykilspilari á alþjóðavettvangi. Margir töldu þá að þar væri kominn enn einn forsætisráðherrann sem færi fyrir lok forsetaferils Jeltsíns, sem hafði haft tögl og hagldir allt frá því að hann hafði tekið völdin afgerandi eftir valdaránið misheppnaða árið 1991 og hafði risið upp úr öskustó kommaveldisins. Hann var skapmikill drykkjumaður sem markaði áhrif - og var líka þekktur fyrir að sparka forsætisráðherrum.

Mörgum að óvörum ákvað Jeltsín að segja af sér forsetaembættinu í áramótaávarpi á gamlársdag 1999. Allt í einu var leyniþjónustudulan Pútín orðinn einn valdamesti maður heims sem starfandi forseti landsins fram að kosningum. Hann sigraði forsetakosningarnar í mars 2000 með mjög sannfærandi hætti og var endurkjörinn strax í fyrri umferð árið 2004. Hann er einn vinsælasti stjórnmálamaður í sögu Rússlands, hefur allt að 80% stuðning í könnunum - er með alla fjölmiðla að mestu á bakvið sig og ríkir með járnkrafti eins og fyrrum lykilstjórnmálamenn Sovétríkjanna. Hefur markað sig sem hinn stóra afgerandi drottnara veldis síns.

Staðan í Rússlandi er mikið áhyggjuefni. Mér finnst þar horfa ansi margt til fortíðar og vert að hugsa um framtíðina sem blasir við. Stjórnarskráin meinar Pútín að gefa kost á sér í kosningunum næsta vor og rúmlega átta ára forsetaferli er því að ljúka. Atburðarás vikunnar er þó ekki beinlínis með þeim hætti að Pútín ætli sér að hverfa út í sólarlagið eins og George W. Bush, sem brátt lætur ennfremur af embætti. Hann ætlar sér að stjórna atburðarásinni eins og kvikmyndaleikstjóri úr fjarska, halda um alla spotta og ráða örlögum landsins, jafnt sem stuðningsmannahjörðar sinnar. Hann ætlar sér að vera meginspilari áfram á sviðinu.

Það kæmi mér ekki að óvörum ef að Pútín ætlaði sér að velja þægan eftirmann. Líklegast er að það verði annaðhvort þessi litlausi nýji forsætisráðherra, Viktor Zubkov, eða Sergei Ivanov - menn sem myndu ganga fyrir björg bæði Pútín þá um það. Það á að setja þægan innanbúðarmann inn sem uppfyllingu til fjögurra ára. Ekkert meinar Pútín að fara fram eftir fimm ár í kosningunum þá og væntanlega er plottið að þá komi hann með sinn steinrunna svip eins og riddarinn á hestinum hvíta inn á pólitíska sviðið í Rússlandi.

Á meðan horfum við öll út í gráðið og hugsum okkur um það hvort að Rússland sé að verða sama sjúka einræðisríkið og það var áður en múrinn féll og kommagrýlan var sigruð. Flashbackið til fortíðar í Rússlandi er verulegt áhyggjuefni, segi ég og skrifa.

Pútín segir Zúbkov hugsanlegan arftaka sinn

Athugasemdir

[Helgi Viðar Hilmarsson, 14.9.2007 kl. 20:10]

Mér þykir það frekar langsótt að Pútín muni velja eftirmann sinn til að sitja sem lepp næstu fjögur árin og bjóða sig svo aftur fram til forseta að þeim tíma liðnum.

[Stefán Friðrik Stefánsson, 15.9.2007 kl. 00:45]

Takk fyrir kommentin.

Helgi Viðar: Pútín gat ekki aftekið það í dag að hann færi fram árið 2012 og hefur aldrei gert reyndar, svo að ég tel það mjög líklegt að hann fari fram þá og ætli sér að velja uppfyllingu í millitíðinni, sennilega þennan litlausa nýja forsætisráðherra. Það eru allir helstu fjölmiðlar heims að velta þessu fyrir sér og ekki undrunarefni.

Viðar: Pútín er ekki alslæmur. En tök hans á fjölmiðlum landsins og fleiri lykilþáttum hafa fært Rússland til baka stjórnkerfislega. Þetta er að fá á sig enn meiri blæ einræðis. Í flestum löndum fær stjórnarandstaðan sinn sess í umræðunni en þarna er umræðan verulega einsleit. Það er bara þannig. En nú líður að lokum tíma Pútíns. Hann á nokkra mánuði eftir í embætti og fróðlegt að sjá hver arftakinn verður.

mbk.