Rússneski risinn með pókerandlitið heiðraður

Það þarf kannski ekki að koma að óvörum að Pútín sé valinn maður ársins hjá TIME - fáir hafa jú eflt vald sitt meir á árinu, ræktað liðshjörð sína betur og stýrt heilu ríki eins og taflborðinu heima hjá sér; allt undir yfirskini þess að það sé lýðræðislegt. Að mínu mati er Rússland Pútíns að þróast út í hreint einræðisríki; Pútín líkist Bréznev gamla æ meir með degi hverjum. Hann er dómínerandi leiðtogi og tök hans á fjölmiðlum og pólitískum ákvörðunum jaðra við ríki eins manns.

Pútín hefur nú handvalið væntanlegan forseta prívat og persónulega og útnefnt sjálfan sig í leiðinni, með góðvild handvalda forsetaefnisins að sjálfsögðu, sem forsætisráðherra frá og með marsmánuði er seinna kjörtímabilinu lýkur. Þessi kapall sýnir umfram allt pólitísk klókindi bragðarefsins Pútíns og hversu öflugur risi hann er. Það eru engin pólitík leiðarlok framundan hjá honum. Hann er þó laus við persónulega töfra og þarf greinilega ekki að hafa mikið fyrir pólitísku veldi sínu. Hann virkar samt skemmtilega fjarlægur, virkar alltaf á mann eins og hann vilji hlaupa frá ljósmyndalinsunni.

Pútín hefur á áratug gert rússneska pólitík algjörlega að sinni pólitík og tryggt sér bæði mikil völd og áhrif á forsetastóli. Hann ætlar sér greinilega að drottna áfram og því munu yfirvofandi forsetaskipti aðeins verða hálfleikur á valdaferli Pútíns og hann ætlar að setja strengjabrúðu í forsetastólinn. Fyrir áratug, síðsumars 1999, vissu fáir utan Rússlands hver Vladimir Pútín var þegar að Borís Jeltsín ákvað að skipa hann forsætisráðherra. Hann var vissulega gegnheill leyniþjónustukall frá KGB-tímanum og fáum óraði fyrir að þar færi næsti risi rússneskra stjórnmála, lykilspilari á alþjóðavettvangi.

Margir töldu þá að þar væri kominn enn einn forsætisráðherrann sem færi fyrir lok forsetaferils Jeltsíns, sem hafði haft tögl og hagldir allt frá því að hann hafði tekið völdin afgerandi eftir valdaránið misheppnaða árið 1991 og hafði risið upp úr öskustó kommaveldisins. Hann var skapmikill drykkjumaður sem markaði áhrif - og var líka þekktur fyrir að sparka forsætisráðherrum.  Jeltsín var einn eftirminnilegasti stjórnmálamaður tíunda áratugar 20. aldarinnar þrátt fyrir persónuleikabrestina. Jeltsín hefur sennilega ekki órað fyrir við valið á Pútín hversu mikill risi hann yrði er yfir lauk.

Mörgum að óvörum ákvað Jeltsín að segja af sér forsetaembættinu í áramótaávarpi á gamlársdag 1999. Allt í einu var leyniþjónustudulan Pútín orðinn einn valdamesti maður heims sem starfandi forseti landsins fram að kosningum; hann sigraði svo forsetakosningarnar í mars 2000 og var endurkjörinn strax í fyrri umferð árið 2004 - einn vinsælasti stjórnmálamaður í sögu Rússlands, með allt að 80% stuðning. Auk þess með alla fjölmiðla á bakvið sig og ríkir með járnkrafti eins og fyrrum lykilstjórnmálamenn Sovétríkjanna.

Pútín hefur semsagt markað sig sem hinn stóra afgerandi drottnara veldis síns. Staðan í Rússlandi er mikið áhyggjuefni. Mér finnst þar horfa ansi margt til fortíðar og vert að hugsa um framtíðina sem blasir við. Stjórnarskráin meinar Pútín að gefa kost á sér í kosningunum næsta vor og rúmlega átta ára forsetaferli er því að ljúka. Atburðarás síðustu mánaða er þó ekki beinlínis með þeim hætti að Pútín ætli sér að hverfa út í sólarlagið eins og George W. Bush, sem brátt lætur ennfremur af embætti.

Hann ætlar sér að stjórna atburðarásinni eins og kvikmyndaleikstjóri úr fjarska, halda um alla spotta og ráða örlögum landsins, jafnt sem stuðningsmannahjörðar sinnar. Hann ætlar sér að vera meginspilari áfram á sviðinu. Ekkert meinar Pútín að fara fram eftir fimm ár í kosningunum þá og væntanlega er plottið að þá komi hann með sinn steinrunna svip eins og riddarinn á hestinum hvíta inn á pólitíska sviðið í Rússlandi.

Á meðan horfum við öll út í gráðið og hugsum okkur um það hvort að Rússland sé að verða sama sjúka einræðisríkið og það var áður en múrinn féll og kommagrýlan var sigruð. Flashbackið til fortíðar í Rússlandi er verulegt áhyggjuefni, segi ég og skrifa. Og þetta heiðrar TIME eins og ekkert sé sjálfsagðara. En völdin skipta vissulega alltaf máli, sama hvort það er í einræði eða lýðræði.

Time velur Pútín mann ársins

Er Erla Ósk sátt við þessi málalok?

Það er gott mál ef Erla Ósk Arnardóttir er sátt við þá niðurstöðu að bandarísk yfirvöld aðeins harmi meðferðina á henni en biðjist ekki heiðarlega afsökunar á henni. Það er í hennar valdi að höfða mál ef hún er ekki sátt og hún á að mínu mati alvarlega að íhuga þann möguleika, þó vissulega geti það verið langvinn og erfið barátta. En að mínu mati snýst þetta mál um mannréttindi og það að komið sé fram við fólk með mannúðlegum hætti, er það ekki svo að mati okkar allra? Ekkert okkar sem fer til Bandaríkjanna viljum allavega upplifa brot af því sem Erla Ósk gekk í gegnum.

Vissulega hefur Erla Ósk unnið hálfan sigur hið minnsta með umfjölluninni. Þetta mál hefur verið í fjölmiðlum víða og rödd hennar hefur komist til skila í málinu. Stjórnvöld hér kölluðu sendiherrann á sinn fund og við létum reiði okkar í ljósi. Kannski mátti búast við að niðurstaða bandarískra yfirvalda yrði útvatnað diplómatískt yfirklór þar sem reynt er að biðjast afsökunar án þess að nefna afsökunarbeiðni í sjálfu sér á nafn. Diplómatískir klækjarefir eru meiri snillingar í því en aðrir að sýna iðrun án þess að meina orð af því eða biðjast afsökunar í sjálfu sér.

Finnst boltinn meira staddur hjá utanríkisráðherranum íslenska. Þó að það sé hart í ári vegna öryggisráðsþvælunnar sem hún og hennar fólk standa fyrir á það ekki að koma niður á þessu máli. Ef marka má orð Ingibjargar Sólrúnar finnst henni þessi diplómatíska afsökunarbeiðni án iðrunar nægileg.

Ef Erla Ósk er sátt á hún að vera sæl með sitt, ella höfða mál. Það eru valkostirnir og væntanlega verður málshöfðun einu eðlilegu endalokin sem geta orðið á málið, enda mun ekki koma einlæg afsökunarbeiðni frá Bandaríkjunum þó nokkrir dagar séu til jóla.

Erla Ósk fagnar niðurstöðunni

Hikandi bandarísk afsökunarbeiðni

Það er ánægjulegt að bandaríska heimavarnarráðuneytið hafi sent út yfirlýsingu þar sem meðferðin á Erlu Ósk Arnardóttur er hörmuð. Þó er ekki hægt að segja annað en að afsökunarbeiðnin sé nokkuð hikandi. Orðalagið að harma hlutina er ekki eins afgerandi og t.d. að segjast biðjast afsökunar á því. Þannig að þetta verður öllu bragðlausari afsökunarbeiðni en ella hefði getað orðið, þar sem greinilega er reynt að halda andlitinu diplómatískt.

Þetta er auðvitað vandræðalegt mál fyrir bandarísk yfirvöld og til skammar að íslenskur ríkisborgari fái slíka meðferð. Öðru hefði gilt ef Erlu hefði einfaldlega verið vísað úr landi og ekkert meira hefði gerst. Vissulega hafði Erla Ósk brotið af sér skv. bandarískum lögum en meðferðin sem hún sætti í flugstöðinni er af slíkum toga að til skammar telst. Það að leiða fólk, sem hefur ekki meira af sér gert en þetta, í gegnum flugstöðina hlekkjað á höndum og fótum er til skammar af landi sem vill vera í fylkingarbrjósti í heiminum.

Það væri auðvitað eðlilegast að Erla Ósk fari í mál við bandarísk yfirvöld vegna þessa, telji hún það rétt. Sá á einhverri vefsíðunni að hún hugleiðir málaferli. Væntanlega geta það verið einu eðlilegu endalokin á þetta mál, en ekki þessi hikandi afsökunarbeiðni.

Harma meðferðina á Erlu Ósk

Samfélag lifandi og dauðra á myspace

Frá því að ég skráði mig á myspace-vefinn fyrir um tveim árum hefur mér alltaf fundist það svolítið sérstakt samfélag. Þar má treysta því að allt þekkt fólk eigi sér síðu, hvort sem viðkomandi er í aðstöðu til að samþykkja það eður ei. Jón Gnarr er ekki sá fyrsti sem lendir í því að stofnuð er síða í nafni viðkomandi og án leyfis hans. Þarna eru enda skráð látið fólk með vefsíðu og til eru einstaklingar sem halda úti myspace-síðum þekkts fólks, sem jafnvel er látið, með sama krafti og væri það lifandi.

Hef fengið svolítið skondin vinaboð þarna. Þarna eiga látnar Hollywood-stjörnur, stjórnmálamenn, kóngafólk og rithöfundar pláss og til er fólk sem nennir að halda utan um síður í nafni þeirra. Fannst það eiginlega fyndnast í upphafi að einhver nennti að sjá um svona síðu fyrir annan aðila en sig sjálfan þ.e.a.s. Var enda mjög hissa þegar að ég fékk vinaboð frá t.d. Katharine Hepburn og fleiri aðilum sem ég vissi að væru ekki beinlínis sprelllifandi og þó svo væri að þá væru þau ekki beinlínis að sörfa á netinu.

Finnst reyndar myspace hafa dalað svolítið að undanförnu. Facebook er orðinn miklu meira spennandi vettvangur, þó að spamið þar sé reyndar farið út yfir öll mörk, en látum það liggja milli hluta.

„Síðan hefur ekkert með mig að gera"

Berklar til Íslands

Það er ekki hægt annað en lýsa yfir undrun sinni á því hvernig það gat gerst að berklasmitaður maður í meðferð gat komist til Íslands með þeim hætti sem raun ber vitni. Öll sjúkrasaga mannsins vekur spurningar um þetta mál allt, hvernig málum hans sé háttað og hvernig þetta gat eiginlega gerst. Berklar eru vissulega ekki eins alvarlegir í hugum okkar nútímafólksins og var í augum þeirra sem börðust við hann á árum áður.

Berklar eru nístandi orð í fjölskyldu minni. Þeir herjuðu illa á móðurfjölskyldu mína austur á fjörðum og móðursystir mín féll í valinn fyrir berklum langt um aldur fram kornung, eftir erfiða sjúkdómssögu og mikla baráttu. Sorgarsaga hennar hefur níst mig alla tíð og verið dimmur blettur á fjölskyldunni minni. Það eru fleiri dæmi um það úr fjölskyldu minni. Það eru flestar fjölskyldur í landinu sem eiga bitrar minningar um sjúkdóminn að einhverju tagi.

Það er harkaleg áminning um berklana að heyra af þessum fregnum og vonandi verður farið vel yfir þetta mál allt.

Kom berklasmitaður til Íslands

Sveitarstjóri rekinn - fjárdráttur í Grímsey

Sveitarstjórn Grímseyjarhrepps hefur nú sagt Brynjólfi Árnasyni, sveitarstjóra, upp störfum en hann hefur eins og kunnugt er dregið sér umtalsvert fé frá hreppnum. Sögusagnir herma að fjárdrátturinn nemi allt að tugum milljóna. Enginn vafi leikur á því að þetta mál er mikill harmleikur fyrir hið fámenna samfélag í Grímsey, þar sem það er í raun eins og ein stór fjölskylda. Spurningar vakna þó hvernig svo víðtækur fjárdráttur gat gengið árum saman.

Eftir því sem ég hef heyrt hefur enda þessi fjárdráttur greinilega staðið meira og minna öll þrjú ár Brynjólfs sem sveitarstjóra. Þetta hlýtur að teljast eitt alvarlegasta brot trúnaðarmanns hjá sveitarfélagi í seinni tíð, jafnvel frá upphafi. Man hreinlega ekki eftir beinum dæmum þess að stjórnandi sveitarfélags hafi dregið sér fé frá honum í áraraðir og misnotað með því bæði traust umbjóðanda sinna og samstarfsmanna í sveitarfélaginu.

Veit svosem ekki hvernig eyjaskeggjar vinna sig frá áfalli af þessu tagi. Það hlýtur að taka dágóðan tíma. Í samfélagi sem telur aðeins um hundrað íbúa hlýtur þetta að vera sem skarð á viðkvæmasta stað. Þetta er svo gróft brot að það tekur tíma fyrir sárin að gróa.

Kiddi Konn og Hamraborgin

Mér finnst enginn syngja Hamraborgina, lag Sigvalda Kaldalóns við ljóð Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi, betur en Kristján Jóhannsson, eða Kiddi Konn eins og við Akureyringar nefnum hann. Krafturinn í laginu verður aldrei meiri en í flutningi Kidda. Hann er söngvari kraftsins og þetta lag markar hápunkt ferils hans, enda syngur Kristján jafnan lagið þegar að hann heldur tónleika hér heima.

Síðustu tónleikar hans hérna í haust voru eftirminnilegasti tónlistarviðburður ársins hér fyrir norðan og sýndu okkur öllum að Kiddi er enn í toppformi, þó hann hafi vissulega dregið mjög úr tónleikahaldi og sé farinn að róa sig aðeins niður eftir þrjá áratugi í fremstu röð víða um heim og virka tónlistaþátttöku, eftir að hann flutti til Ítalíu. Kiddi fékk mikið lof eftir þá tónleika, sannarlega verðskuldað enda heillaði hann alla sem þar voru staddir.

Gott að hann ætli sér að vera heima um jólin. Vissulega situr enn í mörgum viss leiðindi fyrir nokkrum árum, en ég held að þær deilur séu að mestu gleymdar og grafnar.

Hamraborgin nötraði

Er íslenskt starfsfólk óheiðarlegra en erlent?

Finnst það frekar sláandi staðreynd ef það er rétt sem fullyrt er að íslenskt starfsfólk steli sjálft helmingi þess sem er hnuplað í verslunum. Veit þó ekki hversu áreiðanlegar þessar mælingar eru, en ef rétt er hlýtur þetta að vekja umræðu um búðahnupl almennt. Það hefur jafnan verið nokkuð mikið um þetta talað og ég man eftir áhugaverðri umfjöllun Páls Benediktssonar í fréttaskýringaþættinum, Brennidepli, fyrir nokkrum árum, þar sem komu fram athyglisverðar tölur og samantekt um helstu þætti búðahnupls.

Það eru ekki mörg ár liðin frá því að stórt búðahnupl varð hér á Akureyri í versluninniHagkaup. Þar komst upp um áralangan þjófnað eins starfsmanns, bæði á matvörum og fatnaði. Man ekki andvirði þjófnaðarins en það voru gríðarlegar upphæðir og viðkomandi aðili fékk mjög þungan dóm. Veit þó ekki hvernig það er hægt að stela svo miklu framhjá öðrum starfsmönnum. Þetta kemst stundum ekki upp en það hlýtur að þurfa kaldrifjaðan hug að leggja í svoleiðis feluleik.

Kannski verður þessi könnun til að vekja umræðu um búðahnupl almennt en þessi tala er svo há að það hlýtur að vekja spurningar um heiðarleika þeirra sem vinna í verslunum. Það er áhyggjuefni ef starfsfólk verslana hér er talið óheiðarlegra en annarsstaðar í heiminum og varla er það gott fyrir starfsfólk að sitja undir í sjálfu sér.

Starfsfólk stelur helmingnum

Starbucks til Íslands, takk!

Líst mjög vel á framtak Bjarna Kristinssonar að berjast fyrir því að fá Starbucks hingað til Íslands. Það er löngu kominn tími til þess að við fáum kaffihúsakeðjuna hingað á klakann. Eflaust hafa þeir litið á markaðinn sem alltof lítinn. Það gerist oftast nær þegar að útlendingar heyra um Ísland og okkur 300.000 sálirnar með eldkraftinn. En við erum ekkert venjulegt 300.000 manna samfélag!

Það hefur verið mjög notalegt að geta farið á Starbucks þegar að maður fer út. Minnist sérstaklega ferðarinnar til Washington fyrir þrem árum en þar var ferð á Starbucks sem sæluvist. Þetta er svona víðar um heiminn. Þetta er einfaldlega kaffihús fyrir algjörlega sælkera. Mikil upplifun.

Hvet alla til að fara á starbucks.is og skrifa undir áskorun um Starbucks á klakann!

Ræðir við Starbucks um opnun á Íslandi

Útrás í boði hins opinbera - á að einkavæða?

Það er ekki óeðlilegt að stofnun Landsvirkjun Power veki spurningar um það hvort að einkavæða eigi Landsvirkjun. Þó að REI og Landsvirkjun Power séu alls ekki algjörlega sambærileg í sjálfu sér, enda engir kaupréttarsamningar og annars konar afleitt rugl sem fylgifiskar, finnst mér útrásarverkefni með áhætturekstri því samhliða á vegum hins opinbera afleit. Ég tjáði mínar skoðanir hvað varðar REI-málið óhikað og þau eiga enn vel við.

Þó að Geir H. Haarde, forsætisráðherra, hafi sagt í kvöldfréttum í gær að ekki væru háværar raddir uppi um einkavæðingu Landsvirkjunar getur hann ekki neitað því að þær eru til staðar, einkum innan Sjálfstæðisflokksins. Það er enginn samhljómur í þeim efnum. Þeir eru til sem vilja stokka þessa hluti upp og hugsa hlutina með öðrum hætti. Það kristallast vel nú af ummælum Gísla Marteins Baldurssonar, formanns borgarstjórnarflokks Sjálfstæðisflokksins. Það hefur verið talað með þessum hætti í ræðu og riti víða og innan ungliðahreyfingar Sjálfstæðisflokksins hafa verið ummæli í þessa átt allt frá því að ég gekk í flokkinn fyrir fimmtán árum.

Ég get ekki sagt að stofnun Landsvirkjun Power sé álíka hneyksli og stofnun REI. Það var svo margt sem fylgdi REI-málinu sem gerði það mál allt verra og hneykslið þess því meira. En stofnun Landsvirkjun Power vekur spurningar, fyrst og fremst um hugsjónir og afstöðu Sjálfstæðisflokksins í orkumálum. Það er alveg kristaltært að mínu mati að það eru skiptar skoðanir innan Sjálfstæðisflokksins í þessum efnum. Það sást vel af átökum Vilhjálms Þ. Vilhjálmssonar við svokallaða sexmenninga innan borgarstjórnarflokksins. Þar var deilt vissulega mjög harkalega um vinnubrögð Vilhjálms en líka hugmyndafræðina.

Það hefur ekki virkað vel á mig að sjá pólitískt kjörna fulltrúa með kjánaglott og með dollaramerki í augum eins og Össur Skarphéðinsson sýndi í Silfri Egils um daginn er hann talaði um orkuútrásina. Hrifnæmi Össurar fór í taugarnar á mörgum og rifjuð var upp tímaritsforsíða sem sýndi Össur tala fyrir laxeldisævintýrinu með svipuðum hætti. Allir vita hvernig því drama lauk. Orkuútrásin skiptir vissulega máli, en það eiga að vera einkaaðilar sem halda utan um hana. Í því ljósi fólst afstaða mín í REI-málinu og hún hefur ekki breyst.

Það er kannski kominn tími til að taka umræðu um einkavæðingu Landsvirkjunar og hversu langt eigi að fara í uppstokkun mála í orkugeiranum. Það er alveg greinilegt að lífleg umræða er framundan innan Sjálfstæðisflokksins um þessi mál í kjölfar bæði stofnunar REI og Landsvirkjun Power.

Vill einkavæða Landsvirkjun

Máttur fyrirsagnanna

Það er alltaf gaman af því þegar að fréttamenn leika sér með fyrirsagnir á fréttirnar. Þetta dæmi um leikfangabílinn sem Atli Fannar skrifar um er mjög gott dæmi þess. Hélt svona smástund að verið væri að skrifa um alvöru Range Rover-bíla sem foreldrar væru að gefa börnum sínum og ætlaði að fara að hneykslast alveg svakalega á því. Svo eru þetta bara leikfangabílar.

Það er varla undrunarefni að þetta verði jólagjöf barnanna í dag. Man vel sjálfur hvað ég var stoltur af fjarstýrðum eðalbíl sem ég fékk í jólagjöf frá bróður mínum fyrir eitthvað um tveim áratugum. Þá var hann það flottasta sem í boði var. Hann er enn flottur, reyndar niðrí geymslu nú til dags en samt flottur. Er eitt af því fáa af mínu æskuefni sem ég á reyndar enn. Annars hef ég aldrei verið mikið fyrir bíla, svo að þetta er ágætis minning um þann frekar skammlífa áhuga.

Annars verður vonandi ekki harkalegur slagur um þessa leikfangabíla. Það heyrast margar sögur af því að fólk takist allt að því á um leikföngin í búðunum þessa dagana, sérstaklega eftir að Toys´r´us kom til landsins. Spaugstofan tók reyndar ansi fyndið á dótasamfélaginu í þætti um daginn, einn þeirra besta í vetur. Finnst þetta bara góð gjöf handa börnunum. Þetta virðist vera algjör kaggi með öllu og kannski undirbúningur að því að krakkar spái í bílum, hver veit. Allavega virka þessir leikfangabílar mjög raunverulegir.

Börn fá Range Rover í jólagjöf

REI, REI ekki um jólin

Það verður ekki um það deilt að REI-málið er eitt mesta pólitíska hitamál ársins í íslenskum stjórnmálum. Það væri gaman að vita hversu margar fréttamínútur ljósvakamiðlanna á aðeins örfáum vikum hafa snúist um REI. Þetta mál hefur legið þungt yfir Orkuveitu Reykjavíkur og því skiljanlegt að starfsmenn þar hafi snúið þessu upp í grín nú fyrir jólin.

Þeir hafa nú gert bráðskemmtilegt myndband þar sem málið er sett í spéspegil með laginu Nei, nei ekki um jólin eftir Björgvin Halldórsson við ljóð Björgvins, Þorsteins Eggertssonar og Ladda. Lagið heitir að sjálfsögðu REI, REI ekki um jólin.

Það ættu allir að hafa gaman af þessu myndbandi. Skemmtilegur húmor og vel gert hjá starfsmönnum OR. Sérstaklega gaman að sjá vin minn úr flokksstarfi Sjálfstæðisflokksins, Loft Má Sigurðsson, sem hefur verið mjög virkur í flokksstarfinu í Grafarvogi, í aðalhlutverki þarna.

Þrælahald í nútímanum

Svona innst inni taldi maður að þrælahald væri arfur frá liðinni tíð og það væri nú til dags væri aðeins hægt að lesa um það í sögubókum. Það er þó alls ekki svo. Að slíkt skuli gerast hjá auðugum hjónum á Manhattan í New York vekur að sjálfsögðu heimsathygli og um leið spurningar um hvort að mörg fleiri dæmi af slíku tagi séu til í hinum vestræna heimi.

Það er gefið í skyn að indónesísku konurnar sem voru vistaðar hjá þessum auðugu hjónum hafi bæði verið misþyrmt líkamlega og andlega. Þetta er í einu orði sagt skelfilegur vitnisburður um hugsunarhátt fólks. Það er ekkert verra en þegar að fólk meðhöndlar starfsfólk sitt, hvar sem það er, sem þræla og jafnvel ber það eins og harðfisk.

Það hlýtur að verða refsað harkalega fyrir svona brot á almennum mannréttindum. Í Bandaríkjunum, þar sem mikið er talað um frelsið og mannréttindin, hlýtur að vera tekið á svona skelfilegum málum í nútímanum.

Fundin sek um þrælahald

Uppsveifla nýliðans - Clinton talar gegn Obama

Eftir sigurför þeldökka þingmannsins Barack Obama í Iowa og New Hampshire, þar sem hann mælist nú á pari við Hillary Rodham Clinton, er um fátt meira rætt en hvort hann muni skáka forsetafrúnni fyrrverandi í baráttunni um útnefningu demókrata í forsetakosningunum 2008. Fram til þessa hefur það verið metið nær öruggt að Hillary Rodham Clinton yrði frambjóðandi flokksins og myndi eiga næsta auðvelt með að næla í útnefninguna. En það er ekki tekið út með sældinni að vera lengi í forystu svona kapphlaups og það getur snúist upp í öndverðu sína er á hólminn kemur.

Fyrir forsetakosningarnar 2004 var mikið skorað á Hillary Rodham Clinton að gefa kost á sér gegn George W. Bush. Þá hefði hún getað snúið allri samkeppni upp bara með því að blikka augunum til flokksmanna. Hillary fór ekki fram enda vildi hún standa við loforð til íbúa í New York um að klára kjörtímabil sitt. Hún var hyllt sem sigurhetja á flokksþinginu í Boston árið 2004 og þau hjónin voru stjörnur þingsins þar sem krýna átti John Kerry sem forsetaefni flokksins í heimaborg sinni. Stjörnumáttur þeirra var þar yfirgnæfandi allt þingið, þó sérstaklega væri gætt upp á að þau kæmu saman fram bara fyrsta þingdaginn.

Það verða mikil tíðindi ef Hillary tapar fyrir Barack Obama í þessari baráttu. Það er þó margt sem bendir til þess að Hillary eigi framundan tvísýna baráttu við Obama. Það kristallast vel í ummælum Bill Clinton, fyrrum forseta Bandaríkjanna, sem minnti á reynsluleysi Obama í stjórnmálum um helgina. Hann hafi aðeins gegnt kjörnu embætti í tvö ár og sé óskrifað blað. Nefndi að hann hefði átt að bíða. Líkti sér við hann. Eins og flestir muna var skorað á Clinton að fara fram í forsetakosningunum 1988 en þá ákvað hann að bíða vegna reynsluleysis. Clinton forseti svona gaf í skyn að Obama hefði átt að gera slíkt hið sama. Það væri of mikil áhætta að veðja á hann.

Sigurför Obama að undanförnu þarf kannski ekki að koma að óvörum. Fyrir ári var frækin för hans um New Hampshire mikið í umræðunni. Hún var jafnvel borin saman við það þegar að John F. Kennedy, 35. forseti Bandaríkjanna, kom þangað fyrir hálfri öld og lagði grunninn að lykilsigri sínum þar sem markaði hann sem forsetaefni demókrata og það sem tók við í sögulegum forsetakosningum sama ár þar sem hann lagði Richard M. Nixon, sitjandi varaforseta, að velli. Obama þykir hafa sjarmann og útgeislunina sem Kennedy hafði og virðist maður nýrra tíma meðal demókrata, ekki ósvipað því sem Bill Clinton var á sínum tíma.

Fram að þessu hefur Hillary þótt stjarna á sviði flokksins. En er Hillary búin að missa sinn sjarma? Er hún að missa tökin á stöðunni? Þetta eru stórar spurningar óneitanlega. Það hlýtur að fara altént um Clinton-hjónin í þessari stöðu. Það er alveg ljóst að tapi Hillary mun ekki aðeins hún veikjast verulega á þessari áhættu sem fylgdi framboðinu heldur líka eiginmaður Hillary, Bill Clinton, 42. forseti Bandaríkjanna. Þau leggja allt sitt í framboðið og sækja bæði alla peninga sem þau geta safnað og leita í allar áttir stuðningsmanna sem þau telja mögulega geta styrkt framboðið.

Það sem styrkir Obama mest nú er að hann fær stimpil sem framtíðarstjarna, er viss vonarneisti fyrir Demókrataflokkinn eftir átta ár utan Hvíta hússins. Hillary er reynd og eiginkona síðasta forseta demókrata, en það vita allir hver hún er og hún boðar fátt nýtt, utan þess að verða auðvitað fyrsta konan á forsetastóli nái hún alla leið. Baráttan er allavega jöfn og greinilega barist harkalega um sigur í fyrstu fylkjunum.

Obama spurður um íslenska vetnissamfélagið

Yndislegt að vera laus við jólastressið

Það eru aðeins átta dagar til jóla og því var viðeigandi að fara í smá jólagjafaleiðangur í dag og klára að kaupa þær þrjár jólagjafir sem ég átti eftir. Jólakortin eru löngu farin í póst. Að þessu sinni ákvað ég að tölvuvinna þau algjörlega en skrifaði bara á umslögin. Þannig að það tók mun skemmri tíma en oft áður að klára þann pakka. Þannig að ég er búinn í sjálfu sér að öllu þegar að lokavikan fyrir jól hefst. Það er yndislegt að vera laus við jólastressið.

Hef notað aðventuna mest í bókalestur. Notið þess algjörlega í botn. Hef lesið nokkrar góðar bækur, sem ég ætla að skrifa um á næstu dögum, síðustu vikuna fram til jóla. Nokkrar bækur ætla ég þó að geyma til jólanna. Það eru t.d. samtalsbók Ólafs Ragnarssonar við Halldór Kiljan Laxness, ævisaga Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi eftir Friðrik Olgeirsson og skáldsögur Sigurðar Pálssonar og Jóns Kalmans Stefánssonar, svo nokkrar séu nefndar.

Það var notalegt að fara aðeins í bæinn í dag og upplifa aðeins jólastemmninguna. Sumir upplifa þó helst jólastressið, sem getur verið frekar leiðinlegur fylgifiskur jólanna. Veðrið er mjög gott hér, höfum ekkert fengið yfir verstu köstin af óveðrinu fyrir sunnan. Það er þó orðið snjólaust og flest bendir til rauðra jóla þetta árið. Bind þó enn vonir við að jólin verði hvít að einhverju leyti.

Glæsilegt hjá Manchester United

Það var gaman að sjá Manchester United taka Liverpool áðan. Það er reyndar alltaf mjög sætt að sjá United-menn vinna þá erkifjendur sína í Liverpool. Baráttan milli þessara liða er orðin fræg og það er alltaf stórviðburður þegar að þau keppa, sama hvort það er um titil eða bara í deildinni.

Það stefnir í áhugavert einvígi um meistaratitilinn á næstu vikum. Liverpool hefur ekki unnið meistaratitil í um tvo áratugi og eru eðlilega orðnir hungraðir í slíkan. Þeir hjá United hafa átt sigursæla sögu á þessu tímabili sem Liverpool hefur átt í erfiðleikum og stefna að enn einum titlinum að vori.

Hef jafnan verið stuðningsmaður Manchester United. Hef fylgst með enska boltanum nokkuð lengi og haft gaman af. Það er lykilatriði að hver eigi sitt lið og fylgi þeim út í rauða dauðann.

Man.Utd á toppnum eftir sigur á Anfield

Siðferðismörkin á netinu

Í samfélaginu er jafnan mikið talað um siðferði, ekki síst á netinu sem orðinn er einn sterkasti fjölmiðill nútímans. Mér finnst það ekki eðlilegt að kynferðislegt efni einkenni síðuna leikjanet, sem börn nota jafnan mjög mikið. Þarna hlýtur lykilspurningin um siðferðið á netinu að koma upp. Það er því mikilvægt að Margrét María Sigurðardóttir, umboðsmaður barna, tjái sig hreint út um málið. Umboðsmaður barna á að taka á svona málum og vera leiðandi í umræðu er varðar vef sem greinilega er markaðssettur fyrir börn og fókuserar á yngri aldurshópa fyrst og fremst.

Ætla svosem ekki að vera harðorður í garð þeirra sem reka vefinn leikjanet, en þeir verða hinsvegar að vera vakandi fyrir því að ekki sé kynferðislegt efni á síðu á borð við þessa. Ef þeir taka ekki á málum af þessu tagi þarf almenningur að minna á skoðun sína á málinu. Ég tek því undir áskorun Margrétar Maríu. Finnst þetta frekar alvarlegt mál og það er mikilvægt að tala hreint út um þetta. Við lifum vissulega í heimi þar sem klám og kynlíf er orðin lykilsöluvara. Það er samt algjörlega fyrir neðan allt að tengt sé á efni af þessu tagi á vef fyrir börn.

Þetta er ekki í fyrsta skiptið sem þetta gerist á leikjaneti og vonandi geta þeir haldið utan um þetta betur héðan í frá.

Fáklæddar konur á vefjum tengdum Leikjaneti

Glæsilegt hjá Eið Smára

Eiður Smári Guðjohnsen stóð sig heldur betur vel í kvöld er hann skoraði þriðja mark Barcelona í sigurleik gegn Valencia. Mikill orðrómur hefur verið að undanförnu um það hvort að hann sé á förum frá Barcelona. Sá frétt um daginn þar sem gefið var í skyn að hann færi jafnvel þaðan snemma á árinu 2008. Það verður áhugavert að sjá hvort sú verði raunin.

Eiður Smári samdi við Barcelona til þriggja ára og yfirgaf Chelsea, eftir sigursæla tíð þar, þann 14. júní 2006. Hlutirnir eru jafnan ekki mikið að breytast í þessum bransa. Það verður fróðlegt að sjá hvert að Eiður Smári muni fara gangi salan eftir. Löngum hefur verið orðrómur um að hann færi jafnvel til Bretlands aftur og orðrómur verið um Manchester United, Tottenham og jafnvel West Ham þar sem Björgólfur Guðmundsson drottnar.

Eiður Smári er einn besti íþróttamaður þjóðarinnar, við getum sannarlega öll verið stolt af honum. Hefur fundist margir vera mjög ósanngjarnir við Eið Smára síðustu misserin og gera lítið úr hans framlagi til knattspyrnunnar. Nægir þar að nefna nýlegar aðstæður hans er hann tók ekki þátt í landsleiknum gegn Dönum.

Hann hefur staðið sig vel í sínum verkefnum og átt góða leiki með landsliðinu, hefur meðal annars slegið gömul marka- og leikjamet Ríkharðs Jónssonar, svo að það er fjarstæða að tala um að hann hafi ekki unnið vel með verkum sínum. Það er vonandi að honum gangi vel hjá Barcelona og því gaman að sjá hann skora með liðinu.

Eiður skoraði í 3:0-sigri Barcelona

Spennandi keppni um gullhnöttinn framundan

Tilnefningar til Golden Globe-verðlaunanna voru kynntar í vikunni. Það stefnir í spennandi baráttu um gullhnöttinn - enginn virðist með afgerandi forskot, ólíkt í fyrra þegar að heildarmyndin var meira og minna ljós á þessum tímapunkti, hvað varðar leikverðlaunin hið minnsta. Atonement sem hefur hlotið góða dóma hlaut flestar tilnefningar, alls sjö. Charlie Wilson´s War, með Tom Hanks og Juliu Roberts, hlaut fimm og Michael Clayton, No Country for Old Men og Sweeney Todd eru allar með fjórar.

Það eru alls sjö kvikmyndir tilnefndar í dramaflokknum, sem er hið mesta í tvo áratugi, en jafnan eru fimm myndir tilnefndar. Fimm myndir eru sem fyrr tilnefndar sem besta gaman- og söngvamyndin. Það eru því alls tólf myndir sem berjast um hnossin tvö og það er því erfitt að segja nokkuð um hvernig landið liggur hvað varðar Óskarinn. Golden Globe hefur um árabil verið fyrirboði þess hvernig Óskarinn verði, en í ljósi mikils fjölda tilnefndra mynda er óhætt að segja að nokkur óvissa sé yfir hvaða myndir fái óskarstilnefningu í janúar, þó nokkrar myndir teljist vænlegri en aðrar.

Í fyrra vann Babel gullhnöttinn sem dramatíska mynd ársins en hlaut svo aðeins einn óskar og tapaði kapphlaupinu um bestu mynd fyrir The Departed. En það hafði vissulega verið lengi í kortunum að komið væri að sigurstund Martin Scorsese og hann átti það skilið, eftir að hafa verið sniðgenginn af akademíunni í Hollywood áratugum saman. Helen Mirren og Forest Whitaker drottnuðu yfir gullhnettinum í fyrra, og hlutu svo óskarinn, en Mirren hlaut reyndar tvo gullhnetti fyrir tæpu ári; fyrir að leika drottningarnar Elísabetu I og Elísabetu II. Nú er hinsvegar enginn með svo voldugt forskot. Leikaraflokkarnir sýnist mér vera nokkuð opnir.

Fljótt á litið myndi ég telja að allar dramatísku myndirnar ættu séns, þó er ólíklegast að Eastern Promises og The Great Debaters (í leikstjórn Denzel Washington) vinni. Þetta er galopin barátta. Hvað varðar gaman- og söngvamyndirnar eru Charlie Wilson´s War og Sweeney Todd ansi vænlegar báðar og Hairspray var virkilega góð. Myndi telja þær tvær fyrrnefndu sigurstranglegastar í þessum flokki. Fyrir leikstjórn eru reynsluboltar tilnefndir. Ridley Scott hefur aldrei unnið óskar eða gullhnött og verður áhugavert að sjá hvort að hann fær loksins verðlaun af þessu tagi, sem hann er greinilega að fiska eftir með American Gangster.

Í leikaraflokkunum er jöfn barátta svo sannarlega. Í dramahlutanum eru miklir risar; Daniel-Day Lewis, George Clooney, Viggo Mortensen og Denzel Washington tilnefndir með efnilegum nýliða James McAvoy sem ku víst eiga stórleik í Atonement. Varð reyndar nokkuð hissa á að McAvoy hlyti ekki meira lof fyrir leik sinn í The Last King of Scotland í fyrra, en hann féll algjörlega í skuggann á Forest Whitaker. Í gamanhlutanum hlýtur Johnny Depp að teljast ansi vænlegur kostur, þó sjaldan sé hægt að vanmeta sjálfan Tom Hanks.

Það eru miklar kjarnakonur tilnefndar fyrir leik. Í dramahlutanum hlýtur Julie Christie að teljast mjög vænleg til árangurs fyrir eftirminnilega túlkun sína á Fionu, alzheimer-sjúklingnum sem smám saman fjarlægist í annan heim, í Away From Her. Þessi mynd er auðvitað tær snilld, keypti mér hana um helgina og horfði á aftur. Christie á þarna bestu túlkun sína frá því í Darling og Dr. Zhivago fyrir rúmum fjórum áratugum, en hún vann óskarinn fyrir Darling sællar minningar. En þarna eru vissulega líka Jodie Foster, Angelina Jolie, Keira Knightley og Cate Blanchett. Held samt að Christie sé nokkuð örugg um verðlaunin.

Í gaman- og söngvamyndaflokknum er Marion Cotillard nokkuð örugg um sigur tel ég, þó ekki sé rétt að útiloka þær Amy Adams og Helenu Bonham Carter sem hafa fengið góða dóma fyrir túlkun sína. Cotillard varð hinsvegar Edith Piaf, ein besta söngkona 20. aldarinnar, með slíkum glans að ekki verður leikið eftir. Með sannkölluðum töfrum færir hún Piaf okkur ljóslifandi á hvíta tjaldið; bæði sigra hennar og sorgir. Piaf söng eins og engill í gegnum litríkt líf. Yrði mjög hissa ef Cotillard fengi ekki þessi verðlaun og ég tel er á hólminn kemur að þetta verði barátta hennar og Christie um leikkonuóskarinn.

Hvað varðar tilnefningar fyrir aukahlutverk er allt algjörlega opið. Sé engan afgerandi í forystu svosem; ólíkt aðalleikkonuflokkunum. Casey Affleck hefur verið að fá góða dóma fyrir túlkun sína á Robert Ford, morðingja útlagans Jesse James, Tom Wilkinson er auðvitað rock solid, sem jafnan fyrr í hlutverki Edens í Michael Clayton, Philip Seymour Hoffman er auðvitað í frábæru leikaraliði í Charlie Wilson´s War og myndin virðist pottþétt - hann veldur sjaldan vonbrigðum, John Travolta er skemmtilega ofvirkur í hlutverki mömmunnar í Hairspray og Javier Bardem er víst leiftrandi í No Country for Old Men.

Sama gildir svosem um aukaleikkonuflokkinn, þó ég telji að þar verði baráttan fyrst og fremst á milli Cate Blanchett og Juliu Roberts. Cate fór í gervi rokkgoðsins ódauðlega Bob Dylan í I´m Not There með slíkum tilþrifum að margir telja hana nær örugga um verðlaunin. Yrði ekki hissa þó að hún fengi gullhnött miðað við þær klippur sem ég hef séð. Julia á víst bestu túlkun sína frá því í Erin Brockovich í Charlie Wilson´s War. Tilda Swinton var pottþétt í Michael Clayton og hin þrettán ára Saoirse Ronan (sem ég hef aldrei séð áður) fer víst á kostum í Atonement. Amy Ryan man ég eftir úr Capote en hef ekki séð þessa túlkun hennar.

Fjalla ekkert um sjónvarpshlutann, en það er erfitt að spá um það svosem, oft hefur gæfan ein ráðið því hverjir vinna þar, en ekki bara besta efnið. Heilt yfir er þetta æsispennandi barátta sem er framundan um gullhnöttinn og fróðlegt að sjá hvernig fer. Bendi annars á tilnefningarnar (í heild sinni) til Golden-Globe verðlaunanna, en verðlaunin verða afhent í Los Angeles í 65. skiptið þann 13. janúar 2008.

Flippaðasta Eurovisionlag fyrr og síðar

Er ekki fjarri því að Eurovision-lagið eftir Barða Jóhannsson, Friður á þessari jörðu, sem var spilað í Laugardagslögunum núna áðan sé flippaðasta lagið í Eurovision-sögu okkar Íslendinga fyrr og síðar. Þetta var hlægileg blanda af margtúlkuðum friðarboðskap og austurlandamenningu keppninnar síðustu árin, þar sem allt snýst um að heilla hina alræmdu mafíu sem hefur verið sögð drottna yfir keppninni. Þetta var allavega það flippað að annaðhvort er Barði að grínast eða hefur verið að reykja eitthvað mjög sterkt meðan lagið var samið.

Held að Barði hafi annars verið að skemmta sér í öllum lögum sínum í keppninni. Fyrsta lagið var nett grín á hinni skagfirsku Geirmundarsveiflu og hitt lagið var augljóslega nett grín að keppninni frá a-ö, vissulega vel heppnað. Held annars að Ho Ho Ho, We Say Hey Hey Hey muni verða framlag okkar í Serbíu næsta vor. Finnst svona stemmningin vera þannig. Annars eru lögin í þessari keppni mjög misjöfn. Sum virkilega góð, önnur skelfileg ömurð og hin svona mitt þar á milli.

Það verður áhugavert að sjá hvort að friðaróðurinn léttflippaði hjá Barða komist áfram í kvöld. Það mun allavega ekkert toppa þetta lag í gríninu allavega.